RAPORT O KAPITALE INTELEKTUALNYM
PRZEDSIĘBIORSTWA ORBIS S.A.
Zarządzanie kapitałem intelektualnym
dr Joanna Pioch
GRUPA ***
Wydział Zarządzania, Uniwersytet Gdański
Rok akademicki 2014/2015
* * *
"Kapitał intelektualny oznacza posiadaną wiedzę, doświadczenie, technologię organizacyjną, stosunki
z klientami i umiejętności zawodowe, które dają [...] przewagę konkurencyjną na rynku - jest to wiedza, która może być zamieniona na wartość".
Edvinsson L., Malone M.
* * *
1. Przedmiot działalności przedsiębiorstwa Orbis S.A.
Orbis Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie powstała w wyniku przekształcenia Państwowego Przedsiębiorstwa Orbis, na podstawie ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
Przedmiot działalności Spółki to m.in.:
działalność organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji i działalności z nią związane,
działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów,
hotele i podobne obiekty zakwaterowania,
działalność usługowa związana z wyżywieniem,
pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany,
działalność agencji reklamowych,
wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,
zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie,
przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność,
dzierżawa własności intelektualnej i podobnych produktów, z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim,
pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowana,
Orbis S.A. wraz z podmiotami zależnymi Hekon-Hotele Ekonomiczne S.A., UAB Hekon oraz Orbis Kontrakty Sp. z o.o. tworzą Grupę Hotelową Orbis. Wg stanu na dzień 30 czerwca 2014 roku w strukturze Grupy funkcjonowało 66 hoteli, zlokalizowanych w 32 dużych miastach i miejscowościach wypoczynkowych w Polsce, na Litwie oraz na Łotwie.
Hotele Grupy Hotelowej Orbis działają pod markami Accor: Sofitel, Novotel, Mercure, ibis, ibis budget, ibis Styles oraz pod marką Orbis Hotels. Hotele Spółki oferują pełną obsługę gastronomiczną, dysponują profesjonalnie wyposażonymi salami konferencyjnymi i Business Centre, posiadają zaplecze rekreacyjne i SPA. Potencjał ten plasuje sieć hotelową Orbis na pierwszym miejscu w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.
D A N E P O D S T A W O W E |
|
Nazwa spółki |
Orbis S.A |
Prezes |
Gilles Clavie |
Sektor |
Branża hotelarska |
EKD |
55.11 - hotele i motele z restauracjami |
Liczba akcji |
46 077 008 |
Zatrudnienie |
Ponad 2 500 (dane na 06.2014 rok) |
Audytor |
Deloitte Polska sp. z o.o. sp.k. |
2. Kategorie i elementy kapitału intelektualnego według koncepcji K.E. Sveiby'ego (dane na koniec roku 2013).
K A P I T A Ł I N T E L E K T U A L N Y |
|
Kategorie: Kapitał wewnętrzny |
|
Elementy: Własność intelektualna |
|
Składniki: |
|
Patenty |
0 |
Prawa autorskie |
Brak informacji w raporcie rocznym za rok obrotowy 2013 |
Znaki towarowe |
571 |
Oprogramowanie komputerowe |
1 391 |
Elementy: Zasoby infrastrukturalne |
|
Składniki: |
|
Filozofia zarządzania |
Orbis koncentruje się na priorytetach strategicznych takich jak:
PROGRAM PLANET 21: Program zawiera 21 zobowiązań i tyle samo celów przyjętych wspólnie przez Accor i Orbis S.A., które będą zrealizowane do 2015 r. Należą do nich m.in.: szkolenia dla pracowników w 95% hoteli w zakresie zapobiegania chorobom, promowanie dobrze zbilansowanych posiłków w 80% placówek, stosowanie ekologicznych produktów w 85% hoteli oraz ograniczanie zużycia wody i energii o odpowiednio 15% i 10% we wszystkich hotelach.
Program grupuje w 7 kategoriach (filarach) 21 zobowiązań na rzecz środowiska (ECO: natura, innowacyjność, dwutlenek węgla) i społeczeństwa (EGO: zdrowie, zatrudnienie, dialog, społeczność lokalna).
