ROZBIÓR GRAMATYCZNY ZDAŃ

Utrwalenie wiadomości ze szkoły podstawowej:

	Odpowiada na pytania:	Odmienia się przez:
czasownik cz.	Co robi? Co się z nim dzieje? W jakim jest stanie?	liczby: pojedyncza mnoga osoby: ja, ty, on, ona, ono my, wy, oni, one rodzaj: m. ż. n. m-os., niem-os. czas: przeszły, teraźniejszy, przyszły (f. pr. i f. zł.)
rzeczownik rz.	M. kto? co? D. kogo? czego? C. komu? czemu? B. kogo? co? N. z kim? z czym? Ms. o kim? o czym? W.	liczby: pojedyncza mnoga przypadki: M. D. C. B. N. Ms. W. Rzeczownik nie odmienia się przez rodzaje. Każdy rzeczownik ma na stałe przypisany rodzaj: męski (ten), żeński (ta), nijaki (to)
przymiotnik pm.	jaki? jaka? jakie? czyj? czyja? czyje? który? która? które?	liczby: pojedyncza mnoga rodzaje: m. ż. n. m-os., niem-os. przypadki: M. D. C. B. N. Ms. W.

czasownik - liczba…… , osoba……. , rodzaj …………. , czas ……

poj., ja, ty, on, ona, ono (męski, żeński, nijaki)

mn. my, wy, oni, one (m-os. ci, niem-os. te)

rzeczownik - liczba…… , przypadek……. , rodzaj …………. ,

(poj., mn.) (M. D. C. B. N. Ms. W.) (męski, żeński, nijaki)

przymiotnik - liczba…… , przypadek……. , rodzaj …………. ,

poj., M. D. C. B. N. Ms. W. (męski, żeński, nijaki)

mn. M. D. C. B. N. Ms. W (m-os. ci, niem-os. te)

Wesoła Ala kupiła smaczny chleb.

pm. rz. cz. pm. rz.

wesoła - pm. lp., M., r. ż.

Ala - rz. lp., M., r. ż.

kupiła - cz. lp., os. 3., czas przeszły, r. ż.

smaczny- pm. lp., B., r. m.,

chleb - rz. lp., B., r. m.,

Wesołe dziewczynki kupiły smaczne chleby.

pm. rz. cz. pm. rz.

wesołe - pm. lm., M., r. niem-os.

dziewczynki - rz. lm., M., r. ż.

kupiły - cz. lm., os. 3., czas przeszły, r. niem-os.

smaczne - pm. lm., B., r. niem-os.

chleby - rz. lm., B., r. m.,

PRZYSŁÓWEK - Jak? Gdzie? Kiedy?

LICZEBNIK:

	LICZEBNIKI GŁÓWNE	LICZEBNIKI PORZĄDKOWE	LICZEBNIKI UŁAMKOWE	LICZEBNIKI ZBIOROWE
PYTANIA	ile ?	który z kolei ?	ile ?	ile ?
PRZYKŁADY	jeden dwa trzy cztery pięć sześć	pierwszy drugi trzeci czwarty piąty szósty	pół ćwierć półtora dwie trzecie	dwoje troje czworo sześcioro pięcioro dziesięcioro

LICZEBNIKI NIEOKREŚLONE - takie jak:

kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, kilkaset

odmieniają się tak samo jak liczebniki główne.

Liczebniki ze względu na budowę podzielić możemy również na:

LICZEBNIKI PROSTE:

dwa, siedem, sto, milion, szósty, kilka,

LICZEBNIKI ZŁOŻONE:

trzynaście ( trzy + naście)

sześćset (sześć + set)

tysiąc dwieście ósmy ( składa się z kilku wyrazów)

PRZYIMKI:

po, z, o, na, we, w, nad, przed, pod, przy, za, przez, od, do, dla, u, około, koło, obok, bez, prócz, oprócz, naokoło, dookoła, podług, według, wśród, pośród, środkiem, w poprzek, wprost, zamiast, wewnątrz, zewnątrz, względem, blisko, niedaleko, wzdłuż, ku, przeciw, przeciwko, wbrew, dzięki, naprzeciwko, naprzeciw, mimo, pomimo, między, pomiędzy, ...

ZAIMKI:

ZAIMKI RZECZOWE: ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one, kto, co, nikt, nic, ktoś, coś, ktokolwiek, cokolwiek;

ZAIMKI PRZYMIOTNIKOWE: ten, tamten, taki, ów, mój, twój, wasz, jaki, jakiś, który, czyj, swój, nasz, inny, ta, ci, te, każdy, żaden, niczyj;

ZAIMKI LICZEBNE: ile? tyle? ileś?

ZAIMKI PRZYSŁOWNE: tak, tu, tam, wtedy, jak, gdzie, kiedy, gdzieś, skąd, dokąd, nigdy, którędy, tamtędy, stamtąd, kiedyś, siak, owak, tędy, wszędzie;

ZAIMKI

Ze względu na znaczenie zaimki dzielimy na:

OSOBOWE - ja, ty, my, wy, on, ona, ono, one, oni.

ZWROTNE - się, siebie, sobie.

WSKAZUJĄCE - ten, tamten, ta, to, tu, tam, tedy, ów.

PYTAJĄCE - kto? co? jaki? który? jak? gdzie? kiedy?

PRZECZĄCE - nic, nikt, żaden, nigdy, nigdzie.

WZGLĘDNE - kto, co, jaki, gdzie, który.

NIEOKREŚLONE - ktoś, coś, jakiś, czyjś, gdzieś, kiedyś, któryś.

SPÓJNIKI:

WSPÓŁRZĘDNE- i, oraz, a, ani, lecz, lub, ale, zatem, toteż, również, jednak, zaś, natomiast, albo, czy, bądź, więc, dlatego, czyli, przeto, tudzież.

PODRZĘDNE -że, iż, bo, żeby, aby, jeżeli, ponieważ, aż, gdyby, chociaż, gdy, gdyż, choć, bowiem, zanim.

PARTYKUŁA: nie - partykuła przecząca, tak - partykuła twierdząca

bym, byś, by, byśmy, czy, niech, aby, niechaj, byle, bodaj, chyba, no, li,

WYKRZYKNIK: ach! och! bęc! brzdęk! o! hej! hop! hen! oj! ej!

ROZBIÓR GAMATYCZNY ZDAŃ

Wesołe dziecko poszło wczoraj do swojej kochanej szkoły.

wesołe - przymiotnik lp., M., r. nijaki;

dziecko - rzeczownik lp., M., r. nijaki;

poszło - czasownik lp., os.3., czas przeszły, r. nijaki;

wczoraj- przysłówek

do - przyimek

swojej - zaimek

kochanej - przymiotnik lp., D., r. żeński;

szkoły - rzeczownik lp., D., r. żeński;

Moja wspaniała mama upiekła niedawno pyszne ciasto z soczystymi truskawkami.

moja - zaimek ………………….................

wspaniała - przymiotnik ………………….................

mama - rzeczownik ………………….................

upiekła - czasownik ………………….................

niedawno - przysłówek ………………….................

pyszne - przymiotnik ………………….................

ciasto - rzeczownik ………………….................

z - przyimek ………………….................

soczystymi - przymiotnik ………………….................

truskawkami - rzeczownik ………………….................

---