notatki z dydaktyki


Mapa - płaski obraz powierzchni Ziemi lub jej części, albo nieba, ciała niebieskiego przedstawiający zjawiska naturalne, społeczne lub ekonomiczne na płaszczyźnie:

Mapa jako główny środek dydaktyczny w nauczaniu przyrody i geografii

  1. Bogactwo treści

  1. Praktyczne znaczenie map (w planowaniu, turystyce, ochronie i kształtowaniu środowiska itp.)

Dydaktyczne funkcje mapy:

  1. Poznawcza - źródło wiedzy; analiza, czytanie mapy

2.Kształcąca - umiejętności; gł. interpretacja + orientacja w terenie

3.Praktyczna orientacja w terenie

4.Kontrolna.

Funkcje mapy poznawcze

Zależy od:

- jakości mapy (czytelności, oznaczeń, jakości barw, generalizacji)

Kierowanie procesem czytania mapy (polecenie, pytania), a nie „swobodne czytanie”;

Najważniejsze znaczenie mają pytania, polecenia dotyczące:

To wszystko ułatwia tworzenie obrazu pamięciowego (mental map).

Funkcje mapy kształcące

Kształcenie pamięci;

Kształcenie umiejętności rozwiązywania zadań (f. ćwiczeniowa).

Funkcje mapy praktyczna orientacja w terenie

Funkcja mapy kontrolna

Rodzaje map stosowanych w szkole podstawowej:

Poprzez formy pracy z mapą/mapami ...

Uczeń potrafi:

Trudności na II etapie

  1. Mapa jako symboliczny obraz rzeczywistości....trudność w wyobrażeniu sobie tej „rzeczywistości” na podst. mapy.

Inne trudności:

  1. W posługiwaniu się skalą mapy, bo brak wyobrażenia rzeczywistych odległości, powierzchni.

  1. Wyobrażenie wysokości bezwzględnych i względnych.

  2. Trudności w odczytywaniu rzeźby terenu na podstawie rysunku poziomicowego.

4. Rozumienie umowności znaków.

5. Rozumienie generalizacji.

Założenia dydaktyczne pracy z mapą w szkole podstawowej

  1. Przechodzenie od obserwowanej rzeczywistości do jej obrazu na planie i na mapie.

Generalnie porządek:

plan mniejszych przedmiotów

plan otoczenia szkoły (gotowy)

Duże trudności w czytaniu - rzeczywistość trójwymiarowa, mapa dwu...

Trudne pojęcie samej poziomicy

Potrzeba przygotowania, wprowadzenia do czytania rys. poziomicowego

  1. Obserwacja ukształtowania powierzchni terenu w okolicy

Pomiar (niwelator szkolny)

B. Mapa poziomicowa barwna: Wprowadzenie barw

C. Ćwiczenia w czytaniu:

WYKORZYSTANIE MAP NA ZAJĘCIACH Z GEOGRAFII:

WYKORZYSTANIE ILUSTRACJI I RYSUNKÓW W PROBLEMOWYM NAUCZANIU GEOGRAFII:

PRZYKŁAD OSNOWY LEKCYJNEJ - PROBLEMOWEJ:

  1. Sytuacja problemowa i wysunięcie problemu.

  2. Stawianie hipotez.

  3. Weryfikacja hipotez.

  4. Rozwiązywanie problemu.

  5. Utrwalenie wiadomości.

Geografia humanistyczna - -geografia percepcji w kontekście edukacji geograficznej.

Związki g.h. ze sztuką, szczególnie z literaturą. Literatura jest ważnym źródłem informacji, np. na temat miast, rozmaitych krajobrazów, ich cech np. Lalka, Kroniki B.Prusa, Ziemia obiecana W. Reymonta, Zły L. Tyrmanda, Chłopi W.Reymonta.

Dzięki literaturze został uchwycony klimat, cechy specyficzne miejsca, obszarów, charakter, duch danego miejsca. Jest to istota geografii humanistycznej.

Cele kształcenia geograficznego wg nowej podstawy programowej

  1. Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej

Uczeń:

  1. Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów

Uczeń: