Rysunek 21.7. Spadek popytu inwestycyjnego

Gdy popyt inwestycyjny spada z 22 do 13, krzywa popytu globalnego przesuwa się w dół, z AD do AD' i przybiera wartości o 9 niższe dla każdego poziomu dochodu. Punkt równowagi przesuwa się z E do E'. Produkcja zapewniająca równowagę obniża się ze 100 do 70. Spadek popytu inwestycyjnego o 9 powoduje znacznie większy (o 30) spadek produkcji zapewniającej równowagę.

Czynniki które wpływaj na przesunięcie krzywej AD :zmiany technologii produktywności procesu produkcji, dostępność surowców, oczekiwani dotyczące przyszłej inflacji, czynniki instytucjonalne-na większy popyt, wpływ podaży pieniądza,

- przesunięcie AS : nowe techniki i technologie o wyższej wydajności

Funkcja inwestycji

Model Keynesowski- inwestycje zależą od stopy procentowej

Mnożnik- stosunek zmiany produkcji, powoduje zmiany w wydatkach autonomicznych.

Mnożnik w gospodarce zamkniętej, zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji. W gospodarce otwartej, mnożnik zależy od krańcowej skłonności do importu.

Stopa procentowa wywiera wpływ na popyt inwestycyjny i import, ale również na popyt pieniężny. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu ”Y” i ogólnego wzrostu cen w gospodarce.

Rozszerzona funkcja inwestycji

Funkcja popytu na pieniądz jest sumą popytu transakcyjnego na pieniądz L1(Y) oraz funkcja popytu spekulacyjnego na pieniądz L2(r).

L1(Y)- popyt transakcyjny oczekujemy spadku stopy transakcyjnej- popyt spekulacyjny.

Teoria permanentnego dochodu M.Friedmana i H. Wattsa

Teoria dochodu permanentnego. Teoria ta została sformułowana przez Miltona Friedmana, a jej punktem wyjścia są dwie przesłanki: po pierwsze, dochody ludzi są zmienne w czasie; po drugie, ludzie nie lubią, aby ich konsumpcja wykazywała wahania. Kilka dodatko­wych butelek szampana w okresach wysokiej konsumpcji nie jest dostatecz­ną rekompensatą za okresy głodowania w latach, kiedy poziom konsumpcji był niski. W związku z tym ludzie dążą do eliminowania wahań poziomu konsum­pcji, starając się nie dopuścić do prze­noszenia fluktuacji dochodu na kon­sumpcję. Ludzie będą więc woleli zre­zygnować z szampana, aby tylko zapo­biec groźbie głodowania.

Jakie czynniki określają wielkość konsumpcji, na jaką mogą sobie po­zwolić przeciętni ludzie? Na określenie przeciętnego dochodu ludzi w długim okresie Friedman ukuł pojęcie dochód permanentny. Argumentował on, że po­ziom konsumpcji zależy nie od bieżące­go dochodu rozporządzalnego, lecz od dochodu permanentnego. Jeżeli ludzie oceniają, że ich bieżące dochody znaj­dują się na nienormalnie wysokim po­ziomie, to dojdą do wniosku, że owe okresowo wysokie dochody w niewiel­kim stopniu wpływają na poziom ich dochodu permanentnego — czy tez inaczej — rozmiary konsumpcji, na jaką stać ich w długim okresie. Ponie­waż ich dochody permanentne wzrosły minimalnie, zatem tylko w minimalnym stopniu zwiększą swe wydatki o* bieżącą konsumpcję. Przeznaczą raczej większą część swych dodatko­wych dochodów o przejściowym charakterze na oszczędności i odłożą pieniądze na trudniejsze czasy, kiedy konsumpcja spadnie znacznie poniżej normalnego jego poziomu. Tylko wówczas, gdy uwierzą, że wzrost dzisiejszych dochodów utrzyma się również w przyszłości uznają to za równoznaczne z trwałym, znacznym podniesionym dochodów permanentnych. Tylko wówczas także duży wzrost bieżących dochodów przerodzi się także w znaczne zwiększenie bieżącej konsumpcji.

Hipoteza cyklu życia A.Ando i F. Modiglianiego.

