PRAWO WSPÓLNOTOWE ( PW )

Wykład pierwszy 25.02.2001 r.

Czym jest prawo wspólnotowe ( prawo Unii Europejskiej ) oraz jaki jest zakres obowiązywania PW ?

Prawo UE - nie ma jednoznacznej odpowiedzi, można je definiować na kilka sposobów

Pierwsza def. Przez Prawo UE można rozumieć prawo organizacji europejskich tj. Unii Europejskiej, Rady Europy, OBWE. W tym znaczeniu prawo europejskie nas nie interesuje.

Interesuje nas natomiast prawo europejskie w znaczeniu prawa wspólnotowego. Tzn. prawo europejskie to te obszary, te materie, które podlegają jurysdykcji Europejskiego Trybunału Stanu. W związku z tym PW będą objęte kwestie Unii Gospodarczo Walutowej, a więc

I Filaru UE, czyli wszystkie kwestie związane z gospodarką i instytucjami. A więc PW będą objęte kwestie Unii Gospodarczo Walutowej czyli funkcjonowania tych 3 Wspólnot oraz będą objęte kwestie z zakresu polityki wewnętrznej, przeniesione przez Traktaty w Shangen z Filaru III do Filaru I.

Reasumując :

PW są to obszary polityki gospodarczej w zakresie funkcjonowania 3 Wspólnot europejskich oraz kwestie polityki wewnętrznej, te które zostały przeniesione z filaru III do filaru I, te które podlegają jurysdykcji (ocenie) ETS.

PW możemy podzielić na 3 obszary prawa wspólnotowego

1 Prawo Ustrojowe

2 Prawo Materialne

3 Prawo Proceduralne

Ad 1 Wspólnotowe Prawo Ustrojowe są to przepisy regulujące funkcjonowanie instytucji europejskich tzn. są to przepisy, które regulują strukturę instytucji europejskich i ich kompetencje. Będziemy go szukali w prawie pierwotnym i wtórnym a konkretnie jeżeli będziemy się interesowali cylowaniem Parlamentu Europejskiego, to znajdziemy przepisy w traktatach założycielskich i modyfikujących oraz w rozporządzeniach i dyrektywach, ale także w statucie PE.

Ad 2 Prawo Materialne jest podstawą dla funkcjonowania polityk europejskich. U podstaw każdej polityki europejskiej leży jakieś prawo materialne. Jeżeli mówimy o polityce ochrony środowiska, to podstawą jej funkcjonowania jest prawo ochrony środowiska. Jeżeli mówimy o polityce rolnej, to podstawą jej funkcjonowania jest prawo rolne. PM są to regulacje prawne odnoszące się do poszczególnych polityk wspólnotowych. Będziemy go szukali w traktatach, rozporządzeniach, dyrektywach, decyzjach.

Ad 3 Prawo Proceduralne jest to prawo, które reguluje procedury wspólnotowe. Procedury wspólnotowe są to np. procesy (procedury) decyzyjne, są to sposoby głosowania ( jednolitość, kwalifikowana większość, większość ), kwestie sposobu reprezentacji poszczególnych instytucji. PP znajdziemy w traktatach, prawie autonomicznym czyli w statutach i regulaminach instytucji wspólnotowych.

Filar II Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. W zasadzie filar II nie jest regulowany przez prawo wspólnotowe z 1 wyjątkiem wspólnej akcji?, jest regulowany przez prawo międzynarodowe publiczne. Do czasu T. Amsterdamskiego również polityka wewnętrzna i wymiar sprawiedliwości były regulowane przez prawo międzynarodowe publiczne tzn., że było regulowane w drodze umów między państwami.

Jakie są relacje między prawem międzynarodowym publicznym a PW ?

1. Koncepcja 1 PW to oddzielny system prawa. Jest PW, krajowym, międzynarodowym publicznym

2. Koncepcja 2 PW jest częścią prawa międzynarodowego. Jedni twierdzą, że jest częścią

prawa międzyn., inni, że jest częścią prawa międzyn. Publicznego. Przy czym prawo

międzynarodowe dzieli się na trzy części :

• Prawo wspólnotowe

• Prawo międzynarodowe publiczne

• Prawo międzynarodowe prywatne, które bardziej jest prawem krajowym ( kolizyjnym ) a nie międzynarodowym

Cechy różniące prawo międzynarodowe publiczne od PW - doczytać

1. Prawo międz.publ. jest wsparte w systemie zdecentralizowanym poprzez państwa. Nie ma centrum stanowiącego prawo międz.publ. Tworzą go państwa, więc jest system zdecentralizowany, który powstaje w organizacjach międzyn.

2. PW jest pozornie scentralizowane, ponieważ mamy instytucje europejskie, które go tworzą. Ale to tylko pozornie, ponieważ instytucje głównie tworzące prawo czyli Rada UE jest przedstawicielstwem państw. Rada Europejska, która przejmuje uchwały jest również przedstawicielstwem państw.

3. Sankcje są inne w PW, a inne w prawie międz.publ.

• W prawie międz.publ. są środki okręgowe

• W PW środki okręgowe są niemożliwe

4. PW podlega jurysdykcji ETS, jest obowiązek poddania się regresom w sporach

wynikających z PW. Natomiast prawo międz.publ. ma swoje sądy, ale nie można zmusić

do wystąpienia przed ETS.

Wyróżniamy 4 zakresy PW

1. Jakie obszary podlegają PW czyli zakres przedmiotowy PW

2. Na jakim obszarze, terytorium PW obowiązuje czyli jest to zakres terytorialny obowiązywania PW

3. Jaki jest okres obowiązywania PW czyli zakres czasowy obowiązywania PW

4. Kogo dotyczy PW czyli zakres podmiotowy PW

Ad1 Zakres przedmiotowy czyli zakres regulacji PW. Ten zakres stanowią kwestie gospodarcze i polityki wewnętrznej, ale zakres przedmiotowy ulega ciągłemu poszerzaniu, dlatego, że w drodze rozwoju integracji europejskiej nowe dziedziny przechodzą z prawa krajowego do PW.

Jak ono się poszerza od strony instrumentów prawa czyli jakie są instrumenty prawne poszerzania PW :

1. Instrument - Nowelizacja Traktatu Wspólnotowego tzn. jeżeli są wydawane kolejne traktaty, to te traktaty prowadzą do rozszerzenia PW

2. Instrument - ART. 235 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, o jaką sytuację tu chodzi. ART. 235 mówi, że jeżeli dla wykonania PW, trzeba z przepisami tego prawa wejść na obszar wejść na obszar prawa krajowego to należy wejść.

Przykład: Obecnie mamy wspólną politykę ochrony środowiska naturalnego oraz wspólną politykę transportową. Jaka była zależność. Najpierw była wspólna polityka ochrony środowiska. Okazało się, że aby wykonać PW z ochrony środowiska naturalnego i jego normy PW ochrony środowiska należy wziąć pod uwagę prawo transportowe ( tylko pewne kwestie )

Jeżeli ART. 235 mówi, że aby dla wykonania PW można wkroczyć w obszar, który mu nie podlegał i zawłaszczać ten obszar do PW. A kiedy można go zawłaszczyć ? jeżeli jest to niezbędne dla wykonania PW. Inaczej : Ochrona środowiska była objęta PW, transport nie był objęty PW, ale transport „robi” coś dla środowiska, ewentualnie negatywnego. Wobec tego okazało się, że należy uregulować transport, ponieważ gdybyśmy nie uregulowali transportu to byśmy nie mogli wykonać norm zawartych w prawie ochrony środowiska. ART. 235 mówi, że jest możliwość wkroczenia w prawo krajowe dla wykonania PW. Możliwość wkroczenia w prawo krajowe oznacza też poszerzenie PW. Ale czy wszędzie można wejść? Są dziedziny prawa krajowego, co do których wejść nie można. ART. 235 nie działa w dziedzinach:

1. Określenie form własności w danym państwie

2. Kwestie związane z realizacją prawa karnego, kwestie związane z wewnętrznym porządkiem publicznym, kwestie azylu, imigracji, wiz

3. Kwestie związane z produkcją broni i innych materiałów wojskowych

Ale można wejść na te dziedziny i rozszerzyć PW poprzez wydanie właściwych traktatów, czy umów międzynarodowych, ale nie za pomocą ART. 235.

W zakres prawa przedmiotowego wchodzi ZASADA POINT OF NO RETURN, która oznacza, że jeżeli coś jest już uregulowane PW, to nie ma powrotu do prawa krajowego czyli tzn., że wszelkie podmioty, państwa, instytucje, jednostki, jeżeli to jest uregulowane PW to nie mogą podejmować żadnych działań, zachowań, które by powodowały regres czyli powrót prawa krajowego. Dlatego, że to wynika jeszcze z ogólniejszej zasady postępującego charakteru rozwoju PW.

Ad 2 Zakres terytorialny obowiązywania PW. Nie ma w PW określonego terminu „terytorium UE”. Możemy jedynie to pojęcie odtworzyć na podstawie orzeczeń ETS i z doktryny. Czym jest więc zakres terytorialny, czym jest terytorium UE.

Terytorium UE - jest to powierzchnia ziemi wraz z szelfem kontynentalnym oraz powierzchnią do stratosfery powietrza i w głąb ziemi, na której nie występują granice wewnętrzne, a które ma zakreślone granice zewnętrzne. Czyli jest powierzchnia ziemi obejmująca obszar państw członkowskich + szelf kontynentalny + strefę powietrza na ziemi do stratosfery i w głąb ziemi. Na obszarze tym są zniesione granice wew. Ma on wspólną granicę zew.

Granice wewnętrzne zostały jedynie w znaczeniu gospodarczym i ekonomicznym. Natomiast w znaczeniu politycznym i międzynarodowo-prawnym granice te istnieją.

Granice zewnętrzne jest to suma granic państw członkowskich UE

1. Czy na całym terytorium tak określonym UE obowiązuje PW ?

2. Czy można wyłączyć obowiązywanie PW na jakiejś części terytorium ?

3. Czy PW może obowiązywać poza terytorium UE ?

Ad 1 NIE. PW nie dotyczy w całości Wysp Farelskich, Wysp Kanału La Manche łącznie z wyspą Mann oraz nie dotyczy terytoriów brytyjskich na Cyprze. Ponadto nie dotyczy terytoriów zamorskich francuskich oraz nie dotyczy w specyficzny sposób Giblartaru i Grenlandii.

