Cytoszkielet, II rok, II rok CM UMK, Histologia i cytofizjologia, histologia, Histologia, Histologia2


Cytoszkielet bierze udział w:

*nadawaniu i utrzymywaniu kształtu komórki *poruszaniu się komórek *transporcie wewnętrznym *mitozie (rozdzielenie DNA) *cytokinezie *utrzymywaniu polarności komórek *przekazywaniu informacji między komórkami *apoptozie *różnicowaniu się komórek *ruchu rzęsek i wici *skurczu mięśni

FILAMENTY AKTYNOWE

*to główny składnik cytoszkieletu

*występują w formie globularnej jako aktyna-G i w formie filamentowej jako F-aktyna

*w komórkach większość występuje w formie filamentów pełniących funkcjie zarówno kurczliwe i stabilizujące

>>aktyna bierze udział tylko w generowaniu siły motorycznej dla migracji komórek oraz dla wszystkich zjawisk związanych z ruchliwością

>>aktyna decyduje także o kształcie komórki oraz właściwościach mechanicznych jej towarzyszących

*są to struktury spolaryzowane, składają się z dwóch śrubowo zwiniętych wokół siebie łańcuchów, z których każdy to liniowo ułożone globularne podjednostki aktyny-G

*takie polimery aktyny w postaci podwójnie prawoskrętnych helis mają strukturę biegunową (różnie są zorientowanie końce) - koniec grotowy jest wolno rosnącym (-) a koniec lotkowy jest szybko rosnący (+)

>>do końców są dobudowywane monomery aktyny niosące ATP, który jest hydrolizowany do ADP zaraz po zamontowaniu w łańcuchu. Cząsteczki ADP pozostają w uwięzieniu w obrębie filamentu aktynowego (są nie zdolne do przejścia w ATP) aż do czasu kiedy monomery aktyny, które je niosły oddysocjują od łańcucha.

>>hydroliza nukleotydu ułatwia depolimeryzację, pomagając komórkom w demontażu filamentów po ich uformowaniu się

>>w stanie równowagi dynamicznej szybkość przyrostu podjednostek aktyny na końcu kolcowym (+) jest równa szybkości ich odłączania na końcu ostrym(-)

BIAŁKA WIĄŻĄCE AKTYNĘ:

*białka stabilizujące - wiążą się z monomerami chroniąc je przed przyłączaniem się do końców filamentów - tymozyna i profilina

*białka tnące filamenty - tną filamenty na krótsze fragmenty i w ten sposób zmieniają żel w zol - gelsolina

*białka stabilizujące mikrofilamenty - wiążą się bocznie wzdłuż F-aktyny - troponina,tropomiozyna

*białka przymocowywujące F-aktynę do podstruktur komórkowych - winkulina, konektyna

>>między innymi białka mocujące F-aktynę do błony komórkowej (tworzące sieć zwaną kora komórki) to spektryna, ankiryna

*białka wiążące mostkami poprzecznymi - wiążą aktynę w równoległe związki: α-aktynina

*aktyna w połączeniu z miozyną (białko motoryczne) tworzy struktury kurczliwe - np. w mięśniach poprzecznie szkieletowych - skurcz ten kontroluje tropomina

>>wyróżniamy dwa główne typy miozyn: I (mają tylko jedną głowę i jeden ogon) i II (mają dwie głowy i długie ogony) - głowy są ATP-azami

>>tworzą także pierścień kurczliwy w czasie cytokinezy

FILAMENTY POŚREDNIE

*są najbardziej stabilne (ale istnieją mechanizmy, które powodują przekształcanie się tych struktur, biorą w tym udział m.in. białka towarzyszące filamentom pośrednim) i niespolaryzowane, nadają kształt komórce

*mają rolę podporową i stabilizacyjną

*są włókniste, ich średnica zawiera się między największymi mikrotubulami a filamentami aktynowymi

*przypominają linę zbudowaną z długich nici skręconych razem w celu zwiększenia wytrzymałości na rozerwanie

>>składają się z domeny środkowej - włóknistej oraz bocznych domen globularnych, dwie takie jednostki tworzą dimer liniowo

>>dwa dimery nachodzą na siebie dachówkowo tworząc tetramery, które to budują filamenty pośrednie ( złożone z 8 układów tetramerów splatających się ze sobą)

*występują w komórkach w tkankach na które działają zewnętrzne siły mechaniczne, zakotwiczają się one tam w połączeniach międzykomórkowych

