CUKRZYCA
Cukrzyca (diabetica) -- to genetycznie uwarunkowany zespół zaburzeń przemiany
węglowodanów spowodowany względnym lub bezwzględnym
niedoborem insuliny albo obecnością antyinsulinowych
przeciwciał czy substancji antagonistycznych względem insuliny
Insulina -- obniża poziom cukru w sposób rozkładania glukozy ; transportuje glukozę ,
gdzie jest jej za dużo do komórek gdzie jej brak
PRZYCZYNY CUKRZYCY
- zaburzenia biosyntezy i sekrecji insuliny przez komórki B
- zwyrodlenie lub zniszczenie wysp trzustki (stany zapalne, zatrucia, operacyjne zabiegi trzustki
- zanik starczy wysepek B (po 60 r.ż.)
- leki moczopędne
- astma oskrzelowa
- wady serca
- nadczynność tarczycy
- stres
- ciąża
- otyłość
- torbielowość
PODZIAŁ CUKRZYCY WG. WHO
A -- kategorie kliniczne
1. Cukrzyca typ I (IDDM) - insulinozależna
2. Cukrzyca typ II (NIDDM) - nieinsulinozależna
a - skojażona z otyłością
b - bez otyłości
c - u osób młodych (MODY)
3. Spowodowana upośledzeniem odżywiania np. głód białkowy
4. Wtórna (polekowa, zatrucia, choroby trzustki)
5. Ciężarnych (GDM) - powstała lub rozpoznana w czasie ciąży i ustępuje po porodzie (dawniej zwana przemijająca)
B -- kategoria upośledzona tolerancji glukozy
CUKRZYCA TYP I
- u dzieci, osób młodych
- bezwzględny brak insuliny
- ciężki przebieg
- wymaga leczenia insuliną i dietą; psychoterapia i ćwiczenia gimnastyczne
CUKRZYCA TYP II
- u osób starszych
- otyłość
- często insulina wydzielana ale za mało
- wymaga leczenia dietą i lekami doustnymi
- psychoterapia, ćwiczenia gimnastyczne
OBJAWY CUKRZYCY
- wzmożone pragnienie (3-5 l/dobe)
- podwyższony poziom glukozy we krwi (N=60-100<120>mg%)
- wielomocz (3-5 l/dobe)
- duże łaknienie przy jednoczesnym chudnięciu (osoby młode)
- świąd
- trudne gojenie na skórze
- nieostre widzenie
- zaburzenia czucia
- ogólne osłabienie
- zaburzenia miesiączkowania u kobiet
- zaburzenia impotencji u mężczyzn
- oziębienie skóry w okolicy stóp
- rozwijanie się zaburzeń miażdżycowych
POWIKŁANIA
>>> wczesne
Śpiączka hypogliemiczna (stan niedocukrzenia)
- poziom glukozy wynosi 30 - 40mg%
- objawy narastają bardzo szybko
>PRZYCZYNY
- przedawkowanie insuliny
- nie zjedzenie właściwego posiłku po przyjęciu insuliny i zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami
- duży wysiłek fizyczny
- nie regularne przyjmowanie insuliny
>OBJAWY
- uczucie wilczego głodu
- drżenie rąk
- nagłe, obfite spocenie
- twarz zaróżowiona
- niepokój
- zaburzenia pamięci
- uczucie kołatania serca
- zawroty
- omdlenia
- bóle w nadbrzuszu
- katychardia
- żrenice ulegają rozszeżeniu
- utrata przytomności
- zaburzenia widzenia z podwójnym widzeniem
>>PIERWSZA POMOC
>JEŻELI PRZYTOMNY
- unieruchomić(leżenie, siedzenie)
- podać coś słodkiego do zjedzenia lub picia
- kogo powiadomić
>JEŻELI NIE PRZYTOMNY
- wezwać karetkę pogotowia
- kontakt z żyłą i podać 40% roztwór glukozy od 60-100 ml; potem wlew dożylny 5% glukozy
- obserwacja parametrów życiowych
Śpiączka hyperglikemiczna(stan przecukszenia)
- poziom glukozy waha się między 400 - 1000 i więcej mg%
- objawy narastają powoli
>PRZYCZYNY
- nie przyjęcie lub zbyt małej dawki przyjęcie insuliny
- nie regularne przyjmowanie insuliny lub leków doustnych
- błedy dietetyczne
- stres
- spożycie alkoholu
- obecność każdego stanu zapalnego
>OBJAWY
- poziom glukozy narasta ponad normę
- wzmożone pragnienie
- suchość śluzówek
- suchość skóry ze świądem
- wielomocz
- żrenice wąskie
- tętno podwyższone
- ciśnienie obniżone
- oddech gonionego psa
- zapach acetonu
- zmniejszona diureza
- utrata przytomności
- śpiączka
>>PIERWSZA POMOC
>JEŻELI PRZYTOMNY
- przenieść
- zapewnić bezpieczeństwo
- podać dorażnie około 1 l. płynów obojętnych
- konsultacja z lekarzem
>JEŻELI NIE PRZYTOMNY
- transport w pozycji bezpiecznej
- kontakt z żyłą, podać dożylnie co 15 minut insuline HUMULIN R lub HUMULAK oraz roztwór wodny do czasu obniżenia glukozy do 200 - 160 mg%
>>>póżne
- neuropatia cukrzycowa --
- retinopatia cukrzycowa -- zmiany w siatkówce oka
- nefropatia -- upośledzenie czynności nerek
- doły poinsulinowe
- skłonności do zakażeń
- duża śmiertelność noworodków
- ryzyko zakażenia się grzybicą
RÓŻNICOWANIE ŚPIĄCZKI HIPOGLIKEMICZNEJ ZE ŚPIĄCZKĄ CUKRZYCOWĄ KWASICZĄ
PATOGENEZA CUKRZYCY