Jednym z priorytetowych obszarów programu PLANET 21 jest zdrowie. Realizując przyjęte cele w menu hotelowych restauracji proponujemy potrawy przygotowane z produktów lokalnych, sezonowych i wytworzonych ekologicznie, z poszanowaniem zasad Fair Trade. Strategia PLANET 21 obejmuje także program informowania gości i zachęcania ich do czynnego uczestnictwa w różnego typu działaniach dla dobra środowiska. Począwszy od dokonywania rezerwacji, przez pobyt w hotelu, aż po obsługę w restauracji, będziemy kierować do gości różnorodne komunikaty edukacyjne, zachęcające do aktywnego udziału w akcjach prowadzonych przez hotel. |
Kultura korporacyjna |
» Know-how międzynarodowych profesjonalistów » Zachowanie najwyższych standardów » Promowanie najnowszych rozwiązań » Efektywne zarządzanie kosztami utrzymania nieruchomości » Wszechstronne wsparcie techniczne » Wdrażanie rozwiązań z poszanowaniem środowiska i zasobów naturalnych » Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w hotelach Aktywna polityka w zakresie mobilności i rozwoju kariery zawodowej » Rozwijanie umiejętności poprzez szkolenia i programy edukacyjne (Top Talent Hotel Management, Talent Development Program, Accor Académie w Polsce) » Integracja i promowanie polityki różnorodności » Dostosowanie programów szkoleniowych do poszczególnych marek i standardów » Modele biznesowe oparte na benchmarkingu » Powszechnie uznane standardy zarządzania » Zintegrowane systemy zarządzania (raportowanie, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie przychodami, kontrola kosztów, itp.) » Program kontroli jakości dostosowany do każdej marki |
Procesy zarządzania |
Polityka zarządzania zasobami ludzkimi Grupy Hotelowej Orbis stanowi nieodłączny element strategii i rozwoju Grupy i opiera się na czterech słowach: profesjonalizm, mobilność, różnorodność i uznanie. Polityka równego traktowania i zarządzania różnorodnością sprzyja innowacyjności i rozwojowi organizacji jak też przynosi wymierne korzyści w dziale, hotelu jak i w skali całej spółki. W codziennej działalności, Grupa Hotelowa Orbis realizuje następujące programy: » Orbis komunikuje na temat etyki i wzorów » Orbis popiera równość kobiet i mężczyzn oraz posiada wdrożony system raportowania » Orbis posiada politykę zarządzania różnorodnością wiekową » Orbis inwestuje w programy szkoleń gdzie co najmniej 20% pracowników to osoby w wieku 50+ » Orbis docenia młodych, utalentowanych pracowników poprzez “Accor Professional Challenge Awards” » Orbis zainwestował w ambitny program rozwoju zawodowego i edukacji „Top Talent Hotel Management Program” » Orbis angażuje sie w pionierskie i innowacyjne projekty z zakresu Społecznej Odpowiedzialności Biznesu wspierające różnorodność w jej kontekście społecznym: “Spółdzielnia MaM”
|
Systemy informacyjne |
Zintegrowane systemy zarządzania (raportowanie, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie przychodami, kontrola kosztów, itp.) |
Systemy sieciowe |
Zintegrowany międzynarodowy system rezerwacji |
Kategorie: Kapitał zewnętrzny (klienta) |
|
Składniki: |
|
Marki |
Hotele Grupy Orbis działają pod znanymi na całym świecie markami należącymi do Grupy Accor:
|
Klienci |
Klientami firmy Orbis są zarówno klienci biznesowi jak i turystyczni. |
Lojalność klientów |
» 31,6% przychodów ze sprzedaży noclegów w hotelach w Polsce generowanych jest przez lojalnych gości » 45% członków programu wraca do hotelu po pierwszym pobycie w porównaniu do 16% gości nienależących do programu » Znacznie niższy koszt pozyskania rezerwacji gościa będącego członkiem programu niż gościa dokonującego rezerwacji przez OTA » Większa liczba pobytów wśród członków programu: średnio 1,9 pobytów w ciągu roku, w porównaniu do 1,3 pobytu wśród pozostałych gości i 1,5 pobytu osób niebędących członkami klubu » Dłuższy pobyt członka programu w stosunku do pobytu osoby niebędącej członkiem Le Club Accorhotels |