Przykład 1: Wyspa Mann razem z Wielką Brytanią (WB) teoretycznie w 1973 r. powinna znaleźć się w UE, ale jest częścią WB. W konsekwencji Wyspy Mann nie dotyczą ustanowienia Unii Celnej, ale dotyczą ( bo tak chciała WB ) postanowienia związane z przepływem towarów przemysłowych i produktów rolnych.

Przykład 2: Giblartar 6 km2, 30 tyś mieszkańców od 1713 r. w posiadaniu WB, w roku 1967 przeprowadzono referendum czy Giblartar ma być WB, czy Hiszpanii. Ale tylko 44 osoby opowiedziały się za Hiszpanią. Giblartar jest częścią WB, więc jest częścią UE. Podlega więc tym samym regułom co inne terytoria. Z jednym wyjątkiem. Nie ma przedstawiciela w Parlamencie Europejskim.

Przykład 3: Grenlandia większa od Francji, WB, Niemiec, Hiszpanii łącznie do 1953 r. kolonia Danii. Od 1953 r. weszła całkowicie do terytorium Danii, już nie jako kolonia a terytorium. W 1969 r. Duńczycy dali Grendlanczykom autonomię zezwalając na referendum w sprawie przynależności do UE. Grenlandia wraz z Danią miała się znaleźć w UE. W 1973 r. znalazła się i w 1982 r. przeprowadzono dopiero referendum i Grendlanczycy stwierdzili, że nie chcą być w UE. Tym samym Grenlandia nie jest częścią UE, nie korzysta z funduszy strukturalnych UE, natomiast prawie 40% jej budżetu stanowią opłaty z tyt. połowu ryb przedsiębiorstw UE na jej wodach przybrzeżnych. To jest problem nierównego obowiązywania PW.

Czy można na terytorium UE wykluczyć obowiązywanie PW ?

Można np. Układ w Shangen, który nie dotyczył WB.

Czy PW obowiązuje poza terytorium ? PW może obowiązywać poza terytorium UE np. dzisiaj dotyczy Polski. A w jaki sposób ? Na mocy Traktatu o stowarzyszeniu, który jest częścią PW i w związku z tym jego postanowienia obowiązują w Polsce tzn., że obowiązują poza terytorium Wspólnoty.

PW może dotyczyć podmiotów ( osób fizycznych, prawnych), które mają swoje miejsce zamieszkania lub swoją siedzibę poza terytorium wspólnotowym, ale musi być zachowany warunek, że zachowania tych podmiotów wywarły wpływ na terytorium wspólnoty tzn. np. jeżeli mamy polskie przedsiębiorstwo transportowe, które przewoziło coś na teren UE, tam doszło do jakiejś kolizji z prawem, to w myśl PW mimo, że jest to polskie przedsiębiorstwo działające poza Wspólnotą w sensie siedziby, będzie dotyczyło go PW. Może być poddane PW, bo tak uważa Wspólnota. Ale problem może być poddany naszemu prawu, czy PW, to jest problem relacji między nami, a Wspólnotą. Możemy uzyskać informację, któremu prawu będzie podlegało w Międzynarodowym Prawie Prywatnym

Ad 3 Zakres czasowy - PW poza jednym traktatem Paryskim (obowiązuje 90 lat ), obowiązuje na czas nieokreślony. Z czasem obowiązywania PW wiąże się jeszcze jedna ważna kwestia tzw. kwestia okresów przejściowych i klauzul ewolucyjnych.

Okres przejściowy jest to czas dany państwu, które nie jest zdolne do przyjęcia PW, aby mogło w tym czasie przysposobić (nabyć zdolność) do adoptowania PW. Okresy przejściowe są najczęściej dawane państwom, które starają się o członkostwo w UE np. Polska wystąpiła o 42 okresy przejściowe, ale najwyżej może dostać 11 i 12. Okres przejściowy jest zawsze na czas określony - 3,5,7,10 lat. W tym okresie to państwo się zobowiązuje podjąć wszelkie działania, żeby było zdolne do przyjęcia PW. Wspólnota ( UE) kontroluje to państwo tzn. sprawdza, czy to państwo coś robi. Państwo natomiast zdaje sprawozdania, jest monitorowane. Wspólnota pomaga państwo mającemu okres przejściowy w osiągnięciu stanu, kiedy będzie mogło przyjąć PW. Pomaga finansowo, wydaje decyzje uprzywilające.

Klauzula ewolucyjna bywa mylona z okresami przejściowymi i występuje w takiej sytuacji : Państwo zobowiązuje się jakimś PW, ale to PW nie jest dopracowane. Jak się PW dopracuje, to często się okazuje, że to państwo nie chce, nie może przyjąć tego prawa, ale ogólną ideę przyjęło np. Grecja podpisała traktat z Maastricht, który mówił o utworzeniu Unii Gospodarczo Walutowej i wejdą do niego państwa, które spełnią określone kryteria. Przy czym sam traktat nie określił tych kryteriów. Zostały one określone 2, 3 lata później okazało się, że Grecja tych kryteriów nie spełni. Wobec tego przyznano Grecji klauzulę ewolucyjną. Czym się różni klauzula ewolucyjna od okresu przejściowego ? na przykładzie Grecji. Grecja sama określi działania, które spowodują, że będzie spełniała kryteria. Nie dano jej żadnego okresu, bo to od niej będzie zależało, czy takie działania podejmie, nikt ją nie będzie monitorował. Nikt jej nie musi choć może pomagać. Grecja oświadczyła blisko roku 2000 „już wypełniam określone kryteria kontrowencyjne i w roku 2001 weszła do Unii Gospodarczo Walutowej.

Okresy przejściowe są maksymalne tzn., że jeżeli państwo zakończy działania wcześniej to można go skrócić, a potem otrzymuje następny okres przejściowy

Wykład drugi 11.03.2001 r.

Ad 4 Zakres podmiotowy obowiązywania PW to inaczej kogo dotyczy PW. Dotyczy instytucji wspólnotowych, państw, jednostek.

Instytucje

Wyróżniamy 3 grupy instytucji :

1. Instytucje posiadające zdolność prawną

2. Organy wewnętrzne

3. Organy samodzielne

Ad 1 Nie wszystkie instytucje mają zdolność prawną czyli nie wszystkie instytucje mogą działać w obszarze PW. Warunki, które musi spełniać instytucja, aby miała zdolność prawną

1. Musi być przewidziana w traktatach. Jej statut musi być określony w traktatach bądź umowach międzynarodowych.

2. Musi mieć związek z narodami lub państwami członkowskimi tzn., że ona musi wyławiana przez społeczeństwa, lub kraje (rządy) np. Parlament Europejski jest wyławiany przez narody, przez społeczeństwa. Rada UE jest wyławiana przez Rządy, bo to są poszczególni ministrowie rządów. Komitet Ekonomiczno- Społeczny wyławiany jest przez grupy zawodowe

3. Musi mieć samodzielność prawną, autonomię finansową, administracyjną

Autonomia finansowa - w budżecie UE muszą być przeznaczone środki na funkcjonowanie tej instytucji.

Autonomia administracyjna oznacza. Że ta instytucja może sobie tworzyć wewnętrzne struktury za pośrednictwem statutów.

Samodzielność prawna - ta instytucja musi być wyposażona przez państwa, które zawarły traktaty, do tego aby mogła występować w stosunkach prawnych.

Tak określone instytucje są uniwersalnymi podmiotami PW

Uniwersalny podmiot PW oznacza, że państwo, które jest podmiotem może występować w sporach prawnych i ma w tych sporach prawnych pełną, czynną i bierną legitymację tzn. ,że w sporach prawnych może występować samodzielnie, może być pozwane do sporu, lub składać może pozew przeciwko innemu państwu.

Ad 2 Organy wewnętrzne - organy instytucji wspólnotowych np. Komitet Stałych Przedstawicieli w Radzie UE, Sekretariat w Parlamencie Europejskim. Organy wew. Nie mają samodzielności prawnej tzn. nie mogą występować w stosunkach prawnych. Mogą występować w stosunkach prawnych za pośrednictwem wyżej postawionych instytucji.

Ad 3 Organy samodzielne - to np. Europejski Bank Centralny, Europejski Bank Inwestycyjny. Organy samodzielne mogą występować w stosunkach prawnych, sporach, przed instytucjami wspólnotowymi. Ich występowanie, ich zdolność prawna jest ograniczona. One mogą występować tylko w sporach, które dotyczą zakresu ich działania, ich kompetencji np. Europejski Bank Centralny może uczestniczyć w sporach finansowych.

Państwa

Państwa mają określoną osobowość prawną nie przez PW, ale przez prawo międzynarodowe- publiczne. Stąd też jeżeli szukamy relacji między państwami, a PW i szukamy odpowiedzi co wynika z PW dla państw członkowskich, to musimy prowadzić nasze rozumowanie w dwóch kierunkach:

• To, że te państwa są państwami członkowskimi, dotyczy ich PW. Z tego wypływają dla państw pewne ograniczenia, których by nie miały gdy do UE nie należały

• Z tytułu przynależności do UE są również pewne rozszerzenia ich statusu prawnego, a więc ponadto co wynika z prawa międz.-publicznego

Na czym polegają ograniczenia

1. Państwa członkowskie nie mogą zawierać umów międz., które byłyby sprzeczne z PW jeżeli są już członkami UE. Jak się ustrzec przed zawarciem takiej umowy jeśli jest się już członkiem UE?. Droga jest następująca, nie obligatoryjna, ale zwyczajowa. Jeżeli państwo członk. chce zawrzeć umowę z państwem członkowskich, albo nie członkowskim, to zwyczaj jest taki, że to państwo członkowskie wysyła projekt umowy do ETS-u z zapytaniem czy projekt umowy jest zgodny z PW. ETS wydaje w tej sprawie opinię i opinia jest wiążąca. Otóż wskazuje co jest niezgodne z PW, a nawet proponuje jak należy zmienić umowę, aby była zgodna z PW.

Państwa mogą, ale nie muszą wystąpić do ETS-u. Jeżeli jednak podpiszą umowę niezgodną z PW, to poniosą wszelkie kwestie natury ekonomicznej.

