Mikro wykłady 5.12.09

Temat: Przedsiębiorstwo

Definicja ekonomiczna - zespół składników materialnych i niemater. Przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych. Jest wyodrębnioną pod względem ekonomicznym jednostką prowadzącą działalność produkcyjną handlową lub usługową. Odrębność ekonomiczna oznacza wydzielenie w przestrzeni określonego majątku.

*wyodrębnienie przestrzeni

*posiadanie rachunku bankowego

*pokrywanie wydatków z przychodów przedsiębiorstwa

(wydatki w przedsiębiorstwie pokrywa się z przychodów lub kredytów)

*posiadanie osobowości prawnej tzn. zdolności prawnej do zawierania umów z innymi podmiotami

*posiadanie statutu określającego zasady zarządzania przedsiębiorstwem.

PRZEDSIĘBIORCA - osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, wykonująca działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność na zasadach uczciwej konkurencji oraz słusznych interesów konsumentów.

Cel przedsiębiorcy:

*samo zatrudnienie

*inicjowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

*podejmowanie kluczowych decyzji związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa

*podejmowanie ryzyka w działalności gosp.(zysk oznacza sukces przedsiębiorcy, strata oznacza porażkę)

Wielkość przedsiębiorstwa, miernikami jest liczba zatrudnionych, wartość produkcji sprzedanej, wartość majątku trwałego. W niektórych branżach jak np. w transporcie miernikiem wielkości przedsiębiorstwa jest liczba pojazdów, liczba przewiezionych pasażerów lub zdolność produkcyjna np.: wody, przepustowość oczyszczalni ścieków.

Wyróżniamy 4 grupy przedsiębiorstw pod względem wielkości zatrudnienia:

*jednoosobowe i rodzinne do 9 osób zatrudnienia

*małe przedsiębiorstwa 10-49 osób

*średnie przedsiębiorstwa 50-250 osób

*duże przedsiębiorstwa powyżej 250 osób

Powyższe kryteria mają charakter umowny.

Rodzaje przedsiębiorstw wg. form własności :

*państwowe - realizują cele strategiczne państwa

*spółdzielcze - realizują cele grupowe

*komunalne - celem jest zaspakajanie lokalnych potrzeb bytowych mieszkańców w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków, ocieplenie, zaspakajanie potrzeb komunikacyjnych

(komunalne-czyli są własnością mieszkańców danego miasta/gminy)

Przedsiębiorstwa prywatne (w tym rodzinne, małe i średnie) których celem jest możliwość realizacji własnych planów, samodzielność i niezależność od innych.

Celem wszystkich przedsiębiorstw jest osiąganie i maxymalizacja zysków. Maxymalizacja zysków jest przedsięwzięciem trudnym do realizacji dlatego przedsiębiorstwa łączą się i tworzą spółki. Najważniejszym powodem łączenia się przedsiębiorstw prywatnych jest osiąganie KORZYŚCI SKALI PRODUKCJI czyli wzrost produkcji na skutek obniżenia się jednostkowych kosztów produkcji. Drugim powodem łączenia się przedsiębiorstw są finanse czyli łączenie kapitałów w których nie ma dyspozycji pojedynczych firm.

Formy prawne przedsiębiorstw:

*spółka cywilna - jest unormowana przepisami prawa kodeksu cywilnego. Funkcjonowanie spółki cywilnej opiera się na umowie spółki określającej cel, czas trwania, rodzaj działalności, wyszczególnienie wnoszonego majątku, zasady reprezentacji spółki, rodzaj własnej pracy i solidarną odpowiedzialność wspólników w razie bankructwa.

Czyli w spółce cywilnej wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem również prywatnym, spółka nie ma osobowości prawnej, dochody są opodatkowane jako dochody osobiste wspólników. Spółki cywilne najlepiej jest zakładać na przeprowadzenie 1 lub kilku operacji gospodarczych i rozwiązać.

*spółki prawa handlowego funkcjonują w oparciu o kodeks spółek handlowych, należą do nich : spółki jawne, których celem jest działalność zarobkowa na większą skalę a wspólnicy a wspólnicy mają do siebie pełne zaufanie. Umowa spółki jawnej jest podobna do spółki osobowej cywilnej.

*spółka komandytowa - funkcjonuje jak spółka jawna, ale na dwa rodzaje udziałowców czyli komplementariuszy którzy odpowiadają całym swoim majątkiem i komandytariuszy którzy odpowiadają tylko do wysokości wniesionych udziałów do spółki tzw. sumy komandytowej.

Spółkę komandytowa zakłada się w sytuacji gdy brakuje nam niewiele kapitału, a nie chcemy się zadłużyć w banku czy nie chcemy wpuścić do firmy partnera którego osobowość nam nie odpowiada ale chcemy jego pieniędzy.

*Spółki kapitałowe są najwygodniejszą formą lokowania kapitałów, należą do nich :

-sp. Z o.o. w której wspólnicy odpowiadają za zobowiązania do wysokości wniesionych udziałów pieniężnych lub rzeczowych. Do powstania spółki z o. o konieczne jest zawarcie aktu notarialnego i wniesienie kapitału, ustanowienie władz spółki oraz wpis do rejestru spółek (KRS). Spółka z o.o. ma osobowość prawną.

-sp. Akcyjna podstawą jest kapitał wniesiony przez wspólników w formie akcji. Spółka akcyjna ma zazwyczaj dużą liczbę akcjonariuszy, którzy traktują swój udział w spółce jako lokatę kapitału, korzystniejszą od lokaty bankowej. W spółce akcyjnej właściciel jest nieznany i niezmienny natomiast w spółce z o. o. właściciel jest zawsze oznaczony. Spółka akcyjna rozwija się z zysku jej celem jest wypracowanie dywidendy dla swoich akcjonariuszy. Ponadto spółka akcyjna jak każdy inny podmiot gospodarczy realizuje i inwestuje z amortyzacji i z kredytów bankowych. W tej spółce rządzi osoba lub podmiot instytucjonalny która posiada większościowy pakt armii (min 50%)

Akcja - papier wartościowy potwierdzający udział jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej, daje prawo do dywidendy czyli udziału w zysku, oraz prawo głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Walne zgromadzenie akcjonariuszy jest najważniejszym organem spółki.

Obligacja - papier wartościowy emitowany przez przedsiębiorstwo, skarb państwa, samorząd państwa, samorząd miasta, który zapewnia posiadaczowi stały określony z góry dochód, obligacja jest forma pożyczki jaką zasięga emitent ( państwo, skarb państwa, gmina ).

Majątek przedsiębiorstwa i jego fundusze : przedsiębiorstwo posiada określony majątek umożliwiający prowadzenie działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej. Majątek składa się z wielu składników: budynki, maszyny , środki transportowe, rurociągi , materiały, wyroby gotowe środki pieniężne, które w procesie produkcji ulegają zmianie.

Majątek dzielimy na: trwały i obrotowy;

TRWAŁY to środki trwałe które nie zmieniają w procesie produkcji swojej postaci naturalnej, np. budynki, budowle, maszyny itp

OBROTOWY zużywa się w całości i zmienia swoją postać naturalną w procesie produkcyjnym np. materiały, surowce, paliwo, narzędzia, środki pieniężne w kasie w banku u kontrahentów.

W księgowości majątek trwały i obrotowy będący do dyspozycji przedsiębiorstwa nazywamy AKTYWAMI.

Majątek przedsiębiorstwa może być finansowany w różny sposób tj.z funduszy własnych przedsiębiorstwa i właściciela, oraz z funduszy obcych(kredytów bankowych, pożyczek, zobowiązań wobec dostawców, środków z budżetu państwa, środków unijnych.

Fundusze własne i obce w księgowości nazywamy PASYWAMI.

Każdy składnik majątku w przedsiębiorstwie ma swoje źródło finansowania.

Suma aktywów zawsze musi równać się sumie pasywów!!

W przedsiębiorstwie nie może być majątku bez udowodnienia źródła jego pochodzenia.

BILANS-usystematyzowane zestawienie aktywów i pasywów sporządzone na określoną datę.

BILANS

Aktywa Pasywa

I środki trwałe I Fundusze własne

- budynki II Fundusze obce

- grunty - kredyty bankowe

- maszyny - zobowiązania wobec dostawców

II środki obrotowe III Wynik finansowy

- zapasy (zysk, strata)

- śr.pieniężne

-należności

Temat: Koszty działalności przedsiębiorstwa.

W ekonomii i przedsiębiorczości wyróżniamy dwa podziały kosztów :

1) układ rodzajowy kosztów

- amortyzacja

-materiały ) +

-energia ) +

-płace i pochodne ) +

-usługi obce ) +

-podróże służbowe ) +

-reklama ) +

= koszt całkowity produktu lub usługi

Ze struktury układu rodzajowego kosztów udzielimy informacji tym czy produkcja jest:

-kapitałochłonna czy kapitałooszczędna

-pracochłonna czy pracooszczędna

2000

2001

% 101 49

-paliwochłonna czy paliwooszczędna

Natomiast z porównania dynamicznego rok do roku

2) układ kalkulacyjny to rozliczenie kosztów na poszczególne wyroby lub grupy wyrobów:

Układ składa się z elementów:

-koszty bezpośrednie, to te które da się odnieść wprost do produkcji określonego wyrobu, np. koszt zużytej mąki do produkcji chleba można obliczyć bezpośrednio na podstawie dokumentu WZ(wydanie mąki z magazynu). W budownictwie kosztem bezpośrednim jest wynagrodzenie robotników.

-koszty pośrednie, to koszty które nie dają się rozliczyć wprost do produkcji określonych wyrobów np.: koszty zarządu przedsiębiorstwa, odsetki od kredytów bankowych, ubezpieczenia itp.

Koszty pośrednie rozliczamy kluczem procentowym na poszczególne wyroby. Najpowszechniej używanym kluczem rozliczenia kosztów pośrednich jest robocizna lub materiały bezpośrednie.

3) układ ekonomiczny kosztów

-koszty stałe te których wielkość się nie zmienia przy zmianie rozmiarów produkcji np.: koszty zarządu przedsiębiorstwa, czynsze, podatki od nieruchomości, amortyzacja budynków.

-koszty zmienne są to koszty których wielkość zależy od wielkości produkcji np.: zużyte surowce, płace robotników,paliwo.

KOSZTY ZMIENNE + KOSZTY STAŁE = KOSZT CAŁKOWITY

---