Christiaan Huygens (ur. 14 kwietnia 1629 w Hadze, zm. 8 lipca 1695 tamże) - holenderski matematyk, fizyk oraz astronom. Syn Constantijna Huygensa.
Praca naukowa
Jako matematyk Huygens zajmował się rozwojem rachunku różniczkowo-całkowego. Podczas swoich matematycznych studiów Huygens opracował również teorię dotyczącą gry w kości, którą opublikował jego nauczyciel matematyki Frans van Schooten w 1657 roku w książce pod tytułem De ludo aleae. Była to jedna z pierwszych prac dotyczących teorii prawdopodobieństwa.
Na polu fizyki prowadził szereg prac dotyczących optyki. Sformułował zasadę Huygensa, która mówi o rozchodzeniu się fal w pobliżu przeszkód. Jego doświadczenia potwierdzały teorię o falowej naturze światła. Badał również zjawisko załamania światła w różnych materiałach.
Huygens współpracował z Antonim van Leeuwenhoekiem. Razem opracowali doskonałe soczewki. Dzięki opanowaniu przez Christiaana zasad optyki Antoni był w stanie wykonać ze szkła oraz kryształu doskonałe soczewki. Pozwoliło to na zbudowanie mikroskopów i teleskopów optycznych. Huygens i Leeuwenhoek prowadzili wspólnie obserwacje żywych komórek.
Jednak Huygensa bardziej interesowały zastosowania teleskopu w astronomii. Dzięki swoim badaniom w optyce opracował przyrządy astronomiczne, w których zredukował aberracje. Obrazy kosmosu stały się dużo bardziej wyraźne.
Obserwacje astronomiczne poprzez nowy teleskop doprowadziły Huygensa do odkrycia w roku 1655 księżyca Saturna, który został nazwany Tytan. Jego badania objęły również pierścienie Saturna, co zaowocowało sformułowaniem w roku 1656 hipotezy mówiącej, że zawierają one kosmiczny gruz. W tym samym roku Christiaan zdołał rozdzielić obraz Wielkiej Mgławicy w Orionie na poszczególne gwiazdy. Najjaśniejszy rejon tej mgławicy nosi nazwę Obszar Huygensa. Christiaan prowadził też obserwację pojedynczych gwiazd, dzięki czemu odkrył, że niektóre z nich tak naprawdę są podwójne.
Huygens był pierwszym, który zajął się budową precyzyjnych zegarów mechanicznych. Zegar wahadłowy został wynaleziony przez Galileusza oraz Leonardo da Vinci, jednak to właśnie Christiaan zbudował pierwsze dokładne zegary wahadłowe. Swoje zegary opisał w książce "Horologium oscillatorium".
W roku 1660 Huygens pojechał do Anglii, a w 1663 został członkiem honorowym londyńskiego Royal Society. W roku 1666 przeniósł się do Paryża, gdzie wykładał na uniwersytecie do 1681 roku. Korzystając z wykonanych przez Ole Rømera w roku 1667 obserwacji Huygens jako pierwszy obliczył prędkość światła (220 tys. km/s). Błąd 25% nie umniejsza wagi tego osiągnięcia, ponieważ od czasów Arystotelesa uważano, że światło ma nieskończoną prędkość. W Paryżu Huygens prowadził badania razem z Gian Domenico Cassini w obserwatorium paryskim. Kiedy poważnie zachorował w roku 1681 powrócił do Hagi.
Huygens był jednym z pierwszych myślicieli, którzy wysunęli ideę życia pozaziemskiego. W swojej książce Odkrycie niebieskich światów: spekulacje dotyczące mieszkańców, roślin i wytworów światów pośród planet wyobraził sobie wszechświat jako tętniące życiem miejsce. Wyobrażał sobie planety pełne pozaziemskich istot, które tak jak ludzie na XVII-wiecznej Ziemi budują swoje cywilizacje.
Huygens zmarł w swoim domu 8 lipca1695 roku.
Huygens' explanation for the aspects of Saturn, Systema Saturnium, 1659.
Ciekawostki
W kierunku Tytana wystrzelono sondę kosmiczną Cassini, która została wyposażona w lądownik nazwany na jego cześć Huygens. Lądownik wylądował na powierzchni Tytana 14 stycznia2005 r.
Na cześć uczonego jedną z planetoid nazwano 2801 Huygens.