Nazwa przedsiębiorstwa |
Orbis S.A. |
Kanały dystrybucji |
» Zintegrowany międzynarodowy system rezerwacji » Rezerwacje bezpośrednie: — online na stronie orbis.pl / accorhotels.com lub jednej z witryn marek hotelowych — telefonicznie poprzez call center » Polska wersja aplikacji mobilnej dla accorhotels.com » Współpraca ze strategicznymi partnerami i portalami dystrybucyjnymi » Wykorzystanie mediów społecznościowych w dystrybucji |
Współpraca biznesowa |
DEKRA rekomendowanym dostawcą usług w zakresie przeglądów technicznych Grupy Hotelowej Orbis. DEKRA jako jedna z czołowych firm świadczących usługi kontroli technicznej budynków, już od kilku lat realizuje w tym zakresie usługi dla Grupy Hotelowej Orbis. Głównym celem współpracy jest zapewnienie najwyższych standardów technicznych i komfortu użytkowania, zarówno dla gości jak i personelu hoteli działających w Grupie Orbis w całej Polsce. |
Porozumienia licencyjne |
|
Umowy franszyzowe |
Tak |
Kategorie: Kompetencje pracowników (Kapitał ludzki) |
|
Składniki: |
|
Know- how |
|
Wykształcenie |
Z dostępnych ofert pracy wynika, że w firmie znajdzie pracę każdy począwszy od ludzi bez wykształcenia dla pomocy kuchennej (ale z doświadczeniem), przez średnie (na stanowisko np. kierownika ds. technicznych) po wyższe wykształcenie na stanowisko recepjonisty.
Profil kandydata: "Poszukując pracowników zwracamy szczególną uwagę na cechy kandydata wpisujące się w wyznawane przez firmę wartości. Osoby chcące dołączyć do naszego zespołu powinny ponadto odznaczać się wysoką kulturą osobistą, umiejętnością współdziałania w grupie oraz wysokim stopniem adaptacji do ciągle zmieniającego się środowiska pracy - z nami każdy dzień jest inny." |
Predyspozycje |
Brak informacji |
Wiedza związana z pracą |
Brak informacji |
Kompetencje związane z pracą |
Firma stawia na dobrą znajomość języków (głównie angielskiego) oraz na konkretne stanowiska książeczki do celów sanitarno-eidemiologicznyh. Często w ogłoszeniach przewija się umiejętność szybkiego przystosowania się do zmian. |
Duch/ atmosfera przedsiebiorczości |
Na rozwój atmosfery przedsiębiorczości może wpływać kultura korporacyjna a w szczególności kursy, szkolenia, awanse. Firma ceni pracowników doskonalących swoje umiejętności i kwalifikacje, rozwijających się wraz z firmą, starających się swoją pracą i postawą wykazywać swą przydatność dla organizacji. Zachęca do samorozwoju w każdej dziedzinie. |
Dodatkowe informacje dotyczące kapitałów: ludzkiego, strukturalnego oraz relacyjnego.
1. KAPITAŁ LUDZKI
W pierwszej połowie 2014 roku, Grupa Hotelowa Orbis zrealizowała ponad 1 940 dni szkoleniowych dla blisko 4 000 uczestników m.in. w obszarach takich jak:
zarządzanie dla kadry kierowniczej,
zarządzanie przychodami,
obsługa gościa i umiejętności sprzedażowe,
budowanie marki i wizerunku,
komunikacja i wystąpienia publiczne.
Jednym z priorytetów Orbisu - największego pracodawcy branży hotelowej w Polsce - jest przygotowanie nowego pokolenia pracowników do kierowania firmą w przyszłości oraz określenie nowoczesnego standardu w zakresie szkolenia profesjonalistów z branży hotelowej w Polsce. Orbis odnosi już pierwsze korzyści wynikające z realizacji programu rozwojowego Talent Development Program - 36 młodych managerów pomyślnie ukończyło program „Oxygen” i jest gotowych do objęcia stanowisk na wyższym szczeblu kierowniczym. W pierwszym półroczu 2014 r. zrealizowano blisko 1 940 dni szkoleniowych, skupiając się na takich obszarach jak podnoszenie umiejętności zarządczych, zarządzanie przychodami, obsługa gości i techniki sprzedażowe, jak również budowanie własnego wizerunku, komunikacja i umiejętności prezentacji. Orbis wprowadził także e-learningowy system szkoleń, dzięki któremu w ciągu pierwszych 6 miesięcy 2014 r. certyfikaty uzyskało 2 000 uczestników.
