Przyimki di, a, in
Preposizioni di, a, in

W lekcji 6 zostały przedstawione główne zasady stosowania przyimków di, a, in, jak również tworzenie preposizioni articolate (form ściągniętych). Stosowanie przyimków w języku włoskim to zagadnienie bardzo szerokie. W tej części podręcznika będzie mowa o różnego rodzaju wyrażeniach z użyciem przyimków di, a, in.

PRZYIMKA DI UŻYWA SIĘ:
1. przy określaniu ilości, np.
un litro d'acqua	(litr wody)
un libro di 200 pagine	(dwustustronicowa książka)
un corso di due mesi	(dwumiesięczny kurs)
due chili di mele	(dwa kilo jabłek)
un mazzo di fiori	(bukiet kwiatów)
2. przy określaniu tworzywa, z którego są zrobione przedmioty, np.
un tavolo di legno	(drewniany stół)
un bicchiere di vetro	(szklany kieliszek)
una candela di cera	(świeczka woskowa)
una penna di plastica	(plastikowy długopis)
3. w złożeniach, np.
assistente di volo	(steward, stewardesa)
cintura di sicurezza	(pas bezpieczeństwa)
lente di ingrandimento	(szkło powiększające)
luna di miele	(podróż poślubna)
4. w wyrażeniach przysłówkowych, np.
d'improvviso	(nagle)
di giorno	(w dzień)
di notte	(w nocy)
di nuovo	(znowu)
di punto in bianco	(nagle)
di solito	(zazwyczaj)
di tanto in tanto	(od czasu do czasu)
di giorno in giorno	(z dnia na dzień)
5. po przyimkach, np.
fra di noi	(między nami)
senza di te	(bez ciebie)
invece di rimanere qua	(zamiast tu zostać)
6. po przymiotnikach, np.
contento di	(zadowolony z czegoś / kogoś)
scontento di	(niezadowolony z czegoś / kogoś)
felice di	(szczęśliwy z powodu czegoś)
fiero di	(dumny z czegoś / kogoś)
innamorato di	(zakochany w czymś / kimś)
sicuro di	(pewny czegoś / kogoś)
soddisfatto di	(usatysfakcjonowany czymś / kimś)
stanco di	(zmęczony czymś / kimś)
7. w innych wyrażeniach, np.
è ora di andare	(czas iść)
essere di buon umore	(być w dobrym humorze)
essere di cattivo umore	(być w złym humorze)
niente di che	(nie ma za co)
niente di interessante	(nic ciekawego)
niente di nuovo	(nic nowego)
penso di no	(myślę, że nie)
penso di sì	(myślę, że tak)
qualcosa di buono	(coś dobrego)
qualcosa di dolce	(coś słodkiego)
PRZYIMKA A UŻYWA SIĘ :
1. w następujących wyrażeniach, np.
Sono a teatro. Jestem w teatrze.
Sono ancora a casa. Jestem jeszcze w domu.
Sono malata e sto a letto. Jestem chora i leżę w łóżku.
Studio a scuola. Uczę się w szkole.
Andiamo a cena. Idziemy na kolację.
Vado ad una festa. Idę na imprezę.
Vado a fare la spesa. Idę na zakupy.

W powyższych przykładach nie używa się preposizioni articolate (form ściągniętych). Te formy używane są, jeżeli rzeczowniki są bliżej określone:

Sono al teatro vicino alla chiesa. Jestem w teatrze obok kościoła.
Oggi dormo al letto di mia nonna. Dziś śpię na łóżku mojej babci.
Andiamo alla festa di Maria. Idziemy na imprezę Marii.
2. w wyrażeniach:
una volta alla settimana	(raz w tygodniu)
una volta all'anno	(raz w roku)
una volta al giorno	(raz na dzień)
80 chilometri all'ora	(80 km na godzinę)
giocare a carte	(grać w karty)
giocare a tennis	(grać w tenisa)
giocare a calcio	(grać w piłkę nożną)
panino al formaggio	(kanapka z serem)
pasta al pomodoro	(makaron z sosem pomidorowym)
spaghetti alla bolognese	(spaghetti bolognese)
Alla nostra salute! Za nasze zdrowie!
A te! Za ciebie!
a due chilometri da qua	(dwa kilometry stąd)
a due passi da là	(dwa kroki stamtąd)
all'estero	(za granicą)
all'angolo	(na rogu)
PRZYIMKA IN UŻYWA SIĘ:
1. przy określaniu sposobów podróżowania:
in aereo	(samolotem)
in bus	(autobusem)
in macchina	(samochodem)
in pullman	(autokarem)
in tassì	(taksówką)
in treno	(pociągiem)
2. przed rzeczownikami zakończonymi na -eria:
in pizzeria	(w pizzerii)
in caffetteria	(w kawiarni)
in macelleria	(w sklepie mięsnym)
in panetteria	(w piekarni)
3. w niektórych wyrażeniach, np.
cambiare in euro	(zamienić na euro)
in pratica	(w praktyce)
in teoria	(teoretycznie)
in vendita	(na sprzedaż)
pagare in contanti	(płacić gotówką)
tradurre in italiano	(przetłumaczyć na włoski)

---