PODSTAWY FILOZOFII
PRZYKŁADY ZADAŃ Z UMIEJĘTNOŚCI
przykład definicji klasycznej ,,dom jest budynkiem mieszkalnym”
definicja polega na podaniu rodzaju najbliższego i różnicy gatunkowej
budynek = rodzaj mieszkalny = różnica
przykład definicji projektującej ,,Maraton to sesja kolokwiów dla studentów”
,,Kotlet to rzecz do jedzenia” Zakresy nazwy wykluczają się, nie istnieją żądne wspólne desygnaty
,,Bawełna jest tkaniną rosnącą na polach”
Definiendum jest wieloznaczne i w tym przykładzie zostało jednocześnie użyte w dwóch znaczeniach co spowodowało błąd
,,Matematyka zajmuje się problemami matematycznymi”
Błąd masła maślanego, definiens zawiera się w definiensie
,,Jest powinnością szanować człowieka”
To zdanie nie jest zdaniem orzekającym dlatego nie ma wartości logicznej, czyli nie można określić czy jest prawdziwe czy fałszywe
Uzasadnienie przez głęboki przekonanie
Nie może istnieć na poziomie naukowym, natomiast na poziomie potocznym ma bardzo dużo moc uzasadniającą
Stosunki między zakresami nazw
Stosunek zmienności(równoważności)
Zakresy nazwy S zawiera się w zakresie nazwy P i zakres nazwy P zawiera się w zakresie nazwy S (nie ma nic poza tymi zbiorami
Stosunek podrzędności
Każdy desygnat nazwy S jest desygnatem nazwy P, ale istnieją takie desygnaty nazw P, które nie są desygnatami nazwy S
Np. kobieta -człowiek
Stosunek nadrzędności
Odwrotnie do poprzedniego
Np. maszyna -samochód
Stosunek krzyżowania
Istnieją desygnaty S, istnieją desygnaty P oraz istnieją wspólne desygnaty SP
S-student, P -Polak
Cz.1-student (nie Polak)
Cz.2 -Polak (nie studiujący)
Cz.3 -Student Polak
Stosunek wykluczania się (rozłączności)
Stosunek przeciwieństwa Np. słownik -osioł
Stosunek sprzeczności Np. sędzia -niesędzia
Błąd ekwiwokacji
Wieloznaczność terminów, żeby błąd wystąpił wyraz musi być użyty w dwóch przesłankach w innym kontekście
Różnica między wnioskowaniem indukcyjnym, a przez analogię
Jacek jedzie samochodem, na pierwszej krzyżówce jest korek , na drugiej korek na trzeciej korek….
Wnioskowanie indukcyjne: dzisiaj wszystkie krzyżówki w poznaniu są zakorkowane
Wnioskowanie przez analogię: kolejne skrzyżowanie też będzie zakorkowanie
Różnica między językiem przedmiotowym, a metaprzedmiotowym
Język przedmiotowy: ,,Ta tablica jest okrągła” wypowiedź o przedmiocie
Język metaprzedmiotywy: ,,To jest prawdziwa kobieta” wypowiedź o wypowiedział, wartości zadań a nie rzeczy