STROFY

(ZWROTKI)

Strofa (zwrotka) stanowi powtarzający się, zazwyczaj kilkuwersowy układ rytmiczny, samodzielny w stosunku do podstawowej zasady kształtującej wiersz (sylabicznej, tonicznej itp.)

Wyróżniamy dwa rodzaje wierszy:

• stroficzne (występują strofy)

• stychiczne (pisane wierszem ciągłym)

Rodzaje zwrotek, str. 225-229:

• dystych:

• zwrotka dwuwersowa

• parzysty układ rymów, aa bb cc itd.

• strofa czterowersowa:

• rymy sąsiadujące, aabb

• rymy przeplatające się (krzyżujące), abab

• rymy okalające, abba

• tercyna:

• spopularyzowana przez Dantego w „Boskiej Komedii”

• złożona z trzech wersów jedenastozgłoskowych związanych charakterystycznym układem zachodzących na siebie rymów: aba bcb cdc itd.

• sekstyna:

• zwrotka sześciowersowa, pisana jedenastozgłoskowcem

• układ rymów: ababcc

• oktawa:

• zwrotka złożona z ośmiu wersów jedenastozgłoskowych

• układ rymów: abababcc

• ulubiona strofa Słowackiego

• strofa saficka:

• zwrotka czterowersowa

• trzy pierwsze wersy - jedenastozgłoskowe, ostatni - pięciozgłoskowy

- strofa alcejska

• strofa w poezji klasycznej, występująca często w Pieśniach Horacego, spotykana też w poezji polskiej; nazwa od greckiego poety Alkajosa (łac. Alcaeus);

• składa się z 4 wersów (dwa 11-zgłoskowe, 9-zgłoskowy i 10-zgłoskowy).

• sonet:

• to już samodzielny utwór, ale bardzo regorystyczny w budowie strof, dlatego tu się znalazł

• składa się zawsze z 14 wersów

• sonet włoski:

• dwie pierwsze zwrotki - czterowersowe, ukł. rymów: abba abba

• dwie końcowe zwrotki - trójwersowe, ukł. rymów: cdd cee

• sonet francuski:

• trzy pierwsze zwrotki - czterowersowe, ukł. rymów - każda z możliwych kombinacji (okalające, sąsiadujące, krzyżujące), ale realizowana konsekwentnie w obrębie całego utworu

• końcowy dystych, ukł rymów parzystych

• triolet:

• strofa ośmiowersowa, często stanowi samodzielny utwór

• charakteryzuje się powtórzeniem pierwszego wersu w wersach czwartym i siódmym, drugiego natomiast - w ostatnim wersie

• układ rymów: abaaabab