ENTEROTOKSEMIA OWIEC (Enterotoxaemia anaerobica ovis)
ETIOLOGIA: Clostridium perfringens typ C - produkuje beta-toksyny
Chorują - owce powyżej 1 roku
PATOGENEZA: zakażenie przez przewód pokarmowy przy odpowiednich warunkach w p.p. zarazek się namnaża wytworzenie beta-toksyny i wchłanianie ich do krwiobiegu toksemia
OBJAWY:
postać nadostra - bez objawów
postac ostra i podostra - a) zaburzenia świadomości; b) zaburzenia ruchowe; c) wygięcie kręgosłupa; d) skurcze toniczno-kloniczne; e) ruchy kołowe; f) niedowłady; g) podniecenie; h) duszność; i) biegunka
AP: 1) pienisty, krwawy wyciek z nozdrzy; 2) sinoczerwona, obrzękła błona śluzowa jam nosowych; 3) tkanka podskórna przedniej części ciała - nacieczona surowiczo-krwiście; 4) worek osierdziowy - jasny lub czerwony płyn surowiczy (czasem galaretka); 5) zapalenie niezytowe lub krwotoczne trawieńca i jelit; 6) wybroczyny na błonie śluzowej
ENTEROTOKSEMIA - CHOROBA MIĘKKIEJ NERKI
ETIOLOGIA: Clostridium perfringens typ D
Chorują - jagnięta 3-12 tygodni oraz owce 6-10 miesięcy
PATOGENEZA: zanieczyszczona pasza lub woda (zmiany karmy, alkalizacja treści trawieńca) namnażanie i produkowanie toksyny epsilon uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych przesięki w jamach ciała (worek osierdziowy, klatka piersiowa, rzadko jama brzuszna) obrzęk mózgu oraz zwiększona przepuszczalność naczyń w nerkach wynaczynienia autoliza nerek
OBJAWY: a) drgawki, skurcze mięśni; b) nienaturalne ruchy; c) oczopląs; d) ślinienie; e) śmierć w 30-120 minut
AP: 1) obrzęk nerek - brejowate, miękkie (pulpy kidney); 2) węzły chłonne śródpiersiowe - powiększone, krwisty naciek; 3) obrzęk płuc; 4) zwyrodnienie m. sercowego; 5) wybroczyny na błonach surowiczych
HISTO: A) przesięki śródtkankowe i okołonaczyniowe; B) obrzęk astrocytów - komórek makrogleju; C) ogniska rozmiękczynowe w podwzgórzu, zwojach, móżdżku
BRADSOT PÓŁNOCNY - Paraszelestnica Trawieńca Owiec (Gastromycosis ovis)
ETIOLOGIA: Clostridium septicum
Chorują - młode owce o dobrej kondycji (3-6miesięcy)
PATOGENEZA: zamarznięta pasza, spożywanie ziemi subkliniczny stan zapalny błony śluzowej trawieńca umożliwienie wnikania zarodników zarazka przez p.p. przejście w formy wegetatywne namnażanie i wytworzenie toksyn
OBJAWY: 1) szybkie osłabienie; 2) duszność; 3) zgrzytanie zębami; 4) objawy morzyskowe; 5) wzdęcie; 6) biegunka; 7) brak apetytu; 8) śmierć po 2-12h
AP: A) zwłoki gazowo wzdęte i ulegające rozkładowi szybkiemu; B) obrzęk tkanki podskórnej; C) ciemnoczerwone mięśnie; D) dużo krwawego wysięku w jamach otrzewnowej, opłucnowej i worku osierdziowym; E) ostre nieżytowe lub krwotoczne zapalenie trawieńca i jelit cienkich; F) śluzowata, czerwonawa treść trawieńca; G) wybroczyny na błonach surowiczych
BRADSOT NIEMIECKI - Zakaźne martwicowe zapalenie wątroby (Hepatitis infectiosa necrotica)
ETIOLOGIA: Clostridium novyi
Chorują - starsze owce, często z inwazją motylicy
PATOGENEZA: zarodniki dostają się do przewodu pokarmowego naczyniami lub wraz z larwami motylicy dostają się do wątroby przechodzą w formy wegetatywne (tylko przy uprzednim uszkodzeniu wątroby) namnażanie i tworzenie toksyn nelrptycznych martwica miąższu wątroby wnikanie do krwiobiegu toksemia śmierć.