Teoria ta, sformułowana pana przez Franco Modiglianiego i Alberta Ando, jest bardzo zbliżona do dochodupermanentnego, ludzie budują na swój własny użytek |prognozy dotyczące wielkości dochodów, jakie otrzymają w ciągu całego życia, i na tej podstawie formułują swoje plany konsumpcji na cały ten okres (włączając w to ewentualne zapisy w testamencie na rzecz dzieci). Źródłem finansowania owej konsumpcji mają być przewidywane dochody w ciągu całego życia (powiększone o ewentualny początkowy zasób majątku bądź spadek). Na szczeblu pojedynczego gospodar­ka domowego teoria ta nie wymaga, aby każde gospodarstwo planowało utrzymywanie stałego poziomu konsumpcji przez całe życie. W okresie tym mogą występować lata cechujące się wyjątkowo wysokim poziomem wydatków (np. wynikających z konieczności sfinansowani rejsu statkiem dookoła świata lub wysłania dzieci do szkoły prywatnej), a także lata, w których wydatki są znacznie niższe. Tego rodzaju indywidualne rozpiętości mają tendencję do wzajemnego niwelowania się w skali masowej. Podobnie przypadku teorii dochodu permanentnego, w koncepcji cyklu życia przyjmuje się, że o wielkości całkowitego popytu konsumpcyjnego decyduje głównie przeciętny dochód uzyskiwany w długim okresie

Efekt majątkowy (bogactwa)

Efekt majątkowy (bogactwa) polega na przesunięciu wykresu funkcji konsumpcji w górę (w dół) pod wpływem wzrostu (spadku) zasobów majątkowych gospo­darstw domowych i zwiększenia (spad­ku) wydatków na każdym poziomie roz­porządzalnych dochodów osobistych.

Neoklasyczna funkcja inwestycji

Czynniki wzrostu gospodarczego - kwestia produkcji potencjalnej: narzędzia wzrostu rozwoju społeczno- ekonomiczne:

-polityka fiskalna - podatki, wydatki rządu

W długim okresie ceny i płace są elastyczne.

Czynniki, które wybijają gospodarkę z wzrostu gospodarczego: wahaniom podlegają:

-stopa procentowa, stopa inflacji, stopa zatrudnienia, stopa bezrobocia, deficyt handlowy

Kategorie inwestycji

Całkowite nakłady inwestycyjne obejmują inwestycje w kapitał trwały oraz inwestycje w kapitał obrotowy.

Mnożnik Keynesa

Mnożnik- stosunek zmiany produkcji, powoduje zmiany w wydatkach autonomicznych.

Mnożnik w gospodarce zamkniętej, zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji. W gospodarce otwartej, mnożnik zależy od krańcowej skłonności do importu.

Stopa procentowa wywiera wpływ na popyt inwestycyjny i import, ale również na popyt pieniężny. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu ”Y” i ogólnego wzrostu cen w gospodarce.

Funkcja eksportu netto

Eksport-(X)- nazywamy dobra, które zostały wytworzone w kraju a następnie sprzedane za granice. Z drugiej zaś strony część naszej konsumpcji, inwestycji i zakupów rządowych stanowią dobra wyprodukowane przez cudzoziemców- stanowią import i nie powinny być uwzględniane jako część naszego PKB. Różnica między eksportem i importem nazywana jest eksportem netto.

Zasada przyspieszenia - akcelerator

Równowaga na rynku towarowym. Tożsamość dochodowo-wydatkowa.

Przy stałych cenach i płacach krótkookresowa równowaga na rynku dóbr istnieje wtedy, gdy globalny popyt lub planowane globalne wydatki dokładnie zrównają się z rozmiarami faktycznie wytworzonej produkcji.

Funkcja wydatków (popytu globalnego)-jest to suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa planują wydać na dobra i usługi przy każdym poziomie dochodu.

Funkcja IS, konstrukcja IS

Krzywa IS pokazuje wszystkie kombinacje stopy procentowej i do­chodu, które spełniają tożsamość dochodu, funkcję konsumpcji, funkcję inwestycji i funkcję eksportu netto. Jest to zbiór punktów, dla których zachodzi zbilansowanie wydatków. Biegnie ona ku dołowi, ponieważ niższa stopa procentowa zwiększa inwestycje; zbilansowanie wy­datków wystąpi tylko wtedy, gdy zostanie wytworzona większa produ­kcja. Wzrost zakupów rządowych przesuwa krzywą IS w prawo, ponieważ dla danego poziomu stopy procentowej

wzrost G zwiększa Y poprzez efekt mnożnikowy. Krzywa IS

Równowaga na rynku pieniężnym.

Rynek pieniądza znajduje się w równowadze, gdy wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniężne jest równy wielkości zaoferowanej.

Stopy procentowe wywierają wpływ na popyt inwestycyjny i import. Suma rozliczeń pieniężnych wzrasta wraz ze wzrostem realnego poziomu dochodu (Y) i ogólnego wzrostu cen w gospodarce

Popyt na pieniądz-jest to popyt na zasób pieniądza w ujęciu realnym

Funkcja LM, konstrukcja krzywej LM

Krzywa LM jest zbiorem różnych kom­binacji stopy procentowej i dochodu, przy których rynek pieniądza znajduje się w równowadze.

Krzywa LM

Zakładamy, że realna podaż pieniądza jest stała i wynosi M₀. Dla danego dochodu Y₀ wykres funkcji popytu na pieniądz przebiega w położeniu LL₀, stopa procentowa zapewniająca równowagę jest równa ro w punkcie E₀ na rysunku b) kombinacja r₀ i Y₀ prowadzi do ustalenia się równowagi na i pieniądza. Jeżeli dochód zwiększy się do Y_v to krzywa popytu na pieniądz w części a) rysunku przesunie się w górę do położenia LL_V a stopa procentowa zapewniająca równowagę wyniesie r,. Ta ostatnia kombinacja dochodu i stopy procentowej jest symbolizowana przez punkt E^ w części b) rysunku. Powtarzając zabieg dla wszystkich wielkości dochodu i łącząc ze sobą odpowiednie punkty, takie jak E₀ i E1 na rysunku b), otrzymamy w rezultacie krzywą LM, która jest zbiorem różnych kombinacji stopy procentowej i dochodu zapewniających równowagę na rynku pieniądza. b)

Pułapka płynności - Warunki równowagi na rynku pieniężnym

- poziomy stopy procentowej r* -poziom dochodu Y*

Model równowagi makroekonomicznej IS-LM

Rynek dóbr znajduje się w równowadze we wszystkich punktach na krzywej IS Równowaga aa rynku pieniądza istnieje we wszystkich punktach na krzywej LM. Oba rynki znajdują się zatem jednocześnie w równowadze jedynie w punkcie E.

Rysunek 25.9. Ekspansywna polityka fiskalna powoduje przesuniecie krzywej IS w górę

Wzrost wydatków państwa, finansowany przez emisję obligacji, wywołuje przesunięcie krzywej IS z położenia IS₀ do IS_V nie zmieniając jednak wielkości podaży pieniądza. W związku z tym krzywa LM pozostaje w położeniu LM₀. tak więc ekspansja fiskalna powoduje przesunięcie punktu równowagi z E do £_r Dochód zwiększa się do Y_v mimo że wzrost stopy procentowej prowadzi do częściowego wyparcia inwestycji prywatnych i autonomicznego popytu konsump­cyjnego. Jednakże, zwiększając jednocześnie po­daż pieniądza, rząd jest w stanie spowodować przesunięcie krzywej LM z LM₀ do LM₁ i tym samym zapobiec podwyżce stopy procentowej. W takim przypadku dochód odpowiadający wa­runkom równowagi wzrósłby do Y₂, ponieważ inwestycje sektora prywatnego i konsumpcja nie podlegałyby już procesowi wypierania.

Rysunek 25.10. Charakter polityki gospodarczej a struktura popytu globalnego

Docelowy dochód Y* można osiągnąć za pomo­cą kombinacji łagodnej polityki fiskalnej i re­strykcyjnej polityki pieniężnej. Równowaga wy­stępująca w punkcie E_v leżącym na przecięciu krzywych LM₁ i IS_V implikuje stosunkowo wyso­ki poziom stopy procentowej r i relatywnie niski udział inwestycji i konsumpcji sektora prywatnego w PNB. Przy zastosowaniu alternatywnego wa­riantu polityki gospodarczej, tj. kombinacji łagod­nej polityki pieniężnej i restrykcyjnej polityki fiskalnej, równowaga ustali się w punkcie E₂ na przecięciu krzywych LM₀ i IS₀. Kombinacja ta pozwala także na osiągnięcie dochodu docelowe­go, ale nastąpi to przy niższej stopie procentowej r₂. Udział inwestycji i konsumpcji sektora prywat­nego w PNB będzie wyższy niż w warunkach równowagi wyznaczonej w punkcie E_r

mać dochód pod kontrolą, konieczne jest podjęcie restrykcyjnej albo — inaczej — twardej polityki pieniężnej. Przy nie­wielkiej podaży pieniądza krzywa LM jest przesunięta daleko w lewo, co pokazujemy jako położenie

mać dochód pod kontrolą, konieczne jest podjęcie restrykcyjnej albo — inaczej — twardej polityki pieniężnej. Przy nie­wielkiej podaży pieniądza krzywa LM jest przesunięta daleko w lewo, co pokazujemy jako położenie

---