Czynniki kształtujące popyt
Podstawowe czynniki kształtujące popyt:
- rozmieszenie działalności gospodarczej,
-organizacja handlu, dystrybucji produktów i usług,
-technologie produkcji,
- struktura gałęziowa gospodarki.
Czynniki wpływające na popyt usług w przewozach pasażerskich
- Czynnik demograficzny, (k. miejska - dostosowana do ludzi mieszkająca na danym terenie - nie studiujące, studiujące, do 65 mężczyźni kobiety do 60 - największa produkcyjna)
- Czynnik ekonomiczna, (ceny - wysokie ludzie będą jeździć swoimi środkami transportu, dogodne ceny, komfort, dobre polaczenie - ludzie będą jeździć.)
- Czynnik lokalizacyjna, (jeżeli mieszkamy im dalej od centrum to nasz popyt na usługi wzrasta )
- Czynnik jakości usług, (słaba - brak popytu)
- Styl życia ludności danego kraju lub regionu (zależy jaki tryb życia prowadzimy)
Podaż usług transportowych
Podaż usług transportowych jest to wielkości oferty firm świadczących usługi transportowych w danym czasie i miejscu w zależności od poziomu cen.
Podstawowe czynniki wpływające na podaż usług transportowych:
Czynniki techniczne - ilość i jakość infrastruktury oraz taboru
Czynniki ekonomiczne - opłacalność świadczenia usług
Czynniki administracyjne - wynikające z ograniczeń administracyjnych np. licencja na wykonywanie zawody przewoźnika
Czynniki organizacyjne - system sprzedaży
Potencjał i zdolność przewozowa
Potencjał transportowy - to moc produkcyjna transportu, czyli maksymalna praca przewozowa, którą można teoretycznie wykonać w jednostce czasu (zazwyczaj w ciągu roku). Przy ustaleniu potencjału przedsiębiorstwa transportowego, zakłada się pełne wykorzystanie ładowności - brak pustych przebiegów, 100% wykorzystanie czasu pracy, zarówno w ciągu doby jak i w ciągu roku, ograniczony do minimum czas remontów, postojów i załadunków. Jest to wielkość hipotetyczna, praktycznie nieosiągalna.
Zdolność transportowa - oznacza wielkość produkcji przewozowej, która jest możliwa do wykonania w konkretnych warunkach eksploatacyjnych danego przedsiębiorstwa. Różnica między potencjałem a zdolnością jest nazywana rezerwą potencjału transportowego.
Zdolność transportowa zależy od:
- wyposażenia majątek i stopnia jego zużycia
-wielkości zatrudnienia i kwalifikacji załogi
-intensywności wykorzystania czynników produkcji.
Ceny usług transportowych
Cena jest to ilość pieniędzy, z którą można nabyć lub sprzedać jednostkę towaru lub usługę.
Funkcje ceny:
-funkcja informacyjna - po przez cenę uczestnik rynku jest informowany o wartości wymiennej różnych usług transportowych, ceny są podstawą podejmowania decyzji.
-funkcja stymulacyjna - cena jest narzędziem pobudzającym producentów i konsumentów usług transportowych do określonego działania.
-funkcja redystrybucyjna - ceny są narzędziem podziału dóbr i usług oraz przesuwania dochodów od jednych grup społecznych do innych i do budżetu państwa.
Wyróżniamy dwa mechanizmy tworzenia cen:
1.Rynkowy
2.Administracyjny - dokonywany przez państwo
Do czynników wyznaczających cenę w transporcie zalicza się:
-koszty,
-czynniki rynkowe,
-politykę transportową,
-czynniki społeczno-ekonomiczne.
Cenę wyznaczają czynniki wewnętrzne i zewnętrznych
Czynniki wewnętrzne - poziom kosztów własnych. Założony pewny poziom zysku, a także przyjęta strategia rozwoju
Czynniki zewnętrzne - są wynikiem wpływu otoczenia. Ustalenie cen umownych odbywa się na podstawie kosztów i czynników rynkowych
Przewaga podaży nad popytem na rynku transportowym wpływa na obniżanie cen, podobny wpływ na ceny ma nasilona konkurencja
Wyróżniamy trzy podstawy ustalania cen (metody kalkulacyjne):
-metodę kosztową (najczęściej),
-metodę popytową,
-metodę opartą na kalkulacji
Cena ustalona metodą kosztową obejmuje koszty jednostkowe, poniesione przez przedsiębiorstwo w związku z wytworzeniem określonej usługi, oraz narzut zysku
Metoda popytowa ustalania cen polega na tym, że podstawą wyznaczania ceny jest istniejący lub przewidywany popyt.
W metodzie opartej na konkurencji cena wyznaczana jest na podstawie analizy cen usług konkurencyjnych (formuła naśladownictwa).