FORMOWANIE ŁADUNKÓW

Formowanie ładunków - to zespół czynności organizacyjnych, mających na celu odpowiednie przygotowanie do przewozu wyrobów luzem, w opakowaniach jednostkowych i zbiorczych, zapewniających racjonalne wykorzystanie powierzchni i przestrzeni ładowanych środków transportu i magazynów.

Opakowania transportowe - to opakowania zewnętrzne stosowane podczas transportu i składowania zarówno wyrobów umieszczonych w nich luzem, jak i wyrobów w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych mogących zawierać opakowania jednostkowe. Służą do zabezpieczenia zapakowanych w nich wyrobów przed wysypaniem, wylaniem, uszkodzeniem lub zanieczyszczeniem w wyniku występujących w czasie transportu narażeń mechanicznych i klimatycznych oraz umożliwienie dostarczenia tych wyrobów do miejsca przeznaczenia w stanie nieuszkodzonym przy zachowaniu ich pełnej wartości handlowej.

Stosowanie właściwych opakowań ma na celu:

• poprawę wykorzystania środków transportu,

• zmniejszenie pracochłonności robót ładunkowych,

• zmniejszenie strat powodowanych ubytkami lub uszkodzeniem ładunków.

Kształt i wymiary opakowań transportowych powinny umożliwiać łatwe uformowanie z nich paletowych jednostek ładunkowych, a także właściwe ich rozmieszczenie i unieruchomienie w kontenerze oraz wykorzystanie jego pojemności.

Duże znaczenie na również koordynacja wymiarowa, tj. dostosowanie do siebie wymiarów opakowań jednostkowych i zbiorczych oraz wymiarów wewnętrznych opakowań transportowych, a także dostosowanie zewnętrznych opakowań transportowych do wymiarów powierzchni ładunkowej palet oraz wymiarów wewnętrznych kontenerów i przestrzeni ładownej stosowanych środków transportu. Do takiej koordynacji opracowano system wymiarowy opakowań, dostosowany do wymiarów powierzchni palet 800 x 1200 mm (tzw. palet EURO) oraz 1000 x 1200 mm.

Środki transportu, w których formujemy ładunek dzielimy na:

1. samochody niskotonażowe, o ładowności do 3,5 tony,

2. samochody średniotonażowe, o ładowności do 12 ton,

3. zestawy wysokotonażowe, o ładowności do 26 ton,

4. zestawy specjalistyczne do przewozów ciężkich i ponadgabarytowych, które mogą mieć ładowność nawet do 200 ton.

Oprócz ograniczeń dotyczących dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu lub zestawu drogowego istnieją również ograniczenia dotyczące wszystkich trzech wymiarów :

1. maksymalna długość zestawu z naczepą - 16,5 m; długość ładowna naczepy do 13,6 m; pojemność do 34 palet EURO;

2. maksymalna długość zestawu z przyczepą lub przyczepami wynosi w Europie - 18,35 m, w Hiszpanii, Holandii, w Niemczech i Słowenii - 18,75 m, w Bułgarii i Rosji - 20 m, we Włoszech - 20,16 m, we Francji - 20,35 m, w Polsce - 22 m, na Białorusi, Łotwie i Ukrainie - 24 m, w Szwecji - 28 m; długość ładowna jest dzielona różnie np. 7 + 7 m, zestawy z przyczepami na małych kołach mogą mieć 6 + 8 do 9 m; wysokość ładowna ok. 2,9m;

3. maksymalna szerokość - 2,5 m, dla samochodów izotermicznych - 2,6 m, szerokość ładowna - 2,42 m;

4. maksymalna wysokość zestawu - 4 m.

Przekroczenie dopuszczalnej masy załadowanego zestawu drogowego lub dopuszczalnych wymiarów zewnętrznych nawet o 1 cm powoduje, że przewóz jest traktowany jako ponadgabarytowy.

Samochody i zestawy drogowe można podzielić na:

1. uniwersalne, kryte plandeką,

1. naczepy plan dekowe z burtami,

2. naczepy firankowe, bez burt,

3. zestawy: samochód + przyczepa;

2. izotermiczne - o długości ładownej 10,5 - 13,34 m, szerokości ładownej 2,44 - 2,5 m, pojemności 62,5 - 86 m³,

1. mieszczące do 33 palet EUR na podłodze,

2. mieszczące 66 palet EUR na dwóch poziomach;

3. specjalistyczne.

Wśród samochodów i zestawów specjalistycznych wyróżnia się:

1. cysterny do przewozu:

1. paliw,

2. płynów artykułów spożywczych,

3. chemikaliów;

2. zestawy do przewozów ciężkich i ponadgabarytowych,

3. odkryte platformy - zwane potocznie lorami,

4. zestawy do przewozu zwierząt,

5. dwupokładowe zestawy do przewozu samochodów,

6. furgony:

1. przystosowane do przewozu odzieży „na wisząco”,

2. do przewozu mebli,

3. klimatyzowane do przewozu dzieł sztuki;

7. podwozia kontenerowe,

8. inne specjalistyczne, jak silosy, cementowozy, do przewozu żywych ryb, amunicji i materiałów wybuchowych.

Obowiązki załadowcy i rozładowcy oraz kierowcy jako reprezentanta zarówno przewoźnika, jak i spedytora:

1. załadowca musi przestrzegać poleceń kierowcy dotyczących sposobu rozmieszczenia ładunku i jego mocowania w przestrzeni ładunkowej;

2. uniwersalny zespół naczepowy lub z przyczepą winien posiadać na wyposażeniu pasy mocujące ładunek;

3. załadowca musi umożliwić kierowcy nadzorowanie załadunku i liczenie sztuk przewozowych przyjętych;

4. jeżeli załadowca uniemożliwia kierowcy powyższą czynność, kierowca nanosi na liście przewozowym stosowną uwagę i tym samym zwalnia przewoźnika i spedytora od odpowiedzialności za kompletne wydanie towaru w miejscu przeznaczenia;

5. kierowca przy rozładunku ma obowiązek dostarczyć sztuki ładunkowe, które zgodnie z przepisami bhp może przemieszczać jeden człowiek tylko do burty pojazdu;

6. załadunek z magazynu przez rampę czy w inny sposób jest dokonywany przez załadowcę i analogicznie rozładunek jest dokonywany odpowiednio przez rozładowcę;

7. w przypadku stwierdzenia niezgodności co do ilości sztuk przewozowych lub podejrzenia uszkodzenia towaru, rozładowca nanosi na liście przewozowym stosowną uwagę; kierowca nie może zabronić wpisu, może nanieść swoją uwagę;

8. naniesienie uwagi na liście przewozowym przy rozładunku rozpoczyna bieg roszczenia reklamacyjnego, którego okres prekluzji wynosi 1 rok ( w przewozie międzynarodowym rozładowa, jeżeli przy rozładunku nie dostrzegł uszkodzenia towaru, ma 7 dni na pisemne powiadomienie spedytora o wykryciu uszkodzenia);

9. rozładowca sporządza udokumentowany protokół szkody, który wraz z oryginałem listu przewozowego jest podstawą dochodzenia roszczeń, jeden oryginał protokołu musi otrzymać spedytor;

10. utrata oryginału listu przewozowego przez rozładowcę w zasadzie uniemożliwia mu dochodzenie jakichkolwiek roszczeń.

Podstawowe zasady rządzące drogowym przewozem towarów mówią, że:

1. przewoźnik, a tym samym spedytor odpowiada za liczbę i stan zewnętrzny sztuk przewozowych przyjętych do przewozu;

2. sprawdzenie zawartości sztuk przewozowych może odbyć się wyłącznie w trybie odrębnego i odrębnie płatnego zlecenia;

3. jeżeli stan zewnętrzny sztuk przewozowych nie zdradza oznak uszkodzenia czy ingerencji, przyjmuje się, że towar został wydany w stanie, w jakim został przyjęty.

W drogowej spedycji drobnicowej stosuje się najczęściej następujące współczynniki przeliczeniowe objętości do wagi:

• podstawowy - 1 m³ = min 330 kg;

• pomocniczy - 1 metr ładowny skrzyni pojazdu = min. 1850 kg.

W przypadku, kiedy wymiary ładunku lub masa zestawu przekraczają normatywy, aby przewóz mógł być zrealizowany należy wystąpić o zezwolenie. Każdy kraj ma wyznaczone odpowiednie jednostki administracyjne, które wydają zezwolenia na przewóz ponadgabarytowy. Aby otrzymać zezwolenie, należy złożyć określony przepisami wniosek, w którym oprócz opisu ładunku i zestawu, jaki zostanie użyty do transportu, musi być podana trasa. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w Polsce zezwolenia takie wydaję GDDKiA. Ma na to 14 dni.

---