Women at Accor Generation (WAAG) to sieć kobiet pracujących w grupie Accor, wspierająca rozwój zawodowy kobiet. Sieć Women At Accor Generation (WAAG) zrzesza kobiety grupy Orbis i Accor w Polsce i na świecie. W Grupie Orbis aż 41% dyrektorów hoteli to kobiety - jest to najwyższy wskaźnik w całej, ogólnoświatowej społeczności grupy Accor. Celem sieci WAAG jest zwiększenie kompetencji przywódczych, zbudowanie większego komfortu pracy oraz wzajemna inspiracja. Wokół tych celów zbudowana została propozycja warsztatów dla kobiet pracujących w Grupie Hotelowej Orbis. Spotkania odbywają się w Gdańsku, Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Program zaplanowano do końca 2014 roku.
Z okazji międzynarodowego Dnia Gościa Ziemi (program "Earth Guest Day" zainicjowany i pilotowany przez grupę Accor), ponad 3 000 pracowników Grupy Hotelowej Orbis działało na rzecz ochrony środowiska naturalnego: sprzątaliśmy lasy i parki, sadziliśmy drzewa i kwiaty. Przybliżyli również, dzieciom i dorosłym, zagadnienia związane z segregacją śmieci, wiedzę o ekosystemach i zdrowym odżywianu , ale prawdziwym priorytetem w tym roku było sadzenie drzew.
Z inicjatywy pracowników Grupy Hotelowej Orbis, w kwietniu 2011 r., Fundacja Accor przekazała Fundacji MaMa 41 000 EUR na finansowanie projektu "Spółdzielnia MaM". Pomysłodawcą projektu są pracownicy Grupy Hotelowej Orbis a Fundacja Accor odgrywa rolę inkubatora przedsiębiorczości.
Accordeon Samodzielności to projekt społeczny, zainicjowany przez pracowników Grupy Hotelowej Orbis i Fundację Accor, a realizowany przez Fundację Dzieci Niczyje. Jego celem jest pomoc w wejściu na rynek pracy i usamodzielnieniu się młodym osobom będącym w trudnej sytuacji życiowej. Realizowane jest to poprzez specjalny program rozwoju osobistego, staży i praktyk zawodowych.
KAPITAŁ STRUKTURALNY
W zakresie wydatków na informatykę w pierwszym półroczu 2014 kontynuowana była wymiana systemów recepcyjnych we wszystkich hotelach marek Sofitel, Novotel, Mercure i Orbis. Do końca czerwca 2014 roku system OPERA, wraz z interfejsami do globalnych systemów rezerwacji, został wdrożony łącznie w 14 hotelach. Projekt będzie kontynuowany w ciągu kolejnych 12 miesięcy. W drugiej połowie 2013 roku została podjęta decyzja o wdrożeniu w spółkach Grupy Orbis jednolitego systemu finansowo-księgowego wraz z systemem budżetowania, raportowania i narzędziami analitycznymi. W I półroczu 2014 system ten został uruchomiony w trzech spółkach powiązanych z Orbis S.A., w II połowie roku planowane jest jego wdrożenie w Orbis S.A. Ze względu na skalę przedsięwzięcia, pełne zakończenie projektu we wszystkich spółkach planowane jest na rok 2015. Zgodnie z wcześniejszymi planami, w czerwcu 2014 roku zakończono proces centralizacji systemu HR Millenium, opartego na jednej, scalonej bazie danych, który umożliwia kompleksową analitykę. Całkowite zakończenie projektu, włącznie z optymalizacją oraz kompletnym pakietem ustandaryzowanych raportów, planowane jest na koniec 2014 roku. W pierwszej połowie 2014 roku rozpoczęto kompleksową wymianę łączy teleinformatycznych we wszystkich hotelach Grupy Hotelowej Orbis. Nowe, wielokrotnie wydajniejsze łącza w technologii światłowodowej, zaspokoją wszelkie potrzeby Grupy Hotelowej w zakresie transmisji danych (korporacyjna sieć WAN, usługi dostępu do Internetu dla gości hotelowych, zdalne serwisy firm zewnętrznych itp.). Jednocześnie implementowane są nowe, wysokie standardy bezpieczeństwa, które umożliwią spełnienie najnowszych wymogów, włącznie z PCI-DSS. Pozostałe nakłady w zakresie informatyki w pierwszym półroczu 2014 roku dotyczyły planowej wymiany i modernizacji elementów istniejącej infrastruktury IT w Biurze Zarządu i hotelach, wynikającej z okresu eksploatacji, polityki bezpieczeństwa, eliminacji przestarzałych technologicznie rozwiązań oraz bieżących potrzeb biznesowych.
