TEORIA KULTURY
Wykład I
Źródła ewolucjonizmu
I Szkoła ewolucjonistów 1860-1890
Najpierw bilogoiczni, potem społeczni.
Ewolucjinizm zainicjowany przez myśl pozytywistyczną.
Pozytywizm kontynuacja oświecenia
nazwa- August Comte - program filozofii pozytywnej
zbiór reguł oraz wartościowania odnoszących się do poznania. Mówi, jakie treści zasługują na miano wiedzy, a jakie nie. Daje wytyczne, kryteria. Jest stanowiskiem normatywnym
Reguły pozytywnego poznania:
- fenomenalizm - nie ma realnej różnicy pomiędzy zjawiskiem, a istotą;
-nominalizm - zakaz przypuszczania, by jakakolwiek wiedza formowana w terminach ogólnych miała w rzeczywistości inne odpowiedniki, aniżeli jednostkowe przedmioty(zwrot przeciwko metafizyce - wszystkie abstrakcyjne twory SA urojeniami)
-wiara w zasadnicza jedność metody wiedzy
3. Filozofowie:
1) David Hume - pozytywizm oświeceniowy - prekursor pozytywizmu, twórca brytyjskiego empiryzmu. Postulował oczyścić gmach wiedzy z „fałszywych cegieł” czyli wiedza spekulatywna. Wszystko, co się nie nadaje, wylegitymować doświadczeniem
*utopia epistemologiczna pewność niezbita(myślenie oświeceniowe). Ustala aksjomaty wiedzy ideał nieosiągalny. Czy i co w naszej wiedzy jest absolutnie pewne? Doprowadził do radykalnej postaci empiryzmu.
2) August Comte pozytywista romantyczny - „Kurs filozofii pozytywnej”. Spotkał Saint - Simon'a <- założyciel sekty religijno-społęcznej. Radykał społeczny. Comte był jego współpracownikiem, uczniem.
Podział dziejów ludzkości wg Comte'a- Dzieje ludzkości układają się w epoki:
-e. organiczna - społeczeństwo nastawione na podtrzymanie ładu społecznego, podtrzymanie tradycji, norm. Podział funkcji, klas,-rzecz naturalna, np. sakralizacja władzy
-e. krytyczna - działalność człowieka nastawiona na niszczenie, burzenie. Podważanie zastanego ładu, np. rewolucja francuska
Comte prawo 3 faz dzieje ludzkiego życia, historii, świata filozoficznego, daje się sprowadzić do 3 faz:
Teologiczna-animizm, fetyszyzm, totemizm, politeizm,, teokracja. Każda nauka musi przejść przez te fazę. Człowiek zadaje pytania o to co go otacza. Po to człowiek kreuje świat nadprzyrodzony, by odpowiedzieć sobie na pytania bez odpowiedzi.
Metafizyczna - rozum ludzki przestaje szukac poza przyrodą. Nadal zadaje pytanie dlaczego, skąd, jednak inaczej odpowiada na te pytania. Przejście na poziomie abstrakcji, np. alchemia. Przestaje korzystać z magicznych formuł, ale nie ma to jasno naukowej formy „Próba wyjścia poza”.
Pozytywna - nie pyta dlaczego. Jedyne sensowne pytanie to „jak?”.
Religia u Comte'a. Comte był zafascynowany religią. Katolicyzm byłby idealny gdyby oczyścić go z jakichkolwiek wierzeń. Mało która religia potrafi łączyć ludzi w jedną wspólnotę. Przedmiotem religii poz. Nie jest bóg, a ludzkość
Niczego nie twierdzić poza to, co jest oparte na faktach.. Unikać twierdzeń nt. istoty rzeczy. Nie szukać przyczyn dla faktów. Ograniczyć się jedynie do szukania praw.
Nie szukamy przyczyn tylko reguły, których nie możemy podważyć
Podsumowanie:
Główne myśli Comte'a:
Prawo 3 faz
Krytyka myślenia metafizycznego
Wiara w jedność zróżnicowanych nauk
ideał redukcji całej wiedzy do jednej wiedzy formalnej
praktyczna interpretacja wiedzy
Ograniczenie zróżnicowania społeczeństwa, społeczeństwo = rozwój biologizmu
Skrajny antyindywidualizm ( to ludzkość, a nie jednostka ma znaczenie). Destrukcja podmiotowości ludzkiej; antypsychologizm socjologiczny
Kult ludzkości - jako jedyne, rzeczywiste indywiduum
Pozytywizm triumfujący(właściwy - XIX w)Karol Darwin, John Stuart Mill, Karol Marks, Herbert Spencer - zapożyczał dużo od Comte'a i Darwina. Cały czas analogie między światem społecznym a biologicznym.
Lamarck(1809) - „Philosophie zoologigue” - podstawy do teorii Darwina. W świecie przyrody istnieje nieustanne zróżnicowanie. Przejście od form mniej złożonych do bardziej zróżnicowanych.
Przejście od homogeniczności do heterogeniczności
I nauki biologiczne
i równoważą się
II nauki społeczne
Homogeniczność na p. biologicznym: pierwotniaki
Homogeniczność na p. społecznym: ssaki
Heterogeniczność na p. biologicznym: ssaki pierwotne
Heterogeniczność na p. społecznym: ssaki industrialne
Do rewolucji neolitycznej(przejście do osiadłego trybu życia)<- ujęcie heterogeniczne
Filozofia transcendentalna zasady fizjologii są analogiczne do innych procesów(w tym: procesów społecznych), np. na p. biologicznym mózg na p. społecznym władza
Wykład II (od połowy)
Wpływ oświecenia na antropologię społeczna
Jako pierwszy terminu `antropologia' użył Johan Friedrich Blumenbach , badacz kształtu czaszek.
„O naturalnym zróżnicowaniu ludzkości” - 1775r.
Rozróżnił 3 typy czaszek:
-typ mongolski - o kształcie przypominającym kwadrat
-typ murzyński - długi i spłaszczony
-typ kaukaski - pośredni między długim i spłaszczonym a kwadratowym
„Homo ferus” - człowiek dziki
Humanistyczna wizja oświecenia
-bardziej wyspecjalizowane środki nawigacji. Ilość białych plam na mapie maleje(Australia, Nowa Zelandia, Islandia. Europejczycy fascynuja się podróżami - XVIII w.
*James Cook - zainteresowanie się ludami egzotycznymi(wiek XVIII)
*Jean Jacgues Rousseau - przedstawiciel utopijnej wizji szlachetnego - dzikiego. Idealizacja dzikiego. Wizja szczęśliwego człowieka zdala od zepsutej cywilizacji
*Monteskiusz - przedstawiciel determinizmu geograficznego. Szukał czynników, które miały ukształtować rasowe i kulturowe cechy człowieka - wiodąca rola klimatu. Klimat wywarł wpływ na religię, ludzki charakter, ma warunkować życie człowieka
*Adam Ferguson - „Zarys dziejów ludzkiego społeczeństwa(1768). Dzikiego nie traktował jako kogoś gorszego, ale nie idealizował go. Istota ludzka jako odbicie warunków, w jakich zyje.
Przedstawiciele antropologii społecznej:
-Johan Jacob Bachofen - „Das Mutterrecht”
-Lewis Henry Morgan
-Edward Tylor
-Adolf Bastian - „Der Mense der Geschichte”
-Henry Maine - “Ancient Law”(“Prawo pierwote”)
-John McLennon - “Primitive marriage” - 1865r.
-John Lubback - “The Origin of Civilization”(“O pochodzeniu cywilizacji”) - 1870r.
-James George Frazer - Złota Gałąź - 1890r.
Cechy ewolucjonizmu:
*jedność natury ludzkiej(człowiek zawsze I wszędzie wykazuje cechy psychiczne). Obala i dystansuje się w poszukiwaniu różnic rasowych i kulturowych. Poglądy rasistowskie są sprzeczne z ta cechą. Tożsamość natury ludzkiej gwarantuje, że kultury ze wszystkich formach są zawsze te same. To uprawomacnia wypowiedzi o kulturze całej ludzkości. Dominuje w nich kultura, jako atrybutywny aspekt człowieka.
*pogląd o uniwersalizmie rozwoju kulturowego. Wytwory kulturowe są rezultatem naturalnej wynaladczości człowieka. Odgrywają rolę wtórną. Rozwój o różnym rytmie i rożnej szybkości.
*genetyczna ciągłość rozwoju kultury - rozwój kultury warunkowany jest jej stanem wcześniej. Każdy etap rozwoju zawiera w sobie potencję do dalszej ewolucji.
*pogląd o ukierunkowaniu zmiany kulturowej. Proces rozwoju jesy jednokierunkowy. Będzie miał charakter progresywny. Kierunek progresywny dotyczy całych społeczeń©ST, jak i małych, odizolowanych instytucji.
*teza o zróżnicowanym, dyferencyjnym charakterze zmian kulturowych.
*gradialność rozwoju. Przekonanie o tym, że przebieg rozwoju polega ba następowaniu etapów po sobie. Frazer: magia-nauka-religia; Ong:oralność-pismienniczość-cyrograficzność
*paralelizm rozwojowy - zbieżność, analogia cechująca różne kultury. Wszystkie stadia rozwojowe maja charakter uniwersalny, cechują wszystkie kultury
*dominacja metody porównawczej jako podstawowej procedury badawczej. Porównujemy wszystko co się da, rekonstruowanie rozwoju człowieka.
*poszukiwanie genezy zjawisk, jako ostatecznej do badań ewolucjonistycznych. Założenie o tym, że rekonstrukcja genezy udowadnia, że społeczeństwa pierwotne reprezentuja stan, w jakim my kiedyś byliśmy. Możemy rekonstruować hipotetycznie. Poszukiwane przede wszystkim genezy wierzeń religijnych.
*kluczowa rola w badaniach przeżytków kulturowych i przypisywanie im tej kluczowej roli
Przeżytek kulturowy - element kultury, który utracił soja pierwotną funkcję, nie pełni żadnej,lub pełni inna.
Fundamentalny cel antropologii kulturowej(społecznej) jest to „odtworzenie naturalnej historii ludzkości”.
Wykład III
Ewolucjonizm.
E. Tylor w 1883r podejmuje wykłady z antropologii w Uniwersytecie w Oxfordzie. Są to pierwsze, regularne wykłady z antropologii.
1896r-Tylor pierwszym profesorem antropologii na świecie. Dzięki temu antropologia staje się dziedziną naukową.
Antropologia wg. Tylora - oznacza naturalną historię rozwoju ludzkości
W ogólnej antropologii - najwyższy dział zoologii
*Polemika ewolucjonistów z ideą regresu kultury. Konfrontacja odmienności kultur z upadkiem i dekadencja. Proces regresu dla Tylora jest drugorzędny. Rozwój i postęp jako dominujące w rozwoju kultury. Regres - proces zupełnie przypadkowy, drugorzędny. Dzikość i barbarzyństwo nie można traktować jako upadek kultury, ale jako nierównomierne tempo rozwoju.
Ujęcie kultury wg. Tylora:
Kultura wynika z naturalnych procesów. Człowiek poszukuje lepszych form adaptacji. Wbrew ogólnym opiniom Tylor i Bastian dużą rolę na rozwój przypisują środowisku.
Podobieństwo jest wynikiem zapożyczeń na skutek kontaktów różnych społeczeństw. Ewolucjoniście rozumieją kulturę jako atrybut. Człowiek posiada kulturę tylko jako istota społeczna.
Wizja kultury wg. Tylora jest ograniczona przez:
-czynniki behawioralne
-czynniki integrujące
-czynniki relawistyczne(nie można orzekać, porównywać ze sobą kultur, co jest gorsze, a co lepsze.
Ewolucjoniści zajmowali się religią. Pokrewieństwo i religia - perspektywy badawcze ewolucjonistów
Rekonstuowanie funkcjonowania umysłu. Umsył wg. Ewolucjonistów jest infantylny, dziecinny. Tylor miał analogiczne podjeście jak Frazer. Chciał dotrzeć do początku działania ludzkiego. Poszukiwał odpowiedzi na pytanie w czym tkwi istota religii.
Człowiek - homo symbolicum. Dodawanie dodatkowych znaczeń przez człowieka
Animizm - najprostsza forma religii - nauka o duszach i innych jestestwach nadprzyrodzonych. Religia będzie wynikała z animizmu.
Lewis Henr y Morgan. Urodził się w NY. Nie pełnił funkcji uniwersyteckich.Odrzucał propozycję prowadzenia wykładów uniwersyteckich. Uczony - gabinetowy - uczy na podstawie wtórnych źródeł, już dostępnych, prowadził badania terenowe, interesował się historią i kulturą Irokezów. W 1851r. napisał „The Leek of the Irokeez”. Pierwszy uczony, który prowadził badania terenowe. „Społeczeństwo pierwotne” - ukoronowanie badań nad rodzinami.
Studia Morgana poprzedziły badania Bahovena(pogląd pierwszeństwa matriarchatu nad patriarchatem)
Matriarchat poprzedzał promiskuityzm(wg Morgana był to heretyzm) - bezład seksualny - najpierwotniejsza forma rodziny, nie ma idei ojca, stąd idea, że matriarchat był pierwszy może być prawidłowa. Wraz z rewolucją neolityczną pojawia się matriarchat.
Schemat rozwoju małżeństwa i rodziny:
I Sposób życia w grupie, w której nie ma żadnych struktur rodzinnych;
II Rodzina kazirodcza;
III Rodzina swoista - punalua(termin hawajski) - małżeństwo grupowe braci ze wspólnymi żonami, lub sióstr ze wspólnymi mężami
IV Rodzina syndiasmiczna - polega na nietrwałym małżeństwie jednej pary bez konieczności wspólnego mieszkania
V Rodzina patriarchalna - oparta na trwałym małżeństwie jednego mężczyzny z wieloma kobietami
VI Rodzina monogamiczna - ostatni etap rozwoju struktur małżeństwa
Teoria rozwoju społecznego.
Dotychczasowy okres można podzielić na 3 epoki - okresy etniczne: (analogicznie do osiągnięć technicznych, ekonomicznych)
1.Dzikość - od powstania człowieka na ziemi do wprowadzenia rybołówstwa i posługiwania się ogniem.
2.Średni stan dzikości - kończy się wynalezieniem łuku i strzał(plemienia australijskie i polinezyjskie badane przez Morgana)
3.Wyższy stan dzikości - kończy się wynalezieniem garncarstwa(rewolucja neolityczna(
4.Niższy stan barbarzyństwa - kończy się oswojeniem zwierząt
5.Średni stan barbarzyństwa - kończy się nabyciem umiejętności stopu żelaza
6.Wyższy stan barbarzyństwa - zaczyna się obróbką żelaza, kończy się wynalezieniem pisma(plemienia Grecji czasów Homera)
7.Cywilizacja:starożytna i nowożytna - znajomość pisma
„Społeczeństwo pierwotne, czyli badanie ludzkiego postępu od barbarzyństwa do cywilizacji”.-1887 r. - wydanie, tłumaczenie - Ludwik Krzywicki
Krytyka ewolucjonizmu
Z krytyki ewolucjonizmu wyrasta - dyfuzjonizm - II poł. XIX w.
- funkcjonalizm
Krytyka ewolucjonizmu wynika z przemian, jakie dokonały się na przełomie XIX i XX w. Przełom antypozytywistyczny - XIX i XXw. Zakwestionowanie podstawowych pojęć, utopii epistemologicznych
-przełom XIX w. - rozwój historiozofii]Spojrzenie ewolucjonistów sprzeczne z rzeczywistością. Nie ma udokumentowania, są tylko spekulacje. Kultury były opisywane, jakby istniały w próżni. Poza historiografią ważne były nauki socjologii, ekonomii, psychologii. Uwaga ewolucjonistów skierowana była na jednostkę a nie na społeczeństwo. Jednostka jako twór racjonalistyczny. Eliminacja emocji. Studium psychologii jednostki nigdy nie wyjaśni kwestii społecznych. Fakt społeczny wywiera nacisk na jednostkę. Realnym tworem jest społeczeństwo
*Etnocentryzm - postawa polegająca na afirmatywnym stosunku do własnej grupy i krytykowaniu innej grupy społecznej. W kulturze europejskiej pojawia się etnocentryzm po odkryciach geograficznych.
Odmiany etnocentryzmu:
-etnocentryzm fundamentalny - nieunikniony z psychologicznego pkt.widzenia, miarą oceny i porównań jest własna kultura
-e. umiarkowany - świadoma postawa opowiadania ię za własną kulturą bez deprecjonowania innych
-e. agresywny - model własnej kultury jest jedyny, najlepszy, wszystkie inne SA złe. Tworzy postawy ksenofobiczne.
Wykład IV
Dyfuzjonizm
Przedstawiciele dyfuzjonizmu(lata 80. XIXw.) antropogeografia, szkoła niemiecko-austriacka; szkoła kulturowo-hisotryczna
1.Friedrich Ratzel
2.Heinrich Schutz
3.Leo Frobenius
4.Fritz Graebrer
5.Wilhelm Schmidt
----
6.Elot Smith
7. Wiliam Perri
Ad.1 Ojciec założyciel antropogeografii.
„Jednym z najważniejszych czynników w rozwoju kultury ludzkości są wędrówki i oddziaływanie jednych ośrodków kulturowych na drugie.”
Wszystkie podobieństwa są wynikiem zapożyczeń, dyfuzji.
Dyfuzjonizm - zapożyczenia kulturowe
Ad.2. i ad.3. - uczniowie Ratzel'a.
1895r. - Schmidt opublikował artykuł, gdzie próbował wykazać, że styl sztuki plemion północno-zachodnich wybrzeża Am. Północnej wykazują podobieństwa do ludów Indonezji i Melanezji. Transpacyficzne kontakty - przyczyna wg. Shimdta.
1895r. -Frobienius opublikował artykuły nt. kontaktów transoceanicznych Indonezji i Afryki
Ad.4. Kroeber przejmuje naukę/metodę Frobeniusa. Formułuje teorię kręgów kulturowych. Rozwój kulturowy człowieka dokonywał się i dokonuje drogą mieszania się i kontaktowania ludów i kręgów kulturowych. Zdejmując kolejne `warstwy' możemy przejść do ludów pierwotnych. Można wtedy wykazać co jest elementem dyfuzji. Na tych założeniach powstaje szkoła kulturowo-historyczna, która jest związana z działalnością Wilhelma Schmidt'a.
Jego uczniem był Wilhelm Koppers. W 1906 r . założyli Etnoloogiczny Ośrodek Działań Kulturowych. Zaczęto wydawać pismo „Antropos”. Podstawą było odtworzenie migracji różnych kultur, wskazywanie na miejsca, w których dokonywano zasadniczych wynalazków. Szukamy miejsca w rekonstruujemy drogi, którymi te wynalazki się przemieszczały.
Schmidt na podstawie drobiazgowych analiz, działań chciał zrekonstruować kierunek wynalazczości, zapożyczeń. Z myśliwskich, rybackich, łowieckich rozwinęły się kultury:
-totemistyczne
-matriarchalne
-patriarchalnych Namadów
Które dały początek kulturom wtórnym(pochodnym)
Ad.6. i ad.7.
Alit Schmidt - autor ekstremalnej teorii dyfuzjonizmi. Rozój cywilizacji jest specyficzną kombinacją cech, że owa cywilizacja nie mogłaby być wynaleziona i powstać więcej niż 1 raz. Kolebką cywilizacji jest Egipt.
-nawadnianie pól uprawnych
-kult słońca
-piramidy
-mumifikacje
-pismo hieroglificzne
Te elementy możemy spotkac we wszytkich społecznościach nowego świata w Ameryce. Są one dowoem wielkiego łańcucha dyfuzji, który rozpoczął się w Egipcie.
Uczniem i kontynuatorem był Wilhelm Perry. „Children of the Sun” napisane w 1923r.
Dyfuzjonizm proponował konkurencyjną wizję ludzkości w stosunku do ewolucjonizmu.
Dyfuzjonizm-zapożyczenia, kultura ozwija się w różnych kierunkach
Ewolucjonizm - o rozwoju decyduje postęp
Obalał tezę o uniwersalnych prawach rozwoju kulturowego. E. decydował paralelizm. Stawiali tezę o naturanej wynalazczości człowieka, natomiast D. mów, że podstawą jest dyfuzja, a wynalazczość jesy wtórna.
Cele etnologii(szkoły kulturowo-hostorycznej) wg. Schmidta:
1.ustalenie za pomocą kryteriów formy i ilości(przez porównanie podobieństw kulturowych) wzjamenych relacji i powiązań w przestrzeni.
2.ustalenie za pomocą odpowiednich mierników czasowych czasowego następstwa zjawisk kulturowych - określenie czasu, mieszanie kręgów kulturowych)
3.wyjaśnienie wewnętrznych i zewnętrznych przyczyn rozwoju kultury
4.badanie i pochodzenie poszczególnych elementów kultury, utrzymanie, że jest to wynik zapożyczenia, np. instynkty
Poglądy dyfuzjonistyczne wg. Schmidt'a:
-człowiek rzadko wynajduje nowe sposoby konfrontacji ze środowiskiem. Potwierdzenie tezy o wynalazczości człowieka.
-człowiek na ogół naśladuje , czyli zapożycza elementy kulturowe
-elementy kultury cechują się dużą stabilnością
Gdyby tak nie było taki kierunke nie miałby sensu. Wg. Schmidt'a ośrodkiem ,z którego dokonywano dyfuzji była Azja.
Schmidt nie prowadził działań terenowych, wysyłał innych.
Wykład V
Funkcjonalizm
1.Bronisław Malinowski - naczelny funkcjonalista, antropolog. Był matematykiem, fizykiem. Załozył Instytut Nauk Polskich w USA.
2.Alfred Radcliffe - Brown - „Wyspiarze z Andamanów”
„Argonauci Zachodniego Pacyfiku” i „Wyspiarze z Andamanów” - 1922r - funkcjonalizm brytyjski
Funkcjonalizm wypływa z fascynacji Durkheimem.
„Magia, nauka, religia' - pośredniość między Durkheimem a Frazerem. Malinowski opierał się na Durkheimie i Maussie. Nie zgadzał się z D. w sprawie socjologii. Teorie Malinowskiego są silnie biologiczne.
Nihilizmy w XX w.:
- socjologizm (czerpał Padcliffe - Brown,Malinowski nie zgadzał się z ograniczeniami)- całkowita supremacja warunków socjologicznych, społecznych, środowiskowych. Definiowanie zjawisk społecznych bez odwoływania się do pojęć zaczerpniętych z innych nauk. Nie uwzględnianio czynników psychologicznych i biologicznych.
D. nie patrzy na religię, nie interesują go wierzenia. Dystansuje się do jednostki, jej przeżyć psychicznych, doświadczń
- biologizm(fizjologizm) - supremacja wyjaśnień czysto biologicznych, medycznych. 2 dziedziny: endokrynologia i genetyka.
-psychologizm(Freud)
Żadne nie jest dominujące.
Antropologia patrzy na człowieka całościowo: biosocjopsychokulturowo\a całośćspojrzenie całościowe, przeciwne do spojzenia atomistycznego(izmy)
Funkcjonalizm - szkoła synchroniczna, badająca zjawiska tu i teraz-współcześnie
Dyfuzjonizm - perspektywa holistyczna - całościowa
Ewolucjonizm - spojrzenie atomistyczne(np. religia, magia, )
B. Malinowski:
„Kultura jest to swoiście ludzka forma zaspokajania podstawowych, czyli biologicznych, wtórnych, oraz interaktywnych potrzeb człowieka, u źródła których leżą impulsy ludzkiego organizmi:.
Kultura to odpowiedź na potrzeby człowieka. Wszystko co człowiek zrobił lezy w biologii. Kultura to instrument do zaspokajania potrzeb.
*Słowa klucze u Malinowskiego:
1.instytucja - grupa ludzi podejmujących wspólne działania, zorientowana wokół konkretnego celu. Instytucja jako zorganizowany system działań. Najmniejsza jednostka kulturowa np. rodzina
2.funkcja
3.potrzeba - uwarunkowanie kultury
Schemat działania instytucji:
Zasada naczelna (charter)
Personel karta normy
Substrat materialny
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
↗
Idealny obraz funkcjonowania każdej instytucji
+
Działalność
Funkcja
↗
Obraz realny(część 1 +2)
- karta - jako zespół wartości kulturowych, idei, zamiarów, jakie instytucja chce osiągnąć, cele do osiągnięcia
-personel - grupa ludzi, tworzących instytucje, ściśle zhierarchizowany
-normy - wymagane umiejętności, reguły prawne, etyczne, nakazy, zakazy,ideały, jakie dana grupa ludzi posiada
-substrat - konkretne działania
-funcja - wynik, efekt dziłaności, dla której instytucj została powołana
Instytucja jest zogniskowana wokół jakiegoś konkretnego celu. Najmniejsza pochodna kultury. Naczelna funkcja - zaspokajanie potrzeb.
Funkconalizm - teoria celowości
- podejście teleologiczne. Teleo - cel. Podejście celowościowe - fundamentalne założenie. Wszystko ma cel, także kultura. Kultura nie jest czymś, ale po coś.
Założenie integracji - wszystkie elementy jakiejś całości są współzależne, wzajemnie na siebie oddziałują, wpływają.
Malinowski: „Zbyt silny nacisk na biologię stroni od ujęć przeszłości” - zarzuty wobez podejścia diachronicznego u Malinowskiego.
Potrzeby:
1.podstawowe
2.wtórne - pochodne
3.integratywne
Każdej potrzebie odpowiada reakcja kulturowa. Na reakcję kulturową odpowiada odpowiednio powołanie odpowiednich instytucji
1. Potrzeby podstawowe:
-metabolizm - zaopatrzenie
-reprodukcja - rodzina, pokrewieństwo
-odpowiednie warunki fizyczne - schronienie
-bezpieczeństwo - obrona
-ruch - działalność
-rozwój - wychowanie
-zdrowie - higiena
Podmiotem jest człowiek - jednostka biologiczna
2. Potrzeby wtórne:
*Człowiek jako istota społeczna. Służyć mu będzie:
- działalność gospodarcza,
- organizacja.
- system prawa,
- system edukacji
3.Potrzeby integratywne - związane ze specyficznie ludzką potrzebą. Jeżeli społeczeństwo zaspokaja dwie pierwsze, wtedy dopiero zaspokajane są te ostatnie. Umiejętność posługiwania się symbolami. Człowiek jako istota tworząca symbole.
Magia, nauka, religia - reakcje kulturowe. Związane z integracją, ale na najwyższym szczeblu.