LICZEBNIKI
Liczebniki dzielą się na:
Liczebniki główne (ile?) - numeralia cardinalia
Liczebniki porządkowe (który z kolei?) - numeria ordinalia
Cyfry rzymskie |
|
Liczebniki główne (numeria cardinalia) |
Liczebniki porządkowe (numeria ordinalia) |
I |
1 |
Unus, una, unum |
Primus, prima, primum |
II |
2 |
Duo, duae, duo |
Secundus, secunda, secundum |
III |
3 |
Tres, tres, tria |
Tertius, tertia, tertium |
IV |
4 |
quattuor |
Quartus, quarta, quartum |
V |
5 |
quinque |
Quintus, quinta, quintum |
VI |
6 |
sex |
Sextus, sexta, sextum |
VII |
7 |
Septem |
Septimus, septima, septimum |
VIII |
8 |
octo |
Octavus, octava, octavum |
IX |
9 |
novem |
Nonus, nona, nonum |
X |
10 |
decem |
Decimus, decima, decimum |
XI |
11 |
undecim |
Undecimus, undecima, undecimum |
XII |
12 |
duodecim |
Duodecimus, duodecima, duodecimum |
XIII |
13 |
tredecim |
Tredecimus, a, um |
XIV |
14 |
quattuordecim |
Quartus, a, um Decimus, a, um |
XV |
15 |
quindecim |
Quintus, a, um, Decimus, a, um |
XVI |
16 |
sedecim |
Sextus, a, um Decimus, a, um |
XVII |
17 |
Septendecim |
Septimus, a, um Decimus, a, um |
XVIII |
18 |
duodeviginti |
Duodevicesimus, a, um |
XIX |
19 |
undeviginti |
Undevicesimus, a, um |
XX |
20 |
Viginti |
Vicesimus, a, um |
XXI |
21 |
Viginti unus |
Vicesimus, a, um Primus, a, um |
XXII |
22 |
Viginti duo |
Vicesimus, a, um alter, a, um |
XXVIII |
28 |
Duodetriginta |
Duodetricesimus, a, um |
XXIX |
29 |
Undetriginta |
Undetricesimus, a, um |
XXX |
30 |
Triginta |
Tricesimus, a, um |
XL |
40 |
Quadraginta |
Quadragesimus, a, um |
L |
50 |
Quinquaginta |
Quinquagesimus, a, um |
LX |
60 |
Sexaginta |
Sexagesimus, a, um |
LXX |
70 |
Septuaginta |
Septuagesimus, a, um |
LXXX |
80 |
Octoginta |
Octoagesimus, a, um |
XC |
90 |
Nonaginta |
Nonagesimus, a, um |
C |
100 |
Centum |
Centesimus, a, um |
CC |
200 |
Ducenti, ae, a |
Ducentesimus, a, um |
CCC |
300 |
Trecenti, ae, a |
Trecentesimus, a, um |
CD |
400 |
Quadringenti, ae, a |
Quadingentesimus, a, um |
D |
500 |
Quingenti, ae, a |
Quingentesimus, a, um |
DC |
600 |
Sescenti, ae, a |
Sescentesimus, a, um |
DCC |
700 |
Septingenti, ae, a |
Septingentesimus, a, um |
DCCC |
800 |
Octigenti, ae, a |
Octigentesimus, a, um |
CM |
900 |
Nongenti, ae, a |
Nongentesimus, a, um |
M |
1000 |
Mille |
Millesimus, a, um |
MM |
2000 |
Duo milia |
Bis millesimus, a, um |
Przy określaniu liczb zakończonych na 8 i 9 Rzymianie odejmowali od liczby wyższej 2 lub 1. Np. aby wypowiedzieć liczbę 28 mówili 30-2
Liczby setne odmieniają się wg. Deklinacji I
Tysiąc odmienia się tylko w liczbie mnogiej deklinacji III.
Odmiana liczebników głównych „unus, duo, tres” wg. Deklinacji I i II
|
m |
f |
n |
m |
f |
n |
m |
f |
n |
N. |
Uns |
una |
Unum |
duo |
duae |
Duo |
tres |
tres |
Tria |
G. |
unius |
unius |
Unius |
duorum |
Duarum |
Duorum |
trium |
trium |
Trium |
D. |
uni |
uni |
Uni |
duobus |
duabus |
Duobus |
tribus |
tribus |
Tribus |
Acc. |
unum |
unum |
Unum |
duos |
duas |
Duos |
tres |
tres |
Tria |
Abl. |
uno |
una |
Uno |
duobus |
duabus |
duobus |
tribus |
tribus |
Tribus |
V |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Odmiana liczebników głównych „mille”, który odmienia się tylko w pl. (odmiana wg rodzaju nijakiego)
N. milia
G. milium
D. milibus
Acc. Milia
Abl. Milibus
REGULARNE STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKA
Gradus positivus - stopień równy
Gradus comporativus - stopnień wyższy
-ior (m,f)
- ius (n)
Gradus superlativus - stopień najwyższy
- issimus (m)
- issima (f)
- issimum (n)
Longus, a, um - długi
Turpis, e - brzydki, ohydny
Brevis, e - krótki
Altus, a, um - wysoki
Beatus, a, um - szczęsliwy
Ferox, -ocis (G.) - dziki
1