Mgr Elżbieta Małecka
Szkoła Podstawowa nr 2
w Bieruniu
KONSPEKTY LEKCJI DLA KLAS
I GIMNAZJUM
Edukacja regionalna „Dziedzictwo kulturowe w regionie”.
KONSPEKT LEKCJI NR 8
Temat lekcji: Tradycja mojej rodziny na tle tradycji regionalnej
CELE:
1. Poziom wiadomości
A. Zapamiętanie wiadomości (znajomość terminów)
Uczeń potrafi: wymienić formy spędzania wolnego czasu w swojej rodzinie, wymienić tradycyjne zwyczaje i obrzędy zawodowe w swojej rodzinie, wymienić typowe cechy śląskiej tradycji rodzinnej.
B. Zrozumienie wiadomości (znajomość praw i zasad)
Uczeń potrafi: opisać zwyczaje związane z uroczystościami rodzinnymi (imieniny, urodziny, roczek, chrzciny, komunia, wesele), opisać zwyczaje i obrzędy zawodowe w swojej rodzinie, streścić rodzinny dowcip lub anegdotę, uporządkować zebrane źródła informacji.
II. Poziom umiejętności
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych (rozwiązywanie łatwych zagadnień teoretycznych)
Uczeń umie: zanalizować zebrane źródła informacji.
III. Postawy i przekonania
Uczeń posiada: świadomość roli tradycji w przekazywaniu określonych wartości, dumę z bogactwa rodzinnej i regionalnej tradycji, przekonanie o potrzebie tolerancji wobec odmiennej tradycji rodzinnej.
Metody: metoda - projekt.
Środki dydaktyczne: fotografie, albumy rodzinne, nagrania magnetofonowe, prace plastyczne. Przydział zadań dla uczniów:
grupa I: zebranie zdjęć dotyczących rodzinnych uroczystości,
grupa II: przeprowadzenie wywiadów (wg zestawu pytań) na temat zwyczajów i obrzędów zawodowych i rodzinnych,
grupa III: wykonanie prac plastycznych (dowolna technika) na temat spędzania wolnego czasu w rodzinie,
grupa IV: nagranie na taśmie magnetofonowej rodzinnych dowcipów.
Źródła informacji: fotografie, albumy rodzinne, wywiady z członkami rodziny, pamiątki rodzinne, kroniki rodzinne.
Termin konsultacji: co tydzień, w trzecim tygodniu korekta i opracowanie zebranych źródeł informacji.
Soosób prezentacji: wystawa prac plastycznych, wystawa fotograficzna, wywiad z ojcem górnikiem, prezentacja nagrań (anegdoty i dowcipy).
Termin prezentacji: listopad.
Kryteria oceny projektu:
- ocena ilości i jakości zgromadzonych źródeł,
- oryginalność i estetyka wykonanej pracy,
- oryginalność prezentacji.
Tok lekcji:
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Oprowadzenie po wystawie plastycznej wraz z komentarzem (uczeń z gr. III).
3. Oprowadzenie po wystawie fotograficznej wraz z komentarzem (uczeń z gr. I).
4. Wywiad z ojcem górnikiem na temat zwyczajów i obrzędów zawodowych (uczniowie gr. U).
5. Prezentacja nagrań magnetofonowych - rodzinne anegdoty i dowcipy (uczniowie z gr. IV).
6. Zwrócenie uwagi na typowe cechy śląskiej tradycji rodzinnej (nauczyciel).
KONSPEKT LEKCJI NR 16
Temat lekcji: Kościół Sw. Walentego w Bieruniu i inne kościoły drewniane na Górnym Śląsku.
Cele:
I. Poziom wiadomości
A. Zapamiętanie wiadomości (znajomość terminów).
Uczeń potrafi: wymienić przedmioty zabytkowe znajdujące się wewnątrz kościoła; wymienić inne kościoły drewniane Górnego Śląska.
B. Zrozumienie wiadomości (znajomość praw i zasad)
Uczeń potrafi: wyjaśnić znaczenie pojęć: obiekt zabytkowy, konstrukcja architektoniczna, polichromia, ambona, barok.
