Maciej PREUS
Akademia Obrony Narodowej w Warszawie
TERRORYZM GLOBALNY - GŁÓWNE TRENDY
Terroryzm na skalę masową
Dyskusja nad znaczeniem terminu terroryzm wciąż jest żywa i niezakończona. Podstawowym tego powodem jest, jak się wydaje, ewolucja zjawiska. Jednak niektóre jego cechy wydają się stałe i przechodzą w poprzek wszystkich płaszczyzn zjawiska. Tak więc istotą terroryzmu jest użycie przemocy lub groźba jej użycia w celu wywołania atmosfery strachu. To z kolei ma zmusić innych do podjęcia działań, których inaczej nie podjęliby. O ile ostatecznym celem działań terrorystów są zazwyczaj rządy, o tyle ofiarami padają przede wszystkim osoby (grupy osób, a nawet społeczności) cywilne, ponieważ zapewnia to maksymalną uwagę mass mediów. Te ostatnie w konsekwencji też stają się ofiarami, ponieważ są bezwiednie wykorzystywane w sposób instrumentalny jako tuby ugrupowań terrorystycznych. To one przyczyniają się do wywoływania efektu znacznie wykraczającego poza fizyczne zniszczenia dokonane podczas zamachu. Grupy terrorystyczne zazwyczaj posiadają przynajmniej luźne struktury organizacyjne (o czym szczegółowo dalej) oraz przywódców nakreślających ramy ich działalności.
Współczesny terroryzm atakuje wszystkie możliwe cele: członków rządy, przedstawicieli dyplomatycznych, instytucje i obiekty religijne i edukacyjne, elementy infrastruktury przemysłowej, środki łączności i komunikacji, w tym porty i węzły komunikacyjne, posterunki policji i obiekty sił zbrojnych oraz struktury rządowe, w końcu zaś media i ośrodki biznesowe.
Terroryzm, jako zjawisko społeczne, istnieje od bardzo dawna, ale ataki z 11 września 2001r. uświadomiły nam jak bardzo wzrosło jego znaczenia dla życia społecznego, politycznego i gospodarczego. Ataki w Waszyngtonie i Madrycie osiągnęły taki stopień znaczenia dla całokształtu aktywności ludzi na Ziemi, że okazały się wydarzeniami o znaczeniu strategicznym, zwłaszcza ze względu na zaplanowane efekty (ogromne straty w ludziach, zniszczenia dóbr materialnych) oraz ich konsekwencje, szczególnie na płaszczyźnie geopolitycznej (np. nowe sojusze w walce z globalnym terroryzmem odmieniły nieco nasze spojrzenie na potępiony dotąd Pakistan). […]
Por. osiągnięcia w tym zakresie [w:] K. Jałoszyński, Zagrożenia terroryzmem w wybranych krajach Europy Zachodniej oraz w Stanach Zjednoczonych, AON, Warszawa, 2001, s. 8-10; patrz też B. Hoffman, Oblicza terroryzmu, Warszawa 2001, a także J. Borkowski, Terroryzm jako patologia społeczna w: „Terroryzm a broń masowego rażenia. Diagnoza, poglądy, wnioski”, numer specjalny Zeszytów Naukowych AON 1A/2003, Warszawa 2003.
A. K. Grant - The World's Top Ten Most Active Terrorist Groups During 2003: Findings from the RAND-MIPT Terrorism Incident Database, w: “The MIPT Terrorism Annual” Oklahoma City 2005, s.4.
Maciej PREUS
Terroryzm globalny - główne trendy
26
25