Badania nad społecznymi ruchami miejskimi

Manuel Castells

Społeczne ruchy miejskie

• odzwierciedlają się w ideologii (jako wyraz konfliktów społecznych w kategoriach „miejskości”)

• wyraz w analizie teoretycznej, można przewidzieć pewne szczególne sposoby uzewnętrzniania się problemów miejskich w różnych dziedzinach walki klasowej

Ruchy społeczne powstają, kiedy istnieje sprzyjająca kombinacja strukturalna, mają miejsca liczne sprzeczności w danej przestrzeni miejskiej. Potencjał mobilizacyjny takiego ruchu społecznego jest tym większy im więcej sytuacji konfliktowych nastąpi, im sprzeczności będą bardziej narastać.

RENOWACJA: przeobrażenie społecznego charakteru dzielnicy i wywołaniu wysokiej dynamiki konsumpcji (co wymaga zwiększania siły nabywczej) oraz zaakcentowanie symboliki (związanej ze statusem społecznym mieszkańców).

Społeczne uwarunkowania akcji w CITE DU PEUPLE:

1. Odpowiedniość między bazą społeczną, organizacją, poziomem mobilizacja i żądaniami, ale wynikająca stąd konfrontacja polityczna zmieniła kierunek (zaczęto wysuwać inne żądania). W związku z tym pojawił się rozdźwięk między żądaniami a problemami, co doprowadziło do demobilizacji.

2. Odpowiedniość elementów i wzmocniła ją jeszcze porażka, gdyż zasięg mobilizacji nastawionej tylko na wysuwanie żądań jest ograniczony.

3. Typ organizacji (zewnętrznej w stosunku do bazy społecznej i pozbawionej wpływów lokalnych) był przyczyną braku zespolenia elementów, charakterystycznego dla porażki w tym przypadku

4. Istniała odpowiedniość między bazą społeczną, organizacją i żądaniami, ale proces wygasł wraz z niezrealizowaniem wysuwanych żądań (w grę wchodziły stosunki władzy), co mogło doprowadzić do radykalizacji politycznej.

Wnioski:

1. Jeżeli problemowi o charakterze ogólnym (groźba eksmisji) towarzyszą problemy bardziej szczegółowe (warunki mieszkaniowe), to tym ostrzejszy jest konflikt

2. W zmobilizowanej do akcji sile społecznej zawsze odzwierciedla się określona baza społeczna. Wynika to bezpośrednio z typu organizacji (a więc i z formułowanych żądań).

3. Im bardziej robotniczy charakter ma baza i w im większym stopniu stanowią ją Francuzi, tym silniejszy jest wpływ organizacji protestacyjnej o zasięgu krajowym;

4. Im bardziej zróżnicowany jest przeciwnik i im ogólniejszy jest zasięg jego oddziaływania, tym więcej jest szans na zrealizowanie pewnych żądań (tym samym pomijając sprawę renowacji)

5. Im bliższy był związek między bezpośrednimi interesami bazy społecznej, a żądaniami, tym intensywniejsze jest działanie (materialna reakcja).

6. Efekt w skali miejskiej bezpośrednio zależy od rodzaju problemu i od poziomu mobilizacji.

7. Efekt polityczny zależy od efektu w skali miejskiej, od poziomu mobilizacji i od typu organizacji.

	Problemy	Baza społeczna	Organizacja	Siła społeczna	Przeciwnik	Żądania	Akcja	Efekty miejskie i polityczne
1.Square Gaiete	zysk przedsiębiorstwa budowlanego oraz program renowacji (mieszkania dla wykwaterowanych lokatorów)	różne warstwy z wyjątkiem wyższych kadr kierowniczych; duży udział rzemieślników i kupców	aktywne stowarzyszenie lokatorów o zasięgu krajowym z silnym poparciem lokalnym	robotnicy popierani przez kupców	Prefektura Paryża; zarząd HLM; różne organizacje przeprowadzające renowację	budowa mieszkań HLM oraz przekwaterowanie mieszkańców	propaganda, petycje, delegacje, wiec, demonstracja uliczna	1)budowa mieszkań typu HLM, ale bez przekwaterowania do nich miejscowej ludności 2)przekwaterowanie części lokatorów według indywidualnych uzgodnień 3)wysiedlenie mieszkańców pozostałych jeszcze ruder 4)demobilizacja
2.Presqu'ile	brak remontów, złe warunki mieszkaniowe oraz zysk przedsiębiorstwa budowlanego i program renowacji	wyraźna przewaga robotników na wpół wykwalifikowanych napływowych i cudzoziemskich	krajowe stowarzyszenie lokatorów	robotnicy niewykwalifikowani	Prefektura Paryża; zarząd HLM; różne organizacje przeprowadzające renowację	stopniowe przekwaterowanie w obrębie najbliższego sąsiedztwa w miarę postępów renowacji	lokatorzy odmawiają opuszczenia mieszkań; regularne zebrania i punkty konsultacyjne czynne w stałych godzinach	1)budowa mieszkań typu HLM, ale bez przekwaterowania do nich miejscowej ludności 2)przekwaterowanie części lokatorów według indywidualnych uzgodnień 3)150 mieszkań typu HLM obiecanych dla natychmiastowego przekwaterowania miejscowej ludności 4)pozostawienie do przekwaterowania dużej części ludności 5)zniechęcenie, ale i kontynuowanie interwencji
3.Zaułek Philippe	zysk przedsiębiorstwa budowlanego oraz program renowacji (mieszkania dla wykwaterowanych lokatorów)	więcej robotników, starsza zabudowa, więcej imigrantów niż w Square Gaiete	komitet działania zewnętrzny w stosunku do dzielnicy; połączenie żądań ekonomicznych z kontestacją o charakterze ideologicznym	studenci nie mieszkający w dzielnicy	różne organizacje przeprowadzające renowację	natychmiastowe przekwaterowanie z równorzędnym czynszem; opór przeciw eksmisji	okupacja biur (starcie z policją); agitacja i propaganda; zbieranie podpisów lokatorów pod petycję	1)prowizoryczne przekwaterowanie eksmitowanego małżeństwa 2)odmowa większości mieszkańców złożenia podpisów pod petycją; 3)zahamowanie działalności, a następnie rozwiązanie komitetu działania po 10 miesiącach istnienia 4)pozostali lokatorzy na własną rękę szukają wyjścia z impasu
4.Ulica de la Boue	brak remontów, złe warunki mieszkaniowe oraz zysk przedsiębiorstwa budowlanego i program renowacji	wyraźna przewaga żydów północnoafrykańskich i robotników niewykwalifikowanych	lokalny komitet; połączenie żądań ekonomicznych z kontestacją polityczną oraz z kontestacją ideologiczną	kupcy oraz sproletaryzowani studenci zamieszkujący dzielnicę	różne organizacje przeprowadzające renowację	doraźna poprawa wyposażenia; przekwaterowanie do równorzędnego lokalu w pobliżu dotychczasowego miejsca zamieszkania; opór przeciwko eksmisji	agitacja, codzienna pomoc; pomoc materialna; zbiorowy opór przeciwko wyłączeniu dopływu wody itp.; petycje; zebrania oraz rozmowy z lokatorami	1)wycofanie się urzędu ds. renowacji z decyzją o odłożeniu eksmisji 2)szybkie wykwaterowanie lokatorów 3)poparcie przez ludność protestów przeciwko eksmisji 4)pewna radykalizacja polityczna

Socjologia wsi i miasta 5.10.2008

---