STROFY
(ZWROTKI)
Strofa (zwrotka) stanowi powtarzający się, zazwyczaj kilkuwersowy układ rytmiczny, samodzielny w stosunku do podstawowej zasady kształtującej wiersz (sylabicznej, tonicznej itp.)
Wyróżniamy dwa rodzaje wierszy:
stroficzne (występują strofy)
stychiczne (pisane wierszem ciągłym)
Rodzaje zwrotek, str. 225-229:
dystych:
zwrotka dwuwersowa
parzysty układ rymów, aa bb cc itd.
strofa czterowersowa:
rymy sąsiadujące, aabb
rymy przeplatające się (krzyżujące), abab
rymy okalające, abba
tercyna:
spopularyzowana przez Dantego w „Boskiej Komedii”
złożona z trzech wersów jedenastozgłoskowych związanych charakterystycznym układem zachodzących na siebie rymów: aba bcb cdc itd.
sekstyna:
zwrotka sześciowersowa, pisana jedenastozgłoskowcem
układ rymów: ababcc
oktawa:
zwrotka złożona z ośmiu wersów jedenastozgłoskowych
układ rymów: abababcc
ulubiona strofa Słowackiego
strofa saficka:
zwrotka czterowersowa
trzy pierwsze wersy - jedenastozgłoskowe, ostatni - pięciozgłoskowy
- strofa alcejska
strofa w poezji klasycznej, występująca często w Pieśniach Horacego, spotykana też w poezji polskiej; nazwa od greckiego poety Alkajosa (łac. Alcaeus);
składa się z 4 wersów (dwa 11-zgłoskowe, 9-zgłoskowy i 10-zgłoskowy).
sonet:
to już samodzielny utwór, ale bardzo regorystyczny w budowie strof, dlatego tu się znalazł
składa się zawsze z 14 wersów
sonet włoski:
dwie pierwsze zwrotki - czterowersowe, ukł. rymów: abba abba
dwie końcowe zwrotki - trójwersowe, ukł. rymów: cdd cee
sonet francuski:
trzy pierwsze zwrotki - czterowersowe, ukł. rymów - każda z możliwych kombinacji (okalające, sąsiadujące, krzyżujące), ale realizowana konsekwentnie w obrębie całego utworu
końcowy dystych, ukł rymów parzystych
triolet:
strofa ośmiowersowa, często stanowi samodzielny utwór
charakteryzuje się powtórzeniem pierwszego wersu w wersach czwartym i siódmym, drugiego natomiast - w ostatnim wersie
układ rymów: abaaabab