EKOLOGIA 29.05.04

Sukcesja - powolne zasiedlanie danego ekosystemu

Biomarkery - organizmy wskaźnikowe zrównoważenia ekosystemu

ETAPY ROZWOJU SUKCESJI

1. nie zasiedlone całkowicie obszary bez „życia” - PRZEDSUKCESYJNE

2. imigracja - pojawiają się pierwsze organizmy

3. kolonizacja - zaczynają pojawiać się organizmy o wyższych wymaganiach

4. współzawodnictwo - walka o lepsze warunki bytowania

5. stabilizacja - klimax - równowaga

Sztuczne sukcesje to agrocenozy (np. pola uprawne)

ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNE

1. środowisko fizyczne - oddziaływanie poszczególnych komponentów: litosfery, biosfery, hydrosfery i litosfery

2. środowisko człowieka - najwyższy stopień ingerencji w środowisko geograficzne

ŚRODOWISKO ANTROPOGENICZNE - ingerencja człowieka jest tak duża, że powstaje całkiem nowe środowisko o zupełnie nowych cechach.

Ochrona środowiska polega na:

• zapobieganiu niewłaściwemu użytkowaniu drogą nakazów, zakazów i wskazań

• konserwatorskiej ochronie ekosystemów, gatunków i okazów

• redukcji zanieczyszczeń powstających w czasie działalności gospodarczej

• proekologicznej regulacji pozagospodarczej aktywności społecznej

Ochroną środowiska można sterować za pomocą:

• edukacji ekologicznej społeczeństwa

• narzędzi zarządzania gospodarką

• narzędzi zarządzania ochroną środowiska

Kształtowanie środowiska jest to świadome wprowadzanie zmian w ekosystemach. Zmiany te polegają na:

1. redukcji niektórych elementów systemu, najczęściej nadmiernie rozwiniętych ze względu na wcześniejszą ingerencję człowieka

2. kompensacji czyli uzupełnianiu brakujących ogniw obiegu materii i energii oraz formowaniu nowych łańcuchów tego obiegu w celu zwiększenia produktywności ekosystemów, ich zdolności asymilacyjnej lub poprawy walorów estetycznych i mikroklimatycznych środowiska

3. rekultywacji czyli odtworzeniu zdegradowanych ekosystemów przez wyeliminowanie czynników powodujących degradację

Odpowiedzialność sprawcza - coś się stało, coś się zmieniło

Odpowiedzialność zachowawcza - prowadzimy do zachowania tego, co już jest

RODZAJE UŻYTKOWANIA:

• biogeniczne: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i zbieractwo, przekształca się szata roślinna, świat zwierzęcy, a dopiero później inne geokomponenty

• geogeniczne - kopalnictwo podziemne i odkrywkowe. Odkształceniu ulega powierzchnia Ziemi oraz stosunki wodne (leje depresyjne), a w dalszej kolejności inne geokomponenty

• technogeniczne - osadnictwo, przemysł i komunikacja. Oddziałujące najsilniej w sposób kompleksowy na wszystkie składniki krajobrazu

Przyczyny oddziaływania człowieka na środowisko geograficzne

1. nadmierna eksploatacja surowców mineralnych

zasoby naturalne - dane przez naturę dobra mineralne i związane z nimi użyteczności, które stają się obiektem gospodarowania

2. zmniejszenie powierzchni lasów. Każdego roku wycina się 10 - 20 ml ha drzewostanu

3. niszczenie i degradacja pokrywy glebowej, jest ona rezultatem nieumiejętnie prowadzonej gospodarki rolnej i leśnej powodującej erozję podłoża. W ten sposób traci się 26 mld ton gleby rocznie

4. zmniejszenie zasobów wód słodkich

5. niszczenie naturalnej szaty roślinnej powodujące erozję gleby i stepowienia, a nawet pustynnienia obszarów, a w konsekwencji do zaniku wielu gatunków roślin i zwierząt

6. zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego przez gazy i pyły pochodzenia przemysłowego, komunikacyjnego i komunalnego.

1

---