DIETA KETOGENNA

Uzasadnienie stosowania diety:

• Wśród substancji powstających w wyniku β-oksydacji kwasów tłuszczowych znajdują się związki zawierające grupę ketonową, aceton, p-hydrooksymaślan

• Całkowite stężenie związków ketonowych we krwi przy normalnym metabolizmie tłuszczów nie przekracza wartości 0,2 mmol/l

• Wydalanie ciał ketonowych z moczem jest u człowieka zazwyczaj mniejsze i wynosi 1 mg/24h

• W takich warunkach i stanach fizjologicznych jak duże spożycie tłuszczów, głodzenie, nadmierny wysiłek fizyczny na czczo lub niewyrównana cukrzyca dochodzi do zwiększenia ich wydzielania z moczem - ketonurii

• Ketonemia i ketonuria nazywana są łącznie ketozą. Ketoza występuje przy głodzeniu i w diecie tłuszczowej a powstające przy tym związki ketogenne jak zaobserwowano w licznych przypadkach mają działanie antypadaczkowe.

• Dieta ketogenna ma zastosowanie przy leczeniu niektórych typów padaczki opornych na leków. Dla około 20% dzieci z padaczką obecnie dostępne leki nie są w pomocne lub poprzez swoje uboczne skutki nie są do zaakceptowania

• W normalnej diecie głównym źródłem są węglowodany, a w konsekwencji glukoza. Jeśli w diecie węglowodany są dostosowane w limitowanych, ściśle wyliczonych małych ilościach organizm sięga po nie.

Cel diety:

• Dieta ketogenna oparta na wysokim udziale tłuszczu, jest dietą ubogowęglowodanową, z podażą białek i energii zgodną z zapotrzebowaniem z zależności od wieku i masy ciała

• Celem jest wywołanie i utrzymanie ketozy poprzez odwrócenie proporcji tłuszczu i węglowodanów w diecie w konsekwencji zmniejszenie pobudliwości drgawkowej mózgu.

Dieta zwykła:

T 1g/1kg m.c + 1g

W +1g/1kg m.c 1g

Zasady diety

Stosunek ketogennych do nieketogennych składników powinien wynosić 3:1, aby wywołać ketozę takiego stopnia, który będzie skutecznie kontrolował ataki epilepsji.

Dieta zawierająca oleje ze średniołańcuchowymi kwasami tłuszczowymi może być stosowana do wywołania ketozy zamiast standardowej diety ketogennej. Średniołańcuchowe trójglicerydy MCT są bardziej ketogenne niż inne tłuszcze i można wówczas zwiększyć a diecie udział węglowodanów i białek dla utrzymania ketozy na dostatecznym poziomie.

Jednak dieta oparta na MCT nie jest tak dobrze akceptowana i tolerowana przez pacjentów u których istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia biegunki, wymiotów, bólów brzucha lub nudności.

Zazwyczaj oleje z MCT powinny być wprowadzone wolno zaczynając od małych ilości sukcesywnie zwiększając ich udział równomiernie w każdym posiłku.

Miarą wywołania ketozy jest pojawienie się w moczu ciał ketonowych, które powinno utrzymywać się na stałym i wysokim poziomie.

Okres od 10 - 20 dni jest to czas, kiedy zastosowana dieta przynosi te efekty w postaci ustępowania ataków lub znacznego zmniejszenia ich nasilenia.

Należy wówczas zmienić nieco stosunek ketogennych do nieketogennych składników. Jeżeli pomimo tego nudności, wymioty, nadal się utrzymują należy opuścić jeden lub dwa posiłki ( głodówka również wywołuje stan ketozy), podać zmniejszoną ilość soków owocowych ( by nie dopuścić do znacznego spadku glukozy we krwi i ponownie powrócić do zastosowanej diety.

Charakterystyka poszczególnych posiłków

Dieta powinna być planowana na 3 posiłki. Każdy posiłek powinien zawierać taką samą ilość białka, tłuszczu i węglowodanów, energii. Jeżeli zaplanowane są przekąski to pozostałą ilość tłuszczu należy równo podzielić na 3 posiłki.

