PIEŚŃ O ROLANDZIE
poemat francuski
w innych krajach powstawały podobne utwory:
Rosja - Słowo o wyprawie Igora
Hiszpania - Pieśń o Cydzie
Niemcy - Pieśń o Nibelungach
dla ówczesnych ludzi utwór miał wartość historyczną
wywodzi się z poezji starofrancuskiej:
chançon de geste
romanse rycerskie
O królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu
O miłości Tristana i Izoldy
gesta romanorum - tematyka antyczna
O Aleksandrze Wielkim i jego wyprawie do Indii
O zdobyciu i zburzeniu Troi
O założeniu państwa rzymskiego
O Eneaszu
zdarzenia historyczne
776 - wyprawa Karola Wielkiego
Karol Wielki zamierzał podbić Hiszpanię
powracająca armia francuska została zaskoczona
zginął wtedy kwiat rycerstwa
Saraceni - północna Afryka, wyznawcy islamu, Arabowie ( w Europie pisma antyczne)
autor - raczej nieznany, być może:
Turold z Fécamp?
Turold z Envermeux?
wątki:
uczuciowy - przyjaźń rycerska Rolanda i Oliviera, śmierć narzeczonej Rolanda
dramatyczny -
ideologiczny -
walka wewnętrzna Rolanda
postacie:
pary przyjaciół, np. Roland i Olivier
Karol Wielki
główna postać
król + kapłan - vicarius dei
Roland
hrabia
rycerz
odważny
męski
mężny
gwałtowny
nieumiarkowany
pyszny
etos rycerski (normy moralne) - idea, ma niewiele wspólnego z rzeczywistością
Olivier
nieustraszony rycerz
rozważny
wzór przyjaciela
oliwka - symbol umiarkowanego taktu
Turpin
biskup
potrafił znaleźć się na polu bitwy
pocieszyciel
postaci utworu są nadnaturalne
dwa poziomy narracyjne
dziesiątki scen - obrazki narracyjne
podział na laisy
akcja
dwie płaszczyzny: ziemska i niebiańska
wydarzenia ziemskie na planie Bożym
cudowność ma zawsze odniesienie w państwowości
wyolbrzymienie postaci i zdarzeń
2 x katharsis
pro praetento - pocieszenie
pro futuro - nadzieja
Akwizgran - tu: stolica chrześcijaństwa, jakby nowa Jerozolima
Saragossa - miasto pogan
środki stylistyczne:
pytania retoryczne
stałe epitety
słodka Francja
dzielny Olivier
stary cesarz Karol
apostrofy
lasisy 58-60 - paralelne
58 - Ganelon proponował, żeby Roland był dowódcą przedniej straży, cesarz nie mógł się nie zgodzić, bo zhańbiłby Rolanda
59 - jak powinien był zachować się Roland - etykieta dworska
amplifikacja dzielność Rolanda
60 - jak było naprawdę
laisa 172:
powtarzalność, amplifikacja
topos „ubi sunt?” - refleksja nad tym, co przeminęło
śmierć Rolanda i kwiatu rycerstwa
laisy 168-176
śmierć Rolanda - sztuka umierania