3. KAPITAŁ RELACYJNY
Orbis wyznacza trendy w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu w polskiej branży hotelowej. W pierwszym półroczu 2014 r. kolejne 20 młodych osób, które znajdują się w trudnej sytuacji i zostały wykluczone z funkcjonowania w życiu społecznym, skorzystało z programu „Accordeon Samodzielności”, uzyskując pomoc w usamodzielnieniu się i wejściu na rynek pracy. Jest to program społeczny zainicjowany przez pracowników hotelu Novotel Warszawa Centrum, a realizowany przez Fundację Dzieci Niczyje. Orbis zaangażował się także w zapobieganie i przeciwdziałanie wykorzystywaniu dzieci w sektorze turystycznym i został zaproszony do aktywnego udziału w ogólnoświatowej kampanii „Nie odwracaj wzroku [Don't Look Away!] Stowarzyszenia do Walki z Dziecięcą Prostytucją i Pornografią [ECPAT]. Kampania, której celem jest zwrócenie uwagi na problem wykorzystywania dzieci, potrwa do końca września bieżącego roku. Dzięki konsekwentnej realizacji wytycznych operacyjnych przez hotele Grupy, w pierwszym półroczu 2014 r. udało się obniżyć zużycie wody i energii o odpowiednio 12,8% i 1,3%, co przełożyło się na oszczędności w łącznej kwocie 2,5 mln zł.
3. Wycena kapitału intelektualnego
BV Wskaźnik wartości rynkowej do wartości księgowej (podane w mln zł)
MV/BV= 1 928,32 / 1 929,19 = 0,999549
Wskaźnik ten pokazuje jaki jest stosunek pomiędzy wartością rynkową spółki a jej wartością księgową. Wartość powyżej jedności oznacza, że rynek wycenia przedsiębiorstwo powyżej wartości księgowej i tym samym kapitał intelektualny ma wartość dodatnią. Wartość poniżej jedności to rynek wycenia przedsiębiorstwo poniżej wartości księgowej i tym samym kapitał intelektualny ma wartość ujemną. W tym przypadku za każdą złotówkę majątku spółki trzeba zapłacić odpowiednio złotówkę. Spółka Orbis S.A. jest wyceniana przez rynek zgodnie z posiadanym kapitałem intelektualnym.
Wskaźnik q-Tobina
MVCS* |
Wartość rynkowa akcji zwykłych |
1 928 322,785 |
BVLTD |
Wartość księgowa zobowiązań długoterminowych |
31 733 |
BVINV |
Wartość księgowa zapasów |
3 978 |
BVCL |
Wartość księgowa zobowiązań krótkoterminowych |
90 493 |
BVCA |
Wartość księgowa aktywów obrotowych |
234 093 |
BVTA |
Wartość księgowa wszystkich aktywów |
2 054 329 |
Q-tobin = 0,8861452 |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie skonsolidowanego sprawozdania
z sytuacji finansowej Orbis S.A. na dzień 31 grudnia 2013 roku.
*liczba wyemitowanych akcji zwykłych * wartość rynkowa jednej akcji = 46 077 008 * 41,85
q-Tobin = (MVCS + BVLTD + BVINV + BVCL - BVCA) / BVTA
(1 928 322,785 + 31 733 + 3 978 + 90 493 - 234 093) / 2 054 329
= 0,8861452
Miernik q- Tobin stanowi relację wartości rynkowej do wartości odtworzeniowej aktywów. Wartość q<1 oznacza, że firma ,,niszczy” wartość nie będąc wstanie wygenerować zwrotu powyżej kosztu zaangażowanego kapitału.
9