PRAWO WSPÓLNOTOWE

GEOPOLITYCZNA SPECYFIKA EUROPY

Początki integracji europ. dały:

• jedność kulturowa (wytworzona w Grecji)

• wspólne podstawy prawne (prawo rzymskie)

• wspólny katalog wartości (np. równouprawnienie)

• aktywność (dążenie do wiedzy, krytycyzm Europejczyków)

przyczyny integracji europy:

• szybko wykształcony syst obronny przed najeźdźcami

• jedność rasowa (rasa biała)

• nawiązanie pierwszych stos międzynarod. (Grecja)

• jednolity syst wartości

• brak różnic religijnych

• syst demokratyczny, suwerenny

• duży podział gospodarczy (wsch-zach)

• ogólnie przyjęte wartości niezbędne dla integracji (wolne wybory, prawa człowieka, etc)

Korzyścią dla integr jest jednolitość rasowa europy. Przeszkoda w integracji jest niedemokratyczny ustrój w krajach Eur Wsch, aby wstąpić do UE należy najpierw zyskać akceptacje i potwierdzenie Rady Europy że państwo ubiegające się o członkostwo spełnia wszystkie warunki demokracji.

HISTORIA INTEGRACJI

• Integracja to zespół idei które rozwijały się przez 25 wieków Tales z Miletu(1620-1540pn) zauważył że przy-czyną sporów są granice jako pierwszy apelował o stwo-rzenie Federacji Państw Greckich. Spory pomiędzy nimi miały być rozstrzygane przez arbitraż. Stworzono amfiktionę tj wspólnotę kult-religijną która była podstawa wspólnot politycznych.

• W średniowieczu gł. Cz integracyjnym był Kościół bo głosił hasła wolności i równości. Zjednoczoną religijnie europą miał rządzić papież. Koncepcję tą stworzyli Sw Tomasz i św Augustyn. Państwo takie nie miało możliwości militarnych przy-sługiwały one jedynie cesarzowi rzymskiemu narodu niemieckiego. Przeszkodą w realizacji takiej integracji były dążenia państw do suweren-ności.

• Nowożytność. Pojawił się rozłam relig oraz powst państwa suwerenne. W 1462 książę Czeski Jerzy spod Jebrat zaproponował utw Ligi Książąt Czeskich obejmującą państwa chrześci-jańskie mającą na celu obronę przed islamem. Kolejnym elemen-tem jednoczącym były odkrycia geograficzne w 1492r (wytworzyło się poczucie odrębności od Am pn i Azji) Hugo Grocjusz z Niderlan-dów stworzył księgi „o wojnie i pokoju” i „o morzu otwartym” które były podst prawa międzynarodowego.

• W XVIIIw integracja była sposobem na zakończenie wojen w europie

• XIXw był okr upodmio-tawiania się narodów, należało więc integrować nie rządy ale narody.

• W 1818 stworzono Pruską Unię Celna która miała za-pewnić Prusom rozwój gos-podarczy a nie obronę. W 1932 taki sam związek stworzyły Niemcy i w XXw zwycięża konc hegemonii niemieckiej w Europie

• Po I wojnie św hrabia Ry-szard Coudenhove-Kalergis utworzył ruch proeuropejski 1922r do jego koncepcji nie pasowały jednak Rosja i GB

• Po II wojnie idea integracji powrócił głównie z inicjatywy małych państw. Jednocześnie na wsch Stalin założył ZSRR

• Pierwsze wzmianki o UE wysunął Churchill jednak USA i ZSRR to ignorowały obawiając się o swoje interesy. Ekspansja komunizmu zmusiła państwa zach do reakcji. Plan Marshalla zmusił zachód do współpracy, szukano również innych podstaw do integracji którymi okazały się chrześcijańskie korzenie.

• W 1949r powstała Rada Europy struktura badająca europejskość i podstawy integracji. Celem tej org rządowej jest wyrażanie opinii co do przygo-towania państw do integracji. RE jest bada poziom demokratyzacji państw wstępujących, zajmuje się opieką socjalną, ochroną praw człowieka, wspieraniem rozwoju itp.

PRZYCZYNY KONCEPCJE I REALIZATORZY INTEGRA-CJI I ICH ODBICIE W PRAWIE WSPÓLNOTOWYM

INTEGRACJA-oznacza łączenie mniejszych części w większą całość. Można mówić o integracji globalnej, regionalnej, lokalnej. Europa jest przykładem int regionalnej. Coraz częściej mamy do czynienia również z int ekonomiczną, a również czę-ściowo polityczną i kulturalną.

INTEGR. JAKO PROCES- obejmuje działania zmierzające do zniesienia dyskryminacji między jednostkami gospodarczymi należącymi do różnych państw. Jest przeciwieństwem XIXw protekcjo-nalizmu. Termin integr gospod wprowadził W.Ropke.

INT GOSPODARCZA- wg Kameckiego- wytworzenie się na podstawie na podst wy-kształconej jednolitej struktury ekonomicznej pewnego organizmu gospod obej-mującego grupę krajów. Wewnę-trzne powiązania sprawiają ze wysoki stopień spoistości ekonom pozwala go odróżnić od innych.

Koncepcje integracji:

1. Federalistyczna: federacja państw, członkowie mieli się zrzec części suwerennych praw w dziedzinie gospodarki, poli-tyki i bezpieczeństwa. Pewne fukcje miały być sfedera-lizowane, np. jeden wspólny rząd federalny, tylko niektóre atrybuty władzy miały być przekazan. rządom suwerennym.

2. Funkcjonalistyczna: należy tworzyć więzi najlepiej gospo-darcze, prymat gospodarki nad polityką. Uważano że trzeba stworzyć od razu społeczeństwo między-narodowe, sprzeciw wobec regionalizacji.

3. Konfederacyjne: Europa ojczyzn system miał funk-cjonować w oparciu o stałe konsultacje.

ETAPY INTEGRACJI:

1. Strefa wolnego handlu- zmiana ceł i opłat między państwami

2. Unia celna- państwa wpro-wadzają wspólną taryfę wewn i ograniczenia ilościowe dot towarów wprow na własny rynek. Musi nastąpić specja-lizacja produkcji aby zwiększyć możliwość wymiany. W wyniku unii celnej następuje efekt kreacji tj wzrost obrotów między krajami.

3. Wspólny rynek- wprowadzenie 4swobód wewn i wolności na rynek wewn +ustalenia SWH i unii celnej. Swobody wewn: sw osiedlania się w innych krajach członkowskich (w praktyce od 1992); sw przepływ kapitału (od 1988); i osób (praca i prze-bywanie w krajach czł na odpow standardzie i z opieka socjalną); swob przepływ towarów (zniesienie barier celnych, wpływ na ujednolicanie usług finansowych). Wolności: wolny przepływ towarów, wolny ruch obrotowy (zniesienie kontr granicznej; harmonizacja przepisów dot udzielania azylu, handlu narkotykami itp.)

4. Unia gospodarcza- koor-dynacja i unifikacja poszcz dziedzin polit gospod w szcze-gólności polit rozwojowej, podatkowej, przemysłowej, naukowo-techn, rolnej, transpor-towej, energetycznej, socjalnej, wyrównywania poz gospodar-czego i ochr środow, wprow wspólnoty walutowej.

5. Integracja całkowita- ujednoli-cenie państw w jeden organizm.

Narodziny integr powiązane sa z J.Monnetem, (proponował integ-racje gospodarczą eur, twierdził że im większy obszar gospod tym silniejszy) K.Adenauerem (widział w integracji jedyna szansę dla pobitych Niemiec) i A.deGasperi.

Rozwój int zaczął się od gospodarki. Pierwszą org była Europ Wsp Węgli i Stali założona w 1951r. Miała gospodarczo odbudować Eur po wojnie. Gł rolę odegrały Francja i Niemcy. R. Shumann zaproponował aby niem i fr złoża węgla i stali oddać pod zarząd m.dowy, aby nie były wykorzystywane do celów milita-rnych. Podst rozwoju była integ-racja newralgicznych sektorów gospod. EWWIS powstała na podst Traktatu Paryskiego było to stowarzysz państw którego funkcjonowanie regulowały odpo-wiednie akty prawne. Podpisano 3 protokoły:

• dot przywilejów i immunitetów dla członków EWWIS

• dot utworz. Tr Sprawiedliw.

• Dot stosunków z Radą Europy

Tr Paryski był wielokrotnie modyfikowany przez umowę w spr wspónych organów wspólnot eur z 1957r, oraz Jednolity Akt Eur z 1986 i Tr z Maastricht z 1992. Rozwój EWWiS był ściśle powiązany z powstaniem innych wspólnot, mają one wspólne cechy: wspólne organy i członkowstwo, UE jest tylko forma współpracy.

RADA EUROPY

Powstała 5 V 49r pierwsza org w w Eur dział na rzecz integracji. Jej zadaniem jest zacieśnianie współpracy w dziedzinie społ kult i prawnej. Organami RE są: Komitet Ministrów (każde państwo po 1 przedst) i Zgrom Parla-mentarne organ doradczy bez kompet ustawodawczych, zło-żony z delegacji parlamentarzystów p. członkowskich (2-8 deputowanych z każdego kraju)oba te org maja do dyspozycji Sekretariat generalny. W ramach RE działa Kom Praw Człow, Europ Tr Praw Człow, Stała Konf Gmin i Regionów Europy, Społ Fundusz Rozwoju. Obecnie RE liczy 40 państw, Polska od 1991

Ewolucja RE: pocz zajmowała się sprawami techn, w 1983 w Stutgarcie wydała Uroczystą dekl o UE i sformułowała tam ustalenia co samej siebie. Po każdym posiedzeniu składa raport przed parlam Europ. W spotkaniach RE biorą udział szefowie rządów (tj obecnie 2 prezydentów i 13 premierów) +ministr spr zagranicznych(15 os) +przewodni-czący Rady (Szef państwa w którym są obrady)+ członek komisji= razem 33os. Obrady trwają 2 dni.Obecnie RE zajmuje się okr celów strategicznych rozwoju wspólnot, realizuje ich najważniejsze koncepcje strate-iczne, okr ogólne wytyczne ich polityki, decyduje o rozszerzeniu UE. MECHANIZM DZIAŁANIA: RE⇒decyzja⇒komisja Europ (sprawdza czy dane państwo spełnia war wstąpienia, szuka najlepszego spos wykonania decyzji. Na rzecz RE ograniczono jej inicjatywę ustawod- musi ona być zgodna z postanowieniami RE) lub Rada UE (przygotow akty prawne wymagane dla tej decyzji. Po powołaniu RE RUE stała się jedynie jej organem wykonaw-czym) RE nie jest formalnie okr aktami pr ma charakter obrzędowy, mimo iż podejmuje najważniejsze decyzje.

