Umową nazywamy zgodne oświadczenie woli dwóch stron, zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Umowa jest czynnością prawną i jest poparta zasadą wolności umów.
Rodzaje umów: nazwana, nienazwana, mieszana, jednostronnie zobowiązująca i zobowiązująca dwustronnie
Wykonanie zobowiązań
Dłuznik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią oraz w sposób odpowiadający celowi społeczno gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego i ustalonym zwyczajom.
Potrącenie: muszą istnieć dwie wzajemne wierzytelności, wierzytelności te muszą zachodzić między tymi samymi osobami, Swiadczenia muszą być tego samego rodzaju, obie wierzytelności muszą byś wymagalne i zaskarżalne
Cesja wierzyciel przenosi swoją wierzytelność na nowego wierzyciela. Przejęcie długu jest umową, na mocy której nowy dłużnik przejmuje istniejący dłu i wstę puje w miejsce dawnego dłużnika
Przez Umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedawca jest zobowiązany z tytułu rękojmii, wymienić wadliwy przedmiot w określonym czasie itd.
Umowa o dzieło - przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodz.
Umowa najmu - wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez cały czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz
Umowa dzierżawy - wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić określony czynsz.
Umowa pożyczki - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność boirącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy gatunkowo oznaczonych, a biorący zobowiązuje się zwrócić taką samą ilość pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunkub i jakości.
Umowa użyczenia - użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu rzeczy.
Umowa zlecenia - przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy.
Umowa przechowania - przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie.
Umowa Hotelowa - hotel zoboiązuje się dac gościowi używanie pokoju, apartamentu lub miejsca w hotelu oraz spełniać ewentualne dodatkowe usługi i świadczenia, a także czuwać nad wniesionymi przez gościa rzeczami, w zamian za umówioną zapłatę.
Poręczenie jest umową, w której poręczyciel zobowiązuje się do wykonania zobowiązania dłużnika w przypadku, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.
Umowa darowizny - darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Prawo spadkowe
Pr. Spadk. To zespół przepisów regulujących losy majątku pozostawionego przez zmarłą osobę fizyczną. W szczególności przejście tego majątku, a więc praw i obowiązków majątkowych zmarłego, na inne osoby prawne i fizyczne.
Spadek to ogół majątkowych praw i obowiązków zmarłego w chwili śmierci.
Spadkodawca to zmarły, którego śmierć zapoczątkowuje proces dziedziczenia. Może być tylko osobom fizyczną.
Spadkobierca to osoba, która dziedziczy lub mogłaby dziedziczyć po zmarłym, może być osobom fizyczną lub prawną.
Dziedziczenie jest podstawowym mechanizmem przenoszenia prawa własności majątku spadkowego. W jego wyniku spadkobierca z mocy prawa nabywa całość lub część spadku.
Zapis jest zawartym w testamencie rozporządzeniem spadkodawcy, zobowiązującym spadkobiercę do spełnienia określonego świadczenia na rzecz wskazanej w zapisie osoby.
Dziedziczenie ustawowe, gdy brak jest testamentu lub gdy jest on nieważny. W pierwszym rzędzie dziedziczą dzieci i małżonek w równych częściach, jeżeli brak dzieci to dziedziczą rodzice i małżonek spadkodawcy, w innych przypadkach dziedziczą krewni w zależności od bliskości pokrewieństwa, a jeśli nie ma żadnych zstępnych spadek przechodzi na własność skarbu państwa.
Dziedziczenie testamentowe
Testament jest jednostronną czynnością prawną, może go sporządzić tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, może być w każdej chwili odwołany bądź zmieniony. Każdy nowy testament uchyla poprzedni.Test. jest nieważny w trzech przypadkach:
a)Jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli
b)Gdy sporządzono go pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie był pod jego wpływem, nie sporządziłby testamentu tej treści
c)Jeżeli zost. sporzą. pod wpływem groźby.
Rodzaje testamentów:
1)zwykłe: a) holograficzny (własnoręczny), b) notarialny - powstający w ten sposób, że spadkodawca ustnie oświadcza notariuszowi swoją ostatnią wolę, a ten nadaje jej formę aktu notarialnego; c) allograficzny-powstaje przez oświadczenie woli złożone przez spadkodawcę ustnie wójtowi gminy lub innemu stale urzędującemu członkowi władz gminy w obecności dwóch świadków. Wszyscy obecni podpisują protokół wraz z umieszczoną datą.
2)szczególne: a) ustny; można go sporządzić w dwóch przypadkach: primo - jeżeli zachodzi możliwość rychłej śmierci spadkodawcy, secundo - gdy niemożliwa jest zwykła forma(np. wskutek odizolowania ze względu na chorobę zakaźną), w obu przypadkach potrzeba 3 świadków; b)podczas podróży statkiem lub samolotem polskim można przekazać swą ostatnią wolę dowódcy lub zastępcy przy 2 świadkach, potem spisany i podpisany przez obecnych.
