Opis i analiza przypadku edukacyjnego
1. Identyfikacja problemu
Uczennica klasy VI zmieniła swój stosunek do nauki i zaczęła sprawiać problemy natury wychowawczej;
Ma na imię Martyna. Uczęszczała do klasy , której byłam wychowawczynią przez trzy lata. Ma starszą o 4 lata siostrę, która uczy się w Liceum Ekonomicznym w Radomiu. Mama jest właścicielką sklepu z odzieżą, ojciec posiada firmę budowlaną.
Głównymi objawami wskazującymi na zaistniały problem były: wagary, złe oceny z poszczególnych przedmiotów, zachowanie prowokujące.
Dziewczynka pochodziła z pełnej i dobrze sytuowanej rodziny. Rodzice zaspokajali wszystkie jej potrzeby. W klasach młodszych należała do czołówki najlepszych uczniów.
W klasie szóstej zwróciłam uwagę na to, że oceny z poszczególnych przedmiotów obniżyły się w zastraszającym tempie. Zaniepokoiła mnie również wysoka absencja.
2. Geneza i dynamika zjawiska.
Z analizy dokumentacji wynika, że istnienie problemu wiązać należy z rozpadem małżeństwa rodziców. Fakt ten niekorzystnie wpłynął na rozwój osobowości dziewczynki.
Martyna nie uczyła się, chodziła na wagary. Coś złego zaczęło się dziać w życiu dziewczynki. Moje obawy potwierdzili inni nauczyciele. Koleżanki z klasy również zmieniły zdanie o Martynie.
Wezwana przeze mnie matka stwierdziła, że rozwodzi się z mężem. Dla
12-letniej dziewczynki fakt ten był ogromnym wstrząsem (bardzo kocha ojca). Stała się ofiarą dramatu rodzinnego.
Matka wyprowadza się z domu, zabierając ze sobą starszą córkę, opiekę nad Martyną sprawuje ojciec. Nie jest jednak zainteresowany postępami w nauce córki. Martyna widziana bywa w towarzystwie młodych chłopców - wszyscy byli pod wpływem alkoholu.
3. Znaczenie problemu.
Opisany problem został podany analizie w książkach J. Brągiel „Wychowanie w rodzinie niepełnej”, A. Olubińskiego „Konflikty małżeńskie a warunki i efekty wychowania w rodzinie”, „Sytuacja dziecka w rodzinie, w której oddane powództwo o rozwód” (w) Psychologii wychowawczej. W książkach tych stwierdzono, że u dzieci z rodzin rozwodzących się występują zaburzenia w charakterze nerwicowym, nadpobudliwość emocjonalna i ruchowa, nierzadko są zachowania agresywne, obniżanie się wyników w nauce, kierowanie się ku grupom przestępczym. Konflikt w rodzinie zwiększa ryzyko powstania zaburzeń w rozwoju osobowości.
W analizowanym przypadku zaczęły działać mechanizmy obronne. Dziewczynka krytycznie oceniła sytuację rodziny. Większego znaczenia nabrało jej własne życie; poszukała wsparcia na zewnątrz. Nowe środowisko miało negatywne wzorce społeczne, dziewczynka zaczęła ulegać demoralizacji. Moja obserwacja i analiza potwierdza wnioski zawarte w w/w książkach.
4. Prognoza
W przypadku zaniechania oddziaływań wystąpiłoby nasilenie trudności dydaktycznych i wychowawczych. Groziłyby jej oceny niedostateczne, mogłaby również popaść w uzależnienie.
Podjęcie próby rozwiązania problemu spowodują wyrównanie braków w nauce. Ukończy szkołę podstawową z dobrymi ocenami, wróci do normalnej aktywności i zajęć w odpowiednim wieku, do dawnych kontaktów koleżeńskich.
5. Propozycje rozwiązania.
Uznałam, że moje oddziaływanie wychowawcze powinny objąć:
indywidualne rozmowy z dziewczynką,
rozmowy dziewczynki z pedagogiem szkolnym,
zaproponować matce wizytę u psychologa,
systematyczne kontakty z matka - zaproponowanie matce zwiększenia kontroli na córką (zabranie jej do swojego domu),
umożliwienie Martynce zaistnienia w klasie na płaszczyźnie intelektualnej.
6. Wdrażanie oddziaływań.
Aby zrealizować powyższe cele, podjęłam następujące działania;
poprosiła pedagoga szkolnego o przeprowadzenie rozmowy z dziewczynką i matką dziewczynki,
w porozumieniu z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną wyznaczone zostały wizyty u psychologa,
zorganizowałam dla dziewczynki samopomoc koleżeńska w celu maksymalnego wyeliminowania niepowodzeń szkolnych,
systematycznie przeprowadzałam z Martynką rozmowy, uświadamiając ją, jakie niesie nagrożenie opuszczanie lekcji,
na lekcji do dysp. wych. kl. Przeprowadziłam pogadankę na temat szkodliwości picia alkoholu,
ustaliłam z matką dziewczynki (w obecności córki) terminy spotkań kontrolnych lub rozmów telefonicznych.
7. Efekty oddziaływań:
Podjęte przeze mnie działania odniosły skutek i mogę powiedzieć, że udało mi się osiągnąć sukces wychowawczy. Martynka przestała opuszczać zajęcia lekcyjne, poprawiła oceny ze wszystkich przedmiotów (średnia ocen końcowych 4,0%). Ze sprawdzianu, który odbył się 1 kwietnia 2004r. otrzymała 30 pkt.
Przypadkowi Martyny poświęciłam wiele czasu. Trafnie dobrane i umiejętnie zastosowane wobec niej działania wychowawcze przyniosły wymierne efekty. Uczennica uzyskała pogodę ducha, wróciła do dawnych przyjaciół. Dowiedziałam się również, że jest jedną z najlepszych uczennic w gimnazjum.
Opracowała H. Gotowała