AKREDYTACJA- udzielenie pełnomocnictwa. Postępowanie, w którym upoważniona jednostka wydaje formalne oświadczenie, że organizacja lub osoba są kompetentne do wykonywania określonych zadań.
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych poprzez wysłanie przedstawiciela dyplomatycznego - ambasadora może mieć miejsce po uznaniu de iure jednego państwa przez drugie.
Nawiązanie stosunków dyplomatycznych odbywa się zazwyczaj w drodze uzgodnienia wspólnego komunikatu i podpisaniu go przez upełnomocnionych przedstawicieli, lub też w formie wymiany not dyplomatycznych. Przed wysłaniem ambasadora konieczna jest zgoda kraju przyjmującego. Zazwyczaj o zgodę występuje ambasador opuszczający stanowisko. Składa on wizytę w MSZ, informuje o swoim przewidywanym odwołaniu oraz planowanej dacie wyjazdu. Często informuje także o następcy i składa jego notę biograficzną zawierającą jego dane osobowe oraz przebieg kariery zawodowej i politycznej. Państwo może odmówić przyjęcia danej osoby nie podając przyczyn.
Ambasador jest najwyższą rangą przedstawicielem państwa za granicą, reprezentuje głowę państwa i jest szefem przedstawicielstwa dyplomatycznego państwa.
Pełny jego tytuł brzmi: ambasador nadzwyczajny i pełnomocny.
PROCEDURA AKREDYTACJI
Ambasadora mianuje głowa państwa. Ambasadorem RP może być tylko obywatel Polski. Jeśli posiada także inne obywatelstwo, musi je zawiesić. Z wnioskiem o nominację na stanowisko ambasadora występuje Minister Spraw Zagranicznych. Przed przedstawieniem kandydatury do zaopiniowania przez Komisję Spraw Zagranicznych musi on uzyskać zgodę Prezydenta i Prezesa Rady Ministrów. Na posiedzeniu Komisji kandydaturę ambasadora przedstawia osobiście Minister Spraw Zagranicznych lub z jego upoważnienia jeden z wiceministrów. Opinia Komisji Spaw Zagranicznych Sejmu nie ma w procesie decyzyjnym charakteru wiążącego. Parlamentarne przesłuchania kandydatów na ambasadorów są praktyką dość powszechną w krajach zachodnich. Różny jest charakter tych przesłuchań i wiążąca moc wydawanych opinii. W Stanach Zjednoczonych kandydatów na ambasadorów akceptuje Senacka Komisja Spraw Zagranicznych. Po wyrażeniu opinii przez Komisję Spraw Zagranicznych Sejmu Prezes Rady Ministrów wyraża zgodę na wystąpienie przez MSZ o agrement (nad pierwszą literką e ukośnik!) dla kandydata. Na tym etapie sprawy jest on nazywany ambasadorem desygnowanym. Prośba o agrement składana jest, w zależności od miejscowych zwyczajów, ustnie lub pisemnie. Do prośby załączona zostaje nota biograficzna kandydata. Z reguły oczekiwanie na udzielenie agrement trwa około dwu do trzech tygodni. W niektórych krajach praktykowane jest publikowanie komunikatu prasowego o udzieleniu agrement z podaniem krótkiej noty biograficznej nowo mianowanego ambasadora. Po udzieleniu agrement przez władze kraju przyjmującego Kancelaria Prezydenta RP przygotowuje do podpisu Prezydenta nominację nowego ambasadora kontrasygnowaną uprzednio przez Ministra Spraw Zagranicznych. Równolegle Protokół Dyplomatyczny MSZ przygotowuje do podpisu Prezydenta RP kontrasygnowane przez Ministra Spraw Zagranicznych Listy Uwierzytelniające dla nowego ambasadora oraz Listy Odwołujące dotychczasowego ambasadora. Obydwa te dokumenty, adresowane do głowy państwa przyjmującego wykonuje się z oficjalnymi kopiami. W toku przygotowania do wyjazdu nowo mianowany ambasador składa wizyty robocze w ministerstwach oraz w urzędach i instytucjach, które utrzymują kontakty z państwem akredytacji, by zapoznać się z aktualnym stanem stosunków gospodarczych, problemami handlu, współpracy naukowo - technicznej i kulturalnej. Ambasador udając się do państwa, w którym został akredytowany otrzymuje instrukcje zatwierdzoną przez Ministra Spraw Zagranicznych. W zależności od stanu współpracy międzyparlamentarnej ambasador przed wyjazdem składa również wizyty marszałkom Sejmu i Senatu. Może także być przyjęty przez Prezesa Rady Ministrów. Nowo mianowanego ambasadora przyjmuje Minister Spraw Zagranicznych w celu odbycia rozmowy merytorycznej. Minister w obecności członków kierownictwa MSZ, wręcza ambasadorowi nominację podpisaną przez Prezydenta RP. Przed wyjazdem ambasadora przyjmuje także Prezydent RP. MSZ powiadamia placówkę o dacie i godzinie przylotu ambasadora. Nowy ambasador może przybyć na placówkę dopiero po wyjeździe poprzedniego. Obecnie ambasadora przyjeżdżającego do stolicy kraju wita przedstawiciel kierownictwa Protokółu Dyplomatycznego miejscowego MSZ. W Polsce ambasadorów wita na ogół wicedyrektor PD MSZ. Obecny jest chargé d'affaires i pracownicy placówki ambasadora. Ambasador korzysta z przejścia salonik dla VIP. Wicedyrektor PD MSZ wręcza ambasadorowi opis ceremonii składania listów uwierzytelniających oraz wieńca na Grobie Nieznanego Żołnierza i ustala termin pierwszej wizyty u dyrektora Protokołu Dyplomatycznego (z reguły w tym samym dniu lub w następnym).