Kolejny problem.co z umowami, które państwo zawarło z innymi państwami zanim stało się członkiem UE? Np. umowa była na 20 lat, pozostało do jej realizacji 5 lat i okazało się, że jest sprzeczna z PW. Otóż PW mówi tak: UE uznaje taką umowę wg zasady UMOWY POWINNY BYĆ DOTRZYMYWANE, ale to państwo członkowskie powinno jak najszybciej zgodnie z regułą zawartą w tej umowie rozwiązać tę umowę.

2. Drugie ograniczenie dotyczy prawa wew. Państw. Państwo członkowskie Wspólnot nie może wydawać wewnątrz swojego kraju prawa, które byłoby sprzeczne z PW.

PW jest nadrzędne nad prawem krajowym.

Na czym polegają rozszerzenia

Rozszerzenia z tytułu tego, że jest członkiem UE , rozszerzone kompetencje wynikające z PW:

Państwo może występować w sporach prawnych przed organami, które mogą rozstrzygać te spory (Komisja Europejska, ETS i inne) i ma pełną, czynna, bierną zdolność do występowania w tych sporach. Państwo (podobnie jak instytucje posiadające osobowość prawną) nie muszą udowadniać swojego naruszonego interesu w sprawie. Muszą jedynie wskazać, że ich zdaniem został naruszony traktat jakimś działaniem. Natomiast organy samodzielne muszą udowadniać, że ich interes w sprawie został naruszony.

Jednostki

Jednostki w naszym prawie są to osoby fizyczne i prawne. Natomiast w PW nie ma pojęcia osoby fizycznej i prawnej. Ono jest w doktrynie, jest w domyśle. W PW jednostki są to ludzie i instytucje tzn. ludzie instytucji. W PW są tak ujęte: pracownik, rencista, student, uczeń. Osoby fizyczne występują w konkretnych rolach np. ojciec rodziny, pracownik najemny, siostra, matka, ojciec pracownika. Konkretne przepisy odnoszą się do konkretnych jednostek np. pracownik umysłowy, przedsiębiorstwo usługowe, przedsiębiorstwo spedycyjne.

Zakres praw płynących dla jednostek wynika z PW czyli PW konkretnie określa jakie dana jednostka (emeryt, rencista, student ) ma uprawnienia.

Temat: Instrumenty prawne jakie są w UE

Zakres kompetencji instytucji europejskich do stanowienia prawa wtórnego (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia, opinie)

Jest prawo pierwotne i wtórne.

Prawo instytucji europejskich jest określone w traktatach. Przy czym co jest w nich określone - kompetencje do stanowienia prawa, jakie jest prawo instytucji do stanowienia w traktatach. Kompetencje do stanowienia prawa nie są nieograniczone. Po pierwsze fakt, że są określone te kompetencje do stanowienia prawa w traktatach, to wynika z tego, że o tych kompetencjach decydują państwa, bo te państwa przyjmowały traktaty. Więc jaki jest zakres i obszary podejmowania decyzji, rozstrzygnięć, o tym decydują państwa.

Druga sprawa. W tych traktach nie decyduje się tylko o zakresie sprawy rozstrzyganej czyli o tym co instytucja ma rozstrzygać, ale w traktatach decyduje się również jak a jest forma aktu prawnego, który może instytucja wydać. Czyli w traktatach jest określone, że w tych sprawach należy wydawać rozporządzenia, w innych dyrektywy, a w jeszcze innych decyzje. Czyli instytucje nie mają swobody co do form i rodzaju aktu prawnego. Jest to im narzucone w traktatach. Poza tym w traktatach jest określona procedura rozstrzygania. Wobec tego moglibyśmy powiedzieć, że w zakresie stanowieni prawa obowiązuje ZASADA OGRANICZONYCH KOMPETENCJI. Zasada ograniczonych kompetencji jest rozszerzana przez inne dwie zasady:

1. Pierwszy sposób rozszerzania - ZASADA TZW WYPEŁNIANIE LUK W PW.

ART. 235 traktatu o Wspólnocie. Jeżeli dla wykonania PW trzeba wkroczyć na prawo krajowe to można wkroczyć tzn. jeżeli prawo krajowe stanowi przeszkodę to możemy wkroczyć na to prawo i zamienić je prawem wspólnotowym

2. ZASADA - DOKTRYNA DOMNIEMANYCH KOMPETENCJI. Często myli się z zasadą wypełniania luk w PW. Przykład: w prawie traktowym jest powiedziane, że Wspólnoty mogą zawierać umowy międz., ale uwaga w tych traktatach nie jest powiedziane w jakim zakresie Wspólnoty mogą zwierać umowy międz. Nie ma określonych granic zawierania umów, domyślamy się, że są granice zawierania umów, ale to nigdzie nie jest zapisane. Wobec tego skoro nie jest zapisane to gdzie je znajdziemy? W kompetencjach domniemanych, ale co to są domniemane kompetencje. Mogą zawierać tylko takie umowy, które są zgodne z celami Wspólnot Europ. Cele są gospodarcze i społeczne. Wniosek: Jaka jest domniemana kompetencja?

• Wyraźna tj. zawieranie umów

• Domniemana tj. w granicach celów

Zasada domniemanych kompetencji jest to sytuacja, w której Wspólnotom są przyznane kompetencje wyraźne i żeby móc te wyraźne kompetencje wykonać trzeba wywnioskować domniemane kompetencje z całego PW

Kompetencje Wspólnot Europejskich są określone w traktatach i są to:

1. kompetencje wyłączne

2. kompetencje konkurencyjne

3. kompetencje równoległe

Ad1 Kompetencje wyłączne są to komp. w obszarze spraw, które podlegają wyłącznej kompetencji Wspólnot Europ. tzn., że w tym zakresie jest wyłączność w stanowieniu prawa, które przysługuje Wspólnotom. I obejmują taryfę celną i wspólną politykę handlową. Tylko Wspólnoty mogą tworzyć prawo w tym zakresie, a w domniemaniach mogą tworzyć to prawo państwa. Ale jest od tego wyjątek. Jeżeli Wspólnoty w jakimś obszarze z tego prawa wyłączności nie skorzystają to może nastąpić uregulowanie prawem krajowym, za zgodą Komisji Europejskiej,

Ad2 Kompetencje konkurencyjne mają miejsce wtedy, kiedy dana dziedzina spraw należy do wyłączności Wspólnoty ale dopóki Wspólnoty nie uregulują danej sprawy to mogą następować regulacje krajowe. Tu nie jest potrzebna zgoda Komisji. Państwo może działać samo. Jednak jeżeli Wspólnota zdecyduje się sprawę uregulować to sprzeczne z tym uregulowaniem prawo krajowe (które mogło tam zaistnieć) to przestaje obowiązywać. Występują w sprawach polityki rolnej.

Ad3 Komp. równoległe są w obszarze tych spraw, w których prawo może być stanowione zarówno przez Wspólnotę jak i przez kraje. Do tych spraw należy: prawo konkurencji, zakres spraw dotyczących badań i wynalazczości. Gdyby się okazało, że to co wydają Wspólnoty

z tym co wydają kraje jest sprzeczne, to pierwszeństwo mają te regulacje wydane przez Wspólnoty.

Przykład: Wspólnoty regulują w zakresie prawa konkurencji prawo traktatowe, które mówi, że jest swoboda konkurencji i nie może być protekcjonizmu, ale PW mówi, że w pewnych wypadkach może być protekcjonizm, ale ten protekcjonizm musi mieć kryterium przedmiotowe tzn. nie liczy się przedsiębiorstwo X, tylko liczy się sprawa regulowana, jest to zasada ogólna PW, ale muszą być jeszcze konkretne kryteria. Te konkretne kryteria będą regulowane przez PW, przez prawo krajowe. Kraj będzie musiał się liczyć, że nie będzie mógł pomóc (ze względu na kryterium podmiotowe), dać pomocy finansowej przedsiębiorstwu X, ale będzie mógł dać dodatkową działalność.

Temat: Cele Wspólnoty

Wyróżniamy cele:

1. gospodarcze

2. społeczne

W UE obowiązuje ZASADA JUNKTU między celami gospodarczymi a społecznymi. Tzn. jeżeli realizujemy jakiś cel gospodarczy to musimy dbać o stronę społeczną

Przykład: We Frankfurcie nad Menem miał być zbudowany hotel w pobliżu osiedla. Ze względu na to, że hotel miał stanąć kilka metrów od tego osiedla to PW mówi, że należy spytać czy mieszkańcy sobie tego życzą. Mieszkańcy powiedzieli, że sobie nie życzą, aby hotel stanął przy osiedlu. Wobec tego ci budujący hotel chcieli dać mieszkańcom pieniądze, aby się zgodzili. Ale mieszkańcy nie przyjęli pieniędzy. Sprawa trafiła do ETS- u. ETS powiedział, że cele społeczne są ważniejsze od celu gospodarczego.

Ad1 Cele gospodarcze

• harmonijny i zrównoważony rozwój gospodarczy

• trwały, nie inflacyjny wzrost gospodarczy

• wysoki stopień zbieżności działań gospodarczych

Ad2 Cele społeczne

• wysoki stopień zatrudnienia i opieki społecznej

• podnoszenie stopy życiowej i jakości życia

Metody urzeczywistniania celów gospodarczych i społecznych.

Urzeczywistnianie celów to inaczej rozszerzanie integracji czyli rozszerzanie PW.

1. Metoda substytucyjna

2. Metoda harmonizacyjna

3. Metoda koordynacyjna

4. Metoda strukturalna

Ad1 Metoda substytucyjna polega na zastąpieniu prawa krajowego, PW. Narzędzie prawne tego zastąpienia to rozporządzenie. Bo rozporządzenie wchodzie bezpośrednio do prawa krajowego, nie wymaga kodyfikacji i unifikacji.

Problem: Zalecenia są wydawane wtedy, gdy w przyszłości ma być wydane prawo obligatoryjne tzn. instytucja europejska przysyła państwu zalecenie i mówi „Za 2 lata będzie w tym obszarze wydane rozporządzenie, ja ci zalecam, abyś przystosował swoje prawo krajowe do treści tego rozporządzenia”. Państwo może nic nie zrobić przez m-c, 2, 3, 4, 5

m-cy ale w godzinie, kiedy to rozporządzenie ma wejść w życie to swoje prawo krajowe musi mieć przystosowane. W tym zaleceniu jest powiedziane co państwo musi zrobić, aby to swoje prawo przystosować. I od tego momentu jeżeli państwo otrzyma takie zalecenie (zgodnie z metodą substytucyjną) to nie może już wydawać prawa sprzecznego, z tym przyszłym rozporządzeniem.

