Mity tybetańskie
Swego czasu żyła na ziemi najpiękniejsza kobieta na ?wiecie, Europa, córka Agenora, władcy fenickiego miasta Sydonu. Lubiła chodzić nad brzeg morza, gdzie bawiła się wraz z rówie?niczkami. Dziewczęta zbierały kwiaty i tańczyły. Pewnego razu spotkały na łšce pięknego białego byka. Miał l?nišcš sier?ć, rozłożyste rogi i bardzo rozumne spojrzenie. Przemieszczał sie w?ród kwiatów stšpajšc tak delikatnie, że nie zgniótł ani ?d?bła trawy. Dziewczęta obległy go dokoła, podawały mu soczyste zioła, a on jadł i szerokim językiem oblizywał ich dłonie. W końcu oplotły go wieńcami i Europa usiadła mu na karku. Tedy byk jednym susem skoczył i zaczšł uciekać. Wpadł do morza i popłynšł. Tym bykiem był sam Zeus, który zakochał się w pięknej królewnie. Posejdon wygładził przed nim powierzchnię morza, aby była równa jak blat stołu. Nereidy jechały na delfinach i klaskały z rado?ci. W wielkiej muszli, którš ciagnęły trytony, stała Afrodyta i obsypywała królewnę kwiatami. Dopłynęli do Krety. Zeus przygotował swej ukochanej mieszkanie w cudownej grocie, którš osłaniał cienisty klon.
Tymczasem w Sydonie król rozpaczał po stracie córki. Zawołał swego syna Kadmosa i kazał mu szukać Europy i nie wracać do domu bez niej. Kadmos poszedł, lecz po długich i bezowocnych poszukiwaniach stracił nadzieję na odnalezienie siostry i postanowił osiedlić się na obczy?nie. Poradził się wyroczni, gdzie ma założyć nowy dom. Powiedziano mu, żeby szedł za spotkanš w polu jałówkš i pozostał tam, gdzie ona się zatrzyma. Tak też zrobił. Krówka wiodła go przez lasy, łški i góry, aż stanęła obejrzała się w około i położyła się. Miejsce okazało się znakomite do założenia miasta. Kadmos zaraz chciał podziękować bogom i wysłał towarzyszy po wodę potrzebnš do ofiar. Lecz gdy przez kilka godzin nikt nie wracał poszedł ich szukać. Przy ?ródle ujrzał smoka, który pił goršcš krew zabitych dworzan. Na grzbiecie miał złote kolce, w pysku rzędy zębów drapieżnych, a całe cielsko ?mierdziało jadem. Na widok człowieka zaczšł wić się w splotach zakre?lajšc olbrzymie łuki. Bohater rzucił oszczepem, tak że zabił potwora na miejscu. Potem wyjšł mu z paszczy wszystkie zęby i zasiał w ziemi. Kilka dni pó?niej wyrósł z nich orszak żołnierzy, którzy stoczyli między sobš walkę. Ocalało tylko pięciu zbrojnych i stali się wiernymi towarzyszami Kadmosa, który z ich pomocš założył miasto Teby. Rzšdził miastem dobrze i sprawiedliwie, a bogowie widzšcy, że jest dobrym królem chętnie przebywali w jego domu i dali mu za żonę Harmonię, córę Afrodyty i Aresa. Lecz nie zaznał on szczę?cia w rodzinie. Wnuk jego, Akteon, skończył haniebnš ?mierciš od kłów w?ciekłych psów; córka Semele spłonęła od gromów i błyskawic; drugia córka, Agaue zabiła własnego syna Penteusa; Ino, trzecia córka, rzuciła się w szaleństwie do morza. Kodmos nabrał takiego wstrętu do tej ziemi, że na staro?ć przeniósł się razem z żonš do Ilirii. Bogowie zamienili ich w węże.
Po Kadmosie w Tebach coraz gorzej się działo. Jeden z jego następców, Lykos, ożenił się z niegodziwš kobietš o imieniu Dirke. W królewskim pałacu żyła Antiope, ich krewna, wraz z dwoma synami, Amfionem i Dzetosem. Dirke kazała chłopców wyrzucić i ksišżęta chowali się pod okiem pasterza wołów. Gdy jednak podro?li, nie chcieli dłużej znosić poniżenia. Zebrali gar?ć tęgich chłopa, zdobyli królewski zamek, zabili Lykosa, a Dirke przywišzali do rogów byka, który na ?mierć jš zawłóczył po ziemi. Grób jej w pó?niejszych był utrzymywany w tajemnicy. Wiedział o tym tylko każdy dowódca konny i przekazywał go następcy. Szli w nocy, spełniali bez ognia ofiarę, zacierali ?lady i rozchodzili się w przeciwne strony.
Amfion i Dzetos stawszy się władcami Teb postanowili otoczyć je murami. Przyszło im to bardzo łatwo, gdyż ten pierwszy miał cudownš harfę i tak na niej pięknie grał, że kamienie, poruszone muzykš, same ustawiały się w tę kondygnację. Wkrótce potem ożenił się z córkš Tantalosa, Niobe. Mieli siedem córek i siedmiu synów. Matka ich była bardzo dumna z licznego potomstwa. Mówiła, że nie rozumie, jak ludzie oddawać cze?ć Latonie, która ma tylko dwoje dzieci. Powinni czcić jš. Latona, dotknięta zniewagš, poskarżyła się swym dzieciom, Apollowi i Artemidzie. Oboje natychmiast zeszli z Olimpu i zabili całe potomstwo Niobe. Osierocona matka porzuciła Teby i wróciła do swego ojczystego miasta Sipylos. Cały czas siedziała przesiadywała na podmiejskiej górze, póki bogowie nie zamienili jej w kamień. Lecz i wtedy cierpiała. Z kamienia tego płynęły łzy.
Po braciach na tronie w Tebach zasiadł Lajos, od którego wyszło pokolenie nienajszczę?liwszych władców. Wyrocznia ostrzegła, że polegnie z ręki własnego syna, który następnie ożeni się z jego żonš, Jokastš. Więc gdy syn im się narodził, przekłuli mu pięty żelaznymi kolcami, zwišzali i wyrzucili w górach. Dziecko znale?li pasterze i zanie?li do Koryntu, aby oddać na wychowanie królowej, która nie miała własnego potomstwa. Chłopak miał nabrzmiałe nogi od przekłucia, więc przezywano go Edyp - "człowiek o spuchniętych nogach". Ów Edyp nie czuł się szczę?liwy. Równie?nicy nazywali go podrzutkiem, a nikt nie chciał mu wyjawić tajemnicy jego pochodzenia. Pojechał do Delf, aby zasięgnšć rady wyroczni. Głos boży mówił, aby nie wracał do ojczyzny, gdyż zabije ojca swego i ożeni się z matkš. Edyp sšdzac, że królowie Koryntu sš jego rodzicami, postanowił opu?cić królestwo. Po drodze spotkał wóz, na którym siedział jaki? pan w otoczeniu kilku dworzan. Było to w ciasnym wšwozie górskim i służba skrzyknęła na Edypa, by ustšpił ze ?cieżki. Jednak młodzieniec nie usłuchał. Powstała kłótnia i wywišzała się bójka, w której tamci ?mierć ponie?li. Edyp poszedł dalej, natomiast zabitym panem był Lajos, jego ojciec.
W Tebach rzšdził szwagier zabitego króla, Kreon. Lecz w kilka dni pó?niej w podmiejskich górach pojawił się potwór porywajšcy ludzi i rzucajšcy ich w przepa?cie. Miał twarz i piersi kobiety, resztę ciała lwa oraz skrzydła ptaka, a nazywał się Sfinks. Powiedział, że ustšpi z tej ziemi, gdy kto? rozwišże jego zagadkę, brzmišcej: "Co to za zwierzę, obdarzone głosem, które rano chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech?". Na próżno odbywano wiece, zgromadzenia, albowiem nikt nie znał odpowiedzi na to pytanie. Na miasto spadła wielka żałoba, gdyż Sfinks co dzień porywał ludzi. Wówczas ogłosił, że kto rozwišże zagadkę otzryma w posiadanie Teby i Jokastę, wdowę po Lajosie. W tym wła?nie dniu do maista przybył Edyp. Cały dzień my?lał o zagadce, a wieczorem spać się położył i mial wróżebny sen, który dał mu odpowied? na pytanie. O ?wicie poszedł do Sfinksa i powiedział:
-Człowiek rano chodzi, to jest w dzieciństwie, na czworakach; gdy uro?nie, staje się zwierzęciem dwunożnym; a w staro?ci, która jest wieczorem życia, podpiera się laskš, jakby mu trzecia noga przybyła.
Gdy Sfinks to usłyszał rzucił się w przepa?ć. Kreon natomiast dotrzymał słowa. Edyp ożenił się z Jokastš i zaczšł królować nad Tebami. Z poczštku wiodło mu się wszystko dobrze. Matka jego urodziła dwóch synów: Polinejkesa i Eteokelesa, oraz dwie córki: Antygonę i Ismenę. Lecz nad królewskim domem wisiała klštwa bogów. Podwójna zbrodnia Edypa oddała Teby w moc złych duchów. Kraj nawiedzały częste klęski. Ziemia nie była urodzajna, dzieci na ?wiat przychodziły martwe, zwierzęta nie rozmnażały się. Wezwano więc wieszcza Tejrezjasza. Był to ?lepy starzec z długš, gęstš, białš brodš. Najpierw był kobietš i pod wpływem czarów stał się kobietš. W młodo?ci utracił wzrok, gdy Atenę nagš zastał w kšpieli. Zeus dał mu siedem razy dłuższe życie niż u zwyczajnych ludzi. Pozbawiony widoku ziemskich rzeczy, znał tajemnice przyszło?ci. Rozumiał także mowę ptaków. Straszny był to dzień, kiedy ten objawił się w pałacu Edypa. Długo milczał, aby odlec chwilę nieszczę?cia. W końcu odkrył prawdę. Król Teb zabił ojca i dopu?cił się zbrodni kazirodztwa. Na wie?ć o tym Jokasta powiesiła się, a Edyp wykłuł sobie oczy, odział się w łachmany i włóczył się tak od miasta do miasta. Prowadziły go córki. W miejscowo?ci Kolonos, niedaleko Aten, umarł. Pochowano go w gaju, do którego zlatywały się roje słowików.
W Tebach zostali dwaj bracia, Eteokles i Polinejkes. Zgodzili się, że co rok inny będzie panował. Eteokles pierwszy stał się władcš, ale po upływie roku nie chciał oddać berła bratu i wygnał go z kraju. Tamten udał się do Argos, do króla Adrastosa. Znalazł tam go?cinę, ożenił się z królewskš córkš i namówił te?cia do wyprawy przeciwko Tebom. Król zebrał wojsko i obległ Teby. Ale Tebańczycy uczynili wypad i odnie?li zwycięstwo. Wszyscy nieprzyjaciele polegli na polu bitwy. Eteokles również. Rzšdy ponownie objšł Kreon. Ciało zdrajcy Polinejkesa kazał wyrzucić na pożarcie krukom i pod karš ?mierci zabronił chować ciała. Lecz siostra Antygona nie usłuchała tego nakazu. Własnymi rękoma wykopała grób i pochowała zwłoki brata. Za karę zamurowano jš żywcem. Dziesięć lat pó?niej synowie wodzów pokonanych pod Tebami przygotowali nowš wyprawę. Miasto nie miało sił do obrony. Tejrezjasz doradził Tebańczykom wysłać do nich poselstwo z pro?bš o pokój, a tymczasem uciec z miasta. Tak też się stało. Gdy rozważano warunki pokoju z miasta wszyscy uciekli. Tejrezjasz umarł napiwszy się z pewnego ?ródła wody. Tymczasem wojska wrogie wkroczyły do pustego miasta, doszczętnie je zburzyły a pozostałe skarby posłali w ofierze delfickiej ?wiatyni.