Związki amfoteryczne

Istnieje pewna grupa pierwiastków, których wodorotlenki i tlenki mają zdolność reagowania z mocnymi kwasami i mocnymi zasadami. Wodorotlenki tych metali w roztworach mocnych kwasów przejawiają właściwości słabych zasad, a w roztworach mocnych zasad są słabymi kwasami. Zjawisko to nosi nazwę amfoteryczności. Właściwości amfoteryczne posiadają niektóre metale grup głównych i przejściowych takie, jak np.: glin, cyna, ołów, arsen, antymon, cynk, chrom, mangan. Przykładem amfoteryczności wodorotlenku cyny(IV) są równowagi jonowe:

Wodorotlenek cyny może wiec tworzyć dwa szeregi soli.

Reagując z mocnymi kwasami jako wodorotlenek tworzy sole, w których cyna jest kationem jak ma to miejsce w siarczanie(VI) cyny(IV):

Reagując z mocnymi zasadami tworzy sole, w których cyna występuje jako składnik anionu, jak np. w metacynianie(IV) sodu:

Przedrostek meta- sygnalizuje odszczepienie się cząsteczki wody od kwasu ortocynowego(IV) H₄SnO₄.

Powyższy zapis reakcji tworzenia metacynianu(IV) sodu jest uproszczony. Częściej stosuje się zapis prowadzący do powstania związku kompleksowego heksahydroksocynianu(IV) sodu:

Poniżej podano przebieg reakcji charakteryzujący właściwości amfoteryczne arsenu na przykładzie reakcji z udziałem tlenku arsenu(V):

W pierwszej reakcji tworzy się chlorek arsenu(V), a w drugiej heksahydroksoarsenian(V) sodu.

Przykładem reakcji świadczących o amfoteryczności cynku mogą być reakcje cynku metalicznego z kwasem solnym oraz z zasadą sodową:

---