II. Poziom umiejętności
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych
Uczeń umie: ocenić wartość zabytkową budowli.
III. Postawy i przekonania
Uczeń posiada: świadomość bogactwa ludowej kultury materialnej Górnego Śląska, przekonanie o potrzebie kontaktu z dziełem sztuki, przekonanie o potrzebie konserwacji i ochrony obiektów zabytkowych.
Metody: wycieczka, pogadanka.
Środki dydaktyczne: zdjęcia J. Dańdy „Kościoły drewniane na Górnym Śląsku".
Tok lekcji:
1. Czynności organizacyjno-porządkowe (zaprowadzenie ładu zewnętrznego, kontrola frekwencji przed wyjściem ze szkoły).
I. Przed wejściem do kościoła: "l. Przejazd autobusem w pobliże kościoła.
2. Przejście na plac przed kościółkiem Sw. Walentego.
3. Pogadanka na temat historii obiektu oraz tradycji kultu św. Walentego w Polsce.
4. Zwrócenie uwagi na konstrukcję i styl architektoniczny budowli.
II. We wnętrzu kościoła:
l. Obejrzenie wnętrza budowli i zwrócenie uwagi na najbardziej wartościowe pod względem historyczno-artystycznym elementy wystroju kościoła:
— polichromia sufitowa R. Nygi,
— stacje drogi krzyżowej z 1818 r,
— drewniana barokowa ambona,
— obraz św. Walentego z XVIII w.
2. Omówienie treści i termy dwóch obrazów przedstawiających św. Walentego:
— wizerunek św. Walentego z XVIII w,
— wizerunek św. Walentego z pocz. XX w.
3. Zwrócenie uwagi na barokowy wystrój kościoła.
III. Po wyjściu z kościoła:
1. Porównanie przez uczniów obecnego wyglądu budowli z dawnym na podstawie starych fotografii.
2. Swobodne wypowiedzi uczniów na temat obejrzanego zabytku.
IV. Powrót do szkoły
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Swobodne wypowiedzi uczniów na temat odbytej wycieczki.
3. Pogadanka na temat drewnianych kościołów na Górnym Śląsku.
4. Obejrzenie wystawy zdjęć J. Dańdy „Kościoły drewniane na Górnym Śląsku".
5. Utrwalenie i kontrola zdobytych podczas zajęć wiadomości.
KONSPEKT LEKCJI NR 20
Temat: Stan i ochrona środowiska w mojej miejscowości.
Cele:
I Poziom wiadomości
A. Zapamiętanie wiadomości (znajomość terminów)
Uczeń potrafi: wymienić główne źródła zanieczyszczenia wód, gleby i powietrza we własnej miejscowości;wymienić skutki przeobrażania przez człowieka powierzchni terenu.
B. Zrozumienie wiadomości (znajomość praw i zasad)
Uczeń potrafi: odróżnić legalne od "dzikiego" wysypiska śmieci.
II Poziom wiadomości
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych. (rozwiązywanie łatwych zagadnień teoretycznych)
Uczeń umie: określić zdrowotne skutki skażenia środowiska;scharakteryzować proekologiczne działania władz gminnych na rzecz ochrony środowiska i zdrowia mieszkańców.
D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych. (stosowanie wiedzy teoretycznej do zagadnień praktycznych)
Uczeń umie: sporządzić dokumentację (rysunki, fotografie) degradacji naturalnego środowiska we własnej miejscowości; zaznaczyć na planie własnej miejscowości legalne i "dzikie" wysypiska śmieci.
III Postawy i przekonania
Uczeń posiada: świadomość konieczności ochrony środowiska i zdrowia mieszkańców; przekonanie o konieczności segregowania odpadków; przekonanie, że stan środowiska zależy od działalności człowieka w jego miejscu zamieszkania.
Metody: zajęcia w terenie, praca z planem miejscowości, pogadanka.
Środki dydaktyczne: plan miejscowości, aparaty fotograficzne.