Podczas pierwszej wizyty u dyrektora PD MSZ ambasador otrzymuje informacje o przewidywanym terminie złożenia Listów Uwierzytelniających i Listów Odwołujących u Prezydenta RP. Szef protokołu dyplomatycznego udziela ponadto dodatkowych wyjaśnień oraz ustala z ambasadorem jakie kolejne wizyty kurtuazyjne powinien on złożyć w najbliższym czasie. Następnie ambasador składa wizytę wstępną wiceministrowi spraw zagranicznych, odpowiedzialnemu za dany region i wręcza mu kopie Listów Uwierzytelniających i Listów Odwołujących poprzednika.
Do czasu złożenia listów zaleca się by ambasador koncentrował się na sprawach wewnętrznych ambasady i ew. kontaktach w korpusie dyplomatycznym, z dziekanem korpusu i ambasadorami zaprzyjaźnionych państw.
Po ceremonii złożenia listów protokół, na prośbę ambasadora, zgłasza chęć złożenia przez niego kurtuazyjnej wizyty marszałkom Sejmu i Senatu.
Przyjęcia nowo akredytowanych ambasadorów przez Prezesa Rady Ministrów RP i Ministra Spraw Zagranicznych nie mają charakteru kurtuazyjne- go lecz muszą być merytorycznie uzasadnione.
CEREMONIA SKŁADANIA LISTÓW UWIERZYTELNIAJĄCYCH PREZYDENTOWI RP
W dniu audiencji dyrektor Protokołu Dyplomatycznego MSZ oraz adiutant udają się samochodem reprezentacyjnym do ambasady lub rezydencji, aby towarzyszyć ambasadorowi w drodze na audiencję. Kolumna samo- chodowa, w skład której wchodzą także samochody wiozące małżonkę ambasadora i członków personelu dyplomatycznego ambasady, mających uczestniczyć w ceremonii składania listów, pilotowana jest przez samochód policji. Samochód reprezentacyjny ma z prawej strony proporczyk polski, biało-czerwony.
O wyznaczonej godzinie ambasador w towarzystwie szefa protokołu dyplomatycznego, adiutanta i osób towarzyszących przybywa do Pałacu Prezydenckiego, gdzie na dziedzińcu przed gmachem, po lewej stronie, ustawiona jest orkiestra wojskowa, poczet sztandarowy i Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego. Ambasador i szef protokołu stają na wprost pałacu. Za nimi w niewielkiej odległości zatrzymuje się małżonka ambasadora, personel ambasady i adiutant. Na powitanie Kompania Reprezentacyjna WP prezentuje broń, orkiestra gra hymn narodowy państwa reprezentowanego przez ambasadora. Dowódca kompanii składa ambasadorowi raport o gotowości do powitania, a ambasador dokonuje przeglądu Kompanii Reprezentacyjnej WP. Po ceremonii powitania na dziedzińce ambasador kieruje się do wejścia do Pałacu Prezydenckiego. W Sieni Wielkiej ambasadora i towarzyszące mu osoby wita podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP i następnie wszyscy udają się do Sali Obrazowej. Podsekretarz stanu powiadamia Prezydenta o przybyciu ambasadora. Prezydent wchodzi do Sali w towarzystwie sekretarza stanu Szefa Gabinetu Prezydenta RP i sekretarza lub podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Dyrektor PD MSZ przedstawia ambasadora wymieniając imię nazwisko i pełny tytuł. Ambasador wręcza Prezydentowi listy uwierzytelniające oraz listy odwołujące poprzednika. Podczas uroczystości nie wygłasza się przemówień. Prezydent wita się z ambasadorem i przedstawia towarzyszących mu ministrów. Prezydent zaprasza ambasadora na audiencję prywatną do biblioteki. Uczestniczą w niej towarzyszący prezydentowi ministrowie. Audiencja trwa zazwyczaj 15-20min. Po audiencji ambasador oraz towarzyszące mu osoby opuszczają Pałac Prezydencki, zatrzymują się przy wyjściu, a na zakończenie ceremonii orkiestra gra polski hymn narodowy. W tym samym dniu ambasador składa wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza w asyście Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego, komendanta garnizonu stołecznego i przedstawiciela PD MSZ.