Reakcja organizmu na

Reakcja organizmu na

zmianę pozycji ciała

zmianę pozycji ciała

BARORECEPTORY

BARORECEPTORY

–

–

receptory umieszczone w

receptory umieszczone w

łuku aorty i tętnicach

łuku aorty i tętnicach

szyjnych, wrażliwe na

szyjnych, wrażliwe na

rozciąganie, np. przez

rozciąganie, np. przez

wzrost ciśnienia krwi.

wzrost ciśnienia krwi.

Odruch z baroreceptorów

Odruch z baroreceptorów

stabilizuje ciśnienie tętnicze

stabilizuje ciśnienie tętnicze

i wyrównuje jego wahania

i wyrównuje jego wahania

przy zmianach pozycji.

przy zmianach pozycji.

W procesie dostosowywania

W procesie dostosowywania

układu krążenia do wysiłku biorą

układu krążenia do wysiłku biorą

udział następujące mechanizmy:

udział następujące mechanizmy:

1.

1.

Pobudzenie układu współczulnego i

Pobudzenie układu współczulnego i

zahamowanie aktywności unerwienia

zahamowanie aktywności unerwienia

przywspółczulnego serca:

przywspółczulnego serca:



wzrost HR i siły skurczu mięśnia

wzrost HR i siły skurczu mięśnia

sercowego

sercowego



obkurczenie większości tętniczek, oprócz

obkurczenie większości tętniczek, oprócz

tętniczek w mięśniach szkieletowych,

tętniczek w mięśniach szkieletowych,

krążeniu mózgowym i wieńcowym

krążeniu mózgowym i wieńcowym

2.

2.

Zwiększenie powrotu żylnego na

Zwiększenie powrotu żylnego na

skutek działania pompy mięśniowej i

skutek działania pompy mięśniowej i

oddechowej:

oddechowej:



obkurczania naczyń żylnych zwiększa

obkurczania naczyń żylnych zwiększa

ciśnienie statyczne układu krążenia, a

ciśnienie statyczne układu krążenia, a

tym samym powrót żylny.

tym samym powrót żylny.

3.

3.

Zmniejszenie oporu w łożysku

Zmniejszenie oporu w łożysku

naczyniowym pracujących mięśni na

naczyniowym pracujących mięśni na

skutek działania czynników lokalnych.

skutek działania czynników lokalnych.

Jeśli ciśnienie krwi zwiększy

Jeśli ciśnienie krwi zwiększy

się, to odruch z

się, to odruch z

baroreceptorów sprowadza je

baroreceptorów sprowadza je

do poziomu prawidłowego

do poziomu prawidłowego

przez rozszerzenie naczyń

przez rozszerzenie naczyń

oporowych, zmniejszenie

oporowych, zmniejszenie

obwodowego oporu

obwodowego oporu

naczyniowego oraz objętości

naczyniowego oraz objętości

minutowej serca.

minutowej serca.

Spadki ciśnienia odbarczają

Spadki ciśnienia odbarczają

baroreceptory, powodują

baroreceptory, powodują

odruchowe zwężenie naczyń

odruchowe zwężenie naczyń

oporowych, zwężenie dużych

oporowych, zwężenie dużych

żył i zwiększenie powrotu

żył i zwiększenie powrotu

żylnego oraz przyspieszenie

żylnego oraz przyspieszenie

rytmu serca i zwiększenie

rytmu serca i zwiększenie

pojemności minutowej, co

pojemności minutowej, co

przywraca ciśnienie tętnicze do

przywraca ciśnienie tętnicze do

wartości prawidłowych.

wartości prawidłowych.

Zmiana pozycji ciała z leżącej

Zmiana pozycji ciała z leżącej

na stojącą

na stojącą

zwiększa

zwiększa

częstotliwość skurczów serca.

częstotliwość skurczów serca.

Następuje przesunięcie ok. 400

Następuje przesunięcie ok. 400

ml krwi do kończyn dolnych i w

ml krwi do kończyn dolnych i w

tym czasie występują odruchy

tym czasie występują odruchy

z odbarczenia baroreceptorów i

z odbarczenia baroreceptorów i

mechanoreceptorów

mechanoreceptorów

przedsionków serca.

przedsionków serca.

W warunkach klinicznych do

W warunkach klinicznych do

diagnostyki stosowany jest

diagnostyki stosowany jest

Tilt-up test

Tilt-up test

-

-

obserwacja

obserwacja

tętna i RR przy powolnej

tętna i RR przy powolnej

biernej pionizacji

biernej pionizacji

(stół

(stół

uchylny)

uchylny)

Zmiany hemodynamiczne przy

Zmiany hemodynamiczne przy

zmianie pozycji ciała – Tilt-up

zmianie pozycji ciała – Tilt-up

test

test

Test pionizacji wykorzystywany jest w kardiologii do diagnostyki
chorych z omdleniami, po wykluczeniu omdleń pochodzenia
sercowego, nadwrażliwości zatoki tętnicy szyjnej, omdleń
ortostatycznych, neurologicznych, psychiatrycznych i
metabolicznych.