Czym jest metoda karania?

•Mówiąc ogólnie jest ona sposobem oddziaływania wychowawczego za pomocą świadomie stosowanych kar, calem zapobieżenia powtórzenia przez chłopców i dziewcząt zachowań niezgodnych z obowiązującymi w życiu wartościami i normami

•Def. K. Konarzewskiego: „Metoda karania to każda działalność wychowawcza polegająca na tworzeniu awersyjnych dla wychowanka zdarzeń pozostających w czasowym związku z jego określonym zachowaniem się.” W takim ujęciu kary są równoznaczne z wprowadzeniem pewnych czynników awersyjnych, albo z uniemożliwieniem korzystania z różnego rodzaju atrakcji.

•Def. Muszyńskiego: „Metoda karania polega na zwalczaniu zachowań destrukcyjnych, obniżaniu prawdopodobieństwa występowania ich w przyszłości, a tym samym tłumieniu niepożądanych wychowawczo dyspozycji psychicznych wychowanka.” Wg Muszyńskiego metoda karania rozumiana jest jako powodowanie u dzieci i młodzieży przykrego stanu napięcia psychicznego w wyniku udaremnienia jakichś ich motywów lub niespełnienia ich oczekiwań.

•Awersyjne zdarzenia w m. karania: wyrażanie formalnej dezaprobaty w formie upomnienia lub nagany, wykluczenie z udziału w zabawie czy innych formach życia grupowego, zawężenie marginesu swobód, w tym także ograniczenie lub pozbawienie uprawnień, przywilejów, funkcji.

Warunki skutecznego karania

1. Pozytywny stosunek karanego do każącego.

2. Akceptacja przez karanego norm, za nieprzestrzeganie został ukarany.

3. Nie może urągać godności ucznia, nie powinno być stosowane w czasie uniesienia dorosłego.

4. Powinno być wymierzane dyskretnie i w przyjaznej atmosferze (nie może być bezduszna i nie może odbywać się w obecności osób trzecich).

5. Wstrzemięźliwość w stosowaniu kar- nie zawsze uczniowie są w stanie dostosować się do stawianych wymagań, dlatego najpierw muszą nauczyć się wymaganych zadań, zanim zostaną poddani kontroli.

6. Okazywanie miłości, gdyż kara nie jest aktem odwetu, ataku, została wykorzystana jedynie do celów wychowawczych.

Zalety i wady metody karania

• Mało skuteczna metoda.

• Karanie raczej „tłumi” niż wygasza niepożądane zachowanie.

• Karanie przyjmuje postać WYGASZANIA - uniemożliwienie spodziewanego się nagradzania (wzmocnienia pozytywnego).

• Nadmiar karania wyzwala skłonność do agresji, kłamstwa, dogmatyzmu, uprzedzeń. Powoduje frustrację, lęk, niepewność, sprzyja poczuciu niższości, wzmaga zachowania podlegające karaniu.

• Metoda nie pociąga za sobą skutków trwałych.

• Znaczenie metody karania i nagradzania i ich skuteczność polega na łączeniu obu metod lub przemiennym ich stosowaniu.

Rodzaje kar:

1. Kary naturalne:

• są nieuniknionym następstwem jakiegoś niewłaściwego zachowania np. przejedzenie się - ból brzucha

• są konsekwencją porządku świata, nie są narzucone przez świat dorosłych

2. Kary fizyczne - cielesne:

• stosowane z premedytacją przynoszą odmienne skutki

• uwłaszczają godności osobistej człowieka

• wzmagają agresywność i uprzedzenie wobec dorosłych

• bite dzieci nabierają skłonności do bicia rówieśników, a także w przyszłości swoich dzieci

• dzieci są narażone na uszkodzenie ciała (zaburzenia słuchu, równowagi, pamięci, uszkodzenie kręgosłupa)

3. Kary niesprawiedliwe:

• budzą chęć odwetu

• są wymierzone w podmiot karania w stanie zdenerwowania, aby uśmierzyć własne niezadowolenie czy gniew

---