Procesy poznawcze

Psychologia rozwojowa

Wykonała:

Anna Katarzyna Maroń

Grupa CO2

Proces psychiczny - człowieka to sekwencja zmian zachodzących w przebiegu aktywności motoryczno -intelektualnej człowieka, zmiany w psychice zachodzące w wyniku oddziaływania bodźców na zmysły i mózg, a determinujące poznawanie rzeczywistości i regulujące stosunek człowieka do otoczenia.

Procesy poznawcze dzielą się na:

• Wrażenia

• Spostrzeżenie

• Uwaga

• Wyobraźnia

• Pamięć

• Myślenie

• Rozwój mowy i języka

1 ) Wrażenia

Wrażenia zmysłowe to składniki procesu poznawczego; powstają wskutek działania bodźców na poszczególne narządy zmysłów; są odzwierciedleniem cech przedmiotów np. barwy, dźwięku, zapachu. Wrażenia dzieli się w zależności od receptorów które odbierają bodźce:

• wzrokowe, np.

• rozpoznawanie kształtów,

• ocenianie odległości położenia obiektów od oka,

• rozróżnianie barw.

• skórne, np.

• W rozmaitych eksperymentach wykazano, że dotyk i zmysł motoryczny są podstawowymi elementami definiującymi odbieranie rzeczywistości przez zwierzęta, w tym człowieka.

• słuchowe, np.

• Słuch jest wykorzystywany przez organizmy żywe do komunikacji oraz rozpoznawania otoczenia.

• węchowe, np.

• Zapachy odczuwa się na skutek kontaktu związków o własnościach zapachowych z wyspecjalizowanymi komórkami zwanymi receptorami, które "potrafią" je rozpoznawać i przesyłać odpowiednie sygnały do mózgu.

• smakowe, np.

• Odczuwany smak pokarmów zależy nie tylko od receptorów smakowych, ale również węchowych. Ludzie mają 5 rodzajów receptorów smakowych, odpowiadających z grubsza ważnym grupom substancji chemicznych znajdujących się w pożywieniu:

⇒ słodki

⇒ słony

⇒ kwaśny

⇒ gorzki

• ustrojowe,

• równowagi i stawowo-mięśniowe.

2 ) Spostrzeżenie

Jest to proces psychiczny polegający na doznawaniu wielu wrażeń jednocześnie, które w mózgu są selekcjonowane, wiązane oraz sensownie ujmowane. Podstawowym tworzywem dla spostrzeżeń są wrażenia wzrokowe.

Mózg - Najważniejsze funkcje mózgu to sterujące, nadzorujące działanie, homeostaza organizmu (m.in. częstość akcji serca, ciśnienie tętnicze krwi, równowaga wodno-elektrolitowa, temperatura ciała), a także wyższe funkcje nerwowe (funkcje poznawcze, popędowe, pamięć i uczenie się).

3 ) Uwaga

To skierowanie świadomości na jakiś przedmiot lub zjawisko świata zewnętrznego i wewnętrznego. Uwaga ma charakter selektywny, jeżeli człowiek zwraca ją na jeden przedmiot lub zjawisko, to tym samym odwraca uwagę od innych.

4 ) Wyobraźnia

To samodzielny proces tworzenia obrazów (wyobrażeń) na podstawie minionych spostrzeżeń. Wyobrażenia są obrazami przedmiotów lub zjawisk, których nie postrzegamy w danej chwili. Wyobraźnia jest procesem, a wyobrażenie jego produktem, rezultatem. Wyobraźnia człowieka jest ściśle związana ze spostrzeganiem, z pamięcią, z myśleniem, a nawet z uczuciami.

• mimowolna

• dowolna

• odtwórcza

• wytwórcza (twórcza)

• konkretna

• fantazyjna

5 ) Pamięć

Jest jednym z zasadniczych procesów psychicznych. Leży u podstaw wszystkich innych procesów psychicznych i bez niej nie możliwe byłoby w ogóle życie psychiczne. Pamięć to proces psychiczny polegający na zapamiętaniu, przechowywaniu (pamiętaniu) i odtwarzaniu materiału (zmysłowego, wyobrażeniowego lub myślowego).

3 podstawowe procesy pamięciowe:

• zapamiętywanie- jest procesem gromadzenia wiedzy i umiejętności człowieka

• pamiętanie- w czasie pamiętania występują dwa istotne procesy:

• zapominanie -(jest procesem naturalnym, polega na zmniejszeniu się pod wpływem czasu materiału pamięciowego)

• zniekształcanie (jest procesem wyłącznie negatywnym i polega na powstawaniu różnorodnych zmian w przechowywanym materiale)

• odtwarzanie - polega na przypominaniu lub rozpoznawaniu

6 ) Myślenie

To aktywny proces poznawczy odzwierciedlający ogólne cechy i stosunki między różnymi elementami rzeczywistości, zmierzający do rozwiązywania określonych problemów (zadań, zagadnień)

Procesy myślenia:

• analiza - Ogólnie analiza oznacza rozkład na składniki/czynniki (w sensie materialnym i niematerialnym)

• synteza - Synteza to ogólnie akt budowy czegoś bardziej skomplikowanego z prostszych elementów - synteza może mieć charakter materialny (np. reakcje chemiczne) jak i abstrakcyjny (synteza stylów literackich). Przeciwieństwem syntezy jest analiza (lub rozkład, rozpad).

• uogólnianie

• abstrahowanie

• porównywanie - jest operacją zestawienia ze sobą przedmiotów, zjawisk lub sytuacji, a następnie ujmowana podobieństw i różnic między nimi.

• klasyfikowanie

• wnioskowanie - Zdania uznawane, na podstawie których dochodzimy do uznania lub wzmocnienia pewności nowego zdania nazywane są przesłankami, zaś zdanie na ich podstawie uznane nazywany jest wnioskiem (konkluzją).

7 ) Rozwój mowy i języka

• model funkcjonalny - pierwsze kategoryzowanie słów określających obiekty opiera się na funkcjach tych obiektów,

• hipoteza cech semantycznych - pierwsze kategoryzowanie słów opiera się na ich właściwościach percepcyjnych / wielkości, kształt, kolor itp.,

• prototypy - dziecko tworzy ogólny model przedmiotu,

• teoria kontrastu leksykalnego - dziecko automatycznie przyjmuje , że nowe słowo ma inne znaczenie niż słowa, które już zna, dziecko wybiera już bardziej powszechne znaczenie słów,

• zasada wyłączności - dziecko zakłada, że obiekt może mieć tylko jedną nazwę,

• modelowanie i szybkie tworzenie mapy - dziecko opanowuje znaczenie słowa po jego krótkiej ekspozycji.

---