*w pewnych stanach patologicznych filamenty te ulegają degradacji tworząc kompleksy sferyczne (w komórkach nerwowych dotkniętych AD, w uszkodzonych komórkach wątroby po zatruciu alkoholowym)

*Rodzaje:

*filamenty keratynowe (w tkance nabłonkowej) - związane z siłami naprężeniowymi, jeden koniec zakotwiczony jest w desmosomie bądź hemidesmosomie

>>w nabłonku ludzkim jest około 20 rodzajów cytokeratyn, w tym 8 rodzajów keratyn twardych specyficznych dla włosów i paznokci

>>występują na różnych poziomach zróżnicowania stąd wykorzystuje się je w diagnostyce chorób nowotworowych, im poziom zróżnicowania większy tym mniej złośliwy rak

>>komórki produkują różne cytokeratyny np. nabłonek tkanki wyściełającej język i pęcherz moczowy produkuje 4 rodzaje różnych cytokeratyn

>>z zaburzeniami cytokeratyn związane są choroby tzw. pęcherzyce (dermatologia) np. epidermolysis bullosa simplex = w wyniku dysfunkcji filamentów pośrednich na skutek niewielkich urazów mechanicznych warstwy tkanki nabłonkowej budującej skórę oddzielają się od skóry właściwej i tworzą pęcherze wypełnione surowicą i dużą ilością krwi, nie goją się, prowadzą one do martwicy fragmentów skóry, śmierć w wieku 20-35 lat

*filamenty wimentynowe - w komórkach pochodzenia mezynchymalnego (tkanka łączna, leukocyty, komórki śródbłonka)

>>gromadzi się w okolicy jądra tworząc siateczkę

>>w pełni dojrzałych komórkach mogą wcale nie występować albo występować tylko w pewnym etapie rozwoju

>>w czasie mitozy grupują się w bliskim sąsiedztwie płytki metafazalnej

*filamenty desminowe - w tkance mieśniowej

>>stabilizują sarkomery, łączą błonę komórkową z błoną graniczną Z

*neurofilamenty - w tkance nerwowej

>>ich przebieg w dendrytach jest uporządkowany, są ułożone względem siebie prawie równolegle

>>stanowią szkielet wypustek nerwowych i zapobiegają ich kurczeniu się

*filamenty glejowe- w cytoplazmie komórek glejowych,

>>ułożone w sposób nieuporządkowany, tworzą siateczkę

>>zbudowane z kwaśnego białka glejowego wrażliwego na proteolizę

>>występują w astrocytach w CUN i komórkach Schwanna w nerwach obwodowych

*filamenty laminowe i matrynowe- charakterystyczne dla jądra

>>matryny - tworzą szkielet jądra w którym zakotwiczone są białka i kwasy nukleinowe, dzięki nim zachodzi transkrypcja, dojrzewanie rRNA, porządkują układ jądra komórkowego

>>laminy - białka związane z wewnętrzną powierzchnią otoczki jądrowej (głównie laminy B), łączą chromatynę z otoczką stanowią podstawę i wzmocnienie tejże otoczki, odgrywają role w jej dezintegracji

--typy lamin: A, B, C

--przekształcanie lamin A i C wiąże się z rozpadem otoczki i jej późniejszą odbudową (fosforylacja i defosforylacja lamin)

--laminy C biorą także udział w magazynowaniu błony jądrowej po rozpadzie otoczki jądrowej, krąży ona w pęcherzykach w pobliżu nowego jądra

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
0108 20[1].04.2009, II rok, II rok CM UMK, Histologia i cytofizjologia, histologia, Histologia, His
nabłonek, II rok, II rok CM UMK, Histologia i cytofizjologia, histologia, Histologia, Histologia2
Apoptoza, II rok, II rok CM UMK, Histologia i cytofizjologia, histologia, Histologia, Histologia2
Układ moczowy, II rok, II rok CM UMK, Histologia i cytofizjologia, wykłady II semestr
0208 22[1].04.2009, II rok, II rok CM UMK, Histologia i cytofizjologia, histologia, Histologia, His
żołądek ść 4, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, 2 rok, histologia
nerka Tomek, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, 2 rok, histologia
Wzrost komórek zachodzi na drodze zwiększania się, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, od Joe, histologia
Żołądek ść3, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, 2 rok, histologia
cwiczene 5, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, od Joe, histologia i embriologia, HISTOLOGIA, Materiały n
temety zajec z histologii z cytofizjologia, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, od Joe, histologia i embr
Tarczyca składa się z 2 płatow połączonych węzin mała, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, 2 rok, histolo

więcej podobnych podstron