Wykład trzeci 25.03.2001r.

Ad 2 Metoda harmonizacyjna odpowiada takiej sytuacji, gdy nie chodzi o ujednolicenie prawa czyli zastąpienie prawa krajowego , PW, ale chodzi o taką sytuację, gdzie UE zależy na tym aby prawa krajowe do siebie się zbliżyły. Instrumentem prawnym metody harmon. jest dyrektywa. Ma ona zastosowanie do ochrony konsumentów i w ochronie zdrowia.

Ad 3 Metoda koordynacyjna jest w takiej sytuacji, gdy UE nawet nie zabiega o to, aby systemy prawne państw były ujednolicone, ale również nie zabiega o harmonizację systemów prawnych, a ponieważ te kraje współdziałają w integracji europejskiej, więc chodzi o to aby to współdziałanie było możliwe. Instrumenty (narzędzia) koordynacji : program UE, współpraca podejmowana pod egidą UE. Ta metoda dotyczy polityki oświatowej (edukacyjnej), ochronie zdrowia i ochronie konsumentów - jako druga metoda.

Przykład: Program Sokrates, obowiązuje na Uniwersytetach i jest przykładem metody koor. W poszczególnych krajach istnieją różne systemy edukacyjne, a program Sokrates ma koordynować współpracę tych różnych systemów edukacyjnych. W tej części studenckiej on koordynuje w ten sposób, że studenci z jednego kraju, studiują w innym kraju przez 1 rok. Przez ten rok muszą zdobyć 60 pkt. (taki jest limit). Kiedy wracają na swoją uczelnię, to ich nikt nie pyta jakie przedmioty tam realizowali, ale pytają czy zdobyli 60 pkt. Jeżeli otrzyma te 60 pkt., to automatycznie ma zaliczony semestr. Nasza uczelnia przystąpiła do europejskiego systemu wyceny przedmiotów. Przedmioty są wycenione od 1 do 4 pkt. To, że przedmiot ma określoną liczbę pkt. Zależy od ustalonej reguły czyli ile pracy włożył student w zaliczenie tego przedmiotu.

Ad 4 Metoda strukturalna sprzyja wyrównaniu poziomu rozwoju w krajach UE. Metoda ta polega na tym, że się tworzy różne programy, fundusze, które mają przyczyniać się do przyspieszonego rozwoju regionów skrajnie rozwiniętych. Instrumenty: programy, fundusze wyrównują poziomy rozwoju regionów.

Zasady stosowania PW

1. Zasada ograniczonych kompetencji Wspólnot. Co powoduje, że Wspólnoty są ograniczone w stanowieniu prawa?

1. Pierwsze ograniczenie - w traktatach, w których jest wyraźnie napisane w czym mogą Wspólnoty funkcjonować, gdzie mogą działać, gdzie mogą regulować prawo. Czyli mogą działać w filarze I Unia Gospodarczo - Walutowa w zakresie tych przepisów. Które zostały przeniesione z filaru III do I, generalnie obszar polityki wewnętrznej ( ale nie w całości). Nawet tam, gdzie traktaty im na to pozwalają to nawet w tych obszarach jeszcze nie mogą robić co chcą. Przykład : Polityka wewnętrzna. PW reguluje obywatelstwo UE i tu trzeba stosować przepisy PW, ale weźmy pod uwagę obywatelstwo państwa. Otóż jakie reguły sobie Francja da dla nadania obywatelstwa francuskiego, to jest sprawa Francji, a nie Wspólnot.

2. Drugie ograniczenie - traktaty nie tylko pokazują obszary, w których mogą działać Wspólnoty. Traktaty tworzą państwa, czyli państwa decydują o tym co mogą Wspólnoty. Pokazują również, wskazują formę prawną jaka może być stanowiona tzn ta kwestia może być rozstrzygana za pomocą rozporządzenia, ta za pomocą dyrektywy, a ta za pomocą decyzji. Więc to nie jest swobodne uznanie Wspólnot w jakiej formie będzie regulowana ta sprawa. Kto ma prawo również zależy od traktatów i instytucje wspólnotowe muszą się do tego stosować. Jeżeli jest powiedziane, że w tej sprawie ma być wydane rozporządzenie, to nie mogą wydać decyzji.

3. Trzecie ograniczenie. Do każdej ze spraw jest wskazana procedura rozstrzygania tzn np. procedura współpracy, czy inna procedura decyzyjna. Wspólnota nie może sobie przyjąć jakąkolwiek procedurę decyzyjną. Poszczególne grupy spraw są poddane określonym procedurom decyzyjnym.

4. Ograniczenie związane ze sposobem głosowania jaki musi być praktykowany- jednomyślność, kwalifikowana większość i większość. Instytucja musi przyjąć sposób głosowania, który jest regulowany w traktatach. Natomiast jeżeli byłaby nowa sprawa, która nie jest ujęta w tym „koszyku” to należy rozpocząć od jednomyślności i potem trzeba zmienić traktat aby „przebić się do kwalifikowanej większości”

Od tej zasady ograniczonej kompetencji są wyjątki w kierunku rozszerzenia tych kompetencji. Z zasadą ogr. komp. korespondują dwie kolejne zasady, które rozszerzają te kompetencje - bez

1. Zasada wypełniania luk w PW

2. Doktryna domniemanych kompetencji

Ad 1 Zasada wypełniania luk w PW. Jeżeli dla realizacji PW przeszkodą są jakieś postanowienia w prawie krajowym to można wkroczyć na teren prawa krajowego i uregulować go PW. A więc instytucja, która może działać w zakresie PW. Może wyjątkowo wejść, a więc rozszerzyć swoje kompetencje. Może wejść na teren prawa krajowego i uregulować je PW, jeżeli to uregulowanie jest niezbędne dla realizacji PW.

Ad 2 Doktryna dorozumianych ( domniemanych) kompetencji tzn, że w prawie traktatowym jest określona konkretna kompetencja przyznana jakiejś instytucji, i z tej konkretnej instytucji wynika kompetencja dorozumiana. Przykład: PW mówi, że Wspólnoty mają prawo zawierać umowy międz. Czyli ich generalna kompetencja to zawieranie umów międz. Ale z niej wynika pewna kompetencja dorozumiana. Jaka? Jeżeli mówimy, że Wspólnoty mogą zawierać umowy międz., to jakie i wjakiej dziedzinie mogą te umowy zawierać? Gdzie jest granica zawierania tych umów? To nie jest uregulowane w traktatach, ale możemy stąd wysnuć kompetencję dorozumianą. Kompetencja domniemana jest taka, w jakim zakresie mogą zawierać umowy międz. Mogą zawierać, które skupiają się wokół celów UE. To jest kompetencja domniemana.

Różnice między zasadą wypełniania luk w PW, a doktryną domniemanych kompetencji

Otóż domn.komp. wynika już z komp. jaką Wspólnota już ma. Natomiast wypełnianie luk w prawie nie wynika z kompetencji, tylko wynika z traktatów

Przybliżenie prawa pochodnego (?)

1. Rozporządzenia - prawo obligatoryjne

2. Dyrektywy - prawo obligatoryjne

3. Decyzje - prawo obligatoryjne

4. Zalecenia

5. Opinie

Ad 1 Rozporządzenia. Podmioty wydające rozporządzenia można podzielić na dwie grupy:

1. Podmioty, które mają ogólne uprawnienia w tym zakresie, Rada, Komisja, Parlament z Radą UE. Wydają we wszystkich dziedzinach.

2. Europejski Bank Centralny, a od 2003 r. Europejski Bank Inwestycyjny. Mogą wydawać jedynie rozporządzenia tylko w zakresie swojego działania.

Rozporządzenia dzielimy na:

1. Ogólne - zwane inaczej rozporządzeniami podstawowymi

2. Konkretne - zwane inaczej wykonawczymi

Różnica między rozporządzeniami ogólnymi a konkretnymi

• Prawo do wydawania rozporządzeń ogólnych wynika z traktatów i mają je Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada UE, Europejski Bank Centralny

• Rozporządzenia wykonawcze mogą być wydawane na podstawie pozwolenia. Pozwolenie może wydawać Rada UE Komisji Europejskiej oraz EBC, a od 2003 r. EBI co wynika z traktatu nicejskiego.

Cechy rozporządzenia

1. Mają zasięg ogólny

2. Obowiązują w całości

3. Istnieje zasada bezpośredniego stosowania rozporządzenia

Ad 1 Zasięg ogólny. My wiemy, że zasięg ogólny oznacza, że rozporządzenia ujmują sytuacje abstrakcyjne. Nie są adresowane do konkretnego adresata. Są to akty normatywne, każdy kto się znajdzie w obrębie rozporządzenia jemu podlega. Ale tak mówią traktaty, a w orzecznictwie ETS powstała nowa sytuacja od 1983 r. Mianowicie od rozporządzenia jednostka może się odwołać - złożyć skargę. Do tej pory skargę można było składać od aktu indywidualnego np. od decyzji. Możemy wnieść skargę na rozporządzenie. To nie wynika z traktatów, to wynika z orzecznictwa ETS. Jednak rozporządzenie musi spełniać określone warunki, żeby można było się od niego odwołać tzn rozporządzenie swoją treścią musi dotykać indywidualnie daną osobę, jej interesy. Ta osoba może się odwołać w drodze skargi poprzez Komisję Europejską do ETS. W związku z tym powstaje jeszcze jedna kwestia. Mianowicie, drugorzędna jest sprawa czy dany akt prawny nazywa się decyzją czy rozporządzeniem. W praktyce sądowej jest to drugorzędna sprawa.

Ad 2 Rozporządzenia obowiązują w całości. Wszystkie przepisy w rozp. są traktowane na takim samym poziomie. Nie można wybiurczo traktować przepisów. Rozp. są wydawne w obszarze polityk wspólnotowych.

