Uzyskanie koncesji w zakresie : wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią na podstawie ustawy Prawo Energetyczne.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004r. zawiera katalog dziedzin działalności gospodarczej, której wykonywanie wymaga uzyskania koncesji i zgodnie z art. 46 ust.1 pkt 3 -Uzyskanie koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią. Stosuje się tu przede wszystkim przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia
10 kwietnia 1997r. Prawo Energetyczne.
Prawo energetyczne precyzuje w art. 32, iż uzyskania koncesji wymagane jest do prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie:
wytwarzania paliw i energii (z wyłączeniem: wytwarzania paliw stałych, wytwarzania energii elektrycznej w źródłach o mocy poniżej 5 MW, wytwarzania paliw gazowych z gazu płynnego, wytwarzania ciepła w źródłach o łącznej mocy poniżej 1 MW, wytwarzania ciepła uzyskiwanego w przemysłowych procesach technologicznych, a także gdy wielkość mocy zamówionej przez odbiorców nie przekracza 1 MW), należy przy tym zauważyć, że zezwolenie na sprzedaż energii i paliw przez ich producentów mieści się w zakresie koncesji na ich wytwarzanie;
magazynowania paliw gazowych i ciekłych (z wyłączeniem: lokalnego magazynowania gazu płynnego w instalacjach o przepustowości poniżej 1 MJ/s oraz magazynowania paliw ciekłych w obrocie detalicznym);
przesyłania i dystrybucji paliw i energii (z wyłączeniem: przesyłania i dystrybucji paliw gazowych w sieci o przepustowości poniżej 1 MJ/s oraz przesyłania i dystrybucji ciepła, jeżeli moc zamówiona przez odbiorców nie przekracza 5 MW);
obrotu paliwami i energią (z wyłączeniem: obrotu paliwami stałymi, obrotu energią elektryczną za pomocą instalacji o napięciu poniżej 1 kV będącej własnością odbiorcy, obrotu paliwami gazowymi, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 100.000 euro, i obrotu gazem płynnym, jeżeli roczna wartość obrotu nie przekracza równowartości 10.000 euro oraz obrotu ciepłem, jeżeli moc zamówienia przez odbiorców nie przekracza 5MW jak również obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną dokonywanego na giełdach towarowych przez towarowe domy maklerskie prowadzące działalność maklerską w zakresie obrotu towarami giełdowymi na podstawie ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych).
Podkreślenia wymaga, że obowiązek ubiegania się o koncesję w zakresie przewidzianym przepisami ustawy Prawo energetyczne mają tylko te podmioty, które zamierzają prowadzić działalność za pośrednictwem przedsiębiorstwa lub jego części, znajdujących się w Polsce, dlatego zagraniczne przedsiębiorstwa energetyczne, które przesyłają energię i paliwa przez terytorium Polski, muszą - w celu uzyskania koncesji - utworzyć w Polsce odrębną spółkę.
Koncesji na wymienione rodzaje działalności udziela Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) zgodnie z art.23 ust. 2 pkt 1.
Przedsiębiorca zainteresowany uzyskaniem koncesji musi spełniać następujące wymogi:
mieć siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej ,Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)- strony umowy o Europejskim obszarze gospodarczym;
dysponować środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania (ubiegający się o koncesję powinien wykazać dysponowanie odpowiednimi kapitałami w momencie składania wniosku lub udokumentować możliwość ich uzyskania w przyszłości, np. poprzez przedłożenie np. umów zawartych z przyszłymi inwestorami, bankami lub innymi instytucjami kredytowymi, uchwały o nowej emisji akcji wraz z umowami o subemisję usługową lub inwestycyjną);
mieć możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności;
zapewnić zatrudnienie osób o właściwych kwalifikacjach zawodowych, określonych w art. 54 Prawa energetycznego;
uzyskać decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
złożyć wniosek o wydanie koncesji, zgodny z wymogami określonymi w art. 35 Prawa energetycznego.
