Główni przedstawiciele pedagogiki
Pedagogika należy do jednych z najważniejszych nauk. Porusza często trudne problemy i sprawy , które często stają się przedmiotem tabu. Mówi się „cudze chwalicie , swojego nie znacie”. Dlatego też owej pracy chciałbym przedstawić wizerunek Polskich pedagogów , którzy w mniejszym lub większym zapisali się w historii Polskiej edukacji . Historia naszego państwa jest przebogata . Taka też jest historia edukacji , w której możemy znaleźć nazwiska wielu sławnych pedagogów do których możemy zaliczyć : Bogdana Suchodowskiego , Zygmunta Mysłakowskiego , Stefana Szumana Kazimierza Twardowskiego Tadeusza Kotarbińskiego i wielu innych .
Bogdan Suchodolski
Skojarzył wychowanie z życiem . Uważał , iż młodych , jaki i starszych należy uczyć przede wszystkim sterowania własnym życiem . Myśl tę Suchodolski rozwijał w licznych swoich książkach , takich jak „Kochaj życie” , czy „Wychowanie ponad wszystko” .
Bogdan Suchodolski pochodził ze starego i dobrego rodu Suchodolskich , urodził się 27.grudnia 1903r. w Sosnowcu .Był synem Kazimierza i Heleny Suchodolskich , którzy zadbali o dobrą edukacje , jak i wychowanie syna. W czasie między wojennym Bogdan rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim , a następnie kontynuował je na Uniwersytecie Jagiellońskim , potem przeniósł się na Uniwersytet Berliński , po czym znalazł się w Raperswilu w Paryżu . Efektem owych studiów stały się m.in. dwie prace wydane po powrocie do kraju : „Reforma Szkolnictwa średniego w Niemczech” i „Przebudowa podstaw nauk humanistycznych .” W 1938 r. jako profesor nadzwyczajny został powołany na katedrę pedagogiki w Uniwersytecie Lwowskim . Zaledwie po roku pracy wybuch II wojny światowej pozbawił go katedry . Jednakże okres okupacji hitlerowskiej nie sprawił zerwania Suchodolskiego z pracą naukową . Przebywając we Warszawie wydał w podziemiu książkę pt. „Skąd i dokąd idziemy? Przewodnik po zagadnieniach kultury współczesnej”. Po wyzwoleniu kraju Suchodolski nie mógł wrócić do Lwowa i w 1945robiął stanowisko dyrektora Miejskiego Gimnazjum i Liceum w Warszawie. Mimo licznych zaproszeń na katedry Pedagogiki do Krakowa , Torunia i Wrocławia , wybrał Uniwersytet Warszawski i w 1946r. objął Katedrę Pedagogiki. Dobrał dobrze dobrany zespół , któremu jako dyrektor podsuwał inicjatywy i podejmował z nim wiele prac badawczych . Poczynania tym sprzyjało powołanie w 1956r „Kwartalnika Pedagogicznego” , który był czołowym dziennikiem nauk o wychowaniu , którego redakcją kierował przez 15 lat. Drugim polem działania Bogdana Suchodolskiego stała się Polska Akademia nauk . Jako członek od 1952r, był on m.in. w latach 1958 - 1974 kierownikiem Zakładu Historii Nauki i Techniki PAN , w latach 1965 - 1970 zastępcą sekretarza naukowego PAN , a w 1958 - 1974 przewodniczącym Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Jednocześnie był redaktorem „Studiów Pedagogicznych” , „Rocznika Pedagogicznego” i „Paidei”. Do końca 1981r. był członkiem Prezydium PAN oraz do końca życia jednym z kierowników Komitetu „Polska 2000” .Poczynając od 1950r. obok prac : „Nauka polska w okresie Oświecenia” , czy „polska myśl pedagogiczna w okresie Renesansu” , pojawiły się też prace : „Krytyka podstaw pedagogiki mieszczańskiej w dziełach Karola Marksa” , „ U podstaw dydaktyki radzieckiej” , „ Kultura socjalistyczna” „ O program świeckiego wychowania moralnego” , Podstawy wychowania socjalistycznego” i przede wszystkim „U podstaw materialistycznej teorii wychowania” . W tej ostatniej z tych spraw Suchodolski , na podstawie analiz dzieł Marksa i Engelsa , genezę celów wychowania w społeczeństwie socjalistycznym . Przyjął za Marksem , że „istotnym czynnikiem kształtującym ludzi jest ich własna społeczna działalność , dzięki której dokonuje się zarówno przekształcenie środowiska , jak i przekształcenie świadomości , i że ta właśnie zbieżność może być zrozumiana tylko jako praktyka rewolucyjna. Bogdan Suchodolski napisał książki : „O pedagogikę na miarę naszych czasów”, w której jak sam tytuł mówi , że jej autor poszukiwał właściwej dla siebie drogi , odpowiadającej „naszym czasom” . Świadectwem takich poszukiwań są również bodaj najważniejsze dzieła „Narodziny nowożytnej filozofii człowieka” oraz „Rozwój nowożytnej filozofii człowieka”. Przedstawiają one ze stanowiska antropologii pedagogicznej historyczny zarys rozwoju pojęć o człowieku , zmieniających się pod wpływem przemian w życiu społecznym , w literaturze , czy w sztuce , mówią również o znaczeniu tego rozwoju dla myśli praktyki edukacyjnej.
Kazimierz Twardowski
To wspaniały , aczkolwiek już nie co zapomniana postać . Urodził się 20 października 1866r. w Wiedniu . Stał się na przełomie XIX i XX w czołowym filozofem polskim . Zasłyną nie tylko jako filozof , lecz także jako psycholog i pedagog. Za wielkiego pedagoga uważano go nie tylko za to , że napisał książkę pedagogiczną i kilka drobniejszych prac na temat edukacji , lecz dlatego , że był wielkim nauczycielem , wychowawcą i organizatorem .
Był synem Piusa i Malwiny Twardowskich z Kuhnów. Szkołę średnią , znane wiedeńskie Teheresianum , ukończył z odznaczeniem , w 1885r, studia w zakresie matematyki i fizyki , a następnie filozofii odbywał na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Wiedniu. Stopień doktora filozofii uzyskał na tymże uniwersytecie w 1891r. Sława Twardowskiego w szybkim czasie dotarła do Lwowa , to też rok po habilitacji Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego powołał go na stanowisko profesora filozofii . Od tego czasu , aż do końca życia związał się z Lwowem i tamtejszym uniwersytetem , gdzie przez 35 lat był profesorem czynnym , a od 1930r funkcjonował jako profesor honorowy . Zmarł we Lwowie 11lutego 1938r.
W czasie swojej pracy uniwersyteckiej Twardowski prowadził rozległą działalność naukową , pedagogiczną i organizacyjną . Aby rozszerzyć krąg ludzi zajmujących się filozofią , powołał do życia Polskie Towarzystwo Filozoficzne , które istnieje do dzisiejszego dnia. W 1911r. rozpoczął wydawanie przy Towarzystwie „Ruchu Filozoficznego”, zajmował się też organizacją polskich zjazdów filozoficznych . Sławę Twardowskiemu przyniosła praca na Uniwersytecie Lwowskim , zarówno jako długoletniego profesora , jak i rektora uczelni .Troszczył się o kształcenie kobiet. W tym celu założył Towarzystwo Żeńskiej Szkoły Średniej , którego przez kilka lat był przewodniczącym . Opowiadał się również zdecydowanie za przyjmowaniem kobiet na studia i w tej sprawie opracował memoriał dla senatu , co świadczy o jego poczuciu sprawiedliwości i życzliwości dla młodzieży akademickiej . Jednocześnie żywo interesował się kształceniem nauczycieli , organizował kursy dokształcające dla czynnych nauczycieli i sam bywał na nich wykładowcą . Dla ogółu mieszkańców Lwowa organizował powszechne wykłady uniwersyteckie . Prace naukowe i pisarskie Twardowskiego dotyczyły głównie zagadnieniom filozofii , psychologii i pedagogiki . Zapoczątkowały je prace : „Psychologia wobec fizjologii i filozofii” , „Wyobrażenia i pojęcia” , „ O czynnościach i wytworach” , „O psychologii , jej przedmiocie , zadaniach , metodzie , stosunku do innych nauk i o jej rozwoju” , „O istocie pojęć” ,” wybrane pisma filozoficzne”. Oprócz tego , poza innymi pracami , Twardowski napisał książkę ściśle pedagogiczną , chodź z pogranicza logiki , pt.: „Zasadnicze pojęcia dydaktyki i logiki do użytku w seminariach nauczycielskich i w nauce prywatnej”. Wyjątkowo liczne grono uczniów Kazimierza Twardowskiego , z reguły wybitnych uczonych , wypowiada się o jego mistrzostwie pedagogicznym z jeszcze większym uznaniem niż o jego osiągnięciach naukowych w dziale filozofii i psychologii .
Stefan Szuman
To wybitny polski pedagog , psycholog i lekarz , o duszy artysty . Stefan Szuman urodził się 2 stycznia 1889r. w Toruniu , jako syn Eugenii i Leona Szumanów . Jako uczeń pruskiego gimnazjum w Toruniu nie lubił panującej w nim atmosfery , chodź język niemiecki , w którym odbywała się nauka znał dobrze . Bardzo dobre oceny uzyskiwał tylko z rysunków , śpiewu , przyrody oraz języka francuskiego , z resztą przedmiotów natomiast z trudem wyciągał na oceny pozytywne . Rozpoczął studia w Monachium , które ukończył w 1913r. i w czasie praktyki naukowej napisał prace doktorską , która obronił 1914r. Po wybuchu pierwszej wojny światowej Szuman został wcielony do niemieckiej armii . Wiosną 1919r. udało mu się przedostać z Torunia do powstańców Wielkopolskich . W powstaniu walczył jako kapitan , a następnie major. Za zasługi otrzymał Krzyż Walecznych w listopadzie 1920r. Szuman pasjonował się studiami psychologicznymi , które podjął na Uniwersytecie Poznańskim . Początkowo były to studia w zakresie estetyki i filozofii oraz studia plastyczne , z czasem jednak zajął się wyłącznie studiami psychologicznymi . Czteroletni okres studiów to czas intensywnej i bogatej działalności . Szuman w tym czasie nie tylko pracował zarobkowo i zajmował się studiami psychologii i badaniami psychologicznymi , lecz także pasjonował się twórczością graficzną i tkactwem , jak również teatrem i muzyką . Studia psychologiczne zakończył obroną rozprawy doktorskiej , która następnie ukazała się drukiem pt: „Sztuka dziecka. Psychologia twórczości rysunkowej dziecka.” Opiera się ona na własnych badaniach autora . Drogę do pełnej niezależności naukowej utorowała mu praca : „Badania nad rozwojem spostrzegania i reprodukowania prostych kształtów przez dziecko” .
Zygmunt Mysłakowski
Urodził się 4 sierpnia 1890 r. w Nowym Mieście . W latach dzieciństwa Mysłakowski wraz z rodziną przeniósł się do Warszawy , gdzie zaczął chodzić do szkoły . Jako autor swoich prac pedagogicznych często przywiązywał dużą wagę do roli nauczyciela . Uważał , że w okresie kształcenia , a więc w wieki 10 - 18 lat , wybitny nauczyciel staje się dla ucznia autorytetem . Ale tylko taki , który „zna swój przedmiot , ma doń osobiste zamiłowanie , lub i umie czytać , a ponadto ma właściwy pedagogicznie stosunek do młodzieży .”Studia wyższe odbywał na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1909 - 13. Po ukończeniu drugiego roku studiów , opublikował swoją pierwszą pracę naukową pt.: „Valerian Magni i kontrowersja w sprawie odkrycia próżni.” Jednakże po dwóch latach Mysłakowski zmienił kierunek studiów , z przyrodniczego na humanistyczny i humanistą został do końca . Po ukończeniu studiów , przeniósł się do Warszawy , gdzie przez cztery lata pracował jako nauczyciel w gimnazjum , jednocześnie wykładając na Wyższych Kursach Nauczycielskich . Zaczął zajmować się nauką o wychowaniu i 1919 r. wydał swoją drugą prace naukową pt.: „O rozwoju pedagogiki w Polsce.” W 1920 r. został dyrektorem Państwowego Seminarium Nauczycielskiego w Lublinie . W 1917 roku Mysłakowski otrzymał stopień doktora , rozprawą doktorską pt.: „ Intuicjonizm Bergsona . Studium krytyczne”. Od 1923r. rozmoczą on pracę w Uniwersytecie Jagiellońskim w charakterze asystenta przy Seminarium Filozoficznym , a po habilitacji , objął stanowisko kierownika Katedry Pedagogiki . Obok tego w latach 1927 - 29 pełnił obowiązki dyrektora Instytutu Pedagogicznego w Katowicach ,a w latach 1950 - 56 rektora Wyższej szkoły Pedagogicznej w Krakowie .
Tadeusz Kotarbiński
Był filozofem i autorem podręczników logiki , napisał dzieło pt.: „Traktat o dobrej robocie” . Stworzył system etyki niezależnej , był twórcą licznych fraszek filozoficznych . Mówiąc , iż Kotarbiński jest pedagogiem , nie popełniamy większego grzechu , gdy mamy na myśli jego nauczycielską działalność . Był nauczycielem szkoły średniej , a następnie nauczycielem akademickim , a po przejściu na emeryturę nauczał po przez swoje książki . Kotarbiński był nie tylko pedagogiem przez swoje ściśle pedagogiczne prace , lecz także poprzez inne podstawowe dzieła , które przeniknięte myślą edukacyjną , odegrały istotną rolę w rozwoju nauk o wychowaniu .
Urodził się 31 marca 1886r w Warszawie . Studia filozoficzne rozpoczął we Lwowie , które zakończył doktoratem z filozofii . W latach 1913 - 1919 został nauczycielem języków starożytnych w gimnazjum w Warszawie. W 1913 r. Kotarbiński opublikował swoją pierwszą książkę pt.: „ Szkice praktyczne”, która była zapowiedzią przyszłych zainteresowań prakseologią .Jako wykładowca zaczął pracować w 1915 r. na Uniwersytecie Warszawskim i wykładał tam logikę . W czasie pierwszej wojny światowej wydał pracę pt.; „ Elementy teorii poznania , logiki formalnej i metodologii nauk” . Lata okupacji hitlerowskiej Kotarbiński przeżył w Warszawie i pracował jako nauczyciel . Po Uwolnieniu kraju od Niemców znalazł się w Łodzi gdzie w latach 1945 - 49 działał jako pierwszy rektor Uniwersytetu Łódzkiego . W 1948 r. otrzymał dyplom doktora filozofii, a po przeniesieniu do Warszawy , kierował Katedrą Logiki Uniwersytetu Warszawskiego . W 1966r ukazała się kolejna praca z dziedziny etyki pt.: „Medytacje o życiu godziwym”.
Podsumowując , wszyscy z wymienionych wyżej pedagogów zapisali się „złotymi zgłoskami” na kartach historii Polskiej edukacji . Musze się przyznać , że przed napisaniem owej pracy nic nie wiedziałem o osiągnięciach tych ludzi .Teraz jednak po zapoznaniu się z ich działalnością , spostrzegłem i bardzo doceniam ich wkład w matkę nauk jaką możemy nazwać pedagogikę , ale również wkład w edukację całego świata. Jeden z pedagogów , kiedyś powiedział : „uczeń przychodzący na lekcje nigdy nie jest sam ;wraz z nim wkracza (...) jego cała historia życiowa.”
Wykożystane pomoce do napisania owej pracy :
· „Proces kształcenia i jego wyznaczniki” - Z. Mysłakowski Warszawa 1970
· „Wizerunki Sławnych Pedagogów Polskich” - W. Okoń Wyd. ŻAK 2000