MODELE SYSTEMÓW FINANSOWYCH NA ŚWIECIE

SYSTEM OPARTY NA RYNKACH PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH	SYSTEM BANOWKY ZORIENTOWANY
F I N A N S O W A N I E P R Z E D S I Ę B I O R S T W
duże znaczenie finansowania wewnętrznego finansowanie zewnętrzne za pośrednictwem rynków kapitałowych nacisk na pasywne, krótkoterminowe stosunki między instytucjami finansowymi i przedsiębiorstwami brak udziałów banków w kapitale przedsiębiorstw	duże znaczenie finansowania zewnętrznego finansowanie zewnętrzne oparte na indywidualnie racjonalnych kredytach nacisk na długookresowe, aktywne bliskie stosunki między instytucjami finansowymi i przedsiębiorstwami udziały banków w kapitale przedsiębiorstw
T Y P Y I R O L A I N S T Y T U C J I F I N A N S O W Y C H
wysoki stopień specjalizacji instytucji banki nastawione na krótkoterminową działalność kredytową duża skłonność do tworzenia innowacji finansowych	niski stopień specjalizacji instytucji banki uniwersalne, nastawione na długoterminową działalność kredytową mniejsza skłonność do tworzenia innowacji finansowych
R Y N K I P A P I E R Ó W W A R T O Ś C I O W Y C H
bardziej rozwinięte	mniej rozwinięte
P O L I T Y K A B A N K U C E N T R A L N E G O
operacje otwartego rynku	działalność refinansowa
M E C H A N I Z M P Ł A T N I C Z Y
transfery debetowe (czeki) izby rozliczeniowe	transfery kredytowe poczta

FUNKCJE BANKÓW

1. funkcja transakcyjna

2. funkcja transformacyjna

Istota funkcji transakcyjnej

Bank jest pośrednikiem finansowym dysponującym usługami związanymi z przyjmowaniem i udostępnianiem kapitału, kojarzy w ten sposób podaż kapitału i popyt na inwestycje kapitałowe.

Istota funkcji transformacyjnej

Bank jest pośrednikiem finansowym między różniącymi się strukturami podaży kapitału i popytu na kapitał. Dokonując transformacji tych struktur, doprowadza do ich zrównoważenia.

Funkcja transformacyjna:

1. transformacja informacji,

2. transformacja wielkości środków pieniężnych

• wiąże się z brakiem zgodności między sumą środków pieniężnych oferowaną przez ich posiadacza, a sumą potrzebną dla poszukującego pieniądza,

transformacja terminu

• posiadacze wolnych środków pieniężnych chcą zazwyczaj ulokować swoje środki na krótsze terminy, a poszukujący pieniądza chcą go otrzymać na dłuższe terminy

• tego typy transformacja jest możliwa dzięki możliwości prolongacji wkładów lub ich substytucji, likwidacji części aktywów oraz wykorzystania pomocy zewnętrznej

• transformacja ryzyka

• bank dywersyfikuje ryzyko między wiele podmiotów. Ryzyko związane z każdym kredytem, bądź innym aktywem banku, banki dywersyfikują tak, że całkowite ryzyko ich portfela aktywów jest mniejsze niż suma pojedynczych ryzyk dla poszczególnych komponentów portfela,

• transformacja ryzyka jest możliwa również dzięki zabezpieczeniu zewnętrznym (fundusze gwarancyjne, kredyt na rynku pieniężnym, kredyt banku centralnego)

• transformacja przestrzennej alokacji środków pieniężnych

• banki pozwalają zrównoważyć przestrzenne zróżnicowanie struktury popytu na kapitał i jego podaży.

RODZAJE BANKÓW KOMERCYJNYCH

• rodzaje banków działających na świecie

• uniwersalne (finansują przedsiębiorstwa za pośrednictwem kredytu-Polska, Europa) i inwestycyjne (oparte o finansowanie przedsiębiorstw poprzez emisje papierów wartościowych-USA),

• hipoteczne, komunalne (kiedyś Nordea),

• spółdzielcze

• rodzaje banków działających w Polsce:

• ze względu na formę prawną:

• państwowe,

• w formie spółki akcyjnej,

• spółdzielcze,

• ze względu na strukturę własności:

• polskie,

• zagraniczne,

• ze względu na przedmiot działalności:

• uniwersalne

• wyspecjalizowane (specjalizacja banku może przybrać charakter funkcjonalny, branżowy, terytorialny).

Bank uniwersalny vs inwestycyjny vs hipoteczny vs depozytowo - kredytowy

Bank uniwersalny

• dokonuje wszystkich czynności bankowych

• nie ma żadnych ograniczeń w jego działalności.

Bank inwestycyjny

• zajmuje się wyłącznie operacjami związanymi z emisją, sprzedażą, zakupem i zarządzaniem papierami wartościowymi

Bank hipoteczny

• wyspecjalizowany w udzielaniu kredytów hipotecznych oraz refinansowaniu tej działalności na rynku kapitałowym za pomocą specjalnych papierów wartościowych (listów zastawnych).

Banki depozytowo-kredytowe

• koncentrują się na działalności kredytowej i rozliczeniowej.

Główne tendencje rozwojowe na rynku finansowym




globalizacja

rozwój nowych technologii


liberalizacja

informatycznych i telekomunikacyjnych

dezintermediacja

Globalizacja -polega na postępującej integracji krajowych rynków finansowych w jeden rynek ogólnoświatowy.

Liberalizacja i deregulacja - celowe znoszenie przez władze ograniczeń w funkcjonowaniu rynków finansowych.

Dezintermediacja (odpośredniczenie)-rozwój bezpośrednich kontaktów między dużymi pożyczkobiorcami i dysponentami dużych kapitałów.

Główne tendencje rozwojowe na polskim rynku bankowym:

• W alokacji kapitału w Polsce dominuje sektor bankowy

• Rozwój gospodarczy Polski w dużej mierze zależy od bezpiecznych i efektywnie działających banków

• Tendencje rozwojowe w polskiej bankowości w latach 90' to:

• Prywatyzacja

• Konsolidacja (duże banki komercyjne kupowały mniejsze, zagraniczne kupowały krajowe)

Prywatyzacja banków w Polsce

Cele prywatyzacji banków:

• przeniesienie pełnej odpowiedzialności za kierowanie bankami ze Skarbu Państwa na władze banku i ich prywatnych właścicieli,

• unowocześnienie działalności banków,

• wprowadzenie nowoczesnych metod zarządzania i nowych produktów,

• umożliwienie dostępu do nowych, szerszych źródeł finansowania.

TEZA

Realizacja tych celów w warunkach braku prywatnych podmiotów dysponujących wystarczającym kapitałem była możliwa poprzez prywatyzację z udziałem zagranicznych inwestorów branżowych.

Funkcje systemu bankowego

• stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia,

• zapewnienie możliwości dokonywania płatności między podmiotami gospodarczymi, transferu w czasie i ponad granicami,

• zapewnienie informacji cenowej, co stwarza możliwości podejmowania decyzji przez podmioty gospodarcze,

• stworzenie warunków do transformacji środków inwestowania (co do czasu, wielkości i ryzyka).

System bankowy obejmuje następujące grupy banków:

1. banki centralne powstałe na bazie banków emisyjnych,

2. banki operacyjne (depozytowo-kredytowe, inwestycyjne i uniwersalne

3. banki specjalne (hipoteczne i towarzystwa kredytowe i regionalne),

4. kasy oszczędnościowe,

5. spółdzielczość kredytową.

Czynniki kształtujące system bankowy

1. porządek społeczny i gospodarczy, określający społeczne wartości i cele gospodarcze,

2. struktura i wielkość popytu na usługi bankowe oraz zmiany w nim zachodzące,

3. ogólne i dotyczące szczególnie bankowości ramy prawne działań bankowych oraz zmiany w przepisach prawa,

4. ogólny poziom rozwoju gospodarki, a także poszczególnych banków, na co szczególny wpływ ma zdolność tworzenia i chęć wdrażania innowacji.

1

---