Swoistość danej metody będzie mówiła o zdolność do wykrywania w danej złożonej próbie biologicznej jednej tylko substancji która nas interesuje

Matryca analityczna danej próby to wszystkie dodatkowe substancje towarzyszące substancji którą chcemy oznaczyć

Błąd analityczny stanowi przesunięcie wartości średniej dla serii pomiarów w tej samej próbce kontrolnej w stosunku do nominalnej wartości stężenia badanej substancji

Receptory insuliny - należą do grupy błonowych receptorowych kinaz tyrozynowych, mają fragment receptorowy odpowiedzialny za wiązanie się z insuliną, mają domeny cytoplazmatyczne, białka IRS

Przyłączenie cząsteczki hormonu do receptora powoduje jego dimeryzację i autofosforylację reszt tyrozynowych w domenach cytoplazmatycznych, następnie aktywny receptor katalizuje fosforylacje reszty tyrozyny w białkach IRS co może prowadzić do uruchomienia dwóch szlaków sygnalnych w kierunku podziałów komórkowych.

Białka IRS - odgrywają kluczową rolę w insulinooporności, odpowiada za wiązanie insuliny i przekazuje sygnał do jądra komórkowego

• gdy są duże stężenia glukozy we krwi jest ona przekształcana do sorbitolu przez reduktazę aldehydową, w reakcji tej potrzebne jest NADPH jako siła redukcyjna reakcji

• NADPH zapobiega stresowi oksydacyjnemu więc gdy jest go za mało komórki są na ten stres podatne

• sorbitol jest utleniany do fruktozy kosztem redukcji NAD+ do NADH

• jak jest za wysokie stężenie NADH mitochondria zaczynają intensywnie pracować, zostaje wytworzonych dużo reaktywnych form tlenu. Powoduje to uszkodzenie mitochondriów, stres oksydacyjny i stany zapalne komórki

Nefropatia cukrzycowa

Zwiększenie przepuszczalności w kłębuszkach nerek(zwiększenie wytwarzania błony podstawnej)

→ mikroalbuminuria(wydalanie albuminy w moczu) →Białkomocz okresowy → Proteinuria utrwalona(nefropatia.wydalanie białka w moczu) → Upośledzenie czynności nerek

Chylomikrony

• są wytwarzane w jelicie układu pokarmowego i zawierają lipidy z pokarmu, są bardzo duże i ich zadaniem jest transportować lipidy z naszego pożywienia i odpowiednio je przekazywać.

• uwalniają składniki do różnych tkanek, a pozostałości kierowane są do wątroby.

• wątroba uzyskuje część składników pochodzących z pokarmów oraz część z lipidów trafiających do wątroby z tkanek obwodowych

• Wątroba musi wytworzyć lipoproteiny o b.niskiej gęstości(VLDL) z których będą powstawały w krwioobiegu cięższe formy IDL a z nich LDL, które będą transportowane do komórek tkanek obwodowych. LDL są odpowiedzialne za transportowanie cholesterolu do tkanek obwodowych. W komórkach tkanek obwodowych nadmiar cholesterolu będzie przekształcany do jego estrów, a estry będą pakowane do HDL i transportowane zwrotnie do wątroby. Komórki wątroby wykorzystują estry cholesterolu do wytworzenia VLDL, jeżeli nie ma takiej możliwości, nadmiar cholesterolu jest przekazywany do żółci i wydalany z organizmu

Lipoproteina A: jest ścisła zależność między udziałem lipoproteiny A, a ryzykiem zmian miażdżycowych i choroby niedokrwiennej serca. Zawiera dodatkowo apo A to białko jest wytwarzane przez komórki wątroby ale doczepiane do lipoproteiny dopiero w krwioobiegu do LDL. Apo A uwalniana w dużej ilości przez wątrobę będzie zmuszała do remodelowania struktur naczyń krwionośnych. Jeżeli wystąpi nadmierna remodulacja to naczynia będą tworzyły się w sposób nieprawidłowy. Będzie sprzyjała tworzeniu się komórek piankowatych.

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi choroby niedokrwiennej serca są cukrzyce, nieprawidłowy metabolizm lipidów oraz nadciśnienie.

Niedokrwienie mięśnia sercowego może wywołać:

• upośledzenia biochemicznej funkcji śródbłonka naczyń

• stopniowego zmniejszania światła naczynia przez rozwijającą się blaszkę miażdżycową, jej pękanie i powstające na niej agregaty płytkowe i mikroskrzepy

• powstanie z różnych powodów jakiegoś skrzepu który zablokuje mechanicznie przepływ krwi

Ischemia to dla komórek mięśnia sercowego gwałtowne zaprzestanie dostarczania tlenu

Troponina I i T

pojawiają się bardzo szybki, w bardzo dużych ilościach, są to markery bardzo czułe

Kinaza kreatynowa

charakterystyczna dla mięśnia sercowego MB, wczesny marker enzymatyczny, pojawia się po 4-6h i utrzymuje się 24h

Dehydrogenaza mleczanowa

najpóźniejszy enzym pojawia się po ok50h po przebytym zawale i utrzymuję się we krwi stosunkowo długo

Aminotransferaza asparaginianowa

pojawia się wcześniej niż dehydrogenaza mleczanowa ale jej poziom szybciej spada, AST tak jak dehydrogenaza mleczanowa jest uwalniana z różnych uszkodzonych komórek m.in. komórki nowotworowe w wątrobie

Hormony wytwarzane ektopowo to hormony patologicznie wydzielane przez zmiany nowotworowe różnych narządów

Angiogeneza to proces tworzenia nowych naczyń włosowatych

Komórki piankowate - komórki układu immunologicznego, monocyty przekształcone w makrofagi zainfekowane bakteriami, które osiadają w miejscu uszkodzenia nabłonka. Pochłaniają cząsteczki cholesterolu LDL. Pod wpływem wydzielanych przez nie substancji dochodzi do postępującego uszkodzenia śródbłonka naczyniowego, namnażania komórek mięśniowych ściany naczyniowej i dalszego napływu komórek układu odpornościowego.

Albumina - syntetyzowana w wątrobie. U zdrowego pacjenta występuje jeden rodzaj albuminy, gdy występują dwa - bisalbuminemia. Brak frakcji albuminowej to analbuminemia. Albumina pełni rolę nieswoistego transportera bilirubiny, hormonów witamin, kw.tłuszczowych, oraz substancji wchłoniętych w jelitach i transportowanych do wątroby.

Białko C-Reaktywne (CRP) - glikoproteina, jego znaczny wzrost obserwowany jest w pierwszej dobie uszkodzenia tkanek(zawał, białaczka, odrzucenie przeszczepu), bierze udział w klasycznej drodze aktywacji dopełniacza

Haptoglobina - białko odpowiedzialne za transport i wiązanie hemoglobiny pozakomórkowej. Tak powstały kompleks jest szybko fagocytowany przez komórki układu siateczkowato-śródbłonkowego, to zabezpiecza nerki przed niszczącym działaniem Hemoglobiny i zatrzymuje żelazo w organizmie.

Ceruloplazmina CER - jedna cząsteczka CER wiąże 6-7 atomów miedzi. Jest to białko katalizujące utlenienie Fe²⁺ do Fe³⁺ co umożliwia jego wiązanie z transferazą. W 80% odpowiada za właściwości antyoksydacyjne osocza. Niedobór CER związany jest z chorobą Wilsona. Ciąża, doustne środki antykoncepcyjne, martwica tkanek powodują indukcję syntezy tego białka. Zwiększenie stężenia CER skutkuje zielonym zabarwieniem surowicy.

Funkcje kanalika dystalnego są regulowane przez wazopresynę, wzrost stężenia tego hormonu powoduje intensywną resorpcję wody i produkcję zagęszczonego moczu

Funkcją kanalika proksymalnego jest sekrecja czyli wydzielanie z krwi do światła kanalika substancji przeznaczonych do wydalenia(leki, hormony)

Dyslipidemie prowadzące do ischemii mięśnia sercowego

Mechanizm miażdżycy

Wysoki poziom LDL → mLDL → pochłanianie mLDL przez makrofagi → tworzenie komórek piankowatych → rozpad komórek piankowatych i powstanie pozakomórkowych złogów cholesterolu → powstawanie blaszki miażdżycowej → postępujące zamykanie światła naczyń → ograniczenie przepływu krwi i tlenu → uszkadzanie blaszki miażdżycowej → zakrzep i całkowite zamknięcie naczynia → ischemia

Czynnik jądrowy NF-kB jako jedno z białek, które aktywuje geny związane ze stanami zapalnymi jest głównym regulatorem procesu powodującego nowotwór. W stanie nieaktywnym (związany z inhibitorem) znajduje się w cytoplazmie. Aktywują go cytokiny w obecności reaktywnych form tlenu na skutek zapaleń. Inhibitor ulega wtedy fosforylacji i kierowany jest do degradacji w proteasomie, a NF-kB ulega translokacji do jądra komórkowego. Ten czynnik transkrypcyjny przede wszystkim nasila stres oksydacyjny co wiąże się z wytworzeniem dużych ilości reaktywnych form tlenu, uszkadzaniem składników komórki i aktywacją ekspresji onkogenów. Ponadto poprzez wpływ na niektóre geny wywołuje: proliferację komórek nowotworowych (gen cykliczny D1), angigenezę (VEGF), metastazę (geny metaloproteaz).

Stres oksydacyjny

W warunkach prawidłowych w organizmie istnieje równowaga pomiędzy utleniaczami a przeciwutleniaczami. Wzrost produkcji wolnych rodników lub spadek aktywności antyoksydacyjnej powoduje zachwianie tej równowagi w kierunku reakcji utlenienia, co nazywane jest stresem oksydacyjnym.
Podczas stresu oksydacyjnego stacjonarne stężenia reaktywnych form tlenu (RFT) znacznie wzrastają. Przyczyną stresu oksydacyjnego mogą być: wzrost szybkości wytwarzania RFT, niedobory niskocząsteczkowych antyoksydantów, unieczynnienie niektórych enzymów o działaniu antyoksydacyjnym. Stres oksydacyjny ma charakter fizjologiczny (np. wskutek wysiłku fizycznego) lub patologiczny (np.: stany zapalne, reperfuzja po niedokrwieniu, starzenie się.

Żółtaczka miąższowa
-uszkodzenie hepatocytów w wyniku infekcji wirusowej
-żółtaczka toksyczna
-uszkodzenie wątroby w trakcie neutralizacji enzymów
-żółtaczka w przebiegu marskości (komórki wątroby narażone na działanie np. alkoholu)
-hepatocyty nie potrafią wychwytywać bilirubiny z krwi i wiązać jej z kwasem glukuronowym i przekazywać dalej
Żółtaczka miąższowa jest spowodowana pierwotnym schorzeniem komórek wątrobowych. Schorzenie to powoduje nagromadzenie się barwników żółciowych w miąższu i przenikanie ich do krwi. Wchodzą tu w g różne czynniki zapalne, toksyczne i mechaniczne: z zalegającej żółci powstają zakrzepy żółciowe, które zamykają światło drobnych międzykomórkowych kanalików żółciowych. Postać tę niektórzy badacze wyodrębniają jako żółtaczkę zapalną.

---