W UE w wyniku orzeczeń ETS powstał proceder zdawania sprawozdań z realizacji rozp. przez państwo. Państwo ma taki obowiązek, w ciągu 4 pierwszych lat od momentu wejścia w życie rozp. państwo co najmniej 3 razy musi Komisji Europejskiej zdać sprawozdanie z realizacji rozp. oprócz tego Komisja Europejska w każdej chwili może skontrolować jak jest realizowane rozp., państwo musi natomiast na żądanie dostarczyć każdej informacji jak jest realizowane rozporz. Sprawozdania w odniesieniu do rozp. spełniają dużą rolę. Bowiem dzięki nim Komisja może dojść do konkluzji, że trzeba w jakimś obszarze zastosować ART. 235. Te sprawozdania, ta kontrola służy do rozszerzenia PW.

Ad 3 Zasada bezpośredniego stosowania rozporządzenia. Przykład: Znana jest sprawa przeciwko Włochom z 1973 r. W tej sprawie ETS zakazał Włochom wydawanie aktów prawnych, konsumujących rozp. bowiem rozp. wchodzą wprost do porządku prawnego, nie wymagają ratyfikacji. Natomiast Włosi do 1973 r. wydawali specjalne ustawy i w tych ustawach umieszczali treść rozp.. czyli do 73 r. rozp. nie było w porządku prawnym Włoch. ETS zakazał takiej praktyki dlatego, że po pierwsze rozp. obowiązują wprost, a po drugie sama procedura stanowienia ustawy może skrzywić rozp. Włosi tak robili ponieważ konstytucja do 1973 r. ( w 1973 r. zmienili konstytucję), a konstytucja mówiła, że jeżeli przyjmujemy prawo z zewnątrz to potrzebne jest referendum. Ze względu na ich dużą liczbę przyjęli, że będą wydawali ustawy, a ustawy już przyjęte przez Parlament nie wymagają referendum. Od 73 r. zniesiono ten obowiązek dla PW.

REASUMUJĄC. Rozporządzenie stosujemy bezpośrednio, nie można wydawać żadnych aktów prawnych dotyczących realizacji rozp. Rozp. powinno być w sposób jasny sformułowane, precyzyjny, aby można go było od razu zastosować. Dzięki rozp. zastępuje się prawo krajowe PW.

Ad 2 Dyrektywy wiążą państwa członkowskie. Dyrektywa jest wysyłana do Rządów lub Parlamentów państw członkowskich. Tylko były trzy przypadki, gdzie dyrektywa była wysyłana do sądu państw członkowskich. Dyrektywa wiąże co do celów. W dyrektywie jest wskazany cel i termin. Państwo, aby wprowadzić dyrektywę w życie musi wydać akt prawny, który skonsumuje cel dyrektywy i w którym to będą opisane środki i metody realizacji. Czyli w porządku prawnym państw nie ma dyrektyw, ponieważ są konsumowane do aktów prawa wewnętrznego. Przykład: Portugalia i Grecja po przyjęciu ich do Wspólnot Europ. zaczęły transformować dyrektywy do swoich porządków prawnych za pomocą aktów rządowych (zarządzeń, uchwał). W tych przypadkach ETS zebrał się w składzie 15 sędziów i w obu przypadkach zakazał Portugalii i Grecji takich praktyk. ETS wskazał, że transpozycja dyrektywy czyli tego celu do porządku prawnego państw członkowskich powinna się dokonywać za pomocą ustawy lub rozp., a nie aktów niższej rangi. Orzeczenie te były wydane w roku 91 dla Grecji, 93 dla Portugalii. Orzeczenia w składzie 15 sędziów (całego sądu) są orzeczeniami organicznymi. Wydawane są takie orzeczenia ze względu na to, że państwa od tej pory będą rozsądne i muszą się zastosować do tych orzeczeń.

Problem skutku bezpośredniego dyrektywy. Dyrektywa nie ma skutku bezpośredniego, bo musi być transformowana do prawa poszczególnych krajów, w taki sposób jest to zawarte w traktatach. Ale są orzeczenia ETS w sprawie transformacji dyrektyw. W praktyce państwa ociągają się do transformowania dyrektyw do porządku prawnego własnego. Orzeczenia ETS wyszły temu naprzeciw. Zostały określone 3 warunki, które jeżeli są spełnione to dyrektywa może mieć bezpośrednie zastosowanie. Do tych warunków zaliczamy:

1. Upłynął termin wskazany w dyrektywie do wprowadzenia tej dyrektywy do prawa wewnętrznego

2. Dyrektywa musi być skonstruowana jasno i precyzyjnie na tyle, że można ją bezpośrednio zastosować. Dyrektywa wiąże co do celów, środki i metody państwo sobie decyduje, ale w większości treści dyrektyw jest tak, że instytucja celem realizacji podaje przykładowe środki i metody realizacji. Państwo nie musi tych środków i metod stosować, ale jeżeli w danej dyrektywie były podane środki i metody, więc można tą dyrektywę zastosować.

3. Dyrektywa musi przyznawać określone uprawnienia jednostce. Ta jednostka może z tej dyrektywy cos czerpać. Dyrektywa jest opóźniona. Dyrektywa jest jasno, precyzyjnie sformułowana, podaje cele, środki i metody realizacji. Opóźnienie spowodowało, że jednostka nie otrzymała uprawnień.

Te 3 warunki powodują, że dyrektywę można bezpośrednio zastosować. Ale ktoś musi podjąć sprawę bezpośredniego zastosowania dyrektywy. Można podjąć sprawę, czyli udowodnić bezp. Zastosowanie obywatel danego państwa. Obywatel państwa nie może jednak zmusić swojego państwa to tego żeby państwo notyfikowało dyrektywę. Ale obywatel może wystąpić o odszkodowanie. Będzie to tłumaczył. Są spełnione 3 warunki. A państwo nie wiadomo dlaczego nie stosuje tej dyrektywy bespoś. I dlatego, że państwo nie stosuje jej bezpoś. „ja” jestem pokrzywdzony „ja” nie otrzymałem określonych kompetencji (uprawnień). Obywatel może się zgłosić do Komisji Europejskiej, która sprawdzi argumenty obywatela. Komisja zwróci uwagę państwu, dlaczego nie stosujesz tej dyrektywy. Ona ma bezpoś. Zastosowanie, zastosuj ją i wypłać odszkodowanie. Jeżeli państwo nie będzie się zgadzało to sprawa trafia do sądu. Sąd potwierdzi opinię Komisji, ale nie będzie się zajmował odszkodowaniem i zleci zajęcie się nim Komisji.

Może oprócz obywatela o bezpoś. Zastosowanie dyrektywy wystąpić instytucja w państwie, ale najczęściej występuje jedno państwo przeciwko drugiemu państwu.

Odszkodowaniem dla obywatela zajmuje się Komisja, ale dopiero po wydaniu orzeczenia ETS, że państwo nie wprowadziło bezpoś. Dyrektywy

O odszkodowanie możemy wystąpić wtedy, gdy są spełnione pewne przesłanki:

1. Gdyby dyrektywa weszła w życie :ja” niewątpliwie (ja jako skarżący ) miałbym korzyść z tego

2. Musi być możliwość na podstawie treści dyrektywy ustalenia zakresu moich praw

3. Musi istnieć związek przyczynowy między nie wprowadzeniem dyrektywy w życie, a stratą jaką poniosłem.

Jaką drogą odszkodowania przyjmujemy?

Najpierw zwrócimy się do Sądów krajowych. Jeżeli sądy krajowe nie przyznają nam tego odszkodowania o wtedy zwracamy się do Komisji Europejskiej

Ad 3 Decyzje mogą wydawać wszystkie podmioty prawotwórcze a więc Parlament Europejski, Rada UE, Parlament i Rada wspólnie, Komisja Europejska, Europejski Bank Centralny, a 2003 r. Europejski Bank Inwestycyjny.

Decyzja może dotyczyć osób fizycznych, instytucji i państw.

Decyzja skierowana do państw: powstaje problem natury techniczno prawnej, ale mający swoje znaczenie czyli jak ta decyzja dostaje się do porządku prawnego państw? Państwo jest zobowiązane do wydania aktu prawnego, tak jak w przypadku dyrektywy konsumującego tą decyzję czyli decyzja nie mieści się w porządku prawnym prawa krajowego. Decyzje muszą być skonsumowane przez prawo wew. czyli od tego momentu będą obowiązywały, jak będzie wydane prawo wew. (uchwały, zarządzenia- akty rządowe).

Decyzja może od 96 r. bezpoś. obowiązywać o ile są spełnione warunki podobnie jak przy dyrektywach. ETS od 96 r. zaczął wydawać orzeczenia w składzie 7 i 9 sędziów . państwo może się nie zgodzić z orzeczeniem wtedy zbiera się Sąd w składzie 15 sędziów. W przypadku dyrektyw sprawa o bezpoś. zastosowanie była przesądzona, natomiast w przypadku decyzji orzeczenie jest jedynie zaleceniem ( wskazówka sądu, że należy ją bezpośrednio stosować)

Wykład czwarty 08.04.2001 r.

Temat: Umowy międzynarodowe (um) jako źródło PW

W ramach prawa pierwotnego występują um, które są też źródłem PW. Podstawą do zawierania tych umów są traktaty wspólnotowe. Na niektóre umowy musi być zgoda Rady UE, do zwierania takiej umowy np. umowa o członkowstwie.

Jeżeli mówimy o umowach zawieranych przez Wspólnoty to w zasadzie mamy na myśli I filar (obszar gospodarczy) mimo, że są już wyjścia poza sferą gospodarczą w związku z przeniesieniem przepisów z Shangen do filaru I, ale dużej praktyki tu nie ma.

Wspólnoty zwierają dwojakiego sposobu um

1. Handlowe

2. Mieszane

Ad 1 Zawarcie umowy handlowej zalezy od stanu stosunków między państwami. Wyróżniamy umowy handlowe:

1. Zwykłe. Pierwszą umową w historii Wspólnot była umowa z 14.10.1963 r. z Izraelem. Obecnie Wspólnoty mają zawarte umowy handlowe zwykłe z ponad 70 krajami. W tych umowach kraje udzielają sobie klauzuli najwyższego uprzywilejowania oraz w tych umowach jest zawarty nakaz podwójnego opodatkowania.

