Rola pielęgniarki na oddziale chorób wewnętrznych

W oddziale wewnętrznym chorzy są leczeni zachowawczo, a okres pobytu chorego dzieli się na trzy podokresy:

• ustalenia rozpoznania- jest to okres związany z lękiem o stan zdrowia, sprawy rodzinne, pracę zawodową, niepokojem spowodowanym nową sytuacją i nieznanym otoczeniem oraz niedogodnościami;

• leczenia- leczenie spoczynkowe polega na ograniczeniu wysiłków fizycznych- rola pielęgniarki polega na stworzeniu warunków zapewniających choremu wygodę, bezpieczeństwo i spokój oraz na zaspokojeniu jego podstawowych potrzeb życiowych; leczenie dietetyczne- ma na celu oszczędzanie chorego narządu, dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych oraz utrzymanie równowagi wodnej elektrolitowej i energetycznej; zapewnienie choremu właściwego jakościowo i ilościowo pożywienia; leczenie farmakologiczne- podawanie zleconych leków, obserwacja reakcji chorego na podany lek ze względu n toksyczność niektórych środków,

• rehabilitacji polega na stosowaniu odpowiednio dawkowanego ruchu pod postacią ćwiczeń usprawniających.

KLASYFIKACJA ZADAŃ PIELĘGNIARKI:

1. Zadania diagnostyczne- obejmują czynności związane z ustaleniem diagnozy pielęgniarskiej, wykonywanie parametrów zleconych przez lekarza lub zaplanowanych samodzielnie, uzupełnianie informacji o pacjencie, rodzinie.

2. Zadania diagnostyczne wynikające z udziału pielęgniarki w procesie leczenia. Obejmują one wykonywanie zleceń lekarskich lub samodzielną działalność leczniczą, podejmowaną w razie nagłego pogorszenia stanu zdrowia i (lub) zagrożenia życia pacjenta.

3. Zadania edukacyjne- pomoc w świadomym kształtowaniu pożądanych zachowań zdrowotnych podopiecznych, udzielanie informacji o zagrożeniach zdrowia, chorobie i możliwości jej zwalczania. Działania edukacyjne powinny przygotować pacjenta do samoopieki, współdziałaniu w leczeniu i rehabilitacji, a osoby zdrowe do przyjęcia świadomej odpowiedzialności za utrzymanie zdrowia.

4. Zadania opiekuńcze, ukierunkowane na poprawę samopoczucia, dostarczające wsparcia w trudnych sytuacjach, wspomagające upośledzone przez chorobę funkcje organizmu.

5. Zadania organizacyjne, realizowane przez planowanie i koordynowanie działań, organizowanie zasobów potrzebnych do realizacji procesu pielęgnowania, zapewnienie obiegu informacji, dokumentowanie.

PODSTAWOWE OBJAWY CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

Ból w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej pochodzenia sercowego
Choroba niedokrwienna serca objawia się bólem, nazywanym dławicą piersiową. Można go scharakteryzować następująco:

· Tępy, dławiący, gniotący, piekący, rozdzierający

· Umiejscowiony najczęściej zamostkowo

· Promieniujący do lewej ręki, lewej połowy szyi i żuchwy, do pleców

· Pojawiający się lub nasilający się po wysiłku fizycznym

· Zmniejszający się po zaprzestaniu wysiłku fizycznego lub po zastosowaniu nitrogliceryny

· Może towarzyszyć mu uczucie lęku, silne pocenie się, przyspieszenie lub zwolnienie częstości bicia serca

· Badania dodatkowe: EKG, próba wysiłkowa, badania biochemiczne krwi

Odmiana choroby niedokrwiennej serca zwana anginą Prinzmetala charakteryzuje się wszystkimi powyższymi objawami, występuje jednak w spoczynku, zwykle nad ranem.

Zawał mięśnia serca

· Ból o tej samej charakterystyce, co w przypadku dławicy piersiowej, ale o większym nasileniu, słabo ustępujący po nitroglicerynie lub bez reakcji na nitroglicerynę, występujący stale, może się nasilać,

Tętniak rozwarstwiający aorty

· Silny, nagły, ostry, przeszywający ból

· Promieniujący do pleców pomiędzy łopatki

· Zwykle towarzyszy mu zwyżka ciśnienia tętniczego

· Badania dodatkowe: RTG klatki piersiowej, Tomografia komputerowa klatki piersiowej

Zapalenie osierdzia

· Ostry lub tępy

· Umiejscowiony zamostkowo, może promieniować jak ból dławicowy

· Współistnieje najczęściej z gorączką, przebytą infekcją wirusową

· Nasila się przy leżeniu, zmniejsza przy siedzeniu z pochyleniem tułowia do przodu

Nie ustępuje po nitroglicerynie, może ustępować po lekach przeciwbólowych

· Badania dodatkowe: EKG, Echokardiografia, Badania biochemiczne krwi

Zatorowość płucna

· Nagły, silny, przeszywający

· Umiejscowiony zwykle za mostkiem, może promieniować do pleców, pomiędzy łopatki

· Może nasilać się podczas wysiłku

· Towarzyszy mu silna duszność, przyspieszony płytki oddech

· Może zmniejszać się po nitroglicerynie

· Badania dodatkowe: USG serca, badania biochemiczne krwi

Inne rodzaje bólu w klatce piersiowej nie związane z chorobami serca i układu krążenia:

Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy

· Ostry lub przewlekły, tępy

· Zwykle w dołku po mostkiem, może promieniować do pleców

· Nasilający się po posiłku lub na czczo

· Zmniejszający się po lekach zmniejszających kwasowość soku żołądkowego

· Badania dodatkowe: gastroskopia

Choroby pęcherzyka żółciowego

· Ból ostry, przeszywający lub tępy, przewlekły

· Umiejscowiony po prawej stronie klatki piersiowej, na granicy żeber i brzucha

· Może promieniować do pleców, opasywać klatkę piersiową

· Występuje zwykle po tłustych posiłkach

· Może zmniejszać się po nitroglicerynie

· Badania dodatkowe: USG jamy brzusznej

Zapalenie płuc z zajęciem opłucnej

· Ból ostry, czasem całej klatki piersiowej, czasem umiejscowiony w jednym punkcie

· Nasila się przy głębokich oddechach, kaszlu

· Nie ustępuje po nitroglicerynie

· Zwykle towarzyszy mu gorączka, kaszel, duszność

· Badania dodatkowe: RTG klatki piersiowej

Kurcz przełyku, Zapalenie przełyku, Przepuklina przełykowa· Palący, zaciskający, może być identyczny z bólem sercowego pochodzenia

· Towarzyszy mu zgaga, szczególnie po alkoholu, mocnej kawie i herbacie

· Nasila się po przejedzeniu, po położeniu się, czasem po wysiłku fizycznym

· Badania dodatkowe: gastroskopia, zdjęcie kontrastowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, manometria zwieracza przełyku

Zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa

Neuralgia międzyżebrowa
Zapalenie mięśni międzyżebrowych
Zapalenie przyczepów chrzęstnych żeber do mostka

· Ostry, kłujący

· Nasila się przy głębokim wdechu, zmianie pozycji ciała

· Można go wywołać poprzez ucisk na kręgi kręgosłupa, przestrzeni międzyżebrowych,

przyczepów żeber do mostka

· Nie zmniejsza się po nitroglicerynie, zmniejsza się po lekach przeciwbólowych

· Badania dodatkowe: RTG kręgosłupa i klatki piersiowej

Nerwica

· Ból w klatce piersiowej występujący w nerwicy może naśladować którykolwiek z powyższych rodzajów bólów

· Zwykle różnorodność podawanych objawów i reakcji jego na podawane leki pozwala przyjąć podejrzenie występowania nerwicy, tym niemniej jest to jedna z trudniejszych do zdiagnozowania przyczyn bólów w klatce piersiowej

· Badania dodatkowe: konsultacja psychologa lub psychiatry

DUSZNOŚĆ

Duszność opisywana jest jako niemożność nabrania powietrza, szybkie męczenie się lub znużenie w czasie wysiłku z towarzyszącym suchym kaszlem, lub "graniem" w klatce piersiowej albo bez tych objawów. Duszność nie zawsze jest objawem choroby, występować może również u osób zdrowych lecz niewytrenowanych wykonujących ciężki wysiłek fizyczny lub u osób przebywających na dużych wysokościach.
Brak powietrza może być objawem chorób układu oddechowego i przeszkód w drogach oddechowych.
Duszność może towarzyszyć chorobom układu krążenia:

• niewydolności,

• wadom serca, i chorobie wieńcowej,

• zaburzeniom metabolicznym (kwasica, zatrucia),

• chorobach zakaźnych,

• niedokrwistości

• oraz w nerwicach.

W zależności od okoliczności występowania duszności mówimy, że duszność to subiektywne poczucie braku powietrza i trudności w oddychaniu, z reguły związane z przyśpieszeniem oddechu i jego spłyceniem.

• duszności napadowej - pojawiającej się nagle w spoczynku lub podczas wysiłku i po pewnym czasie ustępującej;

• duszności wysiłkowej - mającej związek z wysiłkiem fizycznym i zależnej od jego intensywności,

• duszności spoczynkowej - świadczącej o zaawansowaniu choroby, występującej w spoczynku i utrudniającej codzienne życie.

Kołatanie serca

Określeniem kołatanie opisywane są różne odczucia zmian w pracy serca: może być to nagłe miarowe przyśpieszenie akcji serca (częstoskurcz napadowy), nagłe zwolnienie akcji serca (podrażnienie nerwu błędnego), uczucie potykania się lub zamierania serca (skurcze dodatkowe), całkowicie niemiarowa praca serca (migotanie przedsionków).

Kołatanie serca może występować w chorobach organicznych serca ( niedomykalność zastawki aorty, zwężenie zastawki dwudzielnej).

Dolegliwość ta może pojawiać się przy zaburzeniach hormonalnych jak:

• nadczynność tarczycy,

• w okresie przekwitania u kobiet,

• u osób zdrowych nadużywających kawy, herbaty czy papierosów

• oraz u ozdrowieńców po ostrych chorobach zakaźnych.

Zmiany w rytmie pracy serca mogą przebiegać zupełnie bezobjawowo i wykryte zostać przypadkowo, mogą manifestować się tylko odczuciem zmiany rytmu, albo może im towarzyszyć ból w klatce piersiowej, uczucie duszności lub utrata przytomności.

Obrzęki

Występowanie obrzęków związane jest z zatrzymywaniem dodatkowej objętości wody w organizmie. Najczęściej obrzęki można stwierdzić na kończynach dolnych w okolicach kostek oraz na podudziach.

Do powstania obrzęków mogą prowadzić:

• upośledzenie funkcji nerek,

• zmniejszenie efektywności pracy serca ( niewydolność serca),

• niedożywienie (niedobory białkowe),

• zaburzenia hormonalne czy alergia.

Obrzęki w niewydolności serca charakteryzują się symetrycznym występowaniem na stopach i podudziach z reguły nasilają się w dzień i ustępują po wypoczynku nocnym.
Obrzęki w chorobach nerek lokalizują się w miejscach występowania luźnej tkanki łącznej to jest na powiekach, twarzy, dłoniach, mosznie; są one blade i ciastowate, nie ustępują po nocy, a nawet mają tendencje do nasilania się rano.
Występowanie obrzęków ograniczonych do jednego miejsca może być związane z reakcją zapalną toczącą się w okolicy, z alergią lub z miejscowym utrudnieniem odpływu krwi i limfy.

Sposoby oceny obrzęków:

• kontrola masy ciała

• pomiar obwodów kończy i brzucha

• uciśnięcie miejsca obrzękniętego

Sinica

Jest to niebieskawo-sine zabarwienie skóry i śluzówek występujące przy spadku wysycenie krwi tlenem. Powodem mogą być choroby utrudniające przechodzenie tlenu z powietrza do krwi w płucach (zwłóknienie płuc, masywne zapalenie płuc, przeszkoda w drogach oddechowych), mieszanie się krwi żylnej z tętniczą w wadach serca (tetralogia Fallota, otwór w przegrodzie międzyprzedsionkowej i komorowej), zwolniony przepływ krwi przez tkanki i zwiększony wychwyt tlenu z krwi (niewydolność krążenia, zarostowa miażdżyca tętnic), lub miejscowe utrudnienie odpływu krwi żylnej (zakrzepowe zapalenie żył).

Utrata przytomności (omdlenie)

Krótkotrwałe zaburzenie świadomości spowodowane najczęściej przez spadek przepływu krwi przez naczynia mózgowe z powodu zaburzeń krążenia. Zdarza się, że utrata świadomości występuje u osoby zdrowej z powodu nagłego spadku całkowitego oporu obwodowego i ciśnienia tętniczego, poprzedzonego objawami zwiastującymi (poty, bladość, bicie serca, szum w uszach). Tego typu omdlenia występują najczęściej w wyniku zadziałania dodatkowego czynnika jak strach, alkohol, leki, przebywanie w dusznym pomieszczeniu.
U osób starszych, pozostających w pozycji leżącej przez dłuższy czas, przyjmujących leki obniżające ciśnienie może dojść do utraty przytomności z powodu niedociśnienia ortostatycznego przy nagłym przyjęciu pozycji pionowej. Wynika to ze "zbyt" późnej reakcji układu krążenia na nagłe przemieszczenie dużej ilości krwi w dolne rejony ciała i spadku ciśnienia.
Często także zaburzenia rytmu pracy serca (zwolnienie lub przyśpieszenie rytmu) w wyniku niedostatecznej ilości krwi docierającej do mózgu mogą powodować krótkotrwałe utraty przytomności.

Elementy procesu pielęgnowania w chorobach układu krążenia

1. Wywiad

Dotyczy danych osobowych, warunków domowych i środowiskowych, źródła utrzymania, aktywności społecznej i zawodowej.

W chorobie wieńcowej należy zwrócić uwagę na:

• Wiek

• Płeć

• Warunki pracy zawodowej

• Tryb życia(spokojny, ruchliwy)

• Nawyki dietetyczne

• Palenie tytoniu

• Przebyte i współistniejące choroby(cukrzyca, nadciśnienie, otyłość, dna moczanowa)

• Sylwetka psychiczna

• Okoliczności powodujące stres

• Stan psychiczny i nastawienie do obecnej choroby i metod leczenia

• Sytuacja rodzinna i konflikty rodzinne

• Rodzaj i intensywność dolegliwości bólowych

• Czas występowania bólu

• Odczuwanie zaburzeń rytmu serca

• Stany lękowe lub uczucie zagrożenia życia.

W przypadku wad serca:

• Przebyte choroby reumatyczne;

• Dolegliwości stawowe

• Przebyte zabiegi chirurgiczne w obrębie układu krążenia

• Występowania rodzinnego wad serca

• Duszność

• Zaburzenia rytmu serca

• Obrzęki,

• Zaburzenia rytmu serca.

W nadciśnieniu tętniczym:

• Od kiedy występuje choroba

• Wartość ciśnienia

• Rodzinne występowanie nadciśnienia

• warunki pracy

• zawód

• ewentualna praca zmianowa

• sposób wypoczywania

• wrażliwość nerwowa

• sen

• przebyte lub obecne choroby nerek

• sposób odżywiania się

• palenie tytoniu

• kobiety w okresie menopauzy i miesiączkowania

Niewydolność krążenia:

• duszność wysiłkowa lub nocna

• obrzęki

• sinica

• tolerancji na wysiłek

• stosowanego leczenia

• rodzaj pracy zawodowej

• od kiedy występują dolegliwości\

• kiedy stwierdzono chorobę układu krążenia

• wady serca

• nadciśnienie

• choroba wieńcowa

• choroby układu oddechowego (przebyta gruźlica, rozedma, przewlekły nieżyt oskrzeli, dychawica oskrzelowa),

• otyłość, zaburzenia przemiany materii

• sposób odżywiania, dieta.

Choroby naczyń kończyn:

• wiek

• płeć

• zawód i rodzaj pracy

• palenie tytoniu

• przebyte urazy kończyn

• odmrożeń

• rodzaju i charakteru dolegliwości ich związku z wysiłkiem lub temperaturą otoczenia,

• dystansu chromania przystankowego,

• przebytych epizodów zakrzepowych, zabiegów operacyjnych na naczyniach krwionośnych,

• wynik dotychczasowego leczenia.

Obserwacja chorego

1. Monitorowanie chorego - obserwacja za pomocą ciągłego zapisu elektrokardiograficznego.

2. Zabezpieczenie dostępu do żyły przez wkłucie kaniuli wenflonowej;

3. Podanie wlewu kroplowego wg zlecenia lekarskiego;

4. Podanie w iniekcji dożylnej lub w pompie infuzyjnej zwiększonej dawki leków przeciwbólowych

5. założyć kartę nadzoru kardiologicznego i kontrolować parametry co 2 godziny;

6. Wypisać skierowania na badania diagnostyczne: Ob., ASPAT, ALAT CPK, CRP, mocznik w surowicy krwi i cukier

7. Stała obserwacja wyglądu skóry i zachowania chorego;

8. Zachowanie tętna:

1. częstość- tachykardia(stwierdza się u osób gorączkujących, w nagłym spadku RR, w wielu chorobach uł. krążenia, w nadczynności tarczycy); nagłe znaczne przyśpieszenie tętna powyżej 160/min nazywa się częstoskurczem napadowym; bradykardia(spowodowana zwolnieniem rytmu węzła zatokowego, w którym powstają prawidłowe bodźce pobudzające serce do skurczu, lub też może wynikać z utrudnienia przewodzenia bodźców z P-K, blok przedsionkowo- komorowy; guzy czy udary mózgu lub wzmożone RR śródczaszkowe mogą prowadzić do bradykardii; niedoczyność tarczycy, , choroba beri-beri, przedawkowanie naprstnicy;

2. miarowość- dwa rodzaje niemiarowości: ekstrasystoliczna i zupełna; liczba tętna może być mniejsza niż liczba uderzeń serca, ponieważ nie każdy skurcz serca powoduje powstanie fali tętna, docierającej do obwodu.

3. Wypełnienie- słabe wypełnienie występuje w spadku ciśnienia oraz zmniejszeniu krwi krążącej, skrajnie małe wypełnienie nosi nazwę tętna nitkowatego- obserwujemy we wstrząsie.

9. Oznaczenie RR- mierzymy dwa razy dziennie, jeśli chory znajduje się w stanie zapaści, wstrząsu lub przełomu naczyniowego mierzymy RR co 10-15 min., ciężkich przypadkach należy choremu założyć kartę kontroli; RR zmienia się pod wpływem wysiłku , przy zmianie pozycji, napięciem mięśni, wpływem emocji.

10. Regularna kontrola pulsoksymetrii;

11. Kontrola liczby oddechów i temperatury

12. Stała kontrola gospodarki wodno- elektrolitowej- prowadzenie dobowej zbiórki moczu, codzienną kontrolę masy ciała, należy zestawić dobową diurezę z masą ciała chorego

13. Duszność- ostra niewydolność lewokomorowa objawia się napadami duszności, spowodowanej obrzękiem płuc, duszności towarzyszy szara sinica, wilgotne rzężenie w dole płuc oraz pienista, różowo podbarwiona plwocina, w przewlekłej niewydolności krążenia lewokomorowej mogą występować napady duszności, określane jako dychawica sercowa, pojawiająca się nocą; niewydolność prawokomorowa może powodować duszność, która zmniejsza się w wysokim ułożeniu chorego, jest to spowodowane nadmiernym nawodnieniem tkanek i zastojem żylnym.

14. Obrzęki- pochodzenia sercowego mają cechy obrzęków opadowych czyli przemieszczają się w zależności od położenia ciała; w niewydolności krążenia zmniejsza się również przepływ nerkowy i upośledzone jest wydalanie sodu, to powoduj e zatrzymanie wody i narastanie obrzęków. W przewlekłej niewydolności krążenia dochodzi do długotrwałego zastoju w wątrobie powoduje to uszkodzenie jej funkcji i w konsekwencji zmniejszenie wytwarzania białka, a w szczególności albumin, co prowadzi do spadku ciśnienia onkotycznego. Płyn przesiękowy może się gromadzić w jamach opłucnowych w jamie brzusznej i w worku osierdziowym, co powoduje narastanie duszności.

15. Sinica obwodowa- w niewydolności prawokomorowej sinica występuje na palcach rąk, nóg, nosie, uszach, na bł. śluzowych w jamie ustnej, na czerwieni wargowej, języku, natomiast w ostrej niewydolności lewokomorowej pojawia się szara sinica związana z zastojem w krążeniu małym i z równoczesnym spadkiem ciśnienia; ośrodkowa- powstaje z powodu zmniejszonego dopływu krwi do płuc.

16. Bóle serca

Problemy pielęgnacyjne

1. Duszność- zapewnienie sprawnego oddychania poprzez:

• Właściwe ułożenie chorego, pozycja półwysoka lub wysoka, z dobrym podparciem ramion i głowy, w obrzęku płuc należy również umieścić kończyny dolne niżej, by zwiększyć w nich zastój krwi żylnej i zmniejszyć dopływ krwi żylnej do płuc, w siadzie w fotelu nogi powinny być dobrze podparte i nakryte ciepłym kocem

• Łóżko przenośne(łóżko kardiologiczne), z możliwością ustawienia w czterech różnych poziomach

• Jasny cichy pokój;

• Przewietrzenie pomieszczenia w celu dostarczenia świeżego powietrza i odpowiedniej wilgotności

• Podanie tlenu przez płuczkę wodną i przez maskę w ilości 5l/min , terapia tlenowa jest kontynuowana z przerwami przez całą dobę;

Zapewnienie choremu poczucia bezpieczeństwa, stworzenie atmosfery życzliwości, informowanie o celu wykonywania zabiegów leczniczych i diagnostycznych;

W ostrej fazie choroby reżim łóżkowy;

Wyznaczenie kategorii opieki pielęgniarskiej

Unikać częstego przekładania chorego(obciążenia);

Ukierunkowane ćwiczenia ruchowe (wg zleceń lekarskich) utrzymujące prawidłowe napięcie mięśni zapobiegające wtórnym zaburzeniom;

Stopniowa rehabilitacja;

Toaleta całego ciała lub pomoc w ostrej fazie choroby;

obliczenie wskaźnika rozmieszczenia tk. tłuszczowej w otyłości:

WHR= obwód talii/obwód bioder (dla kobiet ob. talii- 85cm WHR > 0.9; dla

mężczyzn ob. talii 102cm, WHR> 1.0)

10. Dieta lekko strawna i nie powodująca wzdęć, w małych porcjach; nie ograniczać podaży białka, szczególnie łatwo przyswajalnego np. ryby, drób, cielęcina, nabiał.

11. U chorych z nadwagą ograniczenia kaloryczne, zmniejszenie ilości tłuszczów, i węglowodanów prostych;

12. Pielęgnacja jamy ustnej u ciężko chorych;

13. U chorych z obrzękami ograniczenie płynów i soli, pacjent z obrzękami powinien wydalać więcej wody niż jej przyjmuje;

14. W czasie stosowania leków moczopędnych podaje się zapobiegawczo sole potasu;

15. W ostrej fazie choroby w celu zapobiegania częstego podawania basenu, który ociera naskórek założenie cewnika Foleya do pęcherza moczowego, worek z moczem opróżniamy w miarę potrzeby odnotowując ilość moczu;

16. Kontrola stężenia elektrolitów w surowicy krwi 2 razy na tydzień;

17. Szczególnie istotna właściwa higiena, gdyż chorzy z obniżoną odpornością są bardziej narażeni na infekcje wewnątrzszpitalne, pacjent leżący ze względu na upośledzenie krążenia narażony jest na powstawanie odleżyn i obrzęków, duże obrzęki powodują pękanie naskórka i wyciekanie płynu przesiękowego;

18. Skórę w miejscach obrzęków po dokładnym umyciu i osuszeniu należy smarować cienką warstwą obojętnego tłuszczu(wazelina, linomag), aby chronić ją przed maceracja;

19. Jeżeli powstaną pęknięcia to na miejsca ich powstania stosuje się opatrunki aseptyczne z dodatkiem środków wysuszających;

20. Ocena ryzyka powstawania odleżyn wg norm przyjętych w oddziale

21. Nacieranie pleców i pośladków spirytusem oraz zmiana pozycji w łóżku;

22. Z powodu zastoju krwi żylnej w żołądku i jelitach oraz stosowanie leczenia spoczynkowego sprzyja powstawaniu zaparć i wzdęć.

23. Należy zadbać o regularność wypróżnień, ponieważ może to być źródłem powikłań chorobowych; wskazane jest stosowanie u tych osób łagodnych środków(np. wieczorem napar z ziół przeczyszczających) umożliwiających im oddanie stolca bez większych wysiłków, w ostateczności wykonanie lewatywy; zalecamy wypicie szklanki wody na czczo; dieta bogata w błonnik;

24. Przestrzeganie regularnego zażywania leku;

25. Nawiązanie kontaktu z rodziną i środowiskiem pacjenta, regulowanie czasu odwiedzin rodziny;

26. W rozmowie z chorym i rodziną zwrócić uwagę na wtórną profilaktykę CHNS, zachęcanie do zdrowego stylu życia;

27. Przekazanie informacji o konieczności dalszego leczenia i kontroli w poradni kardiologicznej;

28. W porozumieniu z pielęgniarką środowiskową poradni rejonowej zapewnić nadzór nad dalszym leczeniem i opieką nad chorym.

Badanie OCŻ(Ośrodkowego Ciśnienia Żylnego)- to ciśnienie jakie panuje na poziomie prawego przedsionka. Wykonywane u pacjentów z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej. Do badania służy nanometr, który działa na zasadzie naczyń połączonych. Wartość OCŻ podaje się w cm słupach wody, a za bezpieczna wartość przyjmuje się 5-20 cm H20.

Badanie enzymatyczne krwi- badanie mioglobiny- czerwony barwnik mięśniowy, jej oznaczenie pozwala rozpoznać martwicę tkanki mięśnia sercowego w ½ i 11/2 godzinie po zawale. Oznaczenie przeprowadza się w surowicy krwi.

Wartość prawidłowa 7-75 mg /l

Cholesterol- całkowity u dorosłych nie powinien przekraczać 180-200mg%

Cholesterol całkowity mg%/ HDL mg%

Iloraz poniżej 5- nie ma zagrożenia ryzykiem zmian miażdżycowych

Iloraz powyżej 5 - zagrożenie zmianami miażdżycowymi, zawałem

---