Każdy posiłek powinien być przygotowywany z czterech podstawowych grup produktów:

1. chude mięso (ryby, drób), jaja, ser, wędliny = źródło białka

2. owoce i warzywa = źródło węglowodanów

3. olej, oliwa z oliwek, masło, majonez = źródło tłuszczu

4. śmietana 30% tłuszczu = źródło białka w tłuszczu

Produkty tj. mięso, warzywa, które będą gotowane powinny być ważone po obróbce termicznej. Nie ma w diecie miejsca na produkty zbożowe, mleko, ziemniaki, wyroby cukiernicze, słodycze, dżemy, miody, galaretki, wody słodkie, napoje z których chętnie korzystają dzieci. Również słodkie syropy i lody z dodatkiem cukru są eliminowane. Jako środka słodzącego można używać niewielkiej ilości środków słodzących (tylko aspartaam inne tj. mannitol, sorbitol, acesulfan są zabronione). Produkty słodzone sztucznymi środkami słodzącymi, również powinny być wyeliminowane z diety, gdyż zawierają w znacznej ilości węglowodany.

Jadłospis - oddział pediatryczny ( można z potraw robić papki) - kserówka

Efekty leczenia dietą ketogenną

Każde dziecko powinno mieć indywidualnie opracowaną dietę. Rodzice powinni poznać zastosowanie diety, nauczyć się układać jadłospisy i wyliczać ilości składników odżywczych dla dziecka.

• Ketozę osiąga się po kilku dniach od rozpoczęcia stosowania diety.

• Produkty przed produkcją powinny być dwa razy ważone

• Dieta powoduje niedobory Fe, Ca, witamin z grup B oraz wit. C

• Dieta powoduje bardzo dobry rozwój OUN ze względu na wysoki skład NNKT

• Dieta jest dietą trudną - czas stosowania około 2-3 lat, pełna wyrzeczeń, ciągłego leczenia, dokładnego ważenia i kontroli poziomu ciał ketonowych w moczu.

• Uzupełnia stosowanie się preparatami witaminowymi i mineralnymi.

• Ze względu na występujące niedobory wapnia konieczna jest suplementacja.

Sposób sporządzania diety ketonowej i przykładowy jadłospis:

Wiek 3 lata Masa ciała 14 kg

1. Zapotrzebowanie energetyczne wg normy dla dzieci zdrowych wg Instytutu Matki i dziecka tj. u dziecka zdrowego

E = 86 kcal/1kg m.c/24h x 14kg = 1200 kcal

2. Zapotrzebowanie na białko ( wg normy dla dzieci zdrowych)

B = 1,8g/1kg m.c/24h x 14kg = 25g białka

3. Układ diety ketogennej

Tłuszcz (g) B(g) + W(g)

3 1

4. Obliczenia kaloryczności tzw. 1 jednostki pożywienia C jednostki dietetycznej

Proporcje	Tłuszcz	Białko + węglowodany	Energia 1 jednostki pożywienia
3:1	3x9kcal	1x4kcal	27 kcal + 4 kcal
	27kcal	4kcal	31 kcal

5. Oblicz ilość jednostek pożywienia / 24h

Zapotrzebowanie energetyczne = 1200 = 39 jednostek

Energia 1 jednostki pożywienia 31

6. Zapotrzebowanie na tłuszcz (3:1)

39 x 3 g = 117 g

7. Zapotrzebowanie na białko i węglowodany ( w proporcji 3:1)

39 x 1g = 39g

B = 25g (obliczenia wyżej)

W = 14g z różnicy (39g tłuszczu - 25g białka)

8. Rozkład składników odżywczych i energii na 3 posiłki w ciągu dnia

Składniki (g)	Dzienna podaż		Jeden posiłek w diecie
		Dieta ketogenna		Dieta normalna
Tłuszcze	117	42	39
Białko	25	25	8,3
Węglowodany	14	170	4,7
Energia	12000	1200	400

---