W/w wniosek o wydanie koncesji powinien zawierać w szczególności :
1.oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania , a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy również ich imiona i nazwiska,
2.określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na która ma być wydana koncesja oraz projekt planu,
3. informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą,
4.określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona , wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności
5.określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesje, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem.
6. numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP)
Prezes URE odmawia udzielenia koncesji, gdy wnioskodawca nie spełnia wymaganych przepisami warunków.
Zgodnie z art. 36 koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.
W zakresie ustalenia (udowodnienia) realizacji wymienionych przesłanek udzielenia koncesji Prezes URE zobowiązany jest przeprowadzić postępowanie dowodowe zgodnie z art. 74-88 kodeksu postępowania administracyjnego.
Koncesji nie może otrzymać wnioskodawca, który znajduje się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacji, któremu w ciągu ostatnich 10 lat cofnięto koncesję na działalność określoną ustawą Prawo energetyczne lub skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej ustawą Prawo energetyczne oraz wnioskodawca, który nie spełnia wymaganych przepisami warunków.
Udzielenie koncesji może być uzależnione od złożenia przez wnioskodawcę zabezpieczenia majątkowego w celu zaspokojenia roszczeń osób trzecich, mogących powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności objętej koncesją, w tym szkód w środowisku. Ponadto Prezes URE może zmienić z urzędu warunki lub cofnąć koncesję ze względu na wymogi obronności i bezpieczeństwa państwa określone w odrębnych przepisach lub w przypadku podziału przedsiębiorstwa energetycznego lub jego łączenia z innymi podmiotami. W przypadku zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej objętej koncesją, prawomocnego wyroku sądu zakazującego prowadzenia działalności gospodarczej objętej koncesją oraz w wypadku, gdy prowadzona działalność rażąco uchybia warunkom ustalonym w koncesji, a przedsiębiorstwo energetyczne nie usunęło w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych przez organ regulacyjny, Prezes URE ma obowiązek cofnięcia koncesji.
Z kolei decyzja o przedłużeniu koncesji opiera się na uznaniu Prezesa URE. Do jej wydania nie jest konieczne przeprowadzenie szczegółowego postępowania dowodowego, jak ma to miejsce w przypadku decyzji o udzieleniu koncesji. Wystarczy jedynie przekonanie Prezesa URE, opierające się na dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa oraz wynikach ewentualnych kontroli, że podmiot ubiegający się o przedłużenie koncesji będzie prowadził działalność zgodnie z prawem.
Prawo energetyczne umożliwia przedsiębiorcy, zamierzającemu prowadzić działalność polegającą na wytwarzaniu, przetwarzaniu, magazynowaniu, przesyłaniu, dystrybucji oraz obrocie paliwami i energią, podlegającą koncesjonowaniu, uzyskanie promesy koncesji, którą wydaje Prezes URE w drodze decyzji administracyjnej. W okresie ważności promesy, który nie może być krótszy niż 6 miesięcy, ma obowiązek udzielenia koncesji na działalność określoną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy.
Na podstawie art.37.1. Koncesja powinna określać :
1) podmiot i jego siedzibę lub miejsce zamieszkania;
2) przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją;
3) datę rozpoczęcia działalności objętej koncesją oraz warunki wykonywania działalności;
4) okres ważności koncesji;
5) szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją, mające na celu właściwą
obsługę odbiorców, w zakresie:
a) zapewnienia zdolności do dostarczania paliw lub energii w sposób ciągły i niezawodny,
przy zachowaniu wymagań jakościowych, określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 9 ust. 1-4, 7 i 8;
b) powiadamiania Prezesa URE o niepodjęciu lub zaprzestaniu bądź ograniczeniu
prowadzenia działalności objętej koncesją, w okresie jej obowiązywania;
6) zabezpieczenie ochrony środowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu koncesjonowanej
działalności;
7) numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer
identyfikacji podatkowej (NIP).
2. Koncesja powinna ponadto określać warunki zaprzestania działalności przedsiębiorstwa
energetycznego po wygaśnięciu koncesji lub po jej cofnięciu.