AP: 1) zastoje krwi; 2) obrzęk tkanki podskórnej (szyja, brzuch, pachwiny); 3) wysięk surowiczo-krwisty w jamach ciała; 4) wybroczyny na śluzówkach trawieńca i dwunastnicy; 5) wybroczyny na śluzówce nasierdzia i wsierdzia; 6) obrzęk płuc; 7) zwyrodnienie mięśnia sercowego; 8) ogniska martwicowe w wątrobie ( głowka od szpilki - groch) - biało-żółtawe - otoczone pasem przekrwienia - w centrum możliwe młode larwy motylicy
HISTO: naciek leukocytów wokół martwicy
RÓŻNICOWA: szelestnica, paraszelestnica trawieńca, enterotoksemia, ostra inwazja motylicy
MARTWICA KORY MÓZGOWEJ KÓZ - Enzootyczne Zapalenie Opon Mózgowych - Poliencephalomalatia PEM
ETIOLOGIA: niedobór witaminy B1 - tiaminy
Chorują: koźlęta 3-4 miesiace
PATOGENEZA: 1) zaburzenia w syntezie; 2) upośledzenie wchłaniania; 3) rozkład w p.p. przez tiaminazę I i II (bakterie grzyby); 4) pasza wysokoenergetyczna; 5) amoniak
OBJAWY: faza biegunkowa - a) brak apetytu; b) niestrawność, wzdęcie; c) biegunka
faza nerwowa - a) bezcelowe wędrówki; b) nadpobudliwość; c) chwiejny chód; d) zarzucanie głowy do tyłu (wzrost ciśnienia plynu m-r); e) ślepota; faza ostra - a) uszkodzenie kory mózgowej zaburznia orientacji; b) skurcze toniczno-kloniczne; c) padanie na boki; d) zgrzytanie; e) ruchy wiosłowe kończyn; f) śmierć 24-6dni
AP: - 1) rozsiane ogniska martwicy w korze mózgowej (barwa żóto-brązowa) + przekrwienie + wybroczyny; 2) lekkie rozszerzenie komór bocznych mózgu; 3) zwiększenie objętości płynu m-r; 4) stan zapalny żołądka i jelit
WIRUSOWE ZAPALENI MÓZGU I STAWÓW KÓZ (WZMSK)
ETIOLOGIA: retrowirus z rodziny lentiviridae
PATOGENEZA: zakażenie przenosi się z matki na młode przez siarę i mleko, przy porodzie przez wydzieliny, ślinę, kał,
Inkubacja - miesiące- lata
OBJAWY: postać stawowa - 1) obrzęk okolicy stawów; 2) kulawizna; 3) nastroszenie włosów; 4) chudnięcie; 5) deformacja stawów (zgrubienie torebek stawowych, włóknikowe złogi, zmiana barwy płynu maziowego); 6) deformacja chrząstek i kości
postać subkliniczna - 1) zakażenie gruczołu mlekowego; 2) zapalenie płuc (płaty przeponowe)
postać mózgowo-rdzeniowa - 1) porażenie wstępujące; 2) lekkie drzenie głowy i szyi; 3) częściowe porazenie 1 kończyny tylnej porażenie wszystkich utrata przytomności; 4) nagłe zejście
NOKARDIOZA BYDŁA - Wrzodziejące Zapalenie Naczyń Chłonnych (Lymphangitis farciminosa bovis)
ETIOLOGIA: Nocardia farcinica - saprofit żyjący w glebie
PATOGENEZA: zakażenie przez uszkodzoną skórę lub błone śluzową (możliwe kleszcze) wniknięcie zarazków do układu limfatycznego zapalenie naczyń i węzłów chłonnych
AP: 1) twarde guzki (groch-laskowy) w skórze i tkance podskórnej (początkowo wzdłuż n,chłonnch wewn. powierzchni kończyn, potem całe ciało rozmiękanie guzków ropnie z przetokami wypływ kleistej, szarozielonej, bezwonnej ropy; 2) powiększenie i zropienie węzłów chłonnych; 3) przewlekłe, sklerotyczne zapalenie naczyń chłonnych - tworzą twarde sznury; 4) w wypadku przerzutów do narządów wewnętrznych ziarniniaki (podobne do gruźliczych, ale nie wapniejące