Testamenty c.d.
c)wojskowy - w czasie wojny, mobilizacji, albo podczas niewoli
Wszystkie formy testamentów szczególnych są ograniczone w czasie i tracą one moc po upływie sześciu miesięcy od daty ustania zagrożenia
Zachowek ogranicza swobodę spadkodawcy w rządzeniu spadkiem po śmierci, służy przede wszystkim ochronie interesów członków rodziny spadkodawcy. Przysługuje on małżonkom, zstępnym oraz rodzicom, każda z wymienonych osób może żądać od spadkobiercy połowy wartości udziału spadkowego
Wydziedziczenie osoby uprawnionej do zachowku może zajść wtedy gdy os. ta:
a) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie sprzecznie z zasadami współrzycia społecznego; b)dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, albo rażącej obrazy czci; c)upoprczywie nie dopełnia wobec spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Spadkobierca może:
1)przyjąć spadek bez ograniczeń odpowiedzialności za długi(przyjęcie proste)
2)przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi(przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza)
3)odrzucić spadek
Podział spółek:
-spółki prawa cywilnego (spółki cywilne)
-spółki prawa handlowego (spółki jawne, komandytowe, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne).
Spółka cywilna, s.c. spółka działająca na podstawie prawa cywilnego. Wspólnicy (minimum dwóch) spółki cywilnej zobowiązują się do dążenia do określonego, wspólnego celu gospodarczego. Wspólnicy tworzą kapitał spółki cywilnej z wniesionych przez siebie wkładów w postaci gotówki lub aportu, a później również dochodów spółki. Za zobowiązania spółki cywilnej wszyscy wspólnicy odpowiadają zarówno majątkiem spółki, jak i każdy majątkiem osobistym. Spółke cywilną można założyć na czas nieograniczony lub na czas ograniczony w celu wykonania jakiegoś pojedynczego przedsięwzięcia. Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej.
Spółka komandytowa sp.k., spółka osobowa oparta na prawie handlowym, powstała w wyniku umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Spółka komandytowa stanowi w zasadzie formę pośrednią pomiędzy spółkami osobowymi a kapitałowymi. Przynajmniej jeden ze wspólników (komplementariusz) odpowiada wobec wierzycieli całym swoim majątkiem (jak w przypadku spółek osobowych), odpowiedzialność zaś przynajmniej jednego (komandytariusza) jest ograniczona do wysokości wniesionego wkładu (jak w przypadku spółek kapitałowych).
Spółka jawna,sp.j. spółka działająca na podstawie prawa handlowego. Nie różni się w zasadzie od spółki cywilnej, konieczne jest natomiast jej zarejestrowanie w rejestrze handlowym oraz ścisłe przestrzeganie reguł oznaczenia firmy, czyli nazwy spółki. Spółki jawne najczęściej zakładane są w celu prowadzenia działalności gospodarczej na większą skalę. Ze względu na koszty związane z rejestracją spółki jawnej i jej podobieństwo do spółki cywilnej tego typu forma nie istnieje w zasadzie w życiu gospodarczym. Spółka jawna nie ma osobowości prawnej.
Sp. z O.O., spółka działająca na podstawie prawa handlowego. W sp. z o.o. wspólnicy odpowiadają za zobowiązania przedsiębiorstwa jedynie do wysokości swoich wkładów, tzn. nie odpowiadają majątkiem osobistym, z jednym wyjątkiem - z majątku prywatnego udziałowca sp. z o.o. mogą być egzekwowane kwoty zadłużenia, jakie ma spółka z tytułu nie płaconych podatków. Prawo nie wyznacza ani dolnej, ani górnej granicy liczby wspólników, oznacza to, że udziałowcem może być jedna osoba fizyczna lub osoba prawna. Spółka powstaje z chwilą wpisania do rejestru handlowego, nabywając jednocześnie osobowość prawną. Korzyścią, jaką spodziewa się osiągnąć wspólnik, jest, podobnie jak w spółce akcyjnej, dywidenda. Najważniejszymi organami spółki są zarząd oraz zgromadzenie wspólników.
Spółka akcyjna, według prawa polskiego spółka kapitałowa utworzona w rezultacie zgromadzenia przez wspólników kapitału akcyjnego w wysokości co najmniej 100 tys. zł, pokrytego gotówką bądź aportami, dzielącego się na akcje o równej wartości nominalnej. Akcja stanowi podstawę nabycia praw wspólnika (akcjonariusza), Utworzenie spółki akcyjnej wymaga ustanowienia jej statutu w formie aktu notarialnego. Spółka nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru handlowego i jako osoba prawna odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem. Akcjonariusze osobiście nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Spółka holdingowa, spółka, która jako wspólnik w innej spółce, podporządkowuje ją sobie wskutek objęcia tzw. kontrolnego pakietu udziałów (akcji) oraz zapewnienia decydującego wpływu na obsadę wszystkich lub większości stanowisk w jej organach.
Spółka cicha, rodzaj spółki osobowej, w której występuje kupiec wyłącznie upoważniony do reprezentowania spółki i tzw. wspólnik cichy, który nie odpowiada za zobowiązania spółki, ale uczestniczy w zyskach i stratach w sposób określony w umowie.
Spółaka Joint-Venture, zakładana przez firmy pochodzące z różnych państw, stanowiące odrębny od wspólników podmiot prawa; w Polsce pot. nazwa spółki handl. zawiązanej przez firmy pol. z firmami zagr. lub wyłącznie przez firmy zagr. na terytorium Polski w celu prowadzenia działalności gospodarczej
Przedsiębiorstwo, zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług.
Spółdzielnia, dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym. Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Założyciele spółdzielni, których liczba nie może być mniejsza od dziesięciu osób fizycznych lub trzech osób .Spółdzielnia musi być wpisana do rejestru sądowego (nabywa osobowość prawną).