2. O handlu i współpracy gospodarczej. Obecnie Wspólnoty mają tego rodzaju zawarte umowy z ponad 50 krajami. W tych umowach jest przyznana klauzula najwyższego uprzywilejowania, oraz są wprowadzone ułatwienia w wymianie handlowej art. przemysłowymi np. stopniowe znoszenie ograniczeń ilościowych, czy wprowadzane sa ulgi kwotowe. W tych umowach są również zawarte postanowienia, które mają na celu stymulowanie współpracy gospodarczej tzn, że w tych umowach bardzo często są zawarte gwarancje finansowe państw dla przedsięwzięć gospodarczych określonego celu.

3. Preferencyjne. Zawierane są w ten sposób, że państwa udzielają sobie preferencji celnych, również występuje tu znoszenie ograniczeń ilościowych, czy wprowadzane są ulgi kwotowe. W niektórych przypadkach do takich umów (tak jak do umowy pierwszej tego rodzaju z Egiptem o Współpracy z 1964 r.) może być dołączony protokół finansowy, gdzie Wspólnoty zobowiązały się finansować określone przedsięwzięcia z zakresu infrastruktury gospodarczej. Na koniec 2000 r. zawarto umowy preferencyjne z 16 krajami.

Najczęściej państwa zawierają najpierw umowy handlowe zwykłe, które potem zmieniają statut na umowy o handlu i współpracy gospodarczej a na koniec na preferencyjne

Ad 2 Mieszane. Jeżeli mówimy o umowach mieszanych to mamy na myśli umowy asocjacyjne. Umowy asocjacyjne są trudne do omówienia, bo nie ma wzorca takiej umowy tzn umowy asocjacyjne są zróżnicowane.

Kryterium pogrupowania umów asocjacyjnych może być :

1. Treść umów. Ze względu na treść umowy asocjacyjne dzielimy na:

1. Umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi krajów rozwijających się

• 99,02% importu z tych krajów jest zwolniony ze wszelkich opłat celnych oraz wszelkich ograniczeń ilościowych i ograniczeń fiskalnych. Przy równoczesnym brakiem oczekiwania ze strony Wspólnot Europ., żeby te kraje rozwijające się zrewanżowały.

• Te umowy uwzględniają powstanie tzw systemu stabilizacji dochodów, które to dotyczące exportu z krajów rozw. Do krajów UE surowców rolnych oraz surowców mineralnych tzn jeżeli tamte kraje zwierają ze Wspólnotami umowę w ramach której sprzedają, to ceny na tą sprzedaż produktów rolnych i surowców mineralnych na rynek Unii jest objęte gwarancją cenową. Tzn kraje Unii muszą zagwarantować cenę minimalna na cały czas trwania umowy. Dzięki temu jest stabilizacja dochodów z exportu krajów rozwijających się.

• W ramach tych umów jest przewidywany rozwój współpracy finansowej i technicznej w oparciu o środki z funduszu rozwoju. Tzn te umowy wspierają przedsięwzięcia, które mogliby podejmować inwestorzy z krajów Unii w krajach rozwijających się, wspólne przedsięwzięcia z miejscowymi podmiotami. Wspierają je poprzez Fundusz Rozwoju UE, który dzieli się na 3 fundusze tj. Fundusz Rozwoju Regionalnego , który jest przeznaczony dla regionów w ramach UE, spełniający tam określone warunki ; Fundusz Rozwoju Zewnętrzny przeznaczony do pomocy dla krajów kandydackich do Unii ; Fundusz Rozwoju dla Współpracy, który przyznaje pieniądze dla krajów rozwijających się w ramach traktatów. Fundusz Rozwoju Regionalnego pochłania około 60% środków do wewnątrz Unii, 15% środków dla krajów kandydackich a 25% środków dla krajów rozwijających się.

• W ramach tych umów są również postanowienia dotyczące współpracy przemysłowej tzn wtedy są w takiej umowie z konkretnym krajem wskazane preferencje we wspieraniu przez Wspólnoty jakiejś gałęzi przemysłu

• Jest to pomoc finansowa dla programów dostosowawczych, która też jest przewidziana w tych umowach tzn chodzi tu o eksperymenty, które są dokonywane w krajach rozwijających się, polegające na tym, że są wybierane pewne działy, sektory gospodarki, czy subsektory gospodarki, których dokonuje się inwestowania supernowoczesnego.

2. Umowy przygotowujące stowarzyszone państwa do członkowstwa w UE. Są to umowy z Turcją, Cyprem, Maltą. Przykład :, który się nie powiódł. Umowa z Turcją została zawarta w 1963 r. W tej umowie (nowatorskiej) jest powiedziane, że celem obu partnerów jest członkowstwo Turcji we Wspólnotach Europ. Ale Turcja miała być takim wzorcowym krajem, któremu pomocy miały udzielać Wspólnoty. Był opracowany plan udzielania tej pomocy w dochodzeniu Turcji do UE. Składał się z 3 etapów.

1 etap - 5 letni okres przygotowawczy, w którym Turcja miała zrobić remanent swoich potrzeb oraz miała zrobić tzw dostosowania podstawowe, które by umożliwiły przyjęcie większego strumienia finansów, kapitałów, czy inwestycji.

2 etap - 12 letni okres przejściowy, podczas którego miała być udzielona duża pomoc finansowa, technologiczna. Ale okazał się nie przydatny. Państwa się nie zgodziły, ponieważ musiałyby przeznaczać na potrzeby Turcji 2,1% budżetu Unii. W końcu przeznaczono 0,4% budżetu.

3 etap - gdyby realizowane były poprzednie dwa etapy to miałby miejsce 3 etap. Etap końcowy 3 lata, w którym Turcja miałaby wg zamierzeń zawrzeć Unię Celną ze Wspólnotami i miała by stopniowo przystępować do poszczególnych polityk wspólnotowych.

Z jednej strony Wspólnoty nie były przygotowane na taką pomoc, a z drugiej strony Turcy sobie zaszkodzili ze względy na konflikty z Grecją i dlatego to się wszystko osłabiło i dopiero, gdy Turcja złożyła w 1987 r. swój 5 wniosek o członkowstwo, nie został odrzucony, ale zawieszony i rozmowy trwają do chwili obecnej

3. Układy europejskie są to układy zawierane z państwami Europy Wschodniej. Nie są formalnie układami zawieranymi dla przygotowania do członkowstwa. Wszystkie te układy zawierają postulat dziesięciorga czyli wprowadzenia za 10 lat strefy wolnego handlu. Praktyka pokazuje, że strefa wolnego handlu jest wprowadzona przed upływem 10 lat np. ze Słowenią zostanie wprowadzona w lipcu 2001 r.. od września 2001 r. z Estonią, mimo, że nie upłynął okres 10 lat. Te umowy przewidują stopniowe dostosowanie, wypracowywanie wew. mechanizmów w tych krajach, które to mechanizmy zwłaszcza w gospodarce umożliwiały dalsze zbliżenie, ale o członkowstwie w tych umowach się nie mówi.

4. Umowy zawarte w oparciu o ART. 238 traktatu o Wspólnocie Europejskiej są to umowy z państwami Magrebu (Algieria, Tunezja, Maroko) i z państwami , Maszreku (Egipt, Jordania, Liban, Syria). Te umowy sa bardziej preferencyjnymi umowami niż tzw traktaty europejskie? chyba układy europejskie. Cechy tych umów:

• Wolny dostęp do importu? Unii dla art. Przemysłowych pochodzących z tych krajów. Należy przez to rozumieć, że jest to taka sytuacja, że można stamtąd każdy art. przem. (nie do końca), bez żadnych ograniczeń ceł przesłać do UE. Jest to zobligowane tzw standardami UE, czyli te art. przem. muszą odpowiadać standardom UE. W praktyce w tych państwach są powoływane specjalne Biura Standaryzacyjne, w skład których wchodzi jakiś przedstawiciel Unii i czuwa nad tymi sytuacjami.

• W zakresie art. rolnych następuje redukcja stawek celnych i opłat granicznych dla poszczególnych towarów rolnych. Ta redukcja odbywa się systematycznie wg umowy wzorcowej i powinna następować nie mniej niż o 3,5% rocznie.

• Przewidywana jest w tych umowach pomoc techniczna i inwestycyjna. W budżecie Unii są przewidziane środki stałe na obsługę pomocy technicznej i inwestycyjnej dla Magrebu i Maszreku.

• Przepływ siły roboczej. Obywatele tych krajów mają zagwarantowane nie dyskryminacyjne traktowanie w krajach Unii, ale muszą dostać zgodę. Jest system kontyngentów na podejmowanie legalnej pracy, ale ten system nie jest negocjowany tak jak w przypadku krajów Europy Wschodniej, gdzie jest dwóch negocjatorów - dany kraj i Komisja Europejska. Tu występuje tylko Komisja Europejska jako negocjator. W momencie, gdy jest już ustalony limit , obywatele Magrebu i Maszreku mogą być zatrudniani w kraju Unii i muszą zarabiać tyle co obywatele Unii.

• Tworzenie wspólnych instytucji zwłaszcza instytucji finansowych. Jest to sposób, aby pieniądze, które przeznacza Unia dla dwóch krajów były racjonalnie wykorzystywane. Taką instytucją kieruje przedstawiciel Unii i przez nią przechodzą wszystkie pieniądze na cele inwestycyjne w tych krajach.

W ramach umów z krajami Magrebu i Maszreku szczególnie jest stresująca formuła prawna tzw polityki śródziemnomorskiej. Postanowiono w 1996 r., że do 2010 r. powstanie Europejsko - Śródziemnomorski obszar gospodarczy. Ten obszar opiera się na szczególnych zasadach. Przykład: Umowa z Tunezją z 1996 r. ta umowa zawiera postulat stworzenia strefy wolnego handlu w przeciągu 6 lat. Wprowadza ułatwienia w przepływie usług i kapitałów, które polegają na likwidacji pewnych niewygód, które dawniej musiały być. Następnie Tunezja się zgodziła na ujednolicenie zasad konkurencji do zasad obowiązujących we Wspólnocie .Tunezja i Wspólnoty opracowały 3 letni program współpracy gospodarczej w ramach, którego kraje europejskie zobowiązały się finansować od 70 do 75% kosztów realizacji wspólnych przedsięwzięć.

