KOLIBAKTERIOZA CIELĄT
Jest to choroba cieląt w pierwszych tygodniach życia, charakteryzująca się biegunką i wysoką śmiertelnością
Występowanie:
najczęściej w hodowlach intensywnych
duże straty, szczególnie zimą (ok. 50% wszystkich padnięć cieląt)
Etiologia:
najbardziej zjadliwe są pałeczki E. coli serotypu 078:K80, 08:K20:H24, 09:K30:H34.
Źródła zakażenia:
Wrota:
droga endo - jak i egzogenna
sprzyjają także czynniki predysponujące:
niedobór witaminy A u matek, a następnie u cieląt
hypo - i a - gammaglobulinemia
jest często następstwem wcześniejszych zakażeń wirusowych (enterowirusy, adenowirusy, wirusy REO, chlamydia)
Objawy:
zależą od produkcji toksyn przez E. coli i odporności zwierzęcia
najczęściej do 6 dni po urodzeniu
p. nadostra posocznicowa (colisepticaemia): w pierwszych godzinach lub 1-2 dniach po urodzeniu
depresja, brak apetytu, duszność, temp. nieznacznie podwyższona
biegunka zazwyczaj nie występuje
objawy nerwowe: opisthotonus, ataksje, drgawki, rozszerzenie źrenic, zaburzenia w ruchu itp.
† po 6-24 godz. od wystąpienia objawów.
p.ostra: jelitowo-toksyczna (enterotoxaemia) lub jelitowo-płucna (pneumoenteritis) trwa 3-6 dni
p. jelitowa (enterocolitis) trwa 1-2 tyg.
wszystkie trzy:
silne biegunki - kał jasnóżółty („biała biegunka"), może zawierać dużo śluzu i domieszkę krwi
odwodnienie organizmu (zapadnięte oczy, sucha sierść, utrata elastyczności skóry itp.
enterotoksemia oszołomienia
pneumoenteritis objawy ze strony ukł. oddechowego (duszność)
zwykle występują dwie lub wszystkie postacie razem
najczęściej dochodzi do postaci septycznej
powikłania: diplokoki, gronkowce, pałeczka ropy błękitnej, salmonele
E. coli jak i wymienione bakterie usadowić się mogą w stawach powodując kulawkę cieląt.
AP:
p. nadostra: słabo zaznaczone wybroczyny
p. ostra:
stan zapalny jelit i obrzęk węzłów chłonnych krezkowych, ogólne przekrwienie
w trawieńcu i przedżołądkach nabłonek może być zrogowaciały (jako następstwo niedoboru witaminy A)
narządy miąższowe mogą ulec zwyrodnieniu
w pneumoenteritis zmiany zapalne w płucach; ziarniniaki (coligranulomatosis)
Rozpoznawanie:
- badanie bakteriologiczne.
Rozpoznanie różnicowe:
diplokokoza
stafylokokoza
listerioza
salmoneloza
Leczenie:
surowice odpornościowe: Bovicolin, Boviforin oraz Boviglobin γ-globulina bydlęca
Zapobieganie:
odpowiednie żywienie matek (duże ilości prowitaminy A, białka, substancji mineralnych, nie podawać nadmiernej ilości kiszonki
przez pierwsze 3 dni życia cielęcia, wymię krowy powinno być przed ssaniem umyte i wydezynfekowane.
przez pierwsze 3 dni podawać mieszankę szczepów bakteryjnych, antagonistów E. coli (pałeczka kwasu mlekowego, enterokoki)
jak najwcześniejsze podanie cielęciu siary, gdyż największa wchłanialność γ-globulin ma miejsce w pierwszych godzinach po urodzeniu, następnie szybko maleje
surowice odpornościowe i γ-globulinę (Bovicolin, Boviforin, Boviglobin)
szczepionka przeciw chorobom wychowu cieląt (Serovitulifor) zawierająca antygeny E. coli