Reakcje organizmu na wysiłki fizyczne różnego typu

	SPOCZYNEK	WYSIŁEK SUBMAX	WYSIŁEK MAX
CO l/min.	6 L	21 L	25 L
m. szkielet.	1,2 L, 21%	14 L, 66%	22 L, 88%
m. serca	0,25 L, 4%	0,85 L, 4%	1 L, 4%
mózg	0,75 L, 13%	0,95 L, 4,5%	0,75 L, 3%
skóra	0,5 L, 9%	3,2 L, 15%	0,6 L, 2,5%

HR

• przeciętnie 70/minutę

• w wysiłki maksymalnie do:

„przeciętny człowiek”

HR max = 220 - wiek badanego

„sportowiec”

HR max = 240 - wiek badanego

U KOGO OCENIAĆ WYDOLNOŚĆ FIZYCZNĄ?

Wybrane grupy zawodowe:

• Żołnierze zawodowi, szczególnie liniowi, piloci, astronauci

• Policja, służby specjalne, osoby zajmujące się ochroną osób i mienia

• Osoby planujące trudne wyprawy: rejsy, wspinaczkę, nowe lub rzadko pokonywane przejścia

• Sportowcy i ubiegający się o przyjęcie do drużyn sportowych

Populacja:

• w badaniach populacyjnych - kryteria doboru, np. wiek, płeć, miejsce zamieszkania

• w medycynie - w toku rehabilitacji np. kardiologicznej, po rozległych urazach

SPOSOBY OCENY:

• TESTY i PRÓBY WYSIŁKOWE

• ANKIETY

Sposoby

• Kwestionariusz პ przypisanie „poziomu” aktywności (np. niska, umiarkowana, wysoka)

• Kwestionariusz პ obliczenie wskaźnika MVPA bądź VPA (moderate / vigorous physical activity)

• Kwestionariusz პ przeliczenia na jednostki MET (mean energy expediture, kcal/kg/dzień, np. przyjmując wartość odcięcia 5 MET)

Kwestionariusz

Oszacowanie częstotliwości oraz czasu poświęcanego na różnorodne formy AF, rekreacji i sportu:

• Przeciętny czas (minuty) uprawiania AF

• Ile razy w badanym przedziale czasu

• Czy AF jest sporadyczna, sezonowa czy regularna (ile razy w tygodniu)

Określenie „zwyczajnej” / „zwyczajowej” AF za pomocą SKALI, np. :

0 - brak aktywności; 0.05 - bardzo, bardzo słaba; 1 - bardzo słaba; 2 - słaba ........., 10 - wyjątkowo intensywna

Pytania o czas

• spędzony na wykonywaniu intensywnej, umiarkowanej i lekkiej AF,

• na siedzenie i leżenie

Cel: oszacowanie całkowitego wydatku energetycznego (Kcal / KJ)

Czas objęty wywiadem:

• „długi” - np. rok: + lepiej uśrednia aktywność fiz. / - niedokładny, badani nie pamiętają, podają to co im się wydaje, a nie to co było

• „krótki” - 1 (poprzedni) dzień, 3 dni, często 7 dni, tzw. ostatni tydzień

• „mieszany” - np. w odniesieniu do uczniów, ustalenie ile czasu spędzili na WF w szkole + pozaszkolna aktywność fiz. + ocena w czasie 3/7 dniowa

---