Teza 6. Problem stratyfikacji społecznej.
Stratyfikacja (nazywana "stratyfikacją społeczną"), inaczej "uwarstwienie społeczne" - pojęcie wyrażające fakt, że wszelka społeczność składa się z poziomów pozostających ze sobą w relacjach nadrzędności i podporządkowania. Mierzona jest dostępnością do pięciu podstawowych zasobów społecznych, jakimi są: władza, pieniądze, prestiż, wykształcenie, zdrowie. Mówiąc prościej, stratyfikacja oznacza, że każde społeczeństwo ma pewien system rang: pewne warstwy stoją wyżej, inne zaś niżej. Ich suma stanowi system stratyfikacyjny danego społeczeństwa. Historia zna cztery podstawowe systemy stratyfikacji społeczeństw ludzkich: niewolnictwo, system kastowy, system stanowy i system klasowy.
We współczesnym społeczeństwie występuje podział na kilka kategorii, a przynależność do jednej z nich daje bardziej lub mniej korzystną pozycję danej jednostki w społeczeństwie. Różnice pomiędzy tymi kategoriami społecznymi nazywa się zróżnicowaniem społecznym. Jeśli ludzie w tych kategoriach społecznych zostaną zaszeregowani w pewnym porządku który daje im różny dostęp do dóbr społecznych mamy wówczas do czynienia ze stratyfikacją społeczną, czyli uwarstwowieniem społeczeństwa. Stratyfikacja społeczna przybiera różne formy i jest cechą praktycznie każdego społeczeństwa. Kategoriami podziału stratyfikacyjnego mogą być: klasy, warstwy, rzadziej: kasty i stany.
Model I
Demokracja parlamentarna elita majątkowa
warstwy średnie
Demokracja warstwy najuboższe
Kapitalizm
Model II
Słaby kapitalizm
Elita majątkowa
Dyktatura
Warstwy średnie
Chwiejna demokracja
Warstwy najuboższe
Model III
Realny socjalizm
Elita władzy i majątku
Warstwy pracownicze
Dyktatura proletariatu - podejście ideologiczne