Teorie emocji- egz. Tekst 19
klasyczne teorie emocji:
teoria Jamesa-Langego( obwodowa)
źródło emocji stanowi działanie, zmiana napięcia mięśniowego, zmiany w narządach wewnętrznych.
Wydarzenie->reakcja instrumentalna(reakcja fizjologiczna)->interpretacja reakcji fizjologiczno-behawioralnej->emocja
-uczucia według Jamesa dynamizują zachowanie
teoria Cannona-Barda( aktywacyjna)
emocje związane są z pobudzeniem OUN( regulowane przez układ siatkowaty).Według Cannona emocje zachodzą w j. wzgórza( dlatego nazywa się ją t.Talamiczną). siedliskiem emocji są ośrodki podkorowe
-Cannon i Bard twierdzili, że że pobudzenie emocjonalne ma charakter rozlany i niespecyficzny, daltego nie może być źródłem generowania stanów emocjonalnych
*zarzut wobec t. Jamesa-Langego: zmiany w narządach pojawiają się później w stosunku do emocji.
*pacjenci z uszkodzeniem rdzenia odczuwają emocje.
Wydarzenie->info przetwarzana prze wzgórze, przesyłana do kory i ciała=>reakcja instrumentalna, ocena wydarzenia przez korę->emocja
Aktywacyjne teorie emocji( zapoczątkowane przez Cannona)
Opierają się na założeniu że emocja jest stanem podwyższonego pobudzenia oznakowanego afektywnie. Znak afektywny może być dodatni/ujemny= przyjemny/przykry.
*badania Olds i Minera nad szczurami( z elektrodą)mogły on aplikować sobie bodźce w zaimplantowane okolice kory. Stymulacja ośrodków przyjemności/przykrości.
-aktywacyjne t. emocji zwracają uwagę na jej intensywność-odpowiedzialny jest za to poziom pobudzeni OUN.
!!!E.Duffy proponowała aby zrezygnować z pojęcia emocji na rzecz poziomu pobudzenia-można go łatwo operacjonalizować i mierzyc
w stanach silnego pobudzenia org. Działa według zasady fight or flight
Hebb uważa że emocje korelują z poziomem aktywacji ale nie są z nim identyczne. Cechą emocji są procesy myślowe.
-przy bardzo wysokiej niskiej aktywacji- emocje ujemne, aktywacja średnia-emocje pozytywne.
W koncepcji Hebb'a(będącej ostania próbą obrony t. aktywacyjnych) emocje pośredniczą w planowaniu działania
Arnold i 5 faz powstawania działania:
Neutralna recepcja:rejestrowanie stymulacji
ocena: stymulacja oceniana jako dobra/zła
pojawienie się tendencji do działania: ujawnia się czynnik motywacyjny stymulacji
wystąpienie emocji:subiektywne przeżycie
pojawienie się działania sterowanego przez emocję
dwuczynnikowa teoria emocji Schachtera i Singera
eksp z wstrzykiwaniem adrenaliny pokazał, że do wystąpienia emocji podmiot musi:
1.znaleźć się w stanie pobudzenia
2.zinterpretować zmianę fizjologiczną oraz sytuację zew
3.określić swój stan.
W toku przeprowadzonych eksperymentów wykazano że emocje są wynikiem interakcji procesów wewnątrz organizmu oraz info docierającymi ze środowiska. Czynniki te są od siebie niezależne-dwa czynniki.
3.Poznawcze teorie emocji( nacisk na relacje między procesami poznawczymi a emocjami)
Izard-4 typy przetwarzania info: komórkowy, organizmiczny, biopsychiczny, poznawczy
koncepcja Lazarusa( wyrosła z teorii stresu)
emocje to wynik specyficznych relacji między organizmem a środowiskiem. Zawsze odwołuje się do tych relacji. Dotyczą one świata fizycznego, w większość emocji uwikłane są też przynajmniej dwie osoby połączone jakimś związkiem.
=>emocje ujawniają się tylko w takich układach między jednostką a środowiskiem, które są dla jednostki źródłem potencjalnych korzyści/szkód.
Według Lazarusa;
1)Emocje stanowią podstawowy ewolucyjno-adaptacyjny system podmiotu i uzależnione są od działań motywacyjnych, zaradczych, poznawczych. Analizujemy wydarzenie pod kątem wpływu na stan psychologiczny
2)emocje wskazują na rodzaj szkody/zagrożenia bądź korzyści/ich antycypację
3)emocje i ich znaczenie relacyjne jest wrodzone, specyficzne dla gatunku. Proces powstawania emocji jest uzależniony od sposobów radzenia sobie z sytuacją.
4) procesy zaradcze mogą zmieniać treść, znak i natężenie emocji.
5)zróżnicowanie procesów emocjonalnych zależy od oceny relacji jednostka-otoczenie.
Ocena sytuacji jest niezwykle istotna, zależy od emocji przezywanych wcześniej itp
Procesy oceny:
>pierwotnej: charakter motywacyjny, określa czy emocja się pojawi
>wtórna:związany z możliwościami poradzenia sobie w sytuacji emocjogennej obejmuje:
Funkcjonalne ujęcie emocji wg Frijdy
Określa emocje ze względu na ich funkcje adaptacyjne. Pozwala określić zdarzenia jako ważne z punktu widzenia jednostki. Każde zdarzenie budzące emocje jest jakoś związane z interesem jednostki-ułatwia/utrudnia jego realizację. Sygnalizują czy jednostka jest na dobrej drodze do osiągnięcia celu.(emocje pozytywne) coś jej zagraża( emocje negatywne-gniew)
=>emocje nadzorują i korygują działania.
Według przyjętego prze Frijde kryterium możemy wyróżnić:
Afekt: doznanie przyjemne /nieprzyjemne, związane z oceną interpretacją zdarzenia bodźcowego.
Emocje: mają krótki czas trwania
Nastrój: długi czas trwania
Epizody emocjonalne: stan afektywny skierowany na konkretny obiekt, ale trwający dłuższy czas. Mogą fluktuować
Trwałe cechy dyspozycyjne: skłonność do reagowania przez tego samego człowieka podobnymi emocjami na ten sam obiekt w różnych sytuacjach oraz zróżnicowanie indywidualne reakcji na ten sam obiekt w tym samym momencie.
Sentymenty: miłość, nienawiść. Skłonnośc do oceniania obiektów w określony sposób+ potencjalne motywacje aktywizowane przez pojawienie się obiektu uczuć lub myślenie o nim.
Osobowościowe dyspozycje emocjonalne: skłonność o oceniania zdarzeń w sposób charakterystyczny dla danych emocji.
=>Frajda jako pierwszy sformułował prawa emocji; powstają narastają zanikają zgodnie z pewnymi regułami w ściśle określony sposób
prawa emocji:
prawo znaczenia
zaangażowania
bezpośrednio spostrzeganej rzeczywistości
prawo zmiany przyzwyczajenia odczuwania porównawczego
prawo hedonistycznej asymetrii
zachowania emocjonalnego momentu
prawo zamknięcia się w sobie
prawo zważania na konsekwencje
prawo minimalnego obciążenia
prawo max zysku
koncepcja psychicznej reprezentacji emocji:
-emocje występują wewnątrz człowieka, stanowią składnik tworzenia reprezentacji-jednostka ma wpływ na reprezentacje i emocje
-emocje zawsze skierowane są na kogoś/coś
-emocje zmieniają się w czasie
-wpływają na zachowanie ,,zjawisko zarażenia emocjonalnego''-integracja społeczna zmienia je
-rodzaj powstałej emocji określa charakter zmiany emocji( jest ona inna na poziomie niższym i wyższym-np. abstrakcyjnym)
reprezentacja emocjonalna najpierw tworzona jest w kodzie obrazowym(powstaje po urodzeniu). Po opanowaniu mowy reprezentacje tworzone są w kodzie werbalnym-emocje uzyskują swoje etykiety( poziom schemoatowy). Gdy opanowane zostaje posługiwanie się mową w procesach intelektualnych pojawia się forma kodu abstrakcyjnego
=>przejście między kodem obrazowym a werbalnym:werbalizacja i wizualizacja dokonuje się po opanowaniu przez dziecko mowy. Dziecko uczy się słownika emocjonalnego. Następnie pojawia się wizualizacja (umożliwa wygenerowanie z nazw emocji różnych reprezentacji obrazowych np. wyobrażenia.
=>przejścia między kodem abstrakcyjnym a werbalnym: semantyzacja(lokowanie nazw emocji w siatce pojęć stanowiących teorię) i desemantyzacja( reinterpretacja , weryfikacja znaczeń sekwencji emocjonalnej)
Rozwój reprezentacji emocjonalnej nie ma charakteru liniowego. Reprezentacja emocjonalna u dorosłego człowieka nie jest po prostu przedłużeniem reprezentacji dziecka, podlega ona szeregowi zmian jakościowych.
*uskrzydlenie-stan w którym kody werbalny, obrazowy i abstrakcyjny łączą się w jedno=flow =peak experience.
=>motywacja epistemiczna(Kruglarski): fazy rozmrażania epistemicznego-rozliźnienie poznawcze,przygotowanie do odbioru nowych info, modyfikacji istniejących struktur.
Zamrażanie epistemiczne:utrwalanie istniejących struktur