Podział wykładni ze względu na podmiot i moc wiążącą

-wykładnia autentyczna- dokonywana przez ten sam organ, który ustanowił interpretowany przepis prawny, ma moc prawną równą mocy prawnej aktu normatywnego, który został poddany interpretacji. Przykład: być ogólnik ministra finansów, który wyjaśnia w nim wydane przez siebie rozporządzenie

-wykładnia legalna- pochodzi od organu wyposażonego w kompetencje do jej dokonywania (w Polsce do niedawna takiej wykładni dokonywał Trybunał konstytucyjny), nie mają one mocy wiążącej, nawet wtedy gdy nadano im status zasad prawnych, jest przykładem wykładni abstrakcyjnej

-wykładnia operatywna- dokonywana przez sądy i inne organy stosujące prawo. Nie ma ona mocy powszechnie obowiązującej, lecz obowiązuje jedynie w konkretnej sprawie. Szczególne znaczenie ma wykładnia dokonywana przez Sąd Najwyższy, który podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, które budzą wątpliwości lub których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie

-wykładnia doktrynalna (naukową)- dokonują ją przedstawiciele doktryny prawniczej (nauki prawa) poprzez głosy do orzeczeń sądowych, komentarze do aktów prawnych i opracowania naukowe. Nie ma mocy wiążącej, jej rola w interpretacji prawa jest znaczna

Podział wykładni ze względu na zakres wykładni- wynik wykładni

-wykładnia literalna- interpretatio declarativa- dosłowna- ma miejsce gdy z różnych znaczeń normy uzyskanych za pomocą odmiennych dyrektyw interpretacyjnych, zostanie wybrane znaczenie ustalone za pomocą dyrektyw językowych

-wykładnia rozszerzająca -interpretatio extensiva- ma miejsce gdy z różnych znaczeń normy uzyskanych za pomocą odmiennych dyrektyw interpretacyjnych zostanie wybrane rozumienie ustalone za pomocą dyrektyw pozajęzykowych, jest ono szersze od znaczenia językowego

-wykładnia zwężająca- interpretatio restrictiva- polega na wyborze z różnych znaczeń normy jej rozumienia uzyskanego na podstawie dyrektyw pozajęzykowych, które jest zawsze węższe od znaczenia językowego.

Podział wykładni z uwagi na stosunek do obowiązującego prawa:

-wykładnia secundum legem- generalny nakaz stosowania tej wykładni

-wykładnia praeter legem- generalny zakaz stosowania tej wykładni

-wykładnia contra legem- niedopuszczalna w krajach civil law- wykładnia prawotwórcza- tworzy nowe prawa.

Podział wykładni ze względu na materiał interpretacyjny

-wykładnia porównawcza- polega na ustaleniu znaczenia norm prawnych przez porównanie ich z podobnymi normami o ustalonym już znaczeniu i przyjęciu wniosku co do znaczenia norm interpretowanych

-wykładnia historyczna- polega na ustaleniu ratio legis interpretowanej normy, w oparciu o materiały mające historyczne znaczenie

Podział wykładni ze względu na sposób jej dokonywania, dyrektywy wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej, język prawny a prawniczy

-wykładnia językowa (gramatyczna)- polega na ustaleniu znaczenia przepisu prawnego ze względu na właściwości języka, w którym jest ona sformułowana.

-wykładnia funkcjonalna obejmuje najmniej jednorodny i spójny zbiór dyrektyw, wchodzą do niej wszystkie reguły które nakazują uwzględnienie przy interpretacji przepisów szeroko rozumianego kontekstu społecznego, ekonomicznego, aksjologicznego. Wykładnia ta pełni rolę subsydiarną w stosunku do wykładni językowej

-wykładnia systemowa- ma na celu ustalenie znaczenia przepisu prawnego ze względu na system prawa, do którego należy lub ze względu na jego miejsce w akcie prawnym

---