Literatura:
Hibszer A., 1996: "Mała ojczyzna" w nauczaniu geografii,
Czasopismo Geograficzne, z. 1. Pulinowa M. Z.,
1995: Teoretyczne podstawy szkolnej geografii,
Czasopismo Geograficzne, z. 3-4. Pulinowa M. Z. red.,
1996: Człowiek bliżej Ziemi, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Tok lekcji
I Przed wyjściem na wycieczkę.
1. Czynności organizacyjno porządkowe.
2. Przydział zadań i środków dydaktycznych dla poszczególnych grup uczniów.
grupa I - obserwacja skutków degradacji środowiska naturalnego i sporządzenie dokumentacji fotograficznej na ten temat.
grupa II - rozróżnienie legalnego od "dzikiego" wysypiska śmieci i zaznaczenie ich na planie miasta.
grupa III - zreferowanie na podstawie wcześniej przeprowadzonego wywiadu z władzami miasta proekologicznych działań gminy.
II Zajęcia w terenie.
1. Zanieczyszczenie atmosfery i negatywne zmiany powierzchni terenu - bieruńska "hałda".
Uczniowie z grupy I oceniają wpływ "hałdy" na środowisko naturalne i sporządzają
jej dokumentację fotograficzną.
2. Stan czystości wód Wisły w naszej miejscowości.
Uczniowie z grupy I oceniają stan czystości wód Wisły i sporządzają dokumentację
fotograficzną.
3. Legalne i "dzikie" wysypiska śmieci.
Uczniowie z grupy II odróżniają wysypisko legalne od "dzikiego" i zaznaczają je na otrzymanym uprzednio planie miasta.
4. Charakterystyka działań proekologicznych władz miasta.
Uczniowie z grupy III na podstawie wcześniejszego wywiadu z władzami miasta
prezentują ich działania na rzecz ochrony środowiska.
III Wystawa na terenie szkoły, sporządzonej przez uczniów dokumentacji z wycieczki (fotografie, mapki), w czasie obchodów "Dnia Ziemi".
KONSPEKT LEKCJI NR 22
Temat lekcji: Powrót do Macierzy.
Cele:
I. Poziom wiadomości
A. Zapamiętanie wiadomości (znajomość terminów)
Uczeń potrafi: wymienić akty prawne określające autonomiczny charakter województwa, wyliczyć polskie instytucje, które powołano do życia w naszym mieście po włączeniu go do Polski, wymienić dawne niemieckie nazwy kilku ulic.
B. Zrozumienie wiadomości (znajomość praw i zasad)
Uczeń potrafi: uporządkować zebrane informacje.
II. Poziom umiejętności
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych (rozwiązywanie łatwych zagadnień teoretycznych)
Uczeń umie: wskazać na mapie obszar i granice utworzonego w 1922 r. województwa śląskiego,
scharakteryzować autonomię województwa, opisać organizowanie pierwszej polskiej szkoły w naszym mieście.
D. Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych (stosowanie wiedzy teoretycznej do zagadnień praktycznych)
Uczeń umie: ocenić autonomiczny charakter województwa.
III. Postawy i przekonania
Uczeń posiada: świadomość autonomicznego charakteru stworzonego w 1922 r. województwa śląskiego,
świadomość „długiej drogi" Górnego Śląska do Polski.
Metody: pogadanka z elementami dyskusji, wywiad, praca pod kierunkiem.
Środki dydaktyczne: mapy konturowe, nagrania magnetofonowe, literatura.
Tok lekcji:
1. Czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Wysłuchanie nagranych przez uczniów wywiadów z mieszkańcami naszego miasta (świadkami wydarzeń 1922 r.):
- wywiad z K. Wierzgoniem (byłym nauczycielem) na temat organizowania polskiego szkolnictwa w Bieruniu,
- wywiad z R. Misiem (jednym z najstarszych mieszkańców miasta) na temat tworzenia polskiej administracji w naszym mieście i nadawania polskich nazw ulicom i przysiółkom.
3. Pogadanka na temat powrotu części Śląska do Polski i utworzenia województwa śląskiego.
4. Praca z mapą konturową - uczniowie zakreślają obszar i granice województwa.
5. Czytanie fragmentów książki E. Paducha Droga Górnego Śląska do niepodległej Polski.
6. Wspólna ocena autonomii Śląska.