5. Umowy zawierane przez Wspólnoty z organizacjami międzynarodowymi. Te umowy zawierane są głównie z organizacjami międz., jest ich 17, a ponadto są zawarte z ponad 30 międz. organizacjami pozarządowymi. Pierwsza umowa tego typu zawarta była w 1951 r. Tego roku powstał Układ Paryski, który wszedł w życie w 1952r. Mimo to została podpisana umowa przejściowa jeszcze przed wejściem w życie traktatu z Radą Europy. Taka umowa przewiduje dwustronnie konsultacje i spotkania przedstawicieli obu organizacji. Kraje członkowskie na podstawie tej umowy przetransportowały do swojego porządku prawnego ponad 40 Konwencji Rady Europy.

W 1974r. Wspólnoty uzyskały status obserwatora przy ONZ oraz uzyskały status obserwatora przy różnych wyspecjalizowanych organizacjach Narodów Zjednoczonych.

18.05 egzamin godz. 15.00 i 16.00 Będą 3 grupy, 1 h

Temat: Źródła PW - akty przyjmowane przez przedstawicieli państw członkowskich oraz orzeczenia ETS

1. Akty przyjmowane przez przedstawicieli państw członkowskich są to porozumienia i decyzje. Tu jest dość specyficzna sytuacja. Przedstawiciele państw członkowskich uczestniczą w Radzie UE i Rada tam wydaje akty prawne, ale tu nie chodzi o taką sytuację, ale chodzi o spotkania nieformalne przedstawicieli państw członk. Na tych nieformalnych spotkaniach (pozainstytucjonalnych ) poza Radą UE, w składzie ministrów lub szefów rządów. Jeżeli jest to takie spotkanie to uczestniczy w nich przedstawiciel Komisji E. oraz Przewodniczący Rady UE i jeżeli nastąpi wskutek tego spotkania uzgodnienie to zawierane jest porozumienie lub decyzja.

Różnice między porozumieniami a decyzjami

• Porozumienie wymaga ratyfikacji w państwie członkowskim i jeżeli jest ratyfikowane to jest traktowane jako umowa międz., którym państwo członkowskie jest związane.

• Decyzja nie wymaga ratyfikacji, natomiast wymaga notyfikacji (akceptacji) przez Premiera Rządu danego państwa

• Porozumienia są najczęściej porozumieniami ramowymi, ogólnymi

• Decyzje mają charakter wykonawczy do tych porozumień czyli jest zawierane porozumienie, do którego jest wydanych kilka decyzji, które konkretyzują to porozumienie

• Do końca 2000 r. porozumień zawieranych na takich nieformalnych spotkaniach było około 7 tyś, a decyzji ponad 200 tyś

• Porozumienia i decyzje są ogłaszane w Dzienniku Urzędowym

2. Orzecznictwo ETS odgrywa szczególną rolę w wykładni PW, jest ono podstawą interpretacji różnego rodzaju sporów między państwami, między instytucjami wspólnotowymi i między państwami a instytucjami. Z różnym nasileniem te spory są rozstrzygane przez orzecznictwo ETS. Jeśli chodzi o spory z państwami czł. Do końca 2000 r. 74% wszystkich sporów między państwami podstawą ich rozstrzygnięcia było orzecznictwo ETS, a nie traktatowa podstawa rozstrzygnięcia sporu a wcześniejsze orzeczenie ETS. Jeśli chodzi o spory między instyt. Wspól. to prawie 40% to orzeczenia ETS. Jeśli chodzi o spory między instyt., a państwami to 15% stanowią orzeczenia ETS

Wcześniejsze orzeczenia to orzeczenia sądu, które są gromadzone w Księdze orzeczeń wraz z omówieniami.

W ramach orzeczeń ETS:

1. Dedukuje zasady ustrojowe UE. Do czasu t. Z Maastricht większość zasad ustrojowych UE nie była zawarta w traktatach, a wynikały z orzeczeń ETS. Jeżeli chcielibyśmy odczytać jakie zasady UE to właśnie z orzeczeń ETS. Później T. Maastricht, T. Amsterdamski zinstytucjonalizowały traktatowo te zasady, ale geneza jest w orzeczeniach

2. W tych orzeczeniach ETS dokonywał tzw wykładni historycznej tzn zastanawiał się nad tym co myslał prawodawca tworząc traktat

3. Za pomocą tych orzeczeń jest ustalona ważność aktów instytucji europ., które budzą wątpliwości w wyniku postępowań (było na ćwiczeniach, czy dany akt jest ważny)

Jeżeli mówimy o orzeczeniach ETS, to te orzeczenia sa stosowane z reguły przez sądy krajowe, które odwołują się do tych orzeczeń. W związku z tym powstał ścisły związek między ETS a sądami krajowymi. ETS jest na tyle przedsiębiorczy, że wydając orzeczenie w danej sprawie odwołuje się do traktatów, ale też do innych orzeczeń w danej sprawie.

Zasady ustrojowe UE

1. Wolność

2. Demokracja

3. Praworządność

4. Poszanowanie praw człowieka

5. Niezawodność prawa

6. Proporcjonalność

7. Subsydiarność

8. Równość wobec prawa i zakaz dyskryminacji

9. Prawo do rozprawy lub wysłuchania

Ad 1, ad 2, ad 3, te zasady znalazły się w t. Amsterdamskim

Ad 4 jest opisana w t. Z Maastricht.

Od czasu, kiedy te zasady znalazły się w traktatach (głównie 3 pierwsze) są wymogiem, które muszą spełniać państwa, które starają się o członkostwo. Jeżeli państwo narusza te zasady to t.Amsterdamski mówi, że takiemu państwu grozi zawieszenie w głosowaniach w Radzie UE.

PRZYKŁAD: Z orzeczenia sądowego 1969 r. - konflikt między obywatelem Ształdelem a miastem Ull w RFN. Komisja E. wydała dyrektywę, w której określiła, że jeżeli ktoś się znajdzie pod opieką w ramach tzw opieki socjalnej to jemu przysługuje porcja mała raz na tydzień. Natomiast władze poszczególnych krajów miały same zdecydować jak to masło rozdzielić. Władze Niemiec wymyśliły następujący sposób: Taki obywatel musi mieć kupon ze zdjęciem, nazwisko. Imię i miejsce zamieszkania. Obywatel Ształdel zaprotestował, bo jest to naruszenie wolności i jego praw. Sąd przyznał rację Ształdelowi i decyzja niemiecka w trybie natychmiastowym powinna być zmieniona.

Ad 5 Niezawodność prawa lub pewność prawa, ta zasada ma wyrobić na obywatelach, w instytucjach UE przekonanie o bezpieczeństwie prawa. Opiera się ona na dwóch przesłankach:

1. Przesłanka lex retro non agit. Prawo nie działa wstecz, ale w Unii jest trochę inaczej interpretowana. Prawo nie działa wstecz jest przez Unię uważana jako zasada bezwzględna w prawie karnym. W prawie celnym dwa orzeczenia sądowe doprowadziły do stwierdzenia, że ona może mieć tam względny charakter. Orzeczenia te były z 1964 r. i 1969 r., dzisiaj bardzo sporne. W uzasadnieniach tych orzeczeń było takie stwierdzenie, że ta zasada w prawie cywilnym może być naruszona wtedy, gdy jej naruszenie spowodowałoby, że prawowity cel nie mógłby być osiągnięty tzn opracowano system budowy tras europejskiej sieci autostrad. Wcześniej ludzie otrzymali prawa własności na ziemię, przez którą później miały te autostrady przebiegać. I w tych dwóch orzeczeniach sąd zajął stanowisko, że w pewnych przypadkach taki ktoś, kto nabył wcześniej prawa do tego gruntu, potem została wydana ustawa, która mówi, że w drodze umowy cywilno prawnej a wcześniej decyzji administracyjnej można właściciela gruntu pozbawić jego własności i że ta ustawa nie mogła działać wstecz. Sąd uznał, że może działać wstecz, bo prawowity cel Wspólnoty nie mógłby być osiągnięty. Orzeczenia te były wydane w składzie 15 sędziów, więc są bardzo istotne

2. Przewidywalność prawa jest stosowana na wszystkich etapach postępowania w sprawach Unii. Mówiliśmy, że zalecenie jest wydawane, aby wskazać, że za jakiś czas będzie wydany akt obligatoryjny. I to właśnie jest przewidywalność prawa. Przewidywalność prawa realizuje się w terminach zawitych. W UE prawie wszystkie terminy są zawite. Generalnie w prawie wyróżniamy terminy:

• Instrukcyjne - należy go stosować

• Zawite - jest ostateczny i trzeba go stosować i nie ma możliwości niezastosowania tego terminu, jest bezwzględnie obowiązujący

Ad 6 Proporcjonalność znalazła się razem z zasadą subsydiarności w t. Z Maastricht wcześniej wynikała z orzeczeń ETS. Zasada proporcjonalności ma swoje korzenie w dwóch zasadach:

• W zasadzie proporcjonalności znanej w prawie niemieckim

• W zasadzie racjonalizmu znanej w prawie angielskim

Chodzi w tej zasadzie o proporcję między celami danego aktu prawnego a środkami i metodami jego realizacji tzn cel danego aktu prawnego musi być poważny, istotny, konieczny, a środki i metody realizacji tego celu są niezbędne. Między nimi musi być proporcja. Środki muszą być proporcjonalne w stosunku do ważności celu

Ta zasada pojawiła się w orzecznictwie ETS przede wszystkim przez restryktywność działania władz administracyjnych poszczególnych państw. Ona powstała przez skargi, jakie obywatele i instytucje wnosiły do ETS, a te skargi dotyczyły tego, że cel nie uzasadniał tak drastycznych środków jakie władze poszczególnych krajów stworzyły dla instytucji, czy dla obywateli. I dlatego w 1961 r. po orzeczeniu? EKSE 16/1961 zastosowano po raz pierwszy

zasadę proporcjonalności. Przykład : Obywatel brytyjski chciał uzyskać zgodę na export cukru. A taką zgodę wyrażała specjalna Komisja i takie podanie o wyrażenie zgody na export cukru wiązało się ze złożeniem kaucji w kwocie 600 tyś funtów. On złożył wszystkie niezbędne dokumenty, ale Komisja wstępnie je przejrzała i zażądała od niego złożenia dodatkowego dokumentu, który określiła, że ma złożyć o konkretnej godzinie w konkretnym dniu. Obywatel się spóźnił o 4 h. Nie chciano przyjąć tego dokumentu i powiedziano mu, że on wypada z tej konkurencji. Byłoby wszystko w porządku, ale Komisja zawłaszczyła sobie 600 tyś funtów mówiąc, że on nie dotrzymał warunków. Obywatel więc złożył skargę do sądu brytyjskiemu. Sąd brytyjski zadał pytanie ETS, a ETS stwierdził, że naruszono zasadę proporcjonalności.

DOCZYTAĆ O DWÓCH OSTATNICH ZASADACH

Wykład piąty 29.04.2001

WYKŁADNIA PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

Po to by prawo było jednolicie rozumiane i stosowane w każdym kraju. I przeszkodą jest to że jest pisane w 12 językach, więc to jest trudność dot. To wszystkich traktatów oprócz paryskiego. Znaczenie duże ma więc wykładnia gramatyczna. II przeszkodą jest to, iż prawo to jest stosowane i interpretowane w różnych kulturach prawnych, w różnych tradycjach.

III przeszkoda - prawo bywa przesycone językiem ekonomii co oddziaływuje formalnie i merytorycznie na przepisy.

Zasady wykładni prawa wspólnotowego

1.zasada wykładni jednolitej

2. wykładni efektywnej

3. wykładni zgodnej z prawem mdzynarod.

Ad.1 Zasada wykładni jednolitej

Jest to nakaz aby całe prawo w UE było stosowane i rozumiane jednolicie. Każdy dokonujący wykładni musi stosować te same metody i w tej samej kolejności.

1. wykładnia gramatyczna

2. wykładnia systemowa

3. wykładnia celowościowa

Ad.2. Zasada wykładni efektywnej

Nakaz, który sprowadza się do tego,aby podczas wykładni nie dokonywać takiej interpretacji, która mogłaby tworzyć wyjątki. Efektywność ma się również wyrażać w tym, że przy wykładni trzeba brać przede wszystkim interes jednostki.

Ad. 3 Zasada interpretacji zgodnej z prawem mdzynarod.

Prawo mdzynarod. Jest nadrzędne nad prawem wspólnotowym, tym bardziej nad prawem krajowym.

METODY WYKŁADNI PRAWA

I Ze względu na podmiot dokonujący wykładni :

1. autentyczna

2. operatywna

Ad. 1. Wykładnia autentyczna

Podmiot, który wydaje prawo może sam dokonać jego interpretacji poprzez;

• umieszczeniu wprost w tekście definicji

• umieszczenie interpretacji prawa w aneksie uzupełniającym

Ad. 2 Wykładnia operatywna

1. sądowa - do czasu Traktatu Nicejskiego ETS dokonuje tylko wykładni, a po nim daje kompetencje Sądowi I-szej instancji do dokonywania wykładni, jest ona wiążąca.

2. Pozasądowa- dokonywana jest przez KE, którą może jej dokonywać za pomocą:

• Komunikaty - stają się stanowiskiem wstępnym dla Sądu.W przypadku konfliktu staje się on stanowiskiem sądu aż do jego obalenia ( ale trzeba to udowodnić). Zawiera objaśnienie treści i zakresu danego przepisu.

• Obwieszczenia - nie są wiążące, wskazuje KE jaka jej zdaniem jest treść i zakres danego przepisu. Wysyłane do wszystkich p. członkowskich. Jest to stanowisko KE w sprawie ( np. w przypadku konfliktu ) gdy jest arbitrem sporu.

II Ze względu na dyrektywy interpretacyjne i na przedmiot wykładni.

1. wykładnia gramatyczno-językowa

2. wykładnia systemowa

3. wykładnia logiczna

Ad. 1 Wykładnia gramatyczno-językowa

Nabrała znaczenia ze względu na orzeczenia sądowe z lat 1960-1967, gdzie podano procedurę przebiegu tej procedury:

• niezrozumiałe pojęcia należy tłumaczyć w kontekście 3 języków - ojczystego, angielskiego trzecim językiem może być każdy z ojczystych 12 języków. W zasadzie jest to j. Francuski rzadziej niemiecki.

Przy tej wykładni problemem jest nagromadzenie słownictwa ekonomicznego.

Ad. 2 Wykładnia systemowa

Porządek interpretacji z uwzględnieniem najbliższych elementów otoczenia systemu a następnie elementów dalszych:

• odesłanie do najbliższego otoczenia prawnego czyli do tego samego aktu

• szukanie informacji w aktach tej samej rangi odnoszących się do tej samej kwestii ( akty tej samej rangi )

• odwołanie się do prawa pierwotnego

• odwołanie się do prawa mdzynarod.

Ad. 3 wykładnia logiczna

Polega na tym, że w toku wykładni należy stosować reguły interpretacyjne. Ulubiona reguła ETS-u „od większego do mniejszego”

METODY POZATEKSTUALNE WYKŁADNI

1. wykładnia historyczna

2. celowościowa

3. funkcjonalna

Ad.1 Historyczna

Odwołuje się do woli prawodawcy gdy prawo powstawało. W przypadku prawa pierwotnego jest niemożliwa, bo negocjacje nad traktatami są poufne i nie są pisane. Jest możliwa w stosunku do prawa instytucjonalnego, bo do publikowanych aktów dołączane są publikacje całej historii prawnej dochodzenia do uchwalenia tego aktu - stanowisk państw, ekspertów itd.

Ad. 2 Wykładnia celowosciowa i funkcjonalna

• tłumaczenie prawa zgodnie z celami i zasadami UE

• tłumaczenie prawa tak, aby było ono zrozumiałe i wywarzalne

Wykładnia Wyroków, Orzeczeń Sądów Wspólnotowych

Wykładni dokonuje sąd. Z wykładnią może wystąpić sąd lub podmiot do którego jest skierowany wyrok lub podmiot do którego jest skierowany wyrok lub KE.Sąd wydaje interpretację orzeczenia w formie opinii z własnej inicjatywy.

KE może zgłosić do Sądu wniosek o wydanie opinii interpretacyjnej orzeczenia dot. One przede wszystkim postępowań pozasądowych.

Adresat orzeczenia może wystąpić o interpretację do RZECZNIKA Generalnego, który formułuje opinie, która jest podstawą dla sądu.

Wykład szósty 13.05.2001

Współpraca transgraniczna - jej podstawą jest prawo mdzynarod. Europejskie akty prawne określające ramy formalno-prawne oraz formy uczestnictwa społeczności lokalnych państw nie będących członkami We jak i organizacji mdzynarod. Np. Rada Europy w kontaktach mdzynarod. Działa w oparciu i standardy europejskie.

1. Europejska Konwencja Ramowa o Współpracy Transgranicznej między wspólnotami i władzami lokalnymi tzw. Konwencja Madrycka uchwalona przez Rade Europy 21.05,1980r. Składa się ona z 13 części - artykułów;

Cel: ułatwienie i wspieranie współpracy przygranicznej związków i władz terytorialnych oraz wszelkich relacji transgranicznych tworzonych na podstawie porozumień pomiędzy związkami i władzami teryt.

Porozumienia takie powinny być wypracowane w ramach rady Europy a Sekretarz Generalny Rady Europy winien być o tym poinformowany.Konwencja ta jest otwarta również dla krajów trzecich na zaproszenie Komitetu Ministrów Rady europy i za zgodą wszystkich państw, które ją ratyfikowały .

Konwencja proponuje wzory porozumień, statutów, umów zawartych przez władze lokalne. Należą do nich np. porozumienie o utworzeniu stowarzyszeń transgranicznych a jeżeli chodzi o zapisy dot. Wzorów znajdują się one w załączniku do konwencji.

RP ratyfikowała konwencję 19,06,1993r sporządzona jest w języku angielskim i hiszpańskim.

2.Europejska Karta Samorządu Terytorialnego przyjęta przez Radę Europy 15,10,1985r do 1997 r kartę ratyfikowało 21 państw spośród 39 p. członkowskich Rady Europy.RP ratyfikowała w II 1993r.

Karta jest zbiorem postanowień a zarazem gwarancją dot. Statusu i rozwoju lokalnej samorządności. Państwa ratyfikujące powinny respektować generalne zasady demokracji lokalnej, w tym prawo do zrzeszania się społ. Lokalnych w mdzynarod. Związkach i porozumieniach współpracy transgranicznej.

3.Europejska Karta Samorządu Regionalnego przyjęta przez kongres Władz Lokalnych i regionalnych który odbywał się w VI 1997r. Tekst Karty pojawił się w rekomendacji nr 34 przyjętej przez kongres 5,06,1997r.Kongres zwrócił się tam z prośbą do ZO Rady Europy i Komitetu Ministrów o przejęcie jej jako Konwencji Rady Europy. Po przyjęciu jej przez Komitet Ministrów i złożeniu przez 5 państw podpisów wyrażających wolę ratyfikacji karty uzyska ona charakter konwencji prawno-mdzynarod.

RP przyjmie jej rozwiązania w procesie ratyfikacji, jest to fundament samorządności wojewódzkiej u podstaw jej leży zasada subsydiarności.

4. Europejska Karta Regionów Granicznych i Transgranicznych uchwalona po raz pierwszy 22,11,1981r przez Radę Europy a następnie w postaci zmienionej 1,12,1995r.

Karta jest mdzynarod. Deklaracją, zbiorem doświadczeń funkcjonowania Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych.Nie ma mocy obowiązującej jako konwencja mdzynarod.

System prawa UE w zakresie współpracy transgranicznej

Prawo pierwotne - traktat rzymski - w preambule znalazł się zapis „ troska sygnatariuszy o umocnienie jedności gospod. Swoich państw i zapewnienie im harmonijnego rozwoju poprzez zmniejszanie różnic mdzy poszczególnymi regionami. Poza tym traktat o EWG przewidywał możliwość pomocy regionalnej w wyjątkowych wypadkach.

-protokoły i aneksy uzupełniające - protokół nr 12 do itr. Amsterdamskiego -przyjął że siedzibą Komitetu Regionów będzie Bruksela

-traktaty modyfikujące - JAE włączył polit. Regionów do traktatów europejskich, itr. Z Maastricht powołała Komitet regionów, tr. Amsterdamski zwiększył autonomię w zakresie zarządzania komitetem zaś tr. Nicejski zapewnił miejsce regionom w procesie decyzyjnym UE i zwiększył jego rolę.

---