HIV - AIDS
AIDS to skrót angielskiej nazwy : Acquired Immune Deficiency Syndrom, czyli po polsku: "zespół nabytego upośledzenia odporności". "Zespół" - czyli klinicznie nie jedna, lecz więcej chorób "nabyty" - na skutek zakażenia a prowadzi w ostatecznym efekcie do całkowitego "upośledzenia odporności" u chorego. Uszkodzony lub zniszczony w przebiegu choroby system immunologiczny przestaje być zdolny do obrony organizmu przed infekcjami. W rezultacie osoba chora na AIDS staje się podatna na wiele infekcji (wywołane przez różne mikroorganizmy żyjące w otoczeniu człowieka), na jakie inni albo w ogóle nie zapadają, albo jeśli zachorują, potrafią je skutecznie zwalczyć. AIDS nie zabija, tylko szeroko otwiera wrota chorobom, które u osoby pozbawionej naturalnej odporności kończą się śmiercią.
AIDS jest ostatnim stadium, objawowym stadium zakażenia wirusem HIV. HIV to skrót angielskiej nazwy: Human Immunodeficiency Virus, czyli po polsku: "wirus nabytego upośledzenia odporności". Choć mówi się czasem o "zakażeniu AIDS", to w gruncie rzecz osoba zakażona wirusem nie jest jeszcze chora na AIDS. Od momentu zakażenia upływają tygodnie, miesiące i lata - zdarza się, że nawet dziesięć lat - zanim wystąpi pierwsze objawy choroby. Wśród specjalistów dominuje pogląd, że osoba mająca w organizmie wirusa musi wcześniej czy późnej zachorować na AIDS, ale są i tacy, którzy utrzymują, że tylko u 20 do 50% nosicieli wirusa rozwiną się pełne objawy, tej choroby.
Panuje natomiast zgodność co do tego, że dane statystyczne dotyczące nosicielstwa HIV są zaniżone w stosunku do stanu faktycznego. Wytłumaczenie jest proste. Osoby zakażone, u których nie rozwinęły się objawy objawy AIDS, nie czują żadnych dolegliwości, są zdolne do prowadzenia zupełnie normalnego życia, nie trafiają więc do lekarza. Natomiast każda z nich może, niestety, zarażać nieświadomie innych przez kontakty seksualne.
Trzeba zrozumieć różnicę między chorym na AIDS a zakażonym wirusem HIV. Ten pierwszy człowiek jest bardzo chory, ten drugi jest fizycznie normalnie sprawny. Natomiast i od jednego, i od drugiego można zarazić się w ten sam sposób - przez kontakt seksualny i wspólną igłę do wstrzyknięć. Ani od jednego, ani od drugiego nie można się zarazić inną drogą - przy wspólnym stole, przy pocałunek w policzek itp. (Ciężarna nosicielka może przekazać wirusa dziecku.)
AIDS jest wirusową chorobą zakaźną, ale zaraźliwą tylko w specyficznych warunkach, bowiem wirus HIV ma ograniczone możliwości przenoszenia się z człowieka na człowieka.
Nie przenosi się ani drogą kropelkową, ani pokarmową, ani przez kontakt z zakażonymi przedmiotami. Dlatego nie jest groźne dla otoczenia kichanie i kaszel osoby zakażonej ani jej łzy, pot czy ślina. Nie grozi zarażeniem się wymiana przyjacielskiego uścisku z osobą zakażoną, trzymanie jej za rękę, pocałowanie jej w policzek, spożycie jedzenia przez nią przyrządzonego, użycie jej ręcznika. Wirus HIV przenosi się wyłącznie drogą płciową i przez bezpośrednie wniknięcie zakażonej krwi do krwiobiegu osoby zdrowej. Zarazić się można tylko podczas stosunku płciowego, przez użycie tej samej igły do wstrzyknięć, przez kontakt skaleczenia, rany, owrzodzenia z zakażoną krwią oraz w następstwie transfuzji, jeśli krew nie została poddana kontroli na obecność wirusa. (Ponadto na zakażenie narażone są dzieci rodzące się z matek będących nosicielkami wirusa.)
Wiemy też, że do zakażenia dochodzi dopiero wtedy, kiedy większa ilość wirusów HIV wtargnie do organizmu.
Fakt zakażenia może, ale nie musi, dać o sobie znać. Objawy, jeśli wystąpią, bywają łagodne lub ostrzejsze, ale same w obie nie są dla osoby zakażonej groźne, często uznaje je ona za infekcję grypową lub inną. Pojawiają się w ciągu pierwszych kilku miesięcy od wtargnięcia wirusa do ustroju - najczęściej po paru tygodniach - i utrzymują się około jednego tygodnia.
Wymienione poniżej objawy zakażenia nie muszą występować wszystkie naraz:
powiększenie węzłów chłonnych w obrębie szyi, pod pachami i w pachwinach,
utrata apetytu i/lub spadek wagi ciała o kilka kilogramów w ciągu niespełna dwóch miesięcy,
osłabienie mięśni nóg, odczuwanie zwłaszcza przy wchodzeniu w górę po schodach,
obfite poty przez kilka nocy z rzędu,
podwyższona temperatura utrzymująca się dłużej niż tydzień,
przewlekła, a przynajmniej długotrwała biegunka,
suchy kaszel nie związany z paleniem papierosów, przeziębieniem czy grypą,
grzybica jamy ustnej z charakterystycznym białym nalotem lub nadżerkami,
obrzmienie śluzówki jamy ustnej, języka i pochwy,
wysypka na ciele
chłoniak - nowotwór układu limfatycznego,
Po tej wczesnej reakcji organizmu na zakażenie przychodzi okres bezobjawowy, czyli stadium tzw. utajonego nosicielstwa.
Zakażony ma normalne samopoczucie - wygląda i czuje się zdrowo. Mijają lata - najczęściej kilka, rzadziej około dziesięciu, wyjątkowo nawet kilkanaście - zanim w następstwie obniżania się odporności wystąpi pełny obraz choroby.
Ostatnie stadium infekcji HIV czyli pełno objawowa choroba AIDS, rozwija się dość gwałtownie, gdyż system odporności jest tak zniszczony przez wirusa, że organizm pozostaje całkowicie bezbronny wobec ataków różnych groźnych chorób.
Typowe choroby towarzyszące AIDS to:
zapalenie płuc,
gruźlica,
opryszczka,
półpasiec,
mięsak Kaposiego (bardzo złośliwy nowotwór),
zespół otępienia,
zakażenia wirusowe, bakteryjne i grzybicze.
Najczęściej spotykane objawy to:
duszności,
gorączka,
ciężkie biegunki,
nudności,
bóle głowy,
zaburzenia pamięci i uwagi,
gwałtowne wahania nastroju,
bóle gardła i trudności z przełykaniem,
zamazane widzenie aż do utraty wzroku,
spadek ciężaru ciała aż do ogólnoustrojowego wyniszczenia.
Czasem chory umiera bardzo szybko, kiedy indziej objawy jednej lub kilku z wyżej wymienionych chorób łagodniej, by po jakimś czasie wystąpić na nowo w ostrzejszej postaci. Jak dotąd nie ma skutecznej metody leczenia AIDS, nie wynaleziono też szczepionki, która by zapobiegła tej chorobie. Leki które zaczęto stosować ostatnio u zakażonych w okresie utajonego nosicielstwa, wydają się spowolniać progresję infekcji HIV w kierunku pełnoobjawowego AIDS.