ŻYWIENIE LUDZI PRACUJĄCYCH FIZYCZNIE
1. Zapotrzebowanie energetyczne osób pracujących fizycznie.
Każda praca fizyczna pochłania znaczną ilość energii. Jednak o wiele mniej potrzeba jej do wykonywania lekkiej pracy, np. domowej lub pracy biurowej, niż ciężkiej pracy fizycznej. Przykładowo można przytoczyć zestawienie zapotrzebowania energetycznego mężczyzny wykonującego lekką oraz ciężką pracę.
mężczyzna o zajęciu siedzącym: 2400-2600kcal
mężczyzna umiarkowanie pracujący: 2800-3200kcal
mężczyzna ciężko pracujący: 3500-4000kcal
mężczyzna bardzo ciężko pracujący: 4000-4500kcal
U mężczyzn ciężko pracujących fizycznie wzrasta zapotrzebowanie kaloryczne oraz zapotrzebowanie na składniki budulcowe i regulujące.
2. Zasady żywienie ludzi pracujących fizycznie - wskazania ogólne.
Pożywienie osób ciężko pracujących fizycznie powinno być przede wszystkim pełnowartościowe, czyli zawierające wszystkie niezbędne składniki pokarmowe zgodnie z zapotrzebowaniem. Osoby ciężko pracujące poza znacznie zwiększonym zapotrzebowaniem energetycznym wymagają również większej ilości białka i witamin.
Jadłospis całodzienny pracujących fizycznie powinien składać się z 4 a nawet z 5 posiłków. Powinny one być wysoko energetyczne, to też pożywienie powinno zawierać więcej tłustych potraw (np. boczek, więcej masła, dżemów, cukru). Bardzo istotne jest by posiłki były urozmaicone i spożywane regularnie.
Pracujący w wysokich temperaturach wymagają podawania zwiększonej ilości napojów, gdyż następuje u nich duży ubytek wody wraz z potem. Należy więc stale uzupełniać zmniejszające się rezerwy wody w organizmie.
Płyny powinny być podawane z niewielkim dodatkiem soli kuchennej (chlorku sodowego), aby uzupełnić straty sodu. Wskazane są również napoje owocowo - warzywne, dostarczające poza płynem witamin i składników mineralnych.
3. Przeciwwskazania diety.
Osoby pracujące fizycznie nie powinny stosować diet oszczędzających. Posiłki przez nie spożywane nie mogą być duże objętościowo i energetycznie jeśli są spożywane częściej niż 5 razy dziennie, gdyż mogą spowodować obciążenie przewodu pokarmowego, co z kolei utrudnia pracę wykonywaną w pozycji zgiętej. Osoby fizyczne nie powinny przystępować do pracy beż zjedzenia śniadania pokrywającego ich zapotrzebowania energetycznego, gdyż tym samym przyczyniają sie do chorób przewodu pokarmowego. Również i dla tej grupy zakazane jest picie alkoholu i palenie tytoniu.
4. Zalecane normy dziennej racji pokarmowej dla osób pracujących fizycznie.
Grupy produktów |
Kobiety ciężko pracujące fizycznie (g) |
Mężczyźni ciężko pracujący fizycznie (g) |
Produkty zbożowe |
470 |
620 |
Mleko i jego przetwory |
750 |
700 |
jaja |
100 |
100 |
Mięso, wędliny, ryby |
190 |
205 |
Masło i śmietana |
30 |
35 |
Inne tłuszcze |
35 |
60 |
ziemniaki |
600 |
700 |
Warzywa i owoce z wit. C |
230 |
250 |
Warzywa i owoce z karotenem |
140 |
140 |
Inne warzywa i owoce |
300 |
310 |
Suche warzywa strączkowe |
15 |
20 |
Cukier i słodycze |
80 |
90 |
5. Normy dziennego spożycia poszczególnych składników pokarmowych dla osób
pracujących fizycznie.
Grupa ludności |
Energia (kcal) |
Białko ogółem (g) |
Białko zwierzęce (g) |
Tłuszcze (g) |
Węglowodany (g) |
Kobiety ciężko pracujące fizycznie |
2900 |
90 |
30 |
150 |
400 |
Mężczyźni ciężko pracujący fizycznie |
4000 |
100 |
35 |
145 |
575 |
Składniki mineralne
Grupa ludności |
Wapń (g) |
Żelazo (g) |
Fosfor (g) |
Magnez(g) |
Kobiety ciężko pracujące fizycznie |
0,8 |
15 |
0,8 |
350 |
Mężczyźni ciężko pracujący fizycznie |
0,8 |
12 |
0,8 |
400 |
Witaminy
Grupa ludności |
A (Mg) |
B1 (mg) |
B2 (mg) |
C (mg) |
D (Mg) |
Kobiety ciężko pracujące fizycznie |
800 |
1,5 |
1,7 |
60 |
5 |
Mężczyźni ciężko pracujący fizycznie |
1000 |
2 |
2,3 |
60 |
5 |
Jadłospis dla kobiet ciężko pracujących fizycznie - 2900kcal
Pierwsze śniadanie:
biała kawa (kawa 5g, cukier 10g, mleko 200g)
trzy kromki chleba razowego (120g)
trzy łyżeczki masła roślinnego (15g)
ser żółty (30g)
Drugie śniadanie:
dwie kromki chleba pszenno-żytniego (70g)
dwie łyżeczki masła (10g)
plaster kiełbasy szynkowej (30g)
pomidor 130g
Obiad:
zupa ziemniaczana 250g
filet wołowy w jarzynach 200g
ziemniaki 400g
lody
Kolacja:
omlet z sokiem malinowym 200g
herbata