Psychologowie kliniczni - w szpitalach, paradniach zdrowia psychologicznego , ambulatoriach przyszpitalnych, kilnicznych, w przypadku zaburzen dzieci i młodzieży szkolić psychologów klinicznych.

Definicja psychologi klinicznej

Jest to dziedzina psychologii stosowanej, która posiada odrębny od innych działów psychologii obszar badań i praktyki.

Obszar ten stanowią :

• Szeroko przyjęte zaburzenia psychiczne czy zaburzenia zdrowia i zachowania , Antoni Kępiński

• Ich uwarunkowania

• Ich diagnozą, terapią i rehabilitacja

• Zapobieganie im (profilaktyką i promocją zdrowia ) tworzenie stowarzyszen ,fundacji

Antoni Kępiński - polski psychiatra. Kępiński był lekarzem, naukowcem, ale także humanistą i filozofem.Jest znany miedzy innymi jako twórca koncepcji metabolizmu energetyczno-informacyjnego i psychiatrii aksjologicznej., podejscie humanistyczne , leki na dalszym planie , zaczeto odchodzić od elektrowstrząsów,

„Rytm życia”

„Psychopatologie”

„Ozdrowiu i chorobie nie decyduje jakość a ilość objawów”

Psychologia stosowana

Już w 1908r, sformułowano zadania stosowane w psychologii w różnych dziedzinach (Hugo Munsterberg ) Pomost gwarantujący ,ze działania praktyków będą słuszne . Pomost między teorią a praktyką .

Dziłały:

- wychowanie (prawidłowości wychowania )

- medycyna ( psychiatria, psych. Kliniczna)

- sztuka ( art. Terapia)

- ekonomia

-prawo

Psychologia kliniczna

Wprowadził Lightmer Witmer w 1896r.stworzyl pierwszą klinikę psychologiczną w USA na Uniwersytecie Pensylwania , zajmującą się pomocą z zaburzeniami mowy ( artykulacji, autyzm , mutyzm wybiórczy, płynnoscią mowy (jąkanie się )). Założył pismo „Klinika psychologiczna” W pierwszym numerze określił psychologie kliniczną jako nowy zawód „pomagający”

Od tej pory psychologowie kliniczni pracowali w instytucjach psychiatrycznych , zajmujący się diagnostyką psychologiczną.

Dwa nurty aktualne do dzisiaj :

- w modelu psychometrycznym (stosuje się testy)

- lub behawioralnym (obserwacyjnym)

Dopiero w 1947r. stworzono pierwszy proram uniwersytecki tego przedmiotu (USA) systemacznie wprowadzany do kształcenia różnych zawodów.

W Polsce Pychologia kliniczna uznawana jest za specjalność medyczną z wyodębinieniem :

• Psych. Kilniczna dziecka

• Psych kliniczna dorosłego człowieka

• Neuropsychologia

Historia psychologii:

• Okres prehistoryczny

• Od starożytności do drugiej połowy XIX w. - uznawana jako częśc filozofii (teoria poznania)

Źródła psychologii jako nauki - w odryciach ery nowożytnej :

-fizjologie

- fizyka (mechanika XVIIIw.)

- odkrycie ewolucji przez Karola Darwina

- systematyczne obserwacje zachowania zwierząt - w połowie XIX w. Lorenz odkrył,że u ptaków zapisane w kodzie genetycznym jest zachowanie pozwalające się na przywiązywanie do obiektu , które jest gwarantem rozwoju . Np. kaczek po wykluciu podążały za każdym obiektem, na bazie tego powstała teoria przywiązania , wskazująca ,ze powinien być jeden stały obiekt.

PSYCHOLOGIA jako nauka - wielkie szkoły psychologiczne

STRUKTURALIZM - (Wilhelm Wundt) , pierwszy założyciel szkoły psychologii założył pierwsze laboratorium psych. W Niemczech

Przedmiot : struktura podstawowych elementów , doświadczenia

Imtrospekcja - w psychologii, analiza własnych stanów psychicznych, myśli i przemyśleń.

Podejście to jest stosowane w kognitywistyce symbolicznej w badaniach samo-świadomości,

Metoda : introspekcyjny opis

FUNKCJONALIZM- William James ( 1842-1910) wydał „zasady psycholgii”

Przedmiot : procesy psychiczne, strumień świadomości, znaczenie potrzeb

Metoda : zastosowanie psychologii w różnych dziedzinach życia , aplikacje- w jaki sposób wyniki badań można aplikowac do praktyki w życie

BEHAWIORYZM - John Watson (1878-1959) , koncepcja istniejąca do dziś , tu np., czarna skrzynka bodziec reakcja,

Metoda: obserwacja zewnetrzna, eksperyment badawczy, , zwrócenie uwagi na czynniki kształtujące zachowanie

PSYCHOANALIZA - Zygmunt Freud ( 1856-1939) -

Przedmiot: nieświadome motywacje ( ujawniają się np. w snach), świadomość, podświadomość/ przedświadomość - Obejmuje ona treści niebędące obecnie w polu świadomości (treści stłumione - w przeciwieństwie do treści wypartych, należących do sfery nieświadomości), lecz które mogą być łatwo aktywizowane i powrócić do świadomości. Jesteśmy wstanie je przywrócić, ale np. w hipnozie

Auto i allopsychiczne - orientacja auto - oznacza ,ze jednostka wie kim jest, a allo dotyczy sytuacji w której jest

Metoda: introspekcja, obserwacja kliniczna.

Stworzenie pierwszej systematycznej formy psychoterapii, POMIAR W PSYCHOLOGII - twórca pierwszych testów Alfred Binet (twórca (wraz z Teodorem Simonem) pierwszego zestawu testów do pomiaru inteligencji. Profesor Sorbony. (1857-1911) dostał zamówienie od rządu Francji ,

Psychologia kliniczna obejmuje elementy :

• Biopsychologia

• Psychologia poznawcza

• Psychologia rozwojowa

• Psychologia osobowości

• Psychopatologia

• Psychologia społeczna

Medycyny ( przede wszystkim psychiatria)

• Psychosomatyka - szuka zależności w funkcjonowaniu psych i somatycznym

• Psychologii medycznej - zajmuje się pacjentami , jak wpływa pobyt na człowieka w szpitalu

• Promocja zdrowia ( psychologii zdrowia )

• Psychoterapia

• Rehabilitacja

Poglądy na przyczyny zaburzeń psychicznych - w perspektywie historycznej

1. Era sił nadprzyrodnicznych

1. Okres prehistoryczny

2. Starożytnośc

3. Średniowiecze

2. Era choroby organicznej ( wiek XIX w.)

1. Teoria bakteryjna - odkrycie zwiazku paraliżu postępującego , - peranalogia ,

2. Teoria uszkodzen układu nerwowego przez czynniki „endogenne” np. Kraeppelin - Dementia praecox - choroba po uszkodzeniach mechanicznych

3. Era teorii psychologicznych - okres powojenny ( psychoanaliza , behawioryzm- był odpowiedzią na psychoanalizę , teorie humanistyczne ) - Rogers , Maslow, człowiek a swej

4. Era teorii biopsychospołecznej - wspólczesna era

Podejście biopsychospołeczne - musimy znać

• 
  
  Mechanizmy biologiczne

• 
  Procesy psychologiczne (zachowanie )

• 
  Wpływy społeczne

Biospołeczny model zaburzeń psychicznych

Predyspozycje

Genetyczne

Sytuacja

Społeczna

( jena sytuacja spowoduje

ze pojawią się objawy)

Myślenie liniowe obajw moczenie się w nocy dziecka szuka przyczyny, zbadać nerki , pęcherz moczowy

Myślenie cyrkularne pozwala zobaczyć jak kontekst wpływa na objaw i na odwrót

Metody badań tosowane w psych klinicznej :

• Obserwacja

• Wywiad psychologiczny - fundamentalna metoda

• Wywiad standaryzowany ( przeprowadzony zgodnie z zaplanowanymi pytaniami z notowaniem odpowiedzi przed badającego , , może wypełniać także sma pacjent )

• Testy wypełniane przez obserwatora w formie kwestionariuszy - służace przede wszystkim do standaryzowanej oceny , stanu klinicznego np. testy Hamillona do oceny naisleń depresji.

• Testy uzdolnień - pozwalające przewidywać co jednostka będzie zdolna wykonać w przyszłości , jeśli nie będzie miala odpowiednie warunki kształcenia i motywacje

• Testy inteligencji- testy bardzo ogolnych uzdolnień,- testy bedące podstawą do określenia uzdolnien np. Belislera , Test dla dorosłych WAIS i testy dla dzieci W…. ,

• poprzez wystandaryzowany zestaw zadań ( np., testy inteligencji Wechslera , testy dojrzałosci szkolnej ) badanie inteligencji słownej

• -poprzez mierzenie teoretycznie złożonej funkcji wskazującej na ogólną inteligencję ( np. testy Ravena) bada inteligencje nie słowną

• Testy uzdolnień szczególowych ( wykorzystywane np. w poradnictwie zawodowym , np. testy wyobraźni technicznej, uzdolnień językowych, muzycznych)

• Testy osiągnięć , badające co jednostka może wykonać co umie obecnie ( np. jak dobrze rysuje , czy jaki poziom wiedzy w danej dziedzinie - testy egzaminacyjne) - wykazuje zy choroba ma deradujący wpływ na jednostkę , wykonuje się je przed i po leczeniu .

Testy osobowości , badające wymiary i cechy osobowości

Metody : kwestionariuszowe:

• dotyczących wielu róznych cech ,obejmujący całość psychiki, np., MMP (WISAD) Neofii , kwestionariusz osobowości Cattella - polega na tym , plik karteczek z różnymi stwierdzeniami tego typu przeżywam lęk , osoba badana ma trzy pudełka , często , rzedko, nigdy , , wrzucaja karteczki , diagnozuje osobowośc i objawy

• dotyczące bardzo szczegółowych poszczególnych cech , jak np. poziom lęku ( test Spilbergere - lęk jako stan , lęk jako cecha) poziom objaw klinicznych ( testy objawów , skale wypełniane przez pacjenta np. Skala Depresji Becka

• metody projekcyjne - dające informacje o cechach badanego w sposób pośredni np.

test plam atramentowych Roschacha, test apercepcji tematycznej czy test zdań

niedokończonych

• Kwestionariusze do badania zagadnień szczególnych związanych z celem badania (np. kwestionariusze do badania postaw, samooceny, mechanizmów, radzenia sobie, miejsca kontroli, poczucia koherencji

Temperament jest wrodzony i jest odpowiedzialny za to jak szybko reagujemy, intensywnośc , długość,

Osobowość jest odpowiedzialna

Osobowośc zaliczana do tego co wytwarza- się w interakcji na przestrzeni lat . temperamet - osobowośc - zależności

Skala depresji Becka - twórca modelu wyjaśnijące zkąd bierze się depresja , terapeuta poznawczy

- metody projekcyjne dające informacje o cechach badanego w sposób pośredni np. test Apercepcji Tematycznej czy test zdań niedokonczonych

PODSTAWY PSYCHOTERAPII

• Psychoterapia jest metodą leczenia za pomoca środków psychologicznych

• Definicja klasyczna Jaspera z początku XX w „jest nazwą wszystkich metod leczenia, które działają na ciało i psyche za pomocą środków działających na psyche”

• Psychoterapia opiera się na diagnozie medycznej, odwołuje się do koncepcji zdrowia i choroby. Powinna przebiegać w stałej współpracy z lekarzem psychiatrą

Wychowanie- opiera się na diagnozie moralnej , dokonywanej na podstawie koncepcji wskazujących na to, co jest dobre a co złe w ogóle. Umozliwia drugiemu człowiekowi przyswojenia systemu norm, które uważane są powszechnie za dobre, słuszne, prawdziwe. Wychowawca uważany jest za tego, który wie co jest dobre a co złe. Uzasadnienie przekazywanych norm wychowawca znajduje we własnym doświadczeniu życiowym, światopoglądzie, w określonej etyce oraz w prawie. Wychowawca ponosi moralną odpowiedzialność za słusznośc i prawdziwość przekazywanych norm.

Pomoc psychologiczna- opiera się na diagnozie psychologicznej, podporządkowanej temu co dla konkretnego człowieka jest korzystne- dobre a co niekorzystne-złe. Ma na celu pomoc w rozwiązaniu problemu, konfliktu w sposób korzystny dla osoby. Pomagający uważany jest za eksperta, proponuje pewne sposoby myślenia, przezywania, doświadczenia, które mogą być pomocne w znalezieniu rozwiązania problemu.

Nurty w psychoterapii:

• Psychoanaliza

• Behawioryzm

• Orientacja poznawcza

• O. humanistyczna

• O. systemowa

• Somatoterapia

Def. Psychiterafii L Grzesiuk

W tak ujmowanej psychoterapii związek między psychoterapeutą a pacjentem jest często w sposób swiadomy wykorzystywany jako jeden z podstawowych środków leczenia

Psychoterapia:

• Indywidualna

• Grupowa

• Rodzinna

Z wyjątkiem somatoterapi głównym narzędziem jest rozmowa

PSYCHOTERAPIA INDYWIDUALNA

• P. indywidualna- 1 pacjent, bezpośredni kontakt, kontakt słowny: najczęstsza metoda w leczeniu otwartym

• Wymaga od terapeuty doświadczenia, rzetelnej wiedzy i umiejętności bycia z drugim człowiekiem

• Pacjent podejmuje się uczestniczenia zawsze z nadzieją, że zostanie bezwarunkowo zaakceptowany i otrzyma pomoc

Wymagania do nazwania procesu psychoterapią: kategorie postepowania:

1. postawienie wstępnej diagnozy

• źródło zaburzeń

• rodzaj zaburzeń

• motywacja pacjenta do zgłoszenia się na psychoterapię

2. zawarcie kontraktu terapeutycznego- ustalenie z pacjentem celu i form pracy terapeutycznej

3. organizacja procesu psychoterapii

• przygotowanie pacjenta do procesu zmian

• praca nad właściwymi problemami pacjenta

1. zakończenie psychoterapii

psychoterapia- jest formą leczenia opartą na współpracy i potrzebna jest motywacja

Diagnoza- zbieranie i klasyfikowanie przez terapeutę informacji o pacjencie. Jest stawiana przez cały czas trwania terapii- proces rejestrowania i rozumienia zmian funkcjonowania pacjenta w miarę trwania terapii

stawiane hipotezy podlegają weryfikacji, ale zawsze następuje wstępne rozpoznanie czy należy podjąć psychoterapię i jaką przyjąć strategie. Bare są pod uwagę: źródło, rodzaj zaburzeń, rodzaj motywacji skłaniającej pacjenta do podjęcia psychoterapii

informacje pochodzą ze słów i niewerbalnej ekspresji [pacjenta, z inf lekarskich, z dokumentacji, od osób związanych z pacjentem, zawsze za wiedzą i zgodą pacjenta- wszystkie formy zbierania inf o pacjencie musza mieć zgode

stosowanie psychoterapii musi wynikać z zaburzeń wywołanych przez patologiczne mechanizmy psychiczne. Celem jest ich wyeliminowanie.

Ważna jes diagnoza funkcjonalne nie nozologiczna

Kontrakt okresla:

Czas trwania terapii, warunki odwoływania sesji, umowa o wykorzystywanie urządzeń, nagrań

Częstotliwość spotkań

Długośc sesji

Wysokość i formy opłat

Sposób komunikowania się między sesjami

Ustalenie wykorzystania czasu między sesjami (ustalenie czasu potrzebnego do wykonania zadań ustalonych na sesji)

Wykład 2 15.03.2012

PSYCHOTERAPIA GRUPOWA:

- najważniejsza jest integracja i pewne specyficzne normy wykreowane przez grupę,

- korzysta (bazuje) się na siłach tkwiących w ludziach i grupie w celu wprowadzenia porządanych zmian u uczestnikiów grupy.

Terapia grupowa jest sztuczną społecznością, gdzie wszelkie zjawiska są monitorowane

- Cel psychoterapii grupowej to indywidualne zmiany zachowania poszczególnych członków,

-Zmiany następują dzięki aktywności wszystkich członków grupy i zamierzonych działań terapeutycznych

-relacje między uczestnikami w grupie są wyzyskiwane przez terapeute dla celów leczniczych,

- grupy terapeutycznej nie można traktować jako sumy jednostek

- relacje w grupie tworzą specyficzny mikrokosmos

- wzajemny sposób odnoszenia się do siebie jest przedmiotem uwagi terapeuty i uczestników

- grupa jest traktowana jako miejsce zdobywania nowych korektywnych doświadczeń z ludźmi czy wypróbowania nowych zachowań

- grupa to analog grupy rodzinnej z tendencją do wchodzenia w takie związki jakie bywają w rodzinie.

Psychoterapia grupowa nie tylko dopuszcza, lecz wręcz zaleca ujawnianie uczuć, eksplorowanie indywidualnych doświadczeń w tym społecznie uznanych za wstydlliwe lub nieakceptowane przez ludzi.

Dynamika grupy - prawidłowości socjologiczne i psychologiczne wynikające z kształtowania się w małej grupie zjawisk komunikacyjnych, tworzenia się spójności, poczucie bezpieczeństwa w grupie, kształtowanie się swoistych dla danej grupy norm i zasad funkcjonowania. Jest kluczem do realizacji stawianych celów terapeutycznych. Istotą dynamiki grupowej jest OBSERWACJA ZACHOWAŃ uczestników pod kątem interakcji i współdziałania.

PODZIAŁ GRUP:

• Grupy zamknięte- ten sam skład uczestników (+pracownik terapeuty), mają określony podział zasad.

• Grupy otwarte- włączają się nowi uczestnicy, wyleczeni odchodzą

• Liczba uczestników- optymalna 6-12 osób, ma być tak ustalona, aby na każdej sesji wszyscy uczestnicy mieli szanse wypowiedzi.

• Czas trwania terapii - najmniejsza zalecana liczba godzin w grupach zamkniętych to 40-60 h - terapia krótkoterminowa.

Rodzaje grup:

• Treningowe- służące rozwojowi jednostki

• Terapeutyczne

• Samo

Metody pracy:

- psychoterapia grupowa, socjoterapia, trening interpersonalny, psychoedukacja, warsztaty psychologiczne, społeczność terapeutyczna.

Rodzaje grup:

• Nastawiona na modyfikację zachowań

• Inspirowana koncepcjami teorii humanistycznej

• Uświadamiające- uwrażliwiające- grupa rozwoju świadomości, rozwoju osobistości

• Pracy z ciałem- świadomość ciała- samoterapia

• Medytacyjne- inspirowane Kulturą Wschodu

• Terapia przez sztukę pracę

• Zorientowanie na jeden problem, a inspiracje czerpię z różnych źródeł dla narkomanów, ofiar przemocy, dzieci, matek…

CELE PRACY GRUPOWEJ:

• Terapeutyczne

• Rozwojowe

• Profilaktyczne

• Osobiste

• Psychoedukacyjne

YALOM- terapeuta grupowy

Czynniki grupowe, uzdrawiające:

• Poczucie powszechności

• Uzyskiwanie informacji na temat tego jak inni myślą, zachowują się

• Obserwacja alternatywnych sposobów reagowania

• Uzyskiwanie informacji zwrotnych na swój temat od innych osób

• Ćwiczenie zachowań alternatywnych

• Ćwiczenie umiejętności praktycznych

RYZYKO PRACY GRUPOWEJ:

• Przyśpieszenie Kryzysu osoby

• Poczucie wewnętrznego osłabienia z powodu skontaktowania się ze smutkiem

• Odkrycie konfliktowych obszarów, towarzyszy cierpienie i nowy poziom świadomości z którym trudno sobie poradzić

KONTRAKT GRUPOWY:

- Między grupą a terapeutą i z każdym członkiem indywidualnie

- Cel grupy- kontrakt dotyczy celów- dyskusja

- Czas i miejsce spotkań (ile spotkań) gdzie i kiedy

Cele mogą być przedmiotem dyskusji 1,2 spotkań, pobudzona zostaje interakcja i zaczyna się leczenie.

FREKWENCJA- regularność uczestniczenia w sesjach. Częsta nieobecność jest przejawem oporu.

- utrzymanie tajemnicy, o własnych przejściach wolno rozmawiać ale nie o innych z grupy

-Kontakty członków grupy poza sesjami są NIE WSKAZANE!

Fazy rozwoju grupy terapeutycznej:

• Orientacji- funkcjonowanie grupy, prezentacja własnej osoby, wytyczenie obowiązków, wzajemne porównywanie, określenie właściwego miejsca.

• Konfrontacji- z innymi członkami grupy

• Eksplorowania

• Pogłębianie eksploracji- problemów na poziomie indywidualnym i grupowym

• Ukończenie terapii


Zagadnienie normy

• Nienormalność

• Anonimowość

• Choroba psychiczna Przeciwstawieństwa normy

• Choroba umysłowa

• Zaburzenia psychiczne

Względność normy

• Płeć

• Wiek

• Kontekst

• Kompetencje

• Kultura

Zawsze gdy ustala się normę to ustala się jej przeciwieństwo oraz układ odniesienia

-Skuteczność normy określa jej praktyczne konsekwencje i użyteczność

-Gdy rozmowa staje się absurdalna powoduje niszczące zjawisko np. rasizm- idea zmienia się w ideologogie

WSKAŹNIKI ZABURZEŃ:

1. Cierpienie, lęk

2. Nieprzystosowania/ działania które szkodzą własnym celom i/lub kolidują z celami potrzebami otoczenia

3. Irracjonalność/ zachowanie niezrozumiałe dla innych

4. Nieprzewidywalność lub zmienność w tych samych sytuacjach, utrata kontroli

5. Niekonsekwencja i rzadkość statystyczna/ zachowanie sprzeczne ze społecznymi standardami tego co moralne i społecznie porządane

6. Tworzenie poczucia zgorszenia/ poczucie frustracji i dyskomfortu.

WYKŁAD 3 22.03.12

Patologiczne funkcjonowanie psychiczne- zakłócenia procesów emocjonalnych, behawioralnych lub myślowych prowadzące do cierpienia psychicznego lub ograniczające zdolność jednostki do osiągania własnych celów.

Co czuje- emocjonalne

Co myśli- poznawcze

Co robi- behawioralne

Psychopatologia:

• Obszar badań psychologicznych, którch celem jest zrozumienie indywidualnej patologii funkcjonowania umysłu, nastroju i zachowania

• Rozpowszechnianie objawów/ co 4 wizyta u lekarza

• Koszty indywidualne, rodzinne społeczne

Modele psychopatolgii:

Medyczne:

• System klasyfikacji

• Fizyczne podłoże zaburzeń

• Zorientowanie na patologie organiczną

• Przyczyny chorób w deficytach struktóry mózgu lub funkcjonowania neurobiologicznego

Psychologiczne:

• Żródła zaburzeń i mechanizmy podtrzymujące tkwią w funkcji psychologicznej:

• Procesy poznawcze, uczenia się, emocjonalne, motywacyjne

• Czynniki rodzinne, społeczne, kulturowe

• Procesy intrapsychiczne

Klasyfikacje zaburzeń psychicznych DSM, ICD- 10

-Jednolity zestaw terminów, rozumienie etiologi, planowość leczenia

Główne typy zaburzeń psychicznych

• Powstające w dzieciństwie i adolescencji

• Organiczne

• Psychosomatyczne

• Seksualne

• Uzależnienia

[u dzieci i młodzieży nie mówimy o zaburzeniach osobowości]

KLASYFIKACJA

• Zaburzenia osobowości /narcystyczne, antyspołeczne, bordeline/

• Zaburzenia dysocjacyjne /zakłucenia integracji tożsamości, pamięci, świadomości, rozszczepienie osobowości/

• Zaburzenia lękowe /lęk bezprzedmiotowy, paniczny, fobie, obsesyjno- kompulsywne/

• Zaburzenia afektywne /epizodyczne zaburzenia nastroju, psychoza dwubiegunowa /maniakalno- ekspresyjna, depresja jednobiegunowa/

• Zaburzenia schizofreniczne /dezintegracja osobowości, zniekształcenie percepcji, emocje stępniałe, myśli mowa, dziwaczny ty zdezorientowany, katatoniczny, paradoidalny/

PSYCHOPATOLOGIA DZIECI

• Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja Corób i Problemów Zdrowotnych Światowej Organizacji Zdrowia ICD 10

• Klasyfikacja Chorób i Zaburzeń Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego DSM

Zaburzenia emocjonalne rozpoznawalne w dzieciństwie F93

F93.0- Lęk przed separacją w dzieciństwie

F93.1 - Zaburzenia lękowe w postaci fobii w dzieciństwie

F93.2 - Lęk społeczny w dzieciństwie

F93.3 - Zaburzenie związane z rywalizacją w rodzeństwie

Deidentyfikacja- proces rozwojowy, młodsze rodzeństwo chce zaznaczyć obecność i robi coś przeciwnego niż starsze rodzeństwo.

Kontridentyfikacja- z powodu konfliktu np. córka mówi, że nie chce być taka jak jej matka, ale i tak się taka staje.

KONCEPCJA MARGARET MAHLER

• Faza pierwotnego autyzmu

• Faza symbiozy

• Faza separacji/ indywiduacji

Indywiduacja- proces intrapsychicznej organizacji psychiki dziecka,

cena: lęk i poczucie utraty= lęk separacyjny

Lęk separacyjny- pierwowzór lęków, powracających, odtwarzanych w podświadomości sytuacjach.

Teoria relacji z obiektem Melania Klein

Rozwój dziecka jest przejściem przez dwie pozycje: schizo-paranoidalną i depresyjną. W pierwszym wypadku niepokój dotyczy ego i jego przetrwania i jest odbierany początkowo jako strach przed unicestwieniem i prześladowaniem.

/mechanizm rozszczepienia i projekcji/.

Natomiast w pozycji depresyjnej niepokój przybiera postać obawy przed utratą obiektu

/postawa obronna skoncentrowana na reparacji/.

Reparacja- człowiek próbuje znaleść sposoby żeby się uwolnić od tego lęku.

John Bowlby- Teoria przywiązania

• Dziecko rodzi się jako istota nastawiona do wszystkich przyjaźnie

• Odruchowo kieruje głowe w strone z której dobiega głos i zapach matki

• 6 tydzień życia odruchowy wrodzony uśmiech

• 12 tydzień uśmiech społeczny

• 6/7 miesiąc lęk przed obcymi

• 8 miesiąc lęk przed rozdzieleniem

Faza I : Korzenie przywiązania zachowania wywołujące bliskość i sygnalizuje potrzeby

Faza II: dziecko zawęrza pole działania gestów przywiązania

Faza III: bezpieczna baza, dziecko poszukuje bliskości

Specyficzne zaburzenia umiejętności szkolnych F81

F81.0 - specyficzne zaburzenia czytania- dysleksja

F81.1 - Specyficzne zaburzenia pisania- dysortografia

F81.2 - Specyficzne zaburzenia umiejętności arytmetycznych- dyskalkulia

Etiologia (pierwotne przyczyny) specyficznych trudności w uczeniu się nie jest do końca znana. Pojawiają się następujące koncepcje:

• Koncepcja organiczna- upatrująca przyczynę w mikrouszkodzeniu struktury tych okolic mózgu, które realizują czynności pisania i czytania (czynniki patogenne chemiczne, fizyczne i biologiczne działają na CUN w okresie prenatarnym i okołoporodowym).

• Koncepcja genetyczna- podłożem jest dziedziczenie zmian w CUN (czynnikiem patologennym są geny przekazywane z pokolenia na pokolenie).

• Koncepcja spełnionego dojrzewania CUN- powodem trudności jest spowolnienie dojrzewania CUN i zaburzenia funkcjonalne (czynniki patologenne geny i czynniki uszkodz.)

• Koncepcja hormonalna- przyczyna leży w niedokształceniu struktury niektórych okolic kory mózgu i nieprawidłowym modelu rozwoju mózgu, zablokowanie rozwoju lewej półkuli mózgu (czynniki patologenne - nadprodukcja hormonów)

• Koncepcja psych.. - zaburzenia funkcjonalne CUN (urazy psychiczne, stres)

F70 - upośledzenie umysłowe

F70- upośledzenie umysłowe lekkie

F71 - upośledzenie umysłowe umiarkowane

F72- Upośledzenie umysłowe znaczne

F73 - Upośledzenie umysłowe głębokie

Test Wechslera:

-WISC-R- dzieci

WAIS - dorośli

Stopnie rozwoju umysłowego

• Powyżej 146 inteligencja bardzo wysoka

• 134-145- inteligencja wysoka

• 146-130- powyżej przeciętnej

• 85-115 - przeciętna

• 70-84 - poniżej przeciętnej

• 55- 69- upośledzenie w stopniu lekkim

• 40- 54 - upośledzenie w stopniu umiarkowanym

• Poniżej 40 - upośledzenie w stopniu znacznym

(+/- 15) odchylenie standardowe

Diagnoza- to proces aktywnego poszukiwania danych potrzebnych do podjęcia decyzji o działaniach zmierzających do zmiany, korekcji, terapii aktualnego stanu. Diagnoza dziecka jest wieloaspektowa, wymaga współpracy kilku specjalistów.

Diagnoza psychologiczna:

• Rozwój umysłowy

• Rozwój psycho-ruchowy

• Sfera emocjonalno- motywacyjna

• Opis dynamiki rozwoju i zmienności objawowej

• Sytuacja rodzinna

• Ekosystem

Diagnoza pedagogiczna:

• Jakość procesów czytania i pisania

• Znajomość zasad pisowni

• Analiza prac pisemnych

• Analiza procesu rozumowania

• Analiza poziomu wiadomości i umiejętności matematycz.

Diagnoza logopedyczna:

• Rozwój języka

• Rozwój mowy

• Artykulacja

Diagnoza lekarska:

• Diagnoza stanu fizycznego

• Słuch i wzrok fizjolog.

• Diagnoza neurologiczna

WYKŁAD 4 12.04

PSYCHOPATOLOGIA- zaburzenia swoiste dla okresu adolestencji

• Zaburzenia jedzenia

• Zaburzenia zachowania

• Depresja młodzieńcza

Adolestencja

• Okres rozwojowy: duża podatność na zranienie, jednocześnie duże możliwości rozwojowe, etap ustalenia tożsamości, kryzys normatywny /E. Erikson/

• Kryzys autorytetu /H. Omer/

• Okres dojrzewania wprowadza zmiany we wszystkie zakresy funkcjonowania poszczególnych członków i całej rodziny, stanowi ryzyko pojawienia się symptomatologii /B. Józefik/

Zaburzenia jedzenia:

Zaburzenia DSMIV ICD10

Odżywiania F50 zaburzenia jedzenia/ jadłowstręt psych.

Eating Disorders 307.50 F51.1 atypowy j. p

• Anoreksja Anorexia F50.2 żarłoczność psychiczna

Nercosa, kod:307.1

• Bulimia Bulimia

Nercosa kod:307.51

• Zaburzenia odżywiania

Niezyspecyfikowane

-Eating Disorder.. kod:301.32

OBRAZ KLINICZNY

Anorexia nervosa	Bulimia nervosa
Lęk przed przybieraniem na wadze Odmowa jedzenia Spadek wagi ciała poniżej 85% należnej wagi U pacjentek brak miesiączek Aktywność fizyczna Środki przeczyszczające	Napadowe przejadanie się Prowokowanie wymiotów Stosowanie środków przeczyszczających Przyjmowanie leków tarczycowych - przyśpieszających przemianę materii

CHARAKTERYSTYKA OSOBOWOŚCI /rozwijającej się/

• Tendencja do dystansu emocjonalnego

• Preferowanie rutyny

• Trudności z przystosowaniem się do zmian

• Skłonności perfeksjonistyczne

• Wytrwałość nawet przy braku nagrody

• Chwiejność emocjonalna

• Impulsywność

WIELOCZYNNIKOWY MODEL

David M. Garner i Paul E. Garfirkel	P.D. Slade
Czynniki predyspozycji/ indywidualne, rodzinne, socjokulturowe Czynniki występujące/ stres, dieta, spadek wagi Czynniki utrwalające/ poznawcze i środowiskowe wzmocnienia	Koncepcja trzyczynnikowa: Predyspozycje/ biologiczne i psychologiczne, rodzinne/ Wyzwalające /trudne sytuacje, utraty/ Podtrzymujące / zmniejszenie konfliktów małżeńskich/

Kontekst zgłoszenia:

Rodzina Państwa N. została skierowana na konsultację do Zespołu Terapi Rodzin przez lekarza psychiatrę.

Identyfikowanym pacjentem była Magda lat 17 (…)

Historia pomocy

• Oddział psychiatryczny

• Oddział psychiatryczny - skierowanie na psychoterapię indywidualną i terapię rodzinną

• Zespół Terapii rodzin

Stosowane techniki terapeutyczne

• Wywiad rodzinny

• Pytania cyrkularne

• Różnicowanie

• Skalowanie

• Klasyfikowanie

• Techniki ekstralizacji objaw

• Praca z genogranem

• Interwencja

Zaburzenia zachowania

Klasyfikacja ICD 10

Zaburzenia hiperkinetyczne /DSM- III- R: ADHD/

-Zakłucenie aktywności i uwagi

-hiperkinetyczne zaburzenia zachowania

- inne zaburzenia hiperkinetyczne

- nieokreślone zaburzenia hiperkinetyczne

Zaburzenia postępowania /DSM-III-R; zaburzenie zachowania/

- zaburzenie postępowania ograniczone do kontekstu rodzinnego

- niespołeczne zaburzenia postępowania

- grupowe zaburzenia postępowania

- zaburzenia opozytywno- buntownicze

DYNAMIKA OBJAWOWA



ADHD Zespół opozycyjno- buntowniczy

? Ciągłość homotypowa


Mężczyźni

[np. konflikt z prawem…] Zespół zaburzeń zachowania




Ciągłość heterotypowa

-Kobiety [zawsze w tle zaburzeń zachowania są zaburzenia emocjonalne]

W wieku dorosłym utrzymują się u 3%

Zespół zaburzeń występuje u około 11%

Zaburzenia opozycyjno- buntownicze

W młodszym wieku szkolnym obserwuje się je, polega to na występowaniu przez co najmniej pół roku 5 lub więcej objawów z następującej listy:

1. Wybuchy złości

2. Spieranie się z dorosłymi

3. Aktywne przeciwstawianie się wymaganiom dorosłych lub odmawianiu spełnienia próśb

4. Zachowanie dokuczliwe dla innych

5. Oskarżanie innnych za własne błędy

6. Nadwrażliwość lub tendencje do bycia ,,kozłem ofiarnym”

7. Drażliwość i zły chumor

8. Występuje zawziętość, mściwość

9. Przeklinanie lub używanie języka obscenicznego

Charakteryzuje się:

Labilnością nastroju z tendencją obniżenia nastroju, zwiększeniem aktywności, chaotycznym poszukiwaniem nowości, stale nowe znajomości, drażliwość, arogancja

Prowadzi do trudności szkolnych…

Inne zachowania: /muszą występować co najmniej 3/

• Więcej niż jedna kradzież bez kontaktu z ofiarą

• Przynajmniej 2 ucieczki z domu lub jedna bez samego powrotu

• Kłamstwa, jeśli nie służą unikaniu przemocy

• Podpalenia

• Wagarowanie

• Włamanie do czyjegoś domu, budynku publicznego, samochodu

• Okrucieństwo fizyczne wobec zwierząt

• Wymuszanie aktywności seksualnej

• Zniszczenie czyjejś własności

• Użycie broni w bójce

• Inicjowanie bójek

• Kradzież przy istnieniu kontaktu z ofiarą

• Wyłudzenie, szantażowanie

• Okrucieństwo fizyczne wobec ludzi

DIAGNOZA KOMPLEKSOWA!

• Stan zdrowia/ wykluczyć / uzależnienia/

• Możliwości umysłowe, procesy poznawcze, wykluczyć upośledzenia umysłowe/

• Rozwój emocjonalny/ wykluczyć depresje

• Poziom wiadomości szkolnych

• Diagnoza sytuacji szkolnej/ rówieśniczej/ nauczyciele

• Diagnoza rodziny

Film- terapia małżeńska

TEORIA SYSTEMÓW

Terapia rodzin rozwinęła się kiedy rozwinęło się myślenie systemowe!

Ojciec Ludwig von Bertalanffy 1937

System to uporządkowana kompozycja elementów, tworząca spójną całość

Rodzina - odrębny organizm spostrzegany jako całość. To co dzieje się z poszczególnymi członkami rodziny wpływa na funkcjonowanie całości.

PSYCHOLOGIA KLINICZNA

1

Psych rodziny

Schemat diagnozy

Produkuje OBJAWY

Zaburzenie aktywności neuroprzekaźników

Sprowadza

się

Stres

---