Jelita
Zmiany pośmiertne
Stęż pośmiertne - szybko i szybko ustępuje
Procesy enzymatyczne i gnilne, produkcja gazów - pośmiertne rozszerzenie jelitowe
Szybka hemoliza - nacz brudnoczerwone
Samostrawienie bł śl - szybko
Pośmiertne przemieszczenie jelit przy twardych masach kałowych
Wpochwienie - powstaje pod koniec życia, bo część jelit jeszcze ma ruchy robaczkowe, a część jest zwiotczała, brak zmian zapalnych i zaburzeń w krążeniu, łatwo rozprostować
Zaburzenia rozwojowe
Brak odcinka jelita - agenesia
Niedorozwój - hypoplasio
Brak odbytu - atresia ani simplex
Odbyt w miejscach nieprawidłowych
W kroczu - atresia ani perinealis
Na mosznie - atresia ani scrotalis
Niewykształcenie prostnice i brak odbytu - atresia ani et recti
Połączenie z ukł moczopłciowym - atresia ani sinourogenitalis
Z przedsionkiem pochwy - atresia ani vestibularis
Z pochwą - atresia ani vaginalis
Z macicą - atresia ani uterina
Z cewką moczową - atresia ani urethralis
Z pęcherzem moczowym - atresia ani vesicalis
Odbyt sromowo-pochwowy - anus vulvo-vaginalis
Odbyt w cewce moczowej - anus urethralis
Przetrwanie przyjelitowego odcinka przewodu pępkowo-krezkowego - ductus omphalomesentericus - Eq - uchyłek Meckela
uchyłki
Nieprawidłowa zawartość jelit
Ciała obce - wydalane z kałem, drażniąco i ściągająco na ścianę jelit, zmniejszenie światła, miejscowo zap i zgorzel, ostre wbijają się lub perforacja
Piasek - gł j ślepe i grube
Kamienie jelitowe - enterolithes - gł Eq, rozszerzenie żołądkowe okrężnicy
Piasek jelitowy - małe kamienie w dużej ilości
Bezoary - fitobezoary (lekkie), pilobezoary
Kamienie kałowe - koprolith - gł Ca, z niestrawionych cz pokarmu i ciał obcych
Kamienie rzekome - pseudoenterolith
Gaz → wzdęcia, pęknięcia,
Odma jelit, rozedma - emphysema mesenteriale - cysty
Zmiany wsteczne
Martwica - ciało obce, zaburz w ukrwieniu, chor zak (rozsiana)
Zwyrodnienie tłuszczowe - bł śl, zatrucia np. P,
Amyloidoza - w tk łącznej
Zwyrodnienie szkliste - rzadko
Czerniaczka plamista jelit - Bo,
Hemosyderoza - Eq, ~czerniaczki
Zmiany położenia
Wspólne cechy: martwice, zawały krwawe, wynaczynienia krwi, ciemnoczerw, obrzmiałe + zap gnilne i posokowate
Wypadnięcie trzewi - eventratio
Wypadnięcie zwykłe - e. simplex
Wynicowanie - schistoma reflexum - przez wrodzoną szczeliną na lini białej
Wypadnięcie szczelinowe - e. fissuralis - przez szczelinę w bocznej ścianie jamy - zaburz rozwojowe lub uraz
Wypadnięcie pępkowe - e. umbilicalis - przez pierścień pępkowy
Wypadnięcie (uraz , zanik mm) przez skórę - e. percutanea
Pod skórę - e. subcutanea
Między mm - e. intermuscularis
Wypadnięcie przez (szczelinę w ścianie, na zewnątrz) prostnicę - e. rectalis
Macicę - e. uterina
Pochwę - e. vaginalis
Wypadnięcie przez szczeliny w przeponie - e. diaphragmatica - rzekoma przepuklina przeponowa
Wypadnięcie w postaci przepukliny - e. hernialis - jelita otoczone otrzewną, worek przepuklinowy wysłany otrzewną + wrota przepukliny + zawartość przepulkiny
Następstwa zależą czy jest możliwy przepływ treści, jak nie to obrzęk tkanek → zap martwicowe → posokowate, wzrasta ciśnienie w worku , może pękać → zap otrzewnej →śmierć lub tworzy się otwór w ścianie brzucha pełniący funkcję odbytu
Do tego dochodzi niedrożność przew pok
Wrodzone lub nabyte
Przepukliny zewnętrzne - hernia externa - zawartość poza obręb jamy przusznej
Brzuszna - h. abdominalis - przez rozstępy mm brzusznych, powięzi, rozścięgien
Pępkowa - h. umbilicalis - u młodych przez pierścień pępkowy
Pachwinowa - h. inquinalis i mosznowa - h. scrotalis - za szeroki kanał pachwinowy
Udowa - h. femoralis - jelita do kanału udowego po wew stronie uda
Kroczowa - h. perinealis - do zachyłka między odbytnicą a pęcherzem/ prostnicą a macicą
Przeponowa - h. diaphragmatica - otwór przełykowy lub szczeliny
Przepukliny wewnętrzne - h. interna - przemieszczenie do wnęk w jamie brzusznej, brak worka otrzewnowego
Otworu sieciowego - h. foraminis epiploici - jelita do worka sieciowego
Sieciowa - h. omentalis - po przerwaniu sieci
Przestrzeni nerkowo-śledzionowej - h. spatii renolienalis - jelita pod więzadło śledzionowo-nerkowe
Krezkowa - h. mesenteralis - przez szczelinę w krezce
Więzadłowa - h. ligamentosa - przez otwory w więzadle
Z powstawaniem więzadeł rzekomych - h. pseudoligamenthosa
Skręt - torsio
Zaburzenia perystaltyki, silne ruchy najedzonego zwierza, za długa krezka
J cienkie - wokół krezki lub zawęźlenie - volvulus - skęt węzłowy, pętle jelita owijają się wokół innych jelit
Cimnoczerwone, gazy, krezka obrzmiała, nacz mocno wypełnione, krwisty płyn w jamie, śmierć w pierwszej dobie
J grube - rzadziej, gnicie, autointox,
przemieszczenie - rotatio pokładów okrężnicy - rotatio colonis magni,
Zagięcie - retroflexio ku tyłowi j ślep i okrężnicy
Wgłobienie - invaginatio - wpochwienie - zaburzone ruchy robaczkowe, wsunięcie cz jelita o większej perystaltyce do zwiotczałego
3 warstwy - część wew - wpochwiona - intussuscepta, cz zew i środk - tworzą pochwę - pars intussuscipiens;
Wew i środk zwrócone do siebie bł sur → zrosty
Wciąganie krezki i zaburz w krąż - obrzęki, krwotoki → martwica wpochwionego odcinka
Może dojść do odpadnięcia wpochwionego odcinka i samowyleczenia, ale b rzadko, