Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

cel Zajęcia mają pomóc dziecku w poznaniu siebie, w zdobyciu zaufania do siebie, w poznaniu innych i nauczeniu się ufania im, a dalej - poprzez nabranie pewności siebie i wiary we w³asne

moSliwości - w nauczeniu się aktywnego i twórczego Sycia.

dla kogo? Weronika Sherborne początkowo zastosowa³a Metodę tylko do pracy z dziećmi, następnie z doros³ymi upośledzonymi umys³owo, później rozszerzy³a ją na dzieci z róSnego rodzaju nieprzystosowaniem i zaburzeniami rozwoju psychomotorycynego.

Obecnie metoda wykorzystywana jest w Polsce w placówkach do terapii dzieci z róSnymi zaburzeniami rozwoju i róSnorodnymi potrzebami edukacyjnymi:

- upośledzonych umys³owo,

- jąkających się,

- autystycznych,

- z wczesnym mózgowym poraSeniem dziecięcym,

- z zaburzeniami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania, nadpobudliwością ruchową,

- z niekorzystnych środowisk wychowawczych (domów dziecka),

- g³uchych i niewidomych.

Zapobiega powstawaniu zaburzeń, jeśli w³ączymy ją w program:

- przygotowania dziecka, które rozpocznie edukację przedszkolną,

- przygotowania dziecka rozpoczynającego naukę w szkole,

- zajęć integrujących grupę przedszkolną i klasę szkolną,

- przygotowania rodzin adopcyjnych i zastępczych do przyjęcia dziecka i jego pobytu w rodzinie,

- przygotowania m³odych ma³Seństw do pe³nienia roli rodziców.

o co chodzi? Metoda Ruchu Rozwijającego (Developmental Movement) Weroniki

Sherborne stosowana jest w celu terapii i wspomagania rozwoju dzieci, moSna ją

zaliczyć do niewerbalnych treningów interpersonalnych. Bazuje na wielozmys³owej stymulacji psychomotorycznej (z wykorzystaniem ruchu i kontaktu fizycznego). Upowszechniana i stosowana jest na świecie od lat sześćdziesiątych.

Prekursorzy metody

Prekursorzy metody:

- Pestalozzi (prze³om XVIII i XIXw), wyrównywanie wąt³ości budowy cia³a oraz nieprawid³owości rozwoju somatycznego dzieci w zak³adach wychowawczych przez zabawy i gry ruchowe,

- E. Dupre (1913 r.), wprowadzenie pojęcia psychomotoryki - rozwój psychiczny i ruchowy są

ze sobą ściśle powiązane,

- Froebel, metoda wychowawcza oparta na zabawie jako naturalnej metodzie ekspresji

i kszta³towania się dziecka,

- M. Montessori, swobodny wybór formy zabawy przez dzieci,

- E. Claparede, „dziecko powinno eksperymentować, gromadzić przy tym w³asne

doświadczenia, odkrywać, dzia³ać wed³ug w³asnego rytmu rozwojowego“,

- Rudolf Leban, rozpoczą³ studia nad ruchem ludzkim i jego wp³ywem na psychikę i rozwój, nauczyciel Weroniki Sherborne. Rozumia³ ruch jako naturalny środek komunikacji (taniec jest ekspresją samego siebie), brak odpowiedniej ilości ruchu (ograniczanie dzieciom wielu form

zachowania, praca i odpoczynek w bezruchu, kulturowe ograniczenia w kontakcie fizycznym między ludźmi) prowadzi do wewnętrznego napięcia.

Uczniami Weroniki Sherborne są Anna Leonard i Georg Hill, w Polsce propagatorami m. in. Metody są Bogdanowicz, Gniewkowski, Korsak, Przasnyska.

Zajęcia warsztatowe przygotowujące terapeutów do samodzielnej pracy

prowadzą BoSena Kisiel, Alicja Wilko³azka (w ramach pracy Pracowni Praktycznej

Psychologii Wychowania przy Polskim Towarzystwie Psychologicznym).

dlaczego ruch i dotyk?

W metodzie Ruchu Rozwijającego waSny jest zarówno ruch, jak i kontakt fizyczny, dotyk. Terapeutyczny system ćwiczeń wywodzi się z okresu wczesnego dzieciństwa z tzw. baraszkowania, które zawiera w sobie element bliskości fizycznej i emocjonalnej. Jest to zdaniem W. Sherborne naturalna potrzeba dziecka do zaspakajania tych potrzeb, poprzez kontakt z najpierw z osobami doros³ymi, później w zabawach pseudoagresywnych z rówieśnikami.

- eksperymenty na ma³pach z „matką drucianą” (lęk, bierność, apatia, zaburzenia

psychopatyczne) i „matką miękką”, Harlow, 1969,

- szczenięta wychowywane bez pieszczot, bodźców dotykowych (opóźnienie w rozwoju

psychicznym, mniejsza waga, wzrost), Bielicka, 1962,

- skutki zbyt ma³ej ilości bodźców emocjonalnych i sensorycznych (bia³e ściany, brak

zabawek, kontaktów spo³ecznych) niemowląt znajdujących się w latach czterdziestych

w zak³adach opiekuńczych (upośledzenie umys³owe, duSa śmiertelność);

Wskutek bliskiego kontaktu z opiekunem dziecko moSe poznać przestrzeń, w której się znajduje, przestaje być ona dla niego groźna, czuje się w niej bezpieczniej, takSe w³asne cia³o, staje się przez to bardziej aktywne, przejawia większą inicjatywę, moSe być twórcze. MoSe zaspokoić podstawowe doznania bodźców sensorycznych, potrzeby ruchu, a również bezpieczeństwa, poczucia wzrostu i rozwoju, si³y, sprawstwa, więzi spo³ecznej.

Większość z wymienionych potrzeb, wed³ug propagatorów Metody, moSe być zaspokojona podczas zajęć prowadzonych metodą Ruchu Rozwijającego W. Sherborne.

Jak pracować?

Najbardziej komfortowe warunki zapewnia grupa licząca 6-14 osób. Wiek uczestników nie jest ograniczony, najczęściej pracuje się z dziećmi w wieku przedszkolnym i szkolnym. Dobrze jest zapewnić kaSdemu ćwiczącemu jednego starszego partnera. Sk³ad grupy powinien być sta³y. Zajęcia powinny odbywać się systematycznie, minimum raz w tygodniu, oko³o 30 minut do godziny czasu. Efekt zajęć widać czasami po kilku spotkaniach, czasami po roku. W niektórych przypadkach konieczne jest prowadzenie zajęć indywidualnych.

Warunki lokalowe: przestrzeń, odpowiednie pod³oSe (najlepiej parkiet). Zajęcia nie wymagają Sadnych urządzeń do ćwiczeń. W niektórych sytuacjach mogą być jednak pomocne materace lub koce (gdy zajęcia prowadzi się z dziećmi ze znacznym kalectwem). Wszyscy uczestnicy ćwiczeń powinni mieć ubranie zapewniające im pe³ną swobodę ruchów, najlepiej gdy ćwiczą boso, bo daje to im najlepszy kontakt z pod³ogą i poczucie oparcia o nią.

Zajęcia powinno prowadzić dwóch przeszkolonych terapeutów. Rolę „osób doros³ych” podczas zajęć w niektórych ośrodkach pe³nią nauczyciele, terapeuci, rodzice, w innych studenci i m³odzieS ze szkó³ ponadpodstawowych.

Trafia to w oczekiwania m³odzieSy, z jednej strony zaspokajając potrzebę dawania i altruizmu, a z drugiej w³asnej terapii i pomocy sobie („terapia przez terapię”). Kilka wypowiedzi m³odzieSy biorącej udzia³ w zajęciach jako „osoby doros³e”:

- „£atwiej mi teraz dogadać się z m³odszym bratem.”

- „Te zajęcia dają mi radość, czuję się dowartościowany.”

- „Nauczy³am się Syć wśród ludzi. Uwierzy³am, Se potrafię coś z siebie dać.”

- „Często przychodzi³em na zajęcia wyczerpany nerwowo i fizycznie.

Tu odzyskiwa³em spokój i radość.”

Udzia³ rodziców dzieci jest istotny w przypadku terapii zaburzeń emocjonalnych, poniewaS zaburzenia zachowania u dzieci są najczęściej symptomem zaburzeń funkcjonowania rodziny.

Podstawowe zasady prowadzenia zajęć:

- kaSdy ćwiczący wykonuje zadania na swój sposób (bez pokazu wykonywania); dziecko nie odwzorowuje czynności, ale samo je wymyśla; akcent po³oSony jest nie na efekt, ale na sposób wykonania, tworzenia ruchu,

- bezwarunkowa akceptacja dziecka i zasada nieprzymuszania do ćwiczeń,

- luźne ustawienie grupy, dowolna pozycja wyjściowa,

- elementem towarzyszącym moSe być muzyka,

- tematyka zajęć związana z:

1. wyczuciem w³asnego cia³a

Dziecko manipuluje, bawi się w³asnymi rękami, nogami, palcami, wykonuje wszelkie moSliwe ruchy w stawach w dowolny sposób. Na przemian ruchy dynamiczne i powolne, w napięciu i rozluźnieniu, globalne i zlokalizowane.

Przyk³ady ćwiczeń:

- sprawdzanie do jakich okolic cia³a moSemy dostać pięścią, ³okciem, palcami nóg, kolanem, g³ową,

- dotykanie jedną częścią cia³a do drugiej, np. ³okieć wita się z piętą, czo³o z kolanem, duSy palec u nogi z nosem,

- naleśnik - dziecko leSy na plecach na pod³odze, druga osoba “zwija go w naleśnik, smaruje dSemem, posypuje cukrem, kroi”, zmiana ról;

2. wyczuciem cięSaru i czasu

Dziecko ³atwiej wykonuje w³aściwy ruch, gdy jednocześnie potrafi wyczuć czas jego trwania. Wytrzymuje się więc ruch w określonej pozycji, a następnie przechodzi do pozycji

spoczynkowej, na zmianę ruchy szybkie i wolne, leniwe i energiczne, trwające krótko i d³ugo.

Przyk³ady ćwiczeń:

- przenoszenie wyimaginowanego cięSkiego przedmiotu z miejsca na miejsce, a w czasie krótkich przerw zupe³ne rozluźnienie,

- interpretacja ruchowa melodii smutnej, wolnej a następnie wraz ze zmianą melodii na weso³ą i Sywą -

- oSywienie ruchów;

3. wyczuciem przestrzeni

Podstawowe ćwiczenia na wykonywanie ruchów ograniczonych, schematycznych oraz szerokich, fantazyjnych, eksplorujących przestrzeń przez bieg, podskoki, skoki,

obroty,...

Przyk³ady ćwiczeń:

- bez zmiany miejsca, próba dotknięcia najbliższego sąsiada,

- dowolne przebieganie z fantazyjnymi ruchami cia³a;

4. doskonaleniem p³ynności ruchów

Ruchy lokomocyjne w róSnych kierunkach, z róSną prędkością, w rytm muzyki, klaskania.

Przyk³ady ćwiczeń:

- swobodny taniec indywidualny z towarzyszeniem muzyki, zatrzymanie muzyki prowadzi do zatrzymania, zastygnięcia ćwiczącego,

- popisy ³ySwiarzy, baletnic w tańcu dowolnym;

5. adaptacją w³asnych ruchów do ruchów partnera i grupy

Czynności indywidualne muszą być zbieSne z zamys³em partnera, czy grupy (znaczenie dla rozwoju spo³ecznego).

Przyk³ady ćwiczeń:

- w parach, naśladowanie ruchów partnera,

- wszyscy tańczą, a gdy muzyka zostaje przerwana, kaSdy dotyka dowolną częścią cia³a swojego sąsiada, tworząc fantazyjną statuetkę (najpierw parami, potem w trójkach

i większych grupach),

- jedna osoba prowadzi drugą, ta druga ma zas³onięte oczy.

Inny podzia³ ćwiczeń polega na sposobie ich wykonywania, relacji partnerów, ukierunkowania si³y. WyróSnia się ćwiczenia:

- ćwiczenia „z” w parach (przeciąganie, g³askanie, „bagaS“),

- ćwiczenia „przeciwko” w parach („paczka”, przygniatanie),

- ćwiczenia „razem” w parach („waga“, lustrzane odbicie).

Dzieci upośledzone

Pierwszymi i podstawowymi ćwiczeniami stymulującymi rozwój dzieci

upośledzonych są ćwiczenia prowadzące do poznania w³asnego cia³a i nauki

umiejętności jego kontroli. Aby poznać części swojego cia³a, konieczne jest nauczenie

się wyczuwania kaSdej z nich, nauczenie się odbierania informacji jaką poprzez nie

moSemy otrzymywać. MoSemy to osiągnąć poprzez stymulowanie ich dotykiem,

ugniataniem, przeniesieniem cięSaru cia³a w³aśnie na tą część cia³a. Bardzo pomocna jest

tutaj pod³oga i róSne jej faktury (np. parkiet, dywan, materac itp.), jak równieS druga

osoba, która oprócz kontaktu cia³o-cia³o zapewnia poczucie bezpieczeństwa.

Naszą podstawową formą lokomocji jest dwunoSny chód i w³aśnie przez nogi

³ączymy stabilną ziemię, dającą poczucie bezpieczeństwa, z chwiejnym

przemieszczającym się cia³em. Pe³na kontrola chodu daje poczucie bezpieczeństwa

umoSliwiając rozwój poczucia niezaleSności. Dlatego tak waSne jest uświadomienie

dziecku faktu posiadania stóp, kolan, nóg. Zw³aszcza stawy kolanowe spe³niają tu

istotną rolę, gdyS to od nich zaleSy równowaga podczas chodzenia czy stania. W pozycji

stojącej dziecko nie widzi kolan, a ich ruchy nie są przez nie uświadamiane, jeśli

wykorzystamy inne pozycje np. pozycje kuczne czy raczkowanie to ³atwiej będzie

dziecku zrozumieć ich posiadanie. Odpowiednio kierowany ruch pomoSe równieS

poznać d³onie, ³okcie, ramiona co jest szczególnie waSne u dzieci z mózgowym

poraSeniem dziecięcym, które niejako „odrzucają” części cia³a mocniej poraSone,

zapominając o nich podczas dzia³ania.

O ile ręce i nogi są częściami cia³a, którymi moSe się dziecko pos³uSyć,

to niezmiernie trudne jest uświadomienie sobie przez dziecko faktu posiadania tu³owia.

Konieczna jest tutaj pomoc terapeuty w umiejscowieniu brzucha, pleców w odróSnieniu

przodu cia³a od ty³u. W tym celu stosuje się ćwiczenia pomagające w wyczuwaniu tych

części cia³a; leSenie na plecach, przodem, poruszanie się w tych pozycjach w przód, ty³,

dooko³a osi.1

przyk³ad zajęć

Przyk³adowy scenariusz zajęć opracowany przez Anita Kępińską i Izabelę

Parobczyk (przedszkole nr 12 w Pile):

1. Powitanie

- śpiewanka „Witaj…., witaj……., jak się masz? Wszyscy cię lubimy, wszyscy cię lubimy,

bądź wśród nas.” ( na melodię „Panie Janie”)

2. Powitanie róSnymi częściami cia³a - d³ońmi, ³okciami, brzuchem, plecami, itp.

3. Poczucie w³asnego cia³a:

- leSenie na plecach i jazda po pod³odze,

- leSenie na brzuchu i jazda po pod³odze,

- jazda po pod³odze na pośladkach;

4. Dobieranie się parami

5. Ćwiczenia „z” partnerem

- „kangury” - jedno dziecko jest matką i tuli w ramionach swoje dziecko,

- „mosty” - przechodzenie wokó³, nad, pod partnerem w siadzie klęcznym,

- „wycieczka” - ciąganie leSącego partnera za nogi po pod³odze,

- „rolowanie dywanu” - jedno dziecko leSy na pod³odze, drugie go turla;

6. Ćwiczenia „przeciwko” z partnerem

- „paczka” - jedno dziecko siedzi skulone na pod³odze, drugie próbuje go wyprostować,

- „przepychanki” - w siadzie przepychanie się plecami;

7. Dobieranie się w czwórki

- „morze” - troje dzieci w klęku podpartym tworzy „morze”, czwarte k³adzie się im na plecach

i jest ko³ysane;

8. Ćwiczenia w grupie

- „dywanik” - dzieci k³adą się ciasno na pod³odze jedno obok drugiego, pierwsze dziecko

k³adzie się na dywanik i kula się po nim, aS do końca dywaniku, następnie kolejne, itd.

9. Ćwiczenia twórcze

- „wycieczka na inną planetę” - stawianie dziwnych kroków, inna mowa, inne powitania, itp.

1 Roman Powęzka, Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne jako forma terapii dzieci upośledzonych umys³owo

10. Zakończenie - masaS w parach do wierszyka:

„P³ynie sobie rzeczka,

idzie pani na szpileczkach,

idzie s³oń, stado s³oni,

idzie koń, stado koni,

pe³znie wąS, pe³znie Smija.

Świecą dwa s³oneczka,

zachmurzy³o się,

pada deszczyk, pada deszczyk,

czujesz dreszczyk, czujesz dreszczyk?”

11. PoSegnanie - jazda na pośladkach i Segnanie się ze wszystkimi uczestnikami przez podanie sobie ręki

12. Rozmowa o wraSeniach z zabaw2

skuteczność Metody

Efektywność zajęć prowadzonych metodą Weroniki Sherborne moSna sprawdzić

specjalnie opracowaną skalą, mającą umoSliwić w miarę obiektywne spojrzenie

na moSliwości modyfikowania zachowań czy postaw. Skala taką nie da się jednak

zmierzyć tych uczuć, przeSyć, nastrojów, które mogą być istotne i które niejednokrotnie

są g³ównymi korzyściami, jakie cz³owiek w tego rodzaju zajęciach osiąga dla siebie,

a o których nie zawsze moSe czy chce mówić.

Uogólniając wyniki badań oraz obserwacje prowadzących i uczestników moSna

stwierdzić, Se terapia ruchowa prowadzona metodą W. Sherborne wywar³a najsilniejszy

wp³yw na sfery: emocjonalną i motoryczną. Wp³ynę³a równieS pozytywnie na rozwój

poznawczy w zakresie lepszej orientacji w schemacie w³asnego cia³a, rozwoju

wyobraźni, pomys³owości dzieci.

Metoda moSe być pomocna w trakcie diagnozy zaburzeń dzieci.

http://www.interklasa.pl/portal/index/dokumenty/interklasa/Scenariusz_zaj__W.Sherborne.pdf?page=info&action=showdoc&oid=297423

KATEGORIE RUCHU W METODZIE RUCHU ROZWIJAJĄCEGO

Weronika Sherborne w swoim programie ćwiczeń ruchowych wyróżnia następujące grupy ćwiczeń, wspomagające rozwój dziecka:

1. Ruch prowadzący do poznania własnego ciała

Szczególną uwagę przywiązuje się do stóp, kolan, nóg, bioder - na nich opiera się ciężar ciała. Stanowią one naturalny „ łącznik” pomiędzy człowiekiem a podłożem. Poznanie własnego ciała i kontrola nad jego ruchami prowadzi do ukształtowania się własnej tożsamości : wyodrębnienia własnego „ja” od otoczenia

2. Ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym

Ta kategoria ruchu ma na celu wykształcenie orientacji w przestrzeni, by na tej podstawie mógł się wytworzyć związek między człowiekiem i tym, co go otacza. Czynności ruchowe w tej kategorii ruchu są ściśle powiązane z poznawaniem własnego ciała i w sesjach ruchowych występują równolegle. Zasadnicze ćwiczenia odbywają się np. na podłodze - daje to poczucie stabilności, „ugruntowienia”.

3. Ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem

Ta kategoria ruchu sprzyja wytworzeniu się zaufania do drugiego człowieka i na tej podstawie budowania związku z drugim człowiekiem. Zasadniczym celem czynności ruchowych tej kategorii jest zachęcanie uczestników zajęć do nawiązania pozytywnych i znaczących kontaktów z innymi osobami, opartych na wzajemnym poznaniu i zrozumieniu potrzeb partnera oraz na wzajemnym zaufaniu. Do wytworzenia się takiej więzi dochodzi w trakcie zabaw ruchowych poprowadzonych metodą ruchu rozwijającego (zabawy te przypominają dziecięce baraszkowanie).

4. Ruch prowadzący do współdziałania w grupie

Tak jak w przypadku poprzedniej kategorii ruchu tak i tutaj czynności ruchowe podzielić można na: ruch „z”, „przeciwko”, „razem”. Różnica polega jednak na liczbie uczestników ćwiczeń. W tym przypadku liczba jest większa. Ćwiczenia wykonuje się w trójkach, a następnie z całą grupą (więcej niż 3 osoby). - w ćwiczeniu ruchowym „z” 2 osoby mogą zajmować się trzecią - w ćwiczeniu ruchowym „przeciwko” kilka osób jednocześnie atakuje jedną ( gdy jedna osoba jest silniejsza, cięższa niż pozostali) - w ćwiczeniu ruchowym ”razem” współdziała kilka osób. Celem ćwiczeń ruchowych jest zaangażowanie wszystkich uczestników w aktywność ruchową, we współdziałanie ze sobą.

5. Ruch kreatywny

Cechami charakterystycznymi tego typu ruchu jest spontaniczność, kreatywność i swoboda. Przykładem tego rodzaju ruchu jest taniec. Szczególnie „taniec wyzwolony”, który nie opiera się na ustalonych krokach tanecznych, lecz na pełnej swobodzie ruchów. Kolejne kategorie ruchu odpowiadają kolejnym etapom zajęć prowadzonych metodą ruchu rozwijającego. W wyniku udziału w sesjach ruchowych prowadzonych metodą Weroniki Sherborne, uczestnicy uzyskują zaufanie do samych siebie i do otoczenia oraz umiejętności nawiązywania kontaktu z ludźmi. To prowadzi do zyskania możliwości twórczego wyrażania siebie. Nie wymieniono tu formy ruchu sprzyjającej relaksowi ponieważ wszystkie zajęcia prowadzone metodą ruchu rozwijającego zawierają elementy relaksu, a podstawowym zadaniem wszystkich ćwiczeń jest wykształcenie umiejętności osiągania stanu odprężenia.

W metodzie R. Labana i W. Sherborne wyróżnia się kilka kategorii ruchu:

1. ruch prowadzący do poznania własnego ciała,

2. ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym,

3. ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem,

4. ruch prowadzący do współdziałania w grupie,

5. ruch kreatywny.

Nie wyróżniono formy ruchu, która sprzyja relaksowi, ponieważ wszystkie zajęcia prowadzone metodą W. Sherborne zawierają element relaksu, a podstawowym zadaniem wszystkich ćwiczeń jest wykształcenie umiejętności osiągania stanu odprężenia.

Ad.1 Ruch prowadzący do poznania własnego ciała:

Ruchy zaliczane do tej kategorii pozwalają na stopniowe poznanie poszczególnych części ciała. Szczególną wagę przywiązuje się do stóp, kolan, nóg i bioder - na nich opiera się ciężar ciała - stanowią one „bufor” lub łącznik pomiędzy człowiekiem i podłożem. Poznanie własnego ciała

i kontrola nad jego ruchami prowadzi do ukształtowania się własnej tożsamości: wyodrębnienia własnego „ja” od otoczenia („nie ja”).

Ad.2 Ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym:

Ta kategoria ruchu ma na celu wykształcenie orientacji w przestrzeni, by na tej podstawie mógł się wytworzyć związek miedzy człowiekiem i tym, co go otacza. Czynności ruchowe należące do tej kategorii pozostają w ścisłym związku z działaniami ruchowymi poprzedniej kategorii. Obie te kategorie występują równolegle w czasie sesji ruchowych. Zasadnicze działania ruchowe odbywają się jak najniżej, np. na podłodze, co prowadzi do wytworzenia kontaktu z podstawą i daje poczucie „ugruntowania”, stabilności. Ćwiczenia mające na celu wytworzenie poczucia ugruntowania, traktowane są jako fundamentalne dla uzyskania poprawy stanu psychicznego, by człowiek nie obawiał się przestrzeni, by umiejętnie korzystał z „wolności w przestrzeni”.

Ad.3 Ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem:

Ta kategoria ruchu sprzyja wytworzeniu się zaufania do drugiego człowieka i na tej podstawie budowania związku z drugim człowiekiem. Zasadniczym celem tej kategorii jest zachęcanie uczestników zajęć do nawiązania pozytywnych i znaczących kontaktów z innymi osobami, opartych na wzajemnym poznaniu i zrozumieniu potrzeb partnera oraz na wzajemnym zaufaniu. Do wytworzenia się takiej więzi dochodzi w trakcie wspólnych doświadczeń w przebiegu zabaw ruchowych proponowanych w metodzie Ruchu Rozwijającego, które przypominają zabawy dzieci

i dorosłych zwane baraszkowaniem.

Ze względu na typ ruchu R. Laban klasyfikuje związki międzyludzkie jako:

1. ruch „z”- to takie ćwiczenia ruchowe, w których jeden z partnerów jest bierny, drugi zaś

aktywny i opiekuńczy względem niego. Wymaga to ze strony partnera aktywnego

zrozumienia potrzeb i możliwości drugiej osoby, a ze strony partnera pasywnego -

całkowitego zaufania do osoby aktywnej,

2. ruch „przeciwko”- to ćwiczenia ruchowe, których celem jest uświadomienie uczestnikom ich

własnej siły przy współdziałaniu z partnerem, powinny być one pozbawione

agresji. Najlepiej jest, aby osoby pracujące w parze na zmianę przyjmowały

rolę aktywną (atakującego) i bierną (broniącego się). Partner, który broni się,

daje osobie atakującej możliwość wypróbowania swojej siły, jego reakcja

obronna uzależniona jest od natężenia ataku. W końcowej fazie ataku może

ona pozwolić na zwycięstwo „atakującego” partnera. Ćwiczenia „przeciwko”

mają charakter zabaw pseudoagresywnych, dają dzieciom możliwość

poznania własnych i cudzych sposobów reagowania, możliwości radzenia

sobie w sytuacji konfliktu, uświadomienia emocji. Dziecko podczas tych

zabaw „doskonali te same umiejętności, jakie są potrzebne podczas

prawdziwej bójki, ale ćwiczy je w sposób kontrolowany, tak by partnerowi

nie zrobić krzywdy. Ta umiejętność pomoże mu, gdy sytuacja będzie tego

wymagała, kontrolować także prawdziwe impulsy agresywne”

[H. Olechnowicz 1988],

3. ruch „razem”- to takie ćwiczenia ruchowe, które wymagają jednakowego zaangażowania

partnerów. Ćwiczenia te prowadzą do wytworzenia harmonii i równowagi.

Udział w nich wymaga wzajemnego zaufania, zrozumienia, współpracy

i równego wkładu wysiłku fizycznego, co jest warunkiem osiągnięcia sukcesu.

Ad.4 Ruch prowadzący do współdziałania w grupie:

W tej kategorii ruchu czynności ruchowe można zakwalifikować według tych samych kategorii ruchu co poprzednio. Różnica w porównaniu z opisanymi wcześniej ćwiczeniami polega na liczbie uczestników. W ćwiczeniach ruchowych „z” 2 osoby mogą zajmować się trzecią, opiekować się nią. W ćwiczeniach „przeciwko” kilka osób jednocześnie atakuje jedną osobę, co stosuje się

w sytuacjach, gdy jeden z członków grupy jest silniejszy lub cięższy niż pozostali. W ćwiczeniach „razem” współdziała kilka osób. Celem ćwiczeń grupowych jest zaangażowanie wszystkich uczestników w aktywność ruchową, we współdziałanie ze sobą - można tu już mówić

o współpracy.

Ad.5 Ruch kreatywny:

Cechami charakterystycznymi tego typu ruchu jest spontaniczność, kreatywność i swoboda - przykładem tego ruchu jest taniec - szczególnie „taniec wyzwolony”, który nie opiera na ustalonych krokach tanecznych, lecz na pełnej swobodzie ruchów.

---