WSPÓLNOTY EUROPEJSKIE

Wspólnoty to europ organiz m.dowe mające podmiotowość prawną. Są to: EWWIS, Wspólnota Europejska, i Eur Wsp Energii Atomowej EURATOM. Traktat Paryski 18. IV 51r powołał EWWIS podpisany przez Belgię Holandie Fr Luxemburg RFN Włochy, zawarty wstępnie na 50lat Tr Rzymski 25 III 57r na czas nieokr powołują EWG i EURATOM podpisany przez Belgie Holandie Włochy Fr RFN Luxemb. W 73r do obu wspólnot przystąpiły Dania Irlandia GB, w 81r Grecja, w 86r Hiszpania Portugalia, w 95r Austria Finlandia Szwecja. Postanowienia Traktato-we obowiązują w tych państwach i na ich terenach np. Monako, Andora, San Marino

EWWIS- powstała w 51r (Tr Paryski) z inicjatywy Fr ministra spraw zagranicznych Shumanna. Miała ona usta-nowić wspólny rynek p członkowskich na surowce i produkty przem węglowego i stalowego. Dot. regularnych dostaw jednakowych war dostępu do źródeł produkcji, racjonalnej eksploatacji suro-wców i kontroli poziomu zatrudnienia w tej branży. Celem jej był szybki i równomierny rozwój gospod, zwiększenie zatru-dnienia i podniesienie stopy życiowej. Dążono do: utw wspólnego rynku surowców i produktów tego przemysłu, zapewnienia jednakowego dostępu do źródeł produkcji, regularnych dostaw surowców, najniż-szych cen przy utrzymaniu opłacalności. Racjonalnego gospodarowania surowcami, jednakowych war pracy górników i hutników we wszys-tkich p. członkowskich, wzrostu poziomu produkcji, racjonalności wydobycia, zapewnienia bezpie-czeństwa i tym przemyśle, wzmocniono mechanizm konkuren-cji- zamykano zakłady nieren-towne ale z możliwością innego zatrudnienia, nowe technologie, wprow mechanizmy antykartelowe, w latach 82-85 wprow subsydiowanie tej branży, położono główny nacisk na gospodarkę.

WSPÓLNOTA EUROPEJ-SKA-

Do momentu wejścia w życie traktatu w Unii Europejskiej (01.11.1993) WE nosiła nazwę Europ Wspól Gospodarczej. Powstała w 1957r na mocy traktatu rzymskiego przyjętego przez 6 państw założycielskich (Belgia, Francja, Holandia, Włochy i Niemcy ). Obecnie liczy 15 państw członkowskich. Wspólnota europejska jest podstawą funkcjonowania UE. Zadanie WW wg traktatu założycielskiego to:

• ustanowienie wspólnego rynku - dziś rynku wewnętrznego- oraz unii gospodarczej i walutowej;

• realizacja wspólnych polityk i działań przyczyniających się do harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju działań gospodarczych;

• osiągnięcie wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równość pomiędzy kobietami i mężczyznami, trwałego i nieinflacyjnego wzrostu gospodarczego, wysokiego stopnia konkurencyjności i zbieżności przedsięwzięć gospodarczych;

• osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego;

• podnoszenie jakości i standardu życia, spójności gospodarcze, społecznej oraz solidarności między państwami członkowskimi.

Cele WE

• Harmonijny rozwój gospodarczy;

• Utrzymanie stabilizacji;

• Szybsze podwyższanie stopy życiowej;

• Tworzenie wspólnego rynku dla państw członkowskich w oparciu o ujednoliconą politykę gospodarczą:

-znoszenie ceł, - likwidacja ograniczeń w imporcie i eksporcie,

Państwo, które chcą stać się członkiem UE musi przystąpić do jej wszystkich wspólnot jednocześnie. Nie może przystąpić tylko do jednej wspólnoty.

PROCES ROZSZERZANIA WE W ŚWIETLE PRAWA- procedura wstępowania

Każde państwo europejskie może złożyć wniosek o członkostwo w Unii (z preambuły TUE wynikają warunki członkostwa). Pań-stwa zamierzające przystąpić do UE muszą uznawać zasady wolności, demokracji i szacunku dla praw człowieka oraz podstawowych wolności i państwa prawa, muszą być gotowe do przystąpienia i współtworzenia Unii gospo i walutowej, która obejmuje stabilną i jednolitą walutę, oraz do prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej i polityki bezpieczeństwa, za czym idzie ustalenie wspólnej polityki obronnej. Polityka gospodar-cza państwa zamierzającego przystąpić do UE powinna być podporządkowana zasadom otwartej gospodarki rynkowej ze swobodą konkurencji. Pań-stwo musi być przygotowane i zdecydowane do tworzenia Unii Narodów Europy. Kandydaci zobowiązują się do przyjęcia całego obowiązują-cego pierwotnego i wtórnego prawa wspólnotowego, włą-cznie z wykładnią Trybunału.

Procedura wstępowania:

1. wniosek państwa zamie-rzającego wstąpić- z możliwością wycofania aż to ratyfikowania trak-tatu o przystąpieniu.

2. wydanie opinii („Avis”) przez Komisję, przede wszystkim w sprawie spełnienia kryteriów przystąpienia do Unii.

3. Podjęta kwalifikowaną większością głosów dec Rady o rozpoczęciu negocjacji.

4. Negocjacje nad traktatem o przystąpieniu.

5. Końcowe, ale nie zobowiązujące dla rady, wydanie opinii przez Komisję.

6. Głosowanie w Parlame Europ- przystąpienie wymaga zgody PE wyrażonej absolutną większością głosów.

7. Ratyfikacja traktatu o przystąpieniu przez wszystkie państwa członkowskie i państwa przystępujące.

STOWARZYSZENIE ZE WSPÓLNOTAMI- jego podstawy prawne i formy.

Traktaty o stowarzyszeniu zgodnie z art. 131 i n. I art. 238 TWE. Stowarzyszeniem nazywany jest szczególny status prawny między Wspól-notą a państwem trzecim lub jakimś obszarem. Szczegóły tego statusu negocjowane są w zależności od konkretnego przypadku i następnie spisane w odpowiednim traktacie o stowarzyszeniu. W ślad za umowami o stowarzyszeniu tworzone są nowe organy, np. komisje mieszane, obsadzane na podstawie parytetu, które w zakresie obowiązywania umo-wy ustanawiają wiążące i stosowane bezpośrednio prawa.

Vedder rozróżnia cztery pod-stawowe formy stowarzysze-nia:

• stowarzyszenie związane z przystąpieniem, tzn. z konkretnymi ustaleniami o przyszłym członkostwie;

• stowarzyszeni o wolnym handlu;

• stowarzyszeni o pomocy rozwojowej

• stowarzy. Krajów i obszarów dalekomorskich o rozumieniu art. 131 i n. TWE.

Pomimo, iż art. 228 TWE mówi o wzajemnych prawach i obowiązkach, to jednak z reguły na planie pierwszym stoi gospodarcza współpraca, która służy przede wszystkim interesom stowarzyszonych krajów lub obszarów (por. art.131 TWE).

Pierwsze europejsko- afry-kańskie porozumienie zawarte zostało już w 1962r. Z następnych porozumień szcze-gólnie istotny był rozpoczęty konwencją w Jaunde w lipcu 1963r proces stowarzysze-niowy Wspólnoty z pierw-szymi 18 afrykańskimi państwami.. Pierwszą umową z Lome z 1975r związane było już 46 państw afrykańskich, karaibskich i obszaru Pacyfiku (AKP). W 1989 zawarta została IV umowa z Lome na okres 10 lat z 68 państwami AKP.

KONSTRUKCJA TRAKTATU Z MAASTRICHT- 3 FILARY UE

Traktat o Unii Europejskiej, zwany także Traktatem z Maastricht został podpisany 7.02.1992, Wszedł w życie 1.11.1993. Traktat ten jest bardzo rozbudowaną umową międzynarodową, składa się on z 7 Tytułów , które kolejno dotyczą, Tytuł 1 postanowień wspólnych m.in. określa istotę i cel UE, Tytuły 2 - 4 stanowią modyfikację pos-anowień Traktatów założy-cielskich trzech Wspólnot, , Tytuł 5-6 uregulowuje współpracę państw członkowskich Unii w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz współpracy w dziedzinie spra-wiedliwości i spraw wewnętrznych, Tytuł 7 zaś zawiera postanowienia końcowe. Integralną część Traktatu stanowi 17 protokołów i 32 deklaracje. Powyższa konstrukcja traktatu o Unii Europejskiej oparta jest na trzech filarach.

Filar I dotyczy celu i funkcji trzech Wspólnot, WE, EWWiS, Euratomu, oraz Unii Gospodarczej i Walutowej. Do tego Filaru odnoszą się art. od 8 do 10 TUE. Filar II stanowią przepisy regulujące współpracę w zakresie polityki zagranicznej oraz bezpieczeństwa, zawarte są one w art. od 11 do 28 TUE. Filar III zawiera regulacje działań Unii w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych art. 29 do 45 TUW. Wg Traktatu ramy instytucjonalno- prawne Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej wyznaczają 5 dokumentów prawnych: Traktaty założycielskie Wspólnot(traktat paryski, traktaty rzymskie), Jednolity akt Europejski oraz Ukł. O Unii Europejskiej.

PIERWSZY FILAR UE-WSPÓLNOTA GOSPODAR-CZA I UNIA WALUTOWA

Filar złożony jest z

WE

dawniej EWG- powstała na mocy traktatu Rzymskiego w 1957 zawartego przez 6 państw (Belgię, Francję, Holandię, Włochy, Niemcy) obecnie liczy 15 członków

ZADANIEM W E ZGODNIE Z Traktatem założycielskim jest

1. realizacja wspólnych polityk i działań przyczyniających się do harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju gospodarcz

2. osiągniecie wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równości pomiędzy kobietami i mężczyznami,

3. osiągnięcie trwałego i nie inflacyjnego wzrostu gospod

4. osiągnięcie wysokiego stopnia konkurencyjności i zbieżności przedsięwzięć gospod

5. osiągnięcie wysokiego poz ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego

6. podnoszenie standardów i jakości życia

7. dążenie do spójności gospodarczej i społecznej oraz solidarność między państwami członkowskimi

8. Tworzenie Wspólnego Rynku dla państw członkowskich w oparciu o ujednoliconą politykę gospodarczą:-, zanoszenie ceł -, likwidowanie ograniczeń w przewozie i wywozie towarów -, wspólna taryfa celna i polityka wobec państw 3 -, zapewnienie swobody przepływu osób, towaru kapitału i usług -,wspólna polityka rolna, transportowa -, ujednolicenie ustawodastw państw członkowskich.

UGW

Kraje członkowskie Unii prowadzą koordynację swych działań w ramach współpracy o charakterze ponadnarodowym. Tzn. przekazują swoje uprawnienia instytucjom ponadnarodowym.

Utworzenia Unii Monetarnej jest związane z pewnymi korzyściami zarówno statystycznymi jak i dynamicznymi. Korzyściami statycznymi będzie tutaj m. in. : - wprowadzenie wspólnej waluty; - płynność na rynkach kapitałowych

- lepsza alokacja zasobów; - wzrost możliwości inwestycyjnych; - spadek realnych stóp procento-wych; - mniej transakcji gospod; - wzrost ; stabilności cenowej; Do dynamicznych korzyści zaś możemy zaliczyć:

- jednolitość rynku ekonomicznego; - mniejsze ryzyko w prowadzeniu działalności gospodarczej; - utrata instrumentu stóp przez państwa zrzeszone; - zmiana systemów informatycznych;

Do instytucji UgiW zaliczamy: Europejski Instytut Walutowy którego zadaniem jest kontrola systemu walutowego jak i Europejski Bank Centralny którego celem jest prowadzenie polityki monetarnej. Wpływ na

przyjęcie państw UE do UG i W mają pewne kryteria jak np.- stabilność cenowa; - stabilność kursów walutowych; - stabilność długoterminowych stóp procentowych; - zadłużenie publiczne; - deficyt budżetowy; - kursy walutowe państw członkowskich

EWWiS

Celem jej jest zapewnienie wspólnego rynku surowców i produktów przemysłu węglowego i stalowego państw członkowskich

EURATOMU

Powstała podobnie jak WE, na mocy Traktatu Rzymskiego .

Jej główne cele to: pokojowa współpraca w dziedzinie rozwoju technologii jądrowych, utworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego, przyczynianie się do poprawy standardów życia w państwach członkowskich poprzez swobodny rozwój technik, prze-pływ specjalistów, zabezpieczenie transportu i gwarancje wyko-rzystania materiałów i paliw jądrowych, rozwój badań, ustalenie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa

DRUGI FILAR UE- WSPÓLNA POLITYKA ZAGRANICZNA I BEZPIECZEŃSTWA

W tym filarze kraje członkowskie Unii prowadzą koordynację swych działań jedynie w ramach współ-pracy międzyrządowej, tzn. nie przekazują swych uprawnień instytucjom o charakterze ponad-narodowym. Współpraca krajów UE została podjęta ponieważ UE , nie ogranicza się tylko do kwestii gospodarczych, współdziałając łatwiej jest walczyć i zapobiegać zewnętrznym zagrożeniom oraz stawiać czoło wyzwaniom w sprawach bezpieczeństwa i polityki zagra-nicznej.

Głównymi celami WPZiB jest m. in. - ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów i nieza-leżności Unii; - wzmocnienie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich; - zachowanie pokoju i wzmocnienie bezpiecz międzynarodowego; - wspieranie współpracy międzynarodowej; - rozwój i wzmocnienie demokracji oraz zasad państwa prawnego, jak również poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności. Powyższe cle mogą być osiągane poprzez:- wzajemną wymianę informacji; konsultacje między państwami członkowskimi ; ustalenie wspólnych stanowisk, według których kształtowane powinny być polityki poszczególnych państw jak i poprzez ustanowienie oraz prowadzenie wspólnych akcji, tzw. joint actions.

Decyzje w obszarze WPZiB

Rada Europejska, tzn. szefowie państw i rządów, ustalają najważ-niejsze cele Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa: przede wszystkim zasady i ogólne wytyczne dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezp. Wszystkie inne ważne decyzje podejmuje jednogłośnie Rada ministrów Sprawa Zagranicznych i Obrony, bez jakiegokolwiek udziału Parlamentu Europejskiego dotyczy to m. in. - "wspólnego stanowiska"; - "wspólnych akcji oraz - decyzji o rozdziale funduszy operacyjnych.

W określonych powyżej przypadkach Rada Ministrów Spraw Zagranicznych i Obrony może podejmować decyzje kwalifikowaną większością głosów

TRZECI FILAR UE- WSPÓLPRACA W OBSZARZE SPRAW WEWNĘTRZNYCH I WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

Trzeci filar to współpraca w zakresie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wew. ale także współpraca służb policyjnych( Europol- Urząd Policji Europejskiej) w walce z terroryzmem, handlem narkotykami oraz innymi rodzajami przestę-pczości oraz współpraca sądow-nictwa w sprawach karnych i cywilnych. W tym filarze kraje członkowskie Unii prowadzą koordynację swych działań jedynie w ramach współpracy między-rządowej, tzn. nie przekazują swych uprawnień instytucjom o charakterze ponadnarodowym. Współpraca krajów UE została podjęta ponieważ UE , nie ogranicza się tylko do kwestii gospodarczych, współdziałając łat-wiej jest walczyć i zapobiegać wewnętrznym zagrożeniom oraz stawiać czoło wyzwaniom w sprawach bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

Do celów tego Filaru możemy

1. zapewnienie obywatelom UE wysokiego poziomu ochrony w przestrzeni wolności, bezpiecz i sprawiedliwości;

2. zapobieganie rasizmowi i ksenofobii oraz walkę z tymi zjawiskami; zapobieg przestępcz zorganizowanej lub innej i walkę z tym zjawiskiem, a w szczególności z terroryzmem, handlem ludźmi i przestęp-stwami przeciwko dzieciom, handlem narkotykami, handlem bronią, korupcją i nadużyciami.

W zapobieganiu i zarazem zwalczaniu przestępczości ma tutaj służyć:

1. ściślejsza współpraca między siłami policji, władzami celnymi i innymi władzami w państwach członkowskich, bezpośrednio i za pośrednictwem Europejskiego Urzędu Policji (EUROPOL);

2. ściślejsza współpraca między władzami sądowymi i innymi właściwymi władzami państw członkowskich;

zbliżanie norm prawa karnego państw członkowskich.
INSTYTUCJE WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

Możemy wyróżnić instytucje oraz organy UE

Trakt Wspólnotowe pozwalają wyróżnić 3 kategorie ciał funkcjonujących we Wspólnotach:

1. Instytucje, które maja wy-konywać zadania powierzone Wspólnotom

2. Instytucje, które mają wspierać wspólnoty swoimi zadaniami

3. Wszystkie pozostałe instytucje

Organami nazywamy główne instytucje WE, które to zostały wymienione w traktatach. Początkowo każda Wspólnota miała swoje organy, Traktat Fuzyjny, który został podpisany w 1965 połączył wszystkie organy WE. Organy Wspólnot maja swoje umocowanie w traktatach.

DO GŁÓWNYCH ORGANÓW WE MOŻEMY ZALICZYĆ:

1) PARLAMENT EUROPEJSKI- deputowani do PE SA delegowani przez parlamenty narodowe państw członkowskich, członkowskich wybierani są wyborach powszednich bezpośrednich. Kadencja PE trwa 5 lat . zasiada w nim 626 deputowanych. PE posiada uprawnienia związane: z procesem legislacyjnym(procedury: konsultacji, współpracy i współdecydowania); z uchwaleniem budżetu oraz uprawnienia kontrolne.

PE może zgłosić wotum nieufności wobec Komisji, może zadawać pytania; zatwierdza skład nowej Komisji, wyraża zgodę w sprawie ratyfikacji traktatów akcesyjnych umów stowarzyszeniowych, wybiera europejskiego rzecznik praw obywatelskich. PE nie posiada inicjatywy legislacyjnej, lecz współpracuje w procesie stanowienia prawa wspólnotowego wraz z KE i RUE. Posłowie do PE SA zorganizowani nie wg grup narodowościowych, lecz zgodnie z orientacjami politycznymi. Decyzje tutaj zapadają absolutna większością oddanych głosów, o ile nie zostało to inaczej przewidziane w traktacie.

2) KOMISJA EUROPEJSKA

Jest ona głównym organem wykonawczym Wspólnot, organem kolegialnym, ponadnarodowym. Jej członkowie nie reprezentują interesów poszczególnych państw, z których pochodzą, ale Interesy wspólnotowe. Komisja ma prawo: wyłącznej inicjatywy legislacyjnej; wydawania aktów prawnych, będącymi przepisami wykonaw-czymi do rozporządzeń Rady UE. KE sprawuje nadzór nad wykonaniem postanowień traktat-owych decyzji podjętych przez organy Wspólnot. Komisja zarządza Wspólnotami Europ i administruje środkami finansowy-mi. Decyzje tutaj są podejmowane większości głosów przy kworum 11 komisarzy obecnych podczas głosowania. Komisja składa się z 20 Komisarzy. Przewodniczący KE musi zostać wybrany za zgoda wszystkich państw UE kandydaci na Komisarzy są wcześniej zgłaszani przez państwa członkowskie, po wcześniejszych konsultacjach miedzy rządami. Kadencja KE trwa 5 lat. Z organizacje Komisji odpowiada Sekretariat Generalny.

3) RADA UNII EUROPEJSKIEJ
Rada UE jest głównym organem decyzyjnym Wspólnot Europ. Jest organem międzyrządowym, którego zadaniem jest realizacja wynikających z traktatów celów Wspólnot jak i reprezentowanie i ochrona interesów państw UE. W skład Rady UE wchodzą przedstawiciele państw członk na szczeblu ministerialnym. W zależności od omawianych spraw obraduje ona np. w składzie ministrów ds. finansów gospodarki. Rady spotykają się zgodnie z harmonogramem ustalonym przez Rezydencję Unii Europejskiej. Decyzje Rady zapadają- w zależności od przedmiotu w trzech trybach, jednomyślnie, (gdy sprawy są najważniejsze dla UE), większości kwalifikowaną lub zwykłą większością głosów państw członkowskich (wówczas gdy decyzje maja zapaść w sprawach o mniejszym zaznaczeniu).

4) TRYBUNAŁ SPRAWIEDLI-WOŚĆI

Trybunał Sprawiedliwości jest organem niezależnym zarówno od państw członkowskich, jak i pozostałych instytucji oraz organów wspólnotowych. Działa on w imieniu Wspólnot Europejskich i w interesie poszanowania prawa wspólnotowego. Głównym zadaniem Trybunału jest zapewnienie przestrzegania prawa wspólnotowego poprzez wykładnię i jednolite stosowanie postanowień traktatowych oraz przyjętych na ich podstawie innych aktów normatywnych.

Jurysdykcja Trybunału obejmuje rozstrzyganie następujących sporów: 1)pomiędzy państwami członkowskimi; 2) pomiędzy Wspólnotą a państwami członkowskimi; 3) pomiędzy organami Wspólnoty; 4) pomiędzy Wspólnotą a przedsiębiorstwami i osobami fizycznymi. We wszystkich przypadkach Trybunał orzeka w pierwszej instancji. Może on jednak również stanowić instancję odwoławczą (a ściślej kasacyjną) w stosunku do orzeczeń Sądu Pierwszej Instancji.

ETS posiada:

1. kompetencje wiążące się z wykonywaniem funkcji straż-nika prawa wspólnotowego;

2. kompetencje w zakresie kontroli legalności aktów wtórnego prawa wspólnot;

3. kompetencje w zakresie wyda-wania orzeczeń wstępnych (które polegają na wyjaśnianiu wątpliwości dot zastosowania przez sędziów krajowych prawa wspólnotowego w danym państwie członkowskim).

Trybunał Sprawiedliwości liczy 15 sędziów, powołanych na sześć lat na mocy zgodnej woli państw członkowskich, z możliwością odnowienia kadencji. Sędziowie Trybunału wybierają ze swojego grona przewodniczącego na trzyletnią kadencję. Sędziów wspomaga dziewięciu adwokatów (rzeczników) generalnych, których zadaniem jest analiza spornych spraw na zasadzie pełnej bezstronności i niezależności oraz przygotowanie końcowych wniosków dla Trybunału. Sędziowie tutaj nie mogą reprezentować interesów swojego państwa, niezawisłość ich i niezależność Trybunału sprawiają, iż oczekuje się od nich pełnienia roli ostatecznych gwarantów prawa wspólnotowego. W związku z tym, sędziowie powołani do Trybunału Europejskiego wywodzą się spośród osób, które spełniają warunki wymagane w swoich państwach do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych bądź są prawnikami o powszechnie uznanej kompetencji. Trybunał może obradować tylko wtedy, gdy liczba sędziów biorących udział w posiedzeniu jest nieparzysta. W przypadku, gdy odbywają się posiedzenia plenarne kworum wynosi 9 sędziów. Kworum dla izb 3 i 5-cio osobowych wynosi 3 sędziów, zaś dla izb 7-mio osobowych 5 sędziów. Pełny skład Trybunału byłby niezbędny gdyby zażądało tego państwo członkowskie lub organ Wspólnoty będące stroną postępowania.

5) TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY

Został powołany w lipcu 1975, swoja działalność rozpoczął w październiku 1977. Jego zadaniem jest kontrola finansowa we Wspólnotach np. bada zgodność z prawem jak i prawidłowości wszystkich wydatków i dochodów, ocenia racjonalność i prawidłowości zarządzania budżetem. Siedzibą TO jest Luksemburg. TO, po zamknięciu każdego roku obrachunkowego, składa sprawozdanie z wykonania budżetu, na podstawie którego to Parlament Europejski udziela absolutorium KE. Swoje raporty i opinie TO przyjmuje większością głosów. W skład TO wchodzi 15 rewidentów, mianowanych na 6 lat przez Radę EU, w drodze jednomyślnego głosowania, po zasięgnięciu opinii Parlamentu. Członkowie TO wybierają zaś z pośród siebie przewodniczącego na 3 lata. TO oprócz oceny formalnej dokonuje również oceny skuteczności wykorzystywanych środków finansowych. Wszystkie organy jak i instytucje są zobowiązane d udzielania TO wszelkiej niezbędnej pomocy w prowadzeniu kontroli. Rewidenci są upoważnieni również do kontroli przepływu środków finansowych wspólnoty u wszystkich beneficjantów.

ORGANY GŁÓWNE WSPÓL-NOT- KWESTIA NAZWY I SIEDZIBY

Do 1992 organy Wspólnot Europejskich nie miały ustalonych siedzib. Kwestię tą rozstrzygnięto na posiedzeniu Rady Europejskiej W Edynburgu. W Traktacie Amsterdamskim został przyjęty protokół w sprawie ustalenia siedzib organów i pewnych struktur europejskich (1999)

*PARLAMENT EUROPEJSKI-swoja siedzibę posiada w Strasburgu, odbywa się tutaj 12 posiedzeń plenarnych i posiedzeń budżetowych, posiedzenia dodatkowe i komitetów PE odbywają się w Brukseli

*RADA UNII EUROPEJSKIEJ- swoja siedzibę posiada w Brukseli (wyj. są Kwiecień, czerwiec, październik w tedy to Rada obraduje w Luksemburgu)

*KOMISJA EUROPEJSKA- swoja siedzibę posiada w Brukseli

*TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOSĆ swoja siedzibę posiada w Luksemburgu

*TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY- swoja siedzibę posiada w Luksemburgu

*EUROPEJSKIE BIURO POLICJI (EUROPOL)- ma swoja

GŁÓWNE FORMY PRAWA WTÓRNEGO WSPÓLNOTY

1) ROZPORZĄDZENIA-

mają zastosowanie ogólne, obowiązują we wszystkich częściach. Stosuje się je bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich. Dotyczą one zarówno osób fizycznych jak i prawnych, do których sa skierowane. Organy państw UE jak i osoby fizyczne i prawne są zobowiązane do przestrzegania i stosowania rozporządzeń. Rozporządzenia nie wymagają żadnych ustaw implementujących, ani aktów pośrednich wydawanych przez parlamenty krajowe lub rządy państw członkowskich.

Transformacja rozporządzeń przez państwa jest zbędna, a nawet nie dopuszczalna. Wyłączność do interpretacji Rozporządzeń posiada jedynie ETS. Wchodzą one w życie z reguły 15 dni po publikacji

2) DYREKTYWY- są wiążące pod względem zamierzonego celu dla każdego państwa członkowskiego, do którego są skierowane. Władze krajowe mają jednak możliwość wyboru formy metod włączenia do systemu prawa krajowego. Dyrektywy są skierowane do rządów i parlamentów państw członkowskich. Dyrektywy mogą spełniać ważną rolę, jeśli chodzi o harmonizację prawa. Dzięki nim osiągane jest minimum ujednolicenia praw państw członkowskich przy zachowaniu jednak odrębności i niezależności jak uwzględnieniu różnic między państwami członkowskimi.

Dyrektywa w zależności od spraw podlegających jej regulacji, może wymusić sformułowanie wielu norm szczegółowych w celu nadania im charakteru wspólnotowego, nie pozostawiając przy tym wyboru państwom członkowskim. Dyrektywa pozostawia instytucjom krajowym jedynie wybór formy i środków, TWE nic nie mówi na temat możliwości odstępstwa od niej. Dyrektywy zawierają cały szereg ustaleń o charakterze pierwszeństwa jak i niejednokrotnie sposoby włączenia ich do prawa krajowego. Dyrektywy zazwyczaj mają ustalony termin w ciągu, którego to państwa członkowskie musza podjąć niezbędne środki do ich realizacji, jeżeli nie dopełnią ich wdrożenia w wyznaczonym terminie to Komisja może wszcząć postępowanie w trybie nadzoru. Wchodzi ona w życie po jej implementacji przez państwa członkowskie.

3) DECYZJE

Obowiązują we wszystkich swoich częściach tych, do których są one skierowane, tak więc mają charakter konkretny, indywidualny i regulują jednostkowe przypadki. Obowiązują one bezpośrednio w państwach członkowskich mogą swoim adresatom, bez pośrednictwa krajowych parlamentów rządów, przydzielać prawa i obowiązki, których to krajowe organy i sądy musza przestrzegać. Występuje tutaj indywidualizacja adresatów, decyzja w normalnym przypadku wymienia ich imiennie. Wchodzi ona w tym przypadku w życie po jej dostarczeniu. Wówczas, gdy decyzja skierowana jest do większej grupy adresatów to można zrezygnować z indywidualnego jej dostarczenia. Wchodzi ona w tedy w życie wraz z opublikowaniem jej w Dzienniku Urzędowym.

4) ZALECENIA I OPINIE

Zalecenie- adresatem ich są organy Wspólnoty, państwa członkowskie lub osoby. Nie posiadają one mocy wiążącej.

Opinia- Adresatem jej są organy Wspólnoty lub państwa członkowskie, nie posiada ona mocy wiążącej.

PROBLEM DEFICYTU DEMOKRATYCZNEGO WSPÓLNOTY

We Wspólnocie istnieje deficyt demokratyczny między Parlamentem i Ra­dą, ponieważ Rada nadal jest głównym organem ustawodawczym. Dopóki Parla­ment nie będzie brał udziału w każdym projekcie stanowienia prawa, przynaj­mniej w formie procedury współdecydowania, ten aspekt deficytu demokratycz­nego będzie istniał nadal. W Parlamencie występuje wewnętrzny deficyt demokratyczny, ponieważ w bezpośrednich wyborach do Parlamentu równość wyborów nie została zapew­niona. Deficytu tego nie zdoła zaspokoić postępujące przekazywanie Parlamento­wi praw do współdecydowania. Niezbędne jest ponowne uporządkowanie kwestii związanych z ordynacją wyborczą i instytucjonalnym systemem Wspólnoty.

RADA EUROPEJSKA, JEJ SPECYFIKA ORAZ ROLA W PROCESIE INTEGRACJI

Najważniejsza instytucja polityczna w Unii Europejskiej, pełni wobec innych instytucji rolę nadrzędną określając kierunki rozwoju i ramy działania Unii Europejskiej. Nie jest formalnie ujęta w traktatach wspólnotowych jako instytucja UE. Jej działalność została jednak usankcjonowana w Jednolitym Akcie Europejskim i traktacie z Maastricht. Rada spotyka się dwa razy do roku w stolicach państw pełniących przewodnictwo w Unii Europejskiej. Rada składa się z szefów rządów i szefów państw członkowskich Wspólnot oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej. Prace Rady wspierają ministrowie spraw zagranicznych krajów członkowskich i jednego członka Komisji Europejskiej. Główne zadania Rady Europejskiej to: podejmowanie decyzji politycznych, wyznaczanie kierunku rozwoju Unii, wspieranie rozwoju Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Europejskiego Systemu Walutowego, koordynacja polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państw członkowskich Wspólnot, wymiana poglądów między szefami państw. Począwszy od 1974r. zgromadzenie takie odbywa się w czasie każdej sześciomiesięcznej prezydentury co najmniej jeden raz i zawsze w tym państwie członkowskim, które aktualnie przewodniczy Wspólnocie.

.RADA UNII EUROPEJSKIEJ - SKŁAD, FUNKCJE USTAWO-DAWCZE I KONTROLNE.

Główny organ decyzyjny i legislacyjny Wspólnot, inaczej Rada Ministrów, jest to organ główny, międzynarodowy, reprezentuje rządy. Skład jest różny, ale chodzi o jednego reprezentanta szczebla ministerskiego, który może podejmować znaczące decyzje w imieniu państwa, a także zawierać zobowiązania. Traktat z Maastricht pozwala na reprezentowanie przez przedstawicieli struktur państw związkowych ( np. landy niemieckie mogą wysyłać swojego przedstawiciela, który bardziej zna się na czymś bo przebywa na tym obszarze o który chodzi). Nie tylko można wysłać ministra ale również Sekretarza Stanu - czyli urzędników najwyższej rangi nie będących jednak w rządzie. W Radzie UE członek Rady może reprezentować członka innego państwa, nie może jednak państwo wysłać dyplomaty, żeby miał jakiś głos - może pojechać on tylko jako słuchacz. Najczęściej jest to Minister Spraw Zagranicznych. Rada UE to Rada spraw ogólnych. Mogą ustalać każdą dziedzinę. Jeżeli spotykają się ministrowie określonych resortów to rozważana jest kwestia na której się znają. Są różne mutacje Rady UE: np. Rada Euroatom, Rada Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali itp. Posiedzenia są zwoływane przez przewodniczącego Rady, ale mogą być zwoływane na wniosek jednego z członków Rady, albo na wniosek Komisji. Rada może zapraszać Komisję na posiedzenia, może wysłuchać Komisji, ale nie musi czuć się związana ze zdaniem Komisji. Posiedzenia Rady są poufne - niejawne. Przewodniczenie było problemem. Od 1995 roku wprowadzono porządek ( Francja i Hiszpania) co 6 miesięcy następuje zmiana (1 stycznia, 1 lipca) W sumie jest trzech przewodniczących: ten który pomaga temu który jest , a ten który jest pomaga temu który będzie następny. Przewodniczący przygotowuje porządek, zarządza głosowaniem, podpisuje akty prawa wtórnego, reprezentuje Radę w Parlamencie Europejskim

Zadania Rady: koordynuje ogólną politykę gospod., posiada prawo podejmowania decyzji o przyjmowaniu nowych rozporządzeń, dyrektyw lub innych aktów prawnych, przekazuje Komisji w przyjmowanych przez siebie aktach prawnych kompetencje do wykonywania ustanowionych przez siebie przepisów prawnych - zastrzegając sposoby wykonywania lub zastrzega sobie korygowanie. Uchwalanie rocznego budżetu Wspólnoty wspólnie z Parlamentem, Zawieranie umów z państwami trzecimi i/lub organizacjami międzynarodowymi, zawieranie umów o stowarzyszeniu, zmiana traktatów podstawowych, czyli prawa pierwotnego, decyzje o przyjmowaniu nowych państw członkowskich, kontrola legalności działań innych organów poprzez możliwość wniesienia skargi o nieważność i/lub zaniechanie działania, mianowanie członków Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Komitetu Regionów i Trybunału Rewidentów Księgowych; członkowie Komisji i sędziowie Trybunału Sprawiedliwości mianowani są natomiast przez rządy państw członkowskich, nadawanie statusu urzędnika i określanie warunków zatrudnienia dla pracowników Wspólnoty, ustalanie wynagrodzeń, emerytur dla pracowników Wspólnoty. Rada jest ośrodkiem stanowienia prawa wspólnotowego wtórnego w przypadku EWWiS Komisja stanowi prawo nie Rada. Rada ma własne kompetencje w związku ze zmianami w Traktatach Europejskich - działając jednomyślnie mogą zmienić liczbę osób w Komisji, sędziów, wydaje opinię decydującą o zwołaniu konferencji międzynarodowej w celu zmieniania traktatów, ma kompetencje w dziedzinie stosunków zewnętrznych, nawiązywanie umów międzynarodowych z innymi wspólnotami oraz z państwami trzecimi. Rada wydaje dyrektywy Komisji. Są różne procedury w zależności od sprawy. Muszą być co najmniej 62 głosy z co najmniej 10 państw (87 głosów), mniejszość blokująca to 26 głosów, 4 duże państwa członkowskie (D, F, GB, I) same nie mogą wymusić żadnych decyzji. 3 wielkie państwa działając razem mogą przeszkodzić w podjęciu każdej decyzji, dwa natomiast mogą zostać przegłosowane, 6 pierwotnych państw członkowskich nie może podjąć żadnej decyzji wbrew dziewięciu państwom członkowskim i odwrotnie. system jest krytykowany z jednego powodu - faworyzowanie państw mniejszych, 8 członków może podjąć decyzję.

KOMISJA EUROPEJSKA - SKŁAD, ZADANIA I FORMY PRACY Ma uprawnienia z inicjatywą prawną, kontrolną i wykonawczą. Składa się z 20 członków zwanych komisarzami, wybranych ze względu na kwalifikacje i niezależność. Może być ich więcej, bo Rada UE może uchwalić większą liczbę jednogłośnie albo wraz ze wzrostem liczby ludności w UE. Komisarzem może być tylko obywatel UE. W Komisji musi zasiadać co najmniej jeden przedstawiciel państwa członkowskiego. Mogą mieć najwyżej dwóch: Niemcy, Francja, Włochy, Wielka Brytania, Hiszpania. Kadencja - 5 lat. Może być wybrany ponownie. Kadencja Komisji jest zsynchronizowana z kadencja Parlamentu. Tryb powoływania zmieniał się kilkakrotnie. Najpierw przewodni-czącego komisji się wybiera. Ta nominacja podlega zatwierdzeniu przez Parlament. Następnie przedstawiciele państw z przewodniczącym wybierają członków Komisji. Dopiero wtedy Parlament Europejski zatwierdza cały skład Komisji. Zostają mianowani za wspólnym porozumieniem rządów. Komisja nie jest organem międzyrządowym. Są funkcjonariuszami Wspólnot. Nie reprezentują państw tylko działają w interesie Wspólnot - są niezależni. Nie wolno im występować o instrukcje do rządu, nie mogą robić nic co by wpływało na ich niezależność. Nie wolno im podejmować żadnej innej pracy zawodowej. Mogą wykonywać tylko jedną pracę - na uczelniach wyższych. Niezależności i sprawności - immunitety i przywileje. Zobowiązują się do tego, że po zakończeniu kadencji będą podejmować tylko rozważne funkcje. Na wniosek Rady lub Komisji Parlament może dymisjonować, albo dokonywać unieważnienia przywilejów. Przewodniczący reprezentuje Komisję. Amsterdam 1958r. - Komisja działa pod politycznym przewodnictwem przewodniczącego działa w pełnym składzie - chyba że są jakieś zmiany, jeśli wyniknie jakaś zmiana, że ktoś musi odejść jest powoływany nowy komisarz, gdyby przewodniczącemu coś się przydarzyło to cała procedura od nowa. Parlament Europejski wyrazi votum nieufności dla Komisji to można nową Komisję powołać. Zadania Komisji: stosowanie postanowień traktatów i środków podjętych przez organy na ich podstawie, strażnik Traktatów - czuwa nad realizacją prawa, formułuje zalecenia i opinie w kwestiach zalecanych przez Traktaty, kompetencje do podejmowania decyzji i współuczestniczy w podejmowaniu decyzji przez Radę i Parlament, wykonuje kompetencje wskazane przez Radę. Komisja stanowi prawo (Komisji przysługuje monopol inicjatywy w zakresie stanowienia wtórnego prawa wspólnotowego, bez udziału Komisji nie można tworzyć wtórnego prawa wspólnotowego, Parlament może zwracać się do Komisji z różnymi zmianami dotyczącymi aktu wspólnotowego potrzebnego do Traktatu, Komisja nie jest związana żadnym żądaniem Rady ani Parlamentu- można wystąpić do Trybunału Sprawiedliwości, Komisja ma wpływ na rodzaj postępowania tworzenia prawa wspólnotowego - konsultacja, współpraca, współdecydowanie; Komisja ma własne kompetencje w tworzeniu Prawa Wspólnotowego, przepisy wykonawcze, na podstawie kompetencji przekazywanych przez Radę. Komisja - przestrzeganie traktatów i prawa wtórnego, zawsze może wystąpić ze skargą do Trybunału, czuwa nad tym czy państwo członkowskie stosuje się do prawa), kontroluje i stosuje sankcje (może podjąć sankcje w stosunku do osób prywatnych jak i publicznych) i ma kompetencje w dziedzinie stosunków zewnętrznych (Komisja reprezentuje wspólnoty w stosunkach z innymi tj. ONZ, Wspólnoty Wyspecjalizowane). Inne zadania Komisji to :przygotowywanie i wykonywanie planu budżetowego, zarządzanie wydzielonymi funduszami: Europejski Fundusz Socjalny, E.F. Rozwoju, E.F. Regionalny, reprezentacja wspólnot w postępowaniu przez sądami krajowymi państw członkowskich, uczestniczenie w działalności objętej współpracą, podejmowanie decyzji większością głosów ( 50% +1) Forum niezbędne to 11 osób. Dopiero od 1993r. w przypadku braku forum - nie odbywa się, nie można przekazać komuś głosu. Można zastępcę wysłać ale nie ma on prawa głosu. Raz w tygodniu posiedzenia - w sposób niejawny, czasami są poufne. Komisja jest zobowiązana zapewnić w określonym zakresie dostęp do swoich dokumentów. Decyzje zapadają na posiedzeniach, ale jest to też możliwe na piśmie. Procedura mocowania - komisja umocowuje jednego ze swoich członków, który w jej imieniu działa, ale za wszystkie środki i akty odpowiada cała komisja. Komisja jest kolegialna i kolegialnie odpowiada.. Ma bardzo rozbudowany aparat urzędniczy służby i dyrekcje generalne centrum - sekretariat Generalny Komisji na czele Sekretarz Generalny

PARLAMENT EUROPEJSKI

powstał w 1958r. jako Zgromadzenie wspólnot; pod nazwą Parlament Europejski istnieje od 1987r. Członkami PE są przedstawiciele ludu. Deputowani nie są przedstawicielami rządów , są niezależni. Liczba deputowanych i zasady ich wyboru zmieniały się. Do 1979 r PE składał się z delegatów desygnowanych przez parlamenty państw członkowskich. Sposób ten miał swoje wady , gdyż z powodu różnych terminów wyborów parlamentarnych narodowych PE ciągle się zmieniał.

W 1979. odbyły się bezpośrednie wybory do Parlamentu Europ. Gdy państw członkowskich było 12, to liczba deputowanych wynosiła 567. Gdy członków było 15 liczba deputowanych wynosiła 626. Kadencja deputowanych jest stała. Najwięcej mandatów w PE posiadają Niemcy (99), następnie Francja, Włochy i W.Bryt.(88).

Deputowani w PE reprezentują systemy wartości ludów Europy. Obecnie swoje przedstawicielstwo w Parlamencie ma 100 partii. Mandat deputowanego trwa 5 lat i nie może łączyć się z funkcją członka rządu i funkcjonariusza administracji wspólnotowej. Członom PE przysługują przywileje i immunitety.

W ramach wew. Regulaminu PE posiada organy: *Prezydium- przewodniczący i 12 deputowanych., *Rozszerzone Prezydium, *Konferencja przewodniczących- przewodniczący frakcji, szef parlamentu. Organy te pełnią funkcje doradcze i pomocnicze. Deputowani są rozmieszczeni w PE wg przynależności partyjnej, nie narodowej. Mogą oni stworzyć frakcję, jeżeli jest 29 członków z jednego kraju, 23 członków z dwóch krajów, 18 członków z trzech krajów.

Najsilniejsze partie w PE to: *Partia Liberalna, * Socjaldemokratyczna Partia Europy, *przedstawiciele Partii Zielonych, *przedstawiciele niezależni.

PE posiada 20 komitetów w tym 4 stałe: 1)Komitet Spraw Zagr., 2)Komitet d/s. Gospodarki, 3)Komitet Bezpieczeństwa, 4)Komitet Polityki Walutowej.

Występuje również 25 delegacji międzyparlamentarnych podzielonych na 5 grup, reprezentujących głowne regiony świata ( Europa, Afryka płn. I Bliski Wschód, Ameryka Płn i Pd, Azja i Australia, Afryka Śr i Pd.)

Parlament zbiera się na sesję plenarną w drugi wtorek marca każdego roku. Wtedy ustala terminy comiesięcznych ( oprócz sierpnia) posiedzeń. Mogą się również odbywać posiedzenia specjalne zwoływane na wniosek Komisji Europejskiej, Rady Europejskiej lub większości deputowanych. Posiedzenia Parlamentu SA jawne, ale mogą być też tajne. Prace Parlamentu wspomaga sekretariat.

ZADANIA I KOMPETENCJE PARLAMENTU: 1) udział w procesie stanowienia wtórnego prawa wspólnotowego- PE nie tworzy prawa. Posiada legitymację, ponieważ jest wyłaniany w wyborach. Rada UE jest zobowiązana zasięgać opinii Parlamentu przed przyjęciem aktu prawnego ( to wynika z traktatów założycielskich). Rada nie jest jednak zobowiązana opinią Parlamentu.; 2)zadania kontrolne- PE ma rozliczne uprawnienia kontrolne wobec Komisji, łącznie z tym , że może złożyć wniosek o votum nieufności wobec Komisji Europejskiej ze względu na sposób jej działania. Wniosek taki może być poddany pod głosowanie dopiero po 3 dniach, a przegłosować go może 2/3 liczby deputowanych. PE rozpatruje także na posiedzeniu publicznym roczne sprawozdanie Komisji Europejskiej. Udziela jej również absolutorium z tyt. Wykonania budżetu. Członkowie KE mogą uczestniczyć w posiedzeniach PE i musza być wysłuchani. Komisja Europ musi dodatkowo odpowiadać na pytania PE.

PE posiada obecnie na tyle dużą rolę, że może pośrednio kontrolować KE i RUE. Nie ma jednak uprawnień, aby obradować nad sprawami, które już trafiły do Trybunału Sprawiedliwości. Prawo zgłaszania petycji do UE posiadają wszyscy obywatele UE. Przyjmowaniem tych petycji zajmuje się Rzecznik Praw Obywatelskich. Nie może on jednak przyjmować skarg dotyczących Trybunału Sprawiedliwości i sądów I instancji. Rzecznik PO może podjąć działania w sprawie skarg wysuwanych także przez deputowanych PE. Ma prawo zwrócić się do odpowiedniej instytucji z zapytaniem i musi otrzymać odpowiedź. Rzecznik Pr O pełni swoja kadencję równolegle z kadencją Parlamentu Europejskiego. Nie może pełnić innej funkcji publicznej. Może być odwołany tylko na wniosek PE przez Trybunał Sprawiedliwości z powodu poważnych uchyleń w swoich działaniach. 3)sprawy budżetowe- PE spełnia polityczną kontrolę nad wykonaniem planu budżetowego. Może również kontrolować wydatki Komisji. 4)wyrażanie zgody lub opinii na określone akty wspólnotowe oraz w innych sprawach- Bez zgody PE Unia nie może się rozszerzać. PE musi również wyrazić zgodę gdy wspólnoty zawierają umowy z państwami obcymi i gdy umowa ma znaczenie dla budżetu wspólnoty. Gdy akt prawny był uchwalony przy współdecydowaniu PE, to nie może być zmieniony bez jego zgody.

TRYBUNAŁ REWIDENTÓW KSIĘGOWYCH-

ma siedzibę w Luksemburgu, powstał w 1977r w celu zapewnienia niezależnej kontroli „rachunków wszystkich dochodów i wydatków Wspólnoty”. Trybunał RK zważa przy tym na zgodność z prawem i prawidłowość dochodów i wydatków oraz upewnia się , czy budżet jest prawidłowo zarządzany. Każde państwo członkowskie deleguje do TRK jedna osobę. Trybunał składa się więc z 15 członków, których pozycja jest podobnie niezależna, jak sędziów Trybunału Sprawiedliwości. Członków TRK wspiera 400 wyspecjalizowanych pracowników, a kontrolowany przezeń budżet Wspólnoty wynosi ok. 100 miliardów euro. Sam projekt tego budżetu zajmuje prawie 2000 stron w Dzienniku Urzędowym. Działalność Kontrolna TRK dotyczy zarówno rozrachunków finansowych, przedkładanych przez organy Wspólnoty i inne utworzone przez nią osoby prawne, jak i przeprowadzania kontroli na miejsce -w biurach organów, w państwach członkowskich, a nawet w państwach trzecich, jeśli te np. otrzymują d Wspólnoty pomoc dla krajów rozwijających się. Wyniki kontroli są streszczane w sprawozdaniu rocznym i wraz z odpowiedziami krytykowanych instytucji publikowane w dzienniku Urzędowym. Sprawozdanie to jest podstawą debaty parlamentarnej i decyzji w sprawie udzielania Komisji absolutorium w realizacji budżetu. Oprócz tego TRK może w każdym czasie opublikować specjalne sprawozdania na temat wszystkich kwestii związanych z wydatkami i dochodami . W ten sposób, propagując przejrzyste i zrozumiałe regulacje prawne, które mogą być wprost stosowane przez organy poszczególnych krajów. Trybunał zapobiega powstawaniu luk prawnych, stwarzających możliwość nieuczciwego wykorzystania i usiłuje zwiększyć stopniowo swój wpływ na kształtowanie np. organizacji rynku rolniczego czy też regulacje dot. Zapomóg dla osób fizycznych i prawnych.

INSTYTUCJE DORADCZE, POMOCNICZE I FINANSOWE - ROLA W PROCESACH DECYZYJNYCH.-

organy pomocnicze to: *Komitet Stałych Przedstawicieli- składa się z przedstawicieli państw członkowskich przygotowujących prace RUE. Członkowie to szefowie stałych przedstawicielstw dyplomatycznych akredytowanych przy wspólnotach europejskich na szczeblu ambasadorskim. *Komitet Ekonomiczno-Społeczny- instytucja doradcza dla Euratomu i Wspólnoty Europejskiej, każde państwo członkowskie posiada określoną liczbę członków. Ogólnie 222. KE-S działa w pewnych sekcjach. Służy wyrażaniu opinii. Reprezentuje pracowników, pracodawców i inne grupy interesu. *Komitet Regionów- instytucja doradcza, 220 przedstawicieli organów regionalnych i lokalnych państw członkowskich. Reprezentuje interesy ludów poszczególnych regionów. Instytucje finansowe: *Europejski Bank Inwestycyjny- prowadzi politykę kredytową, 25 członków zwyczajnych i 13 zastępców, 24 członków wyznaczają państwa , a jednego Komisja. Ma się przyczyniać do zrównoważonego i stabilnego rozwoju Wspólnot Europejskich. Tworzy nowe projekty wykorzystania środków finansowych. *Europejski Bank Centralny- jest konieczny do wprowadzenia unii gospodarczej i walutowej.

POJĘCIE PRAWA WSP JEGO ŹRÓDŁA - PIERWOTNE I WTÓRNE PRAWO WSPÓLNOTOWE.

- jest prawem regionalnym; stanowi odrębny system prawa ściśle powiązany z prawem międzynarodowym i prawami narodowymi. Obowiązuje w każdym państwie członkowskim WE tak, jak prawo wewnętrzne. W stosunku do prawa wew. Prawo wspólnotowe jest nadrzędne (zasada prymatu). Normy tego prawa zajmują naczelną pozycję wśród wszystkich norm, obowiązujących w wewnętrznych systemach prawnych państw członkowskich. Normy prawa wspólnotowego tworzą prawa i obowiązki dla państw członkowskich i ich obywateli. Wywołują w stosunku do nich bezpośredni skutek. Prawo wspólnotowe staowi podstawę systemu instytucjonalnego w UE. Reguluje funkcjonowanie organów wspólnotowych. Określa obowiązki między Unią a jej obywatelami oraz między Unią a państwami członkowskimi. Źródła prawa wspólnotowego w znaczeniu formalnym:*prawo stanowione powstałe w wyniku działania instytucji wspólnot wyposażonych w kompetencje ustawodawcze lub państw członkowskich., *prawo niestanowione są to ogolne normy prawne UE ustanowione w orzecznictwie Europ. Tryb. Spraw. Uznane zasady: -z dobrej wiary, -z zakazu dyskryminacji, -z proporcjonalności, -podstawowe prawa człowieka, -Nie ma zbrodni i winy bez uzasadnienia prawnego. Nie wolno karać drugi raz za to samo.

W UE stosowana jest zasada subsydialności; formalnie zapisana w traktacie z Maastricht. Stanowi ona, że Wspólnota wszędzie tam , gdzie nie ma kompetencji wyłącznych nie powinna regulować takich spraw , które mogą być lepiej podjęte na szczeblu krajowym, lokalnym i regionalnym. W 1992r Rada Europejska postanowiła , że zasada ta będzie stosowana w szczególności w kwestiach : oświaty, kultury, ochrony zdrowia, ochrony konsumenta, ochrony środowiska pracy, ochrony spraw wewnętrznych.

Pierwotne i wtórne źródła prawa wspólnotowego mieszczą się w prawie stanowionym. Pierwotne prawo- stanowione to traktaty konstytuujące Wspólnoty Europejskie: * Traktat konstytuujący EWWiS; * traktaty rzymskie; * przyjęte przez państwa członkowskie protokoły i oświadczenia załączone do traktatów założycielskich; * zmiany traktatów założycielskich; *Jednolity Akt Europejski; *traktat z Maastricht ( 3 filary unii), *traktat amsterdamki (1999), * traktat o Unii Europejskiej z 1993 i traktat nicejski. Prawo wtórne- jest wydawane przez jeden lub kilka organów WE i opiera się na kompetencji udzielonej w pierwotnym prawie wspólnotowym. Źródła wtórnego prawa wspólnotowego: *rozporządzenia; *dyrektywy,* zalecenia, *opinie, *decyzje. Prawo europejskie z Radą Unii Europejskiej, sama Rada Unii Europejskiej lub sama komisja Europejska tworzą prawo wtórne. Najważniejsze są dyrektywy, zarządzenia, decyzje, 22.

WEWNĘTRZNE PRAWO ORGANIZACYJNE WSPÓLNOTY

Struktura, sposób pracy i procesy decyzyjne organów Wspólnoty wynikają każdorazowo ze statutów, regulaminów i/lub reguł proceduralnych, o ile nie zostały zawarte w TWE.

PARLAMENT według art. 142 TWE sam uchwala swój regulamin, na który większość członków musi wydać zgodę (jest on zatem częścią prawa wtórnego). W regulaminie Parlament ustala status posłów, stanowisk parlamentarnych oraz określa zasady tworzenia i funkcjonowania komisji oraz frakcji politycznych.

Zgodnie z art. 151 II TWE także i RADA uchwala własny regulamin (jest on zatem częścią prawa wtórnego). Uregulowano w nim powoływanie Rady, ustalanie porządku obrad, sposób ich prowadzenia i inne problemy.

Art. 162 II TWE upoważnia również KOMISJĘ do uchwalenia własnego regulaminu (jest on także częścią prawa wtórnego).

Statut TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI jest natomiast prawno - międzynarodowym porozumieniem między państwami członkowskimi, które wpisane zostało do protokołu TEWG (statut ten należy więc do prawa pierwotnego). Zgodnie z art. 188 I TWE Trybunał Sprawiedliwości jest upoważniony do uchwalenia własnych reguł proceduralnych; art. 168a IV TWE przyznaje to samo uprawnienie SPI. W obu przypadkach reguły proceduralne wymagają jednogłośnego zatwierdzenia przez Radę.

Regulaminy Parlamentu, Rady i Komisji należą co prawda w pierwszym rzędzie do wewnętrznego prawa organów, mogą jednak w pojedynczych przypadkach wywierać skutki zewnętrzne. Stąd np. decyzja Komisji, która bezpośrednio obciąża osobę fizyczną lub prawną, może zostać, z powodu naruszenia istotnych przepisów formalnych, ogłoszona przez Trybunał Sprawiedliwości jako nieważna, jeżeli Komisja nie dotrzymała własnych procedur głosowania.

ASPEKT PRAWNY DZIAŁA-NIA WSPÓLNOTY I DZIAŁAŃ WSPÓLNYCH PAŃSTW

CZŁONKOWSKICH

Wspólnoty posiadają prawo do zawierania umów międzynarodowych. Natomiast Wspólnota Europejska może zawierać traktaty prawne z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi. Traktaty zawierane przez wspólnoty mają swoje umocowanie w prawie pierwotnym, ale należą do prawa wtórnego. Zakres tematyczny może tylko częściowo pokrywać się z kompetencjami wspólnot. Umowa zawarta z WTO ma charakter mieszany. Z jednej strony uczestnikiem traktatu jest Wspólnota Europejska i państwa członkowskie, z drugiej strona trzecia, która ma gwarancję iż wewnątrzwspólnotowe kwestie podziału kompetencji nie wpłynął na ważność i obowiązywanie prawnomiędzynarodowych zobowiązań traktatowych. Rozwiązanie to ma zapewnić pełne wykonanie umowy. Tam gdzie kończą się kompetencje Wspólnoty Europejskiej zaczynają działać państwa członkowskie, którym można zawierać różne umowy międzynarodowe. Umowy mieszane również zalicza się do prawa wspólnotowego wtórnego, ponieważ stanowią rodzaj działań organów wspólnotowych. Nie są natomiast prawem wtórnym wspólne działania państw członkowskich dotyczące: *zawierania umów uzupełniających *wspólnych akcji państw członkowskich w obszarze wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Pomimo tego wymienione akty prawne są źródłami prawa Wspólnotowego w szerszym pojęciu i np. mogą być brane pod uwagę przez Trybunał Sprawiedliwości przy wykładni prawa wspólnotowego. Art. M TUE stanowi jednak wyraźnie iż prawo wspólnotowe w swoim zakresie stosowania jest nadrzędne wobec akcji i środków państw członkowskich.

24. OGÓLNE ZASADY PRAWNE PRAWA WSPÓLNOTOWEGO I PRAWO SĘDZIOWSKIE

Ogólne zasady prawa wspólnotowego powstają w wyniku porównania systemów krajowych. Gdy w prawie wspólnotowym brakuje norm to wprowadza się zasady. Zwraca się uwagę by te zasady były stosowane tam gdzie organy wspólnotowe mogą naruszać ochronę praw podstawowych. Zasady stanowią normy ogólne. Z zasad korzysta się także przy tworzeniu minimalnych standardów dla procedur administracyjnych wspólnot. Szczególną rolę odgrywa Trybunał Sprawiedliwości, który dokonuje interpretacji w przypadku naruszenia prawa podstawowego. Właśnie ogólne zasady prawa wspólnotowego stanowią jego niepisaną formę. Źródła prawa międzynarodowego to umowy międzynarodowe oraz prawo zwyczajowe. Nie istnieje nota prawna, która stwierdza że źródłem prawa wspólnotowego jest zwyczaj. Są jednak pewne przyjęte zwyczaje - prawo zadawania pytań przez Parlament Europejski Radzie Unii Europejskiej. W oparciu o związki z prawem międzynarodowym publicznym ukształtowało się przekonanie, że prawo zwyczajowe we wspólnotach występuje. Dotychczas TS w żadnym przypadku nie powołał się na prawo zwyczajowe.

Prawo sędziowskie jest związane z orzecznictwem ETS. Trybunał Sprawiedliwości powołany jest zgodnie z art. 177 TWE i zobowiązany do formułowania ostatecznie obowiązujących wykładni prawa pierwotnego i wtórnego Wspólnot. Trybunał dokonując wykładni bardzo rozwija prawo wspólnotowe. W przypadkach wątpliwych jego wykładnie przyjmują formę obowiązkowych i pozwalają rozwiązywać problemy.

25. PRAWO WSPÓLNOTOWE W HIERARCHII NORM PRAWNYCH - KWESTIA

PIERWSZEŃSTWA I NADRZĘDNOŚCI PRAWA WSPÓLNOTOWEGO

Wspólnoty Europejskie mają własną specyfikę obowiązujących w nich zasad prawa wspólnotowego. Trzeba było rozstrzygnąć pierwszeństwo obowiązywania tych zasad, gdyż umowy międzynarodowe często zbyt głęboko ingerują w wewnętrzne prawo państw członkowskich. Tylko Irlandia i Holandia uregulowały prawnie pierwszeństwo prawa wspólnotowego nad prawem krajowym. W innych przypadkach obowiązują normy kolizyjne, które rozwiązują problem pierwszeństwa norm prawnych. Większość systemów krajowych nadaje umowom międzynarodowym rangę pomiędzy Konstytucją a ustawami zwykłymi. Hierarchia norm: 1. podstawowe prawa i fundamentalne zasady Konstytucji 2. prawo konstytucyjne 3. traktaty międzynarodowe 4. ustawy krajowe 5. pozostałe prawa krajowe 6. normy krajów związkowych. Stąd wysunięto pierwszeństwo prawa wspólnotowego. TS domaga się dla traktatów założycielskich i aktów prawnych wydanych na ich podstawie generalnej nadrzędności stosowania nad wszelkimi normami prawa krajowego. Warunek - prawo wspólnotowe nie naruszy istotnych aspektów praw podstawowych i strukturalnych zasad narodowego porządku konstytucyjnego. Pierwszeństwo stosowania prawa wspólnotowego jest dziś akceptowane nie tylko w literaturze ale i w orzecznictwie sądowym państw wspólnotowych. ETS utrzymuje, że wynika to z prawa wspólnotowego bezpośrednio, natomiast wg sądów krajowych (TK) wynika to z przeniesienia pewnych praw na wspólnoty. Pierwszeństwo prawa wspólnotowego zapewnia jego jednolite i efektywne stosowanie. Część Trybunałów Konstytucyjnych sygnalizuje, że prawo wspólnotowe nie zawiera katalogu praw podstawowych w formie pisemnej, stąd trudno je chronić. Podkreślają, że organem ustawodawczym WE jest Rada Unii Europejskiej, dlatego też mogą wystąpić trudności kontrolowania przez parlamenty krajowe przedstawicieli rządu w RUE. Stąd też parlamenty mogą nie posiadać kontroli nad pewnymi rodzajami prawa stanowionego przez RUE.

26. BEZPOŚREDNIA SKUTECZNOŚĆ PIERWOTNEGO I WTÓRNEGO PRAWA

WSPÓLNOTOWEGO

Bezpośrednia skuteczność polega na tym, że pierwotne prawo wspólnoty, inaczej niż zwykłe prawo traktatowe czy traktaty międzynarodowe, wiąże nie tylko strony traktatu, ale również tworzy bezpośrednie prawa i obowiązki dla stron trzecich, czyli osób fizycznych i prawnych państw członkowskich. Gdy państwo przystępuje do WE to prawo pierwotne i rozporządzenia stają się częścią jego wewnątrzpaństwowego porządku prawnego; prawo zaczyna obowiązywać. Warunki jego bezpośredniości to: *normy prawne powinny być jasne i proste *normy powinny nakładać na państwa obowiązek działania i zaniechania *normy muszą się nadawać do wykonania. Przy rozporządzeniach i decyzjach zasady te są możliwe, natomiast przy dyrektywach sposób ich działania i zastosowania przez państwo członkowskie jest pozostawione w jego gestii. WE nie ingerują w sposób realizacji dyrektyw. Gdy dyrektywa wspólnoty przyznaje jednostkom prawa i obowiązki, może dojść do zniekształcenia prawa wewnętrznego.

KOMPETENCJE USTAWO-DAWCZE ORGANÓW WSP I PROCEDURA UCHWALANIA AKTÓW PRAWNYCH

Rola w stanowieniu prawa Komisji Europejskiej, Rady Unii Europejskiej i Parlamentu Europejskiego.

Procedura współpracy: otwiera ją przedłożenie przez KE projektu dyrektywy i rozporządzenia. Projekt ten idzie do PE gdzie odbywa się tzw. I czytanie - efektem jest opinia PE. Następnie projekt jest odsyłany do RUE - Rada wydaje wspólne stanowisko które uwzględnia opinię PE. Jeśli RUE chce odejść od projektu KE, to niezależnie od stanowiska PE, może uczynić to tylko wtedy, gdy przegłosuje tę decyzję jednogłośnie. W sytuacji gdy wspólne stanowisko odpowiada propozycji KE to w Radzie wystarcza kwalifikowana większość głosów. Ustalenia RUE trafiają ponownie do KE i PE. W Parlamencie zaczyna się tzw. II czytanie, podczas którego PE może zatwierdzić wspólne stanowisko lub nie wypowiedzieć się. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy nie zgłosi propozycji, to RUE może kwalifikowaną większością głosów uchwalić akt prawny i wydać dyrektywę lub rozporządzenie. Jeżeli PE odrzuci w II czytaniu wspólne stanowisko RUE to stosuje się DRUGĄ PROCEDURĘ. RUE może wtedy uchwalić akt prawny ale tylko jednomyślnie. RUE działa w interesie państw, których reprezentanci w niej zasiadają. W II czytaniu PE może wprowadzić swoje zmiany, które przekazuje do KE i RUE. Komisja może zgodzić się na propozycje zmian i stwierdzić, że są one istotne. Wówczas KE modyfikuje własną pierwotną propozycję z uwzględnieniem zmian PE. Projekt wraca do RUE która ma swobodę w podjęciu decyzji. Jednomyślnie może pominąć oczekiwania PE i powrócić do starej wersji. Jeśli w RUE nie będzie jednomyślności to nawet zmodyfikowany akt nie ukaże się.

Procedura współdecydowania: jest wdrażana gdy KE przedłoży projekt dyrektywy lub rozporządzenia, którego podstawą jest art. 251 TWE. Procedura ta początkowo przebiega tak samo jak w procedurze współpracy. Jednakże RUE po zapoznaniu z projektem może odejść jednogłośnie od propozycji RE. Jeżeli Rada chce utrzymać projekt KE to wystarczy większość kwalifikowana. W II czytaniu PE albo zatwierdzi wspólne stanowisko albo nie da żadnej odpowiedzi w ciągu 3 miesięcy. Wówczas Rada może albo uchwalić akt kwalifikowaną większością głosów albo zmienić jednomyślnie.

Obie procedury są zbyt skomplikowane. Utrudniają proces ustawodawczy Unii i dlatego w traktacie amsterdamskim podjęto próbę ich wyrzucenia. Wskutek tego wzrosła rola PE w procesie ustawodawczym.

Obecnie w procesie tworzenia prawa biorą udział wszystkie 3 organy. KE tworzy ustawy, PE wydaje opinie i współdecyduje, RUE w głosowaniu wydaje rozporządzenie lub dyrektywę. Rozbieżności w procesie ustawodawczym wynikają z pytania jakie organy są właściwe do uchwalenia określonego aktu, jaką zastosować procedurę i typ głosowania. Z punktu widzenia PE rodzaj zastosowanej procedury jest bardzo ważny, bo określa uprawnienia PE w procesie ust. PE może wydawać opinię, współdecydować lub zadecydować, który akt prawny wejdzie w życie a który nie. KE z kolei wskazując w swoim projekcie aktu na jedną z możliwości, decyduje o tym jaka procedura ma być zastosowana. RUE może odrzucić to stanowisko. PE sprawdza zgodność z prawem podstaw zastosowania danej procedury. Ilekroć RUE odbiega od podstawy prawnej stosowanej przez KE, Komisja zwraca się do Trybunału Sprawiedliwości, co powstrzymuje zapędy twórcze Rady. PE również może wnieść skargę do TS gdy zastosowana podstawa prawna narusza jego prawa. TS bierze pod uwagę obiektywne okoliczności, w orzeczeniach w przypadku wątpliwości przyznaje rację PE.

ponieważ mają umocowanie prawne.

---