Reakcja organizmu na
Reakcja organizmu na
zmianę pozycji ciała
zmianę pozycji ciała
Reakcja organizmu na
Reakcja organizmu na
zmianę pozycji ciała
zmianę pozycji ciała
BARORECEPTORY
BARORECEPTORY
–
–
receptory umieszczone w
receptory umieszczone w
łuku aorty i tętnicach
łuku aorty i tętnicach
szyjnych, wrażliwe na
szyjnych, wrażliwe na
rozciąganie, np. przez
rozciąganie, np. przez
wzrost ciśnienia krwi.
wzrost ciśnienia krwi.
Odruch z baroreceptorów
Odruch z baroreceptorów
stabilizuje ciśnienie tętnicze
stabilizuje ciśnienie tętnicze
i wyrównuje jego wahania
i wyrównuje jego wahania
przy zmianach pozycji.
przy zmianach pozycji.
W procesie dostosowywania
W procesie dostosowywania
układu krążenia do wysiłku biorą
układu krążenia do wysiłku biorą
udział następujące mechanizmy:
udział następujące mechanizmy:
1.
1.
Pobudzenie układu współczulnego i
Pobudzenie układu współczulnego i
zahamowanie aktywności unerwienia
zahamowanie aktywności unerwienia
przywspółczulnego serca:
przywspółczulnego serca:
wzrost HR i siły skurczu mięśnia
wzrost HR i siły skurczu mięśnia
sercowego
sercowego
obkurczenie większości tętniczek, oprócz
obkurczenie większości tętniczek, oprócz
tętniczek w mięśniach szkieletowych,
tętniczek w mięśniach szkieletowych,
krążeniu mózgowym i wieńcowym
krążeniu mózgowym i wieńcowym
2.
2.
Zwiększenie powrotu żylnego na
Zwiększenie powrotu żylnego na
skutek działania pompy mięśniowej i
skutek działania pompy mięśniowej i
oddechowej:
oddechowej:
obkurczania naczyń żylnych zwiększa
obkurczania naczyń żylnych zwiększa
ciśnienie statyczne układu krążenia, a
ciśnienie statyczne układu krążenia, a
tym samym powrót żylny.
tym samym powrót żylny.
3.
3.
Zmniejszenie oporu w łożysku
Zmniejszenie oporu w łożysku
naczyniowym pracujących mięśni na
naczyniowym pracujących mięśni na
skutek działania czynników lokalnych.
skutek działania czynników lokalnych.
Jeśli ciśnienie krwi zwiększy
Jeśli ciśnienie krwi zwiększy
się, to odruch z
się, to odruch z
baroreceptorów sprowadza je
baroreceptorów sprowadza je
do poziomu prawidłowego
do poziomu prawidłowego
przez rozszerzenie naczyń
przez rozszerzenie naczyń
oporowych, zmniejszenie
oporowych, zmniejszenie
obwodowego oporu
obwodowego oporu
naczyniowego oraz objętości
naczyniowego oraz objętości
minutowej serca.
minutowej serca.
Spadki ciśnienia odbarczają
Spadki ciśnienia odbarczają
baroreceptory, powodują
baroreceptory, powodują
odruchowe zwężenie naczyń
odruchowe zwężenie naczyń
oporowych, zwężenie dużych
oporowych, zwężenie dużych
żył i zwiększenie powrotu
żył i zwiększenie powrotu
żylnego oraz przyspieszenie
żylnego oraz przyspieszenie
rytmu serca i zwiększenie
rytmu serca i zwiększenie
pojemności minutowej, co
pojemności minutowej, co
przywraca ciśnienie tętnicze do
przywraca ciśnienie tętnicze do
wartości prawidłowych.
wartości prawidłowych.
Zmiana pozycji ciała z leżącej
Zmiana pozycji ciała z leżącej
na stojącą
na stojącą
zwiększa
zwiększa
częstotliwość skurczów serca.
częstotliwość skurczów serca.
Następuje przesunięcie ok. 400
Następuje przesunięcie ok. 400
ml krwi do kończyn dolnych i w
ml krwi do kończyn dolnych i w
tym czasie występują odruchy
tym czasie występują odruchy
z odbarczenia baroreceptorów i
z odbarczenia baroreceptorów i
mechanoreceptorów
mechanoreceptorów
przedsionków serca.
przedsionków serca.
W warunkach klinicznych do
W warunkach klinicznych do
diagnostyki stosowany jest
diagnostyki stosowany jest
Tilt-up test
Tilt-up test
-
-
obserwacja
obserwacja
tętna i RR przy powolnej
tętna i RR przy powolnej
biernej pionizacji
biernej pionizacji
(stół
(stół
uchylny)
uchylny)
Zmiany hemodynamiczne przy
Zmiany hemodynamiczne przy
zmianie pozycji ciała – Tilt-up
zmianie pozycji ciała – Tilt-up
test
test
Test pionizacji wykorzystywany jest w kardiologii do diagnostyki
chorych z omdleniami, po wykluczeniu omdleń pochodzenia
sercowego, nadwrażliwości zatoki tętnicy szyjnej, omdleń
ortostatycznych, neurologicznych, psychiatrycznych i
metabolicznych.