Anna Stępniewska gr II B
Choroby układu krążenia
Schorzenia układu krążenia należą do chorób określanych mianem cywilizacyjnych. Ich przyczyną jest siedzący tryb życia, brak ruchu , zła dieta a także czynniki genetyczne. Wiele jednostek chorobowych tego układu występuje jako schorzenie współistniejące z innymi chorobami, szczególnie u osób starszych, po 65 roku życia.
Nadciśnienie tętnicze
Jest to choroba układu krążenia , która charakteryzuje się stale bądź okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym. Większość przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny, tzn . bez znacznej przyczyny somatycznej, którą da się usunąć. Etiologia nadciśnienia tętniczego pierwotnego, zwanego inaczej nadciśnieniem samoistnym , nie została w pełni ustalona-znaczną rolę przypisuję się tu czynnikom genetycznym i środowiskowym.
Pozostałe przypadki to choroba o charakterze wtórnym , gdy dobrze jest znana przyczyna choroby np. choroby nerek, choroby gruczołów dokrewnych, lub choroby mózgu.
W świetle współczesnych poglądów u podłoża nadciśnienia samoistnego leżą złożone zaburzenia mechanizmów regulacji ciśnienia krwi.
Nadciśnienie tętnicze może występować w każdym wieku, zwykle stwierdza się je po 30-40 roku życia , częściej u kobiet. Przez kilka lub kilkanaście lat może przebiegać bez żadnych objawów.
Nadciśnienie powoduje powstanie zmian w wielu narządach , przed wszystkim jednak w sercu . Staje się ono przyczyną niewydolności krążenia i szybkiego rozwoju zmian miażdżycowych. Chory przez długi czas mogą nie mieć żadnych dolegliwości -czasem występują ból i zawroty głowy , szum w uszach, mroczki przed oczami, zmęczenie, niepokój, nerwowe bicie serca, krwawienie z nosa.
Wymagane jest stałe leczenie farmakologiczne. Nie leczone nadciśnienie może doprowadzić do poważnych powikłań , jak udar mózgu ,zawał serca, niewydolność nerek czy uszkodzenie narządu wzroku.
Stadia nadciśnienia tętniczego
Stopień pierwszy 140-159 / 90-94
Stopień drugi 160-179/ 100-109
Stopień trzeci >/180 / >/110
Fizjoterapia w nadciśnieniu tętniczym
Wodolecznictwo
Małe zabiegi wodolecznicze , najpierw ciepłych , następnie zmiennocieplnych i w końcu zimnych.
Kąpiel zimna 8-20 stopni
Kąpiel chłodna 21-27 stopni
Kąpiel letnia 28 -33 stopni
Kąpiel ciepła 34-37 stopni
Kąpiel gorąca 38-42 stopni
Wprowadzenie do kuracji zabiegami wodoleczniczymi w nadciśnieniu samoistnym stanowią kąpiele rąk i nóg wg Schweningera- Hauffego o temperaturze stopniowo podwyższanej lub suche szczotkowanie skóry, lub kąpiele częściowe z dodatkiem ziół (melisy, waleriany lub chmielu)
Kąpiel wg Schweningera- Hauffego- jest to kąpiel kończyn górnych lub dolnych w wodzie ,której temperatura wzrasta stopniowo w czasie zabiegu ocd 35 do 42 stopni. Kąpiel jest wykonywana w specjalistycznym urządzeniu , składającym się z wanienek na wodę , przystosowanych kształtem do rodzaju zabiegu oraz elektrycznego urządzenia podgrzewającego wodę ( temp. Wody wzrasta o jeden stopień w czasie 2-3 min). Łączny czas zabiegu wynosi od 15 do 25 min. Wykonuję się kąpiel jednej lub obu kończyn.
Stosuje się też kąpiele zmiennocieplne, przede wszystkim rąk i nóg , zmiennocieplne polewanie , np. ramion i kolan
Preferuje się ciepłe i zmiennocieplne zabiegi wodolecznicze przy stosowaniu w zimnej fazie zabiegu wody o temp 18 -20 stopni
W zależności od wydolności serca stosuje się raz w tygodniu : półkąpiel lub kąpiel ¾ lub nawet kąpiel całkowita z wyciągiem z igieł sosnowych albo melisy, w wodzie o temperaturze do 37 stopni , przez 10-15 min , zakończoną chłodnym zmywaniem lub oblaniem ciała chłodną wodą.
Z zimnych zabiegów stosuje się polewanie ramion, chodzenie boso lub brodzenie w chłodnej wodzie.
W nadciśnieniu tętniczym stosuje się także bicze szkockie-tzw natrysk o zmiennej temp. Mogą być one skupione lub wachlarzowe. Stosuje się na zmianę natrysk kolczasty i deszczowy, wodę ciepłą i zimną pod wysokim ciśnieniem wynoszącym 202,6 do 304,0 kPa ( 2-3 atm.) Wygląda to tak, że przez 30 s do1 min używa się wody o temperaturze 38-40 st. Celsjusza, a przez kilka sekund o temperaturze 10-15-stu st. lub niższej. Zabieg kończy się po 3 min, stosując wodę zimną Zabieg łączy w sobie działanie ciśnienia, dając efekt hydromasażu oraz przemiennej temperatury.
Sauna- ( w nadciśnieniu tętniczym I i I/II stopnia|)
Jeśli lekarz nie stwierdza przeciwwskazań można zalecić kąpiel w saunie, z umiarkowanie długim czasie pobytów kabinie sauny i z ograniczoną liczbą wejść oraz bez ochładzania ciała zimną kąpielą zanurzeniową
Pole magnetyczne -magnetostymulacja
magnetoterapia ( w I i I/II stopniu ) -zabiegi pilotażowe przy
noszą dobre efekty -aplikacja na okolicę klatki piersiowej.
Niskie ciśnienie tętnicze
W diagnozie tej jednostki chorobowej występuje zasadnicza trudność , gdyż dokładnie nie wiadomo, od jakiej wartości się zaczyna. Są bowiem osoby , które mimo wyraźnie niskiego ciśnienia krwi czuja się dobrze i nie mają żadnych dolegliwości występujących u innych osób z niskim ciśnieniem. Z reguły przyjmuje się, że ciśnienie tętnicze jest niskie, gdy u osoby , u której sporadycznie spada lub stale występują pewne dolegliwości , wynosi ono odpowiednio u mężczyzn mniej niż 100-110/ 70-80 mmHg, zaś u kobiet 100/65-85 mmHg.
Przewlekle występujące niskie ciśnienie krwi, które nie jest wywołane konkretnymi chorobami , pomimo iż niekiedy obniża zdolność do wysiłku, powoduje uczucie zmęczenia , brak energii i trudności w koncentracji uwagi. Nie wymaga ono leczenia farmakologicznego, gdyz nie ma leków działających w tym przypadku skutecznie. Najbardziej skuteczne jest leczenie zabiegami wodoleczniczymi.
Należy zwrócić szczególną uwagę na osoby starsze po 65 roku życia , ponieważ u nich niskie ciśnienie krwi ma charakter wtórny -jest spowodowany określona przyczyną -np. niewydolność serca, utratą elastyczności przez ściany naczyń krwionośnych czy zaburzeniami regulacji autonomicznej. W tych przypadkach wymagane jest leczenie choroby podstawowej.
Wodolecznictwo
W tym schorzeniu wskazane są przede wszystkim zabiegi kneippowskie z krótkotrwałym działaniem zimnej wody.
Należy unikać dłuższych ciepłych kąpieli, zwłaszcza całkowitych ( obniżają ciśnienie krwi! )
Korzystne działanie wywierają kąpiele w zbiornikach otwartych ( jeziorach, morzu, basenie odkrytym )
Stosuje się: zmywanie woda o temp. Niższej niż 20 stopni
Zimne polewanie rak, nóg , polewanie dolne
Zmiennocieplne kąpiele nóg
Zimne kąpiele rąk
Suche szczotkowanie ciała
Kąpiele ze szczotkowaniem
Zimne i chłodne natryski deszczowe
Natryski o zmiennej temperaturze
Chodzenie boso
Brodzenie w chłodnej lub zimnej wodzie
Masaże tonizujące grzbietu i kończyn dolnych
Sauna - celowe jest również stosowanie kąpieli w saunie z ochłodzeniem ciała kąpielą zanurzeniową przez kilka sekund w temp. 15 -20 stopni
Choroba Raynauda
Chorobę tą cechuje utrzymujący się 15-30 min napadowy skurcz małych tętnic rąk lub stóp, który jest wywołany przede wszystkim zimnem lub emocjami. Palce rąk stają się wtedy blade, a nawet białe, a po ograniu sine i w końcu czerwone. Są zdrętwiałe, pozbawione czucia , może występować w nich kłucie. Wraz z postępowaniem choroby następuje przerost warstwy mięśniowej ścian naczyń krwionośnych co skutkuje ich pogrubieniem. Zmianom tym towarzyszy także przerost śródbłonka, stanowiącego wewnętrzną ścianę tętnicy. Skutkiem czego dochodzi do dodatkowych zwężeń tętnic, co sprzyja powstawaniu drobnych zakrzepów. Może to spowodować nawet zgorzel palców.
Przyczyny tej choroby nie są znane. Chorują na nią głowie kobiety.
W podziale klinicznym wyróżnia się postać:
pierwotną ,o pochodzeniu idiomatycznym,
wtórną (tzw. Zespół Raynauda ) , w przebiegu innych chorób lub
młodzieńczą - pojawiającą się niekiedy w okresie dojrzewania, przede wszystkim u dziewcząt
Wodolecznictwo
Duże znaczenie w leczeniu tej choroby ma fizjoterapia kneippowska.
KS. SEBASTIAN KNEIPP (1821-1897)
• Jeden z najsławniejszych na świecie hydropatów, katolicki proboszcz z Wörishofen, prałat papieski i spowiednik sióstr dominikanek. Do 21. roku życia pracował jako czeladnik tkacki, potem został studentem teologii i księdzem.
• W wieku 27 lat był już przewlekle chory i w 1848r. opracował metody naturalnego leczenia, które najpierw zastosował na sobie, a później aplikował swoim pacjentom. Klasztorna pralnia dominikanek, gdzie początkowo przyjmował i leczył chorych, wkrótce stała się celem pielgrzymek z całej Europy, także z ziem polskich pod zaborami.
• "Meine Wasserkur" ("Moja kuracja wodna"), książka Kneippa z 1886r. miała aż 113 wydań, średnio po 6 tys. nakładu każde. Równie poczytne i tłumaczone na wiele języków były dalsze jego dzieła, w tym jedno dotyczące postępowania z chorymi i zdrowymi dziećmi, napisane w 1891r. i wznawiane do dziś.
Na zabiegi wg Kneippa składały się: okłady, kąpiele w wywarach z ziół, kąpiele zimne, kąpiele parowe, omywania, opaski, picie wody, chodzenie boso po mokrej trawie i mokrych kamieniach, świeżym śniegu i po zimnej wodzie. A wszystko to dla wzmocnienia i hartowania organizmu.
Fizjoterapia kneippowska
1. Wodolecznictwo
2. Wysiłek fizyczny („bezczynność osłabia, ćwiczenie wzmacnia, przeciążenie szkodzi”)
3. Zdrowe odżywianie
4. Leki roślinne
5. Uporządkowany styl życia
Zabiegi wg ks. Kneippa
• Metoda ks. S. Kneippa w swych pierwotnych założeniach była bardzo prosta. Polegała na polewaniu ciała zimną wodą, chodzeniu boso po mokrej trawie oraz brodzeniu w wodzie i ruchu na świeżym powietrzu. Zalecano przy tym dietę bogatą w jarzyny, a ubogą w mięso.
• Charakterystyczne dla zabiegów kneippowskich było również to, iż z reguły pomijały okolice ciała, w obrębie których znajduje się ośrodkowy układ nerwowy, a więc nie dotyczyły kręgosłupa i głowy.
• Z biegiem czasu wodolecznictwo metodą Kneippa objęło cały szereg zabiegów opartych wyłącznie na wykorzystywaniu wody jako podstawowego elementu terapii. Stosowano więc zimne zabiegi, zwłaszcza polewania, zawijania, okłady, zmywania i nacierania.
• Ze zmiennocieplnych zabiegów wodoleczniczych stosowano kąpiele całkowite i kąpiele stóp.
• Wodolecznictwo uzdrowiskowe wspomagane było często piciem mieszanek ziołowych ustalanych dla każdego pacjenta indywidualnie, biorąc pod uwagę rodzaj schorzenia.
• Zalecano również noszenie specjalnej, lnianej "bielizny kneippowskiej", która stanowiła "zdrowe okrycie odpowiednie naturze"
• W każdym sanatorium "leczenie wodą" ks. S. Kneippa stosowano ściśle według wskazań oraz w zależności od rodzaju zabiegu.
• Zimne polewania aplikowano najczęściej w przypadku takich schorzeń jak: żylaki kończyn dolnych, osłabienie nóg, przewlekłe choroby zapalne, pobudzenie przemiany materii, hartowanie silnych osób ze zdrowym sercem, zaburzenia ukrwienia tkanek, osłabienie mięśnia sercowego, wyczerpanie, znużenie, skłonność do nieżytów dróg oddechowych, zmęczenie umysłowe
Wodolecznictwo w leczeniu choroby Raynauda zaczyna się od zabiegów ciepłych lub o temperaturze stopniowo podwyższanej i w ciągu tygodni dochodzi do zabiegów zmiennocieplnych, podczas których stosuje się nawet bardzo krótkotrwałe bodźce zimna.
Do kąpieli dodaje się typowe kneippowskie wyciągi z różnych ziół, np. rozmarynu, siana ,igliwia. W rachubę wchodzi również sauna , jednak część ochładzająca tego zabiegu może co najwyżej polegać na krótkim polaniu chłodna wodą. Zalecane są również ciepłe kąpiele całkowite, w tym również aromatyczne, pływanie w ciepłej wodzie , ostrożny masaż podwodny, kąpiele kwasowęglowe częściowe, masaż klasyczny kończyn górnych.
Ultradźwięki : przykręgowo: w dolnej części tułowia, dawka: 0,2 -0,3 W/cm2 do 0,5 W/cm2, czas: 5 min ; w zakresie dolnych kręgów piersiowych , dawka : 0,1 -0,2 W /cm2, czas: 3-5 min, zabiegi: co 2 dzień, seria: 12-15 zabiegów.
Elektroterapia
Prądy wielkiej częstotliwości( DKF ) dla k. g -układ aplikatora : od C3 -C8 i Th 1 -TH5
Prądy diadynamiczne ( DD ) : układ elektrod: elektrody płytkowe ułożone na dłoniowej i grzbietowej powierzchni dłoni , basis : 1mA , prąd CP : 2-3 min, natężenie : 2-3 m A
Jonoforeza: układ elektrod: anoda - C3- Th 2, katoda - przedramię , natężenie: 2-3 4 m A, czas: 3-5 -10 min, zabieg: co 2 dzień ( 2 % siarczan magnezu - z anody, 1% roztwór jodku potasu - z katody )
Galwanizacje miejscowe, podłużne
Kąpiele elektryczno-wodne : kąpiel 4-komorowa , wstępująca lub zstępująca, natężenie : do 10 m A , czas 10 - 20 min, kąpiel 2 komorowa k.k górnych, natężenie : 6-15 m A, czas 10 - 20 min
Masaż : klasyczny -dłoni i przedramion, segmentarny, pod natryskiem, podwodny, wirowy
Światłolecznictwo: Promieniowanie nadfioletowe- naświetlanie miejscowe - dłoni lampą Solux , odległość : 50- 100 cm
Organiczne zaburzenia krążenia obwodowego
Schorzenia te spowodowane są postępującym zwężeniem tętnic, najczęściej wskutek miażdżycy zarostowej, rzadziej zakrzepowo-zarostowego zapalenia tętnic obwodowych- choroba Buergera.
Miażdżyca zarostowa najczęściej dotyczy kończyn dolnych. Powstaniu i rozwojowi choroby sprzyja palenie tytoniu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie cholesterolu we krwi, nadwaga, niedokrwistość, czynniki genetyczne. Początkowe objawy choroby to bóle w łydkach podczas chodzenia, zmuszające chorego do zatrzymania się po przejściu pewnej odległości. Odległość ta nazywa się dystansami chromania przestankowego i wraz z postępem choroby sukcesywnie się zmniejsza. Większe zmiany w miażdżycowe w tętnicach powodują , powodujące silne niedokrwienie tkanek, wywołują bóle w kończynach dolnych już nawet w spoczynku. Stopniowo dochodzi do martwicy i uszkodzeń skóry i tkanki mięśniowej. W bardzo zaawansowanej chorobie powstaje zgorzel. Choroba ta ma charakter postępujący. W pewnym okresie powoduje martwice palców , dalej kończyn co grozi amputacjami.
Wodolecznictwo
Ciepło może być stosowane bardzo ostrożnie w pierwszych okresach choroby, przede wszystkim w postaci częściowej kąpieli o stopniowo, powoli wzrastającej temperaturze od 35 do 39 stopni w ciągu 10-15 min. Przede wszystkim należy wykorzystać reakcję konsensualną z kończyny przeciwnej i dlatego zabiegowi można poddać kończynę tylko zdrową. Wskazane są także:
Polewanie zmiennocieplne kolan, ud
Polewanie dolne
Polewanie miejsc odległych od k.d ,np. polewanie k.g piersi czy
Polewanie górne
Zabiegi należy wykonywać codziennie. Seria obejmuje ok. 10 zabiegów. Uzupełniająco stosować można zmywanie lub suche szczotkowanie skóry zdrowej kończyny.
Ultradźwięki : na okolicę pachwiny i przyśrodkową część ud, dawka : 0.8 -1.0 W/ cm2, czas: 10 min, zabieg: co 2 dzień, seria : 10 zabiegów.
Elektroterapia :
Prądy DD : katoda: na mięsnie łydki, anoda: przykręgosłupowo na odc. Lędźwiowy po stronie choroby, basis: 1 m A, prąd : CP, czas : 25 min, natężenie: do granicy bólu.
Jonoforeza: z histaminą , elektroda czynna- anoda- przykręgosłupowo na odc. Th 8 - L5, katoda- na łydki, natężenie : 2-3-4 mA , czas: 3-5 -10 min, zabieg : co 2 dzień, seria : 10 zabiegów
Kąpiele elektryczno- wodne : kąpiel 2 komorowa, natężenie : 10 -20 m A, czas 10 -20 min.
Światłolecznictwo: naświetlanie lampą Solux - z filtrem niebieskim, odległość 20-30 cm, czas : 10-20 min
Masaż : klasyczny -stóp -bardzo delikatny - w pierwszych okresach choroby, gdy nie ma jeszcze możliwości powstania zakrzepów, segmentarny, Aquawibron, masaż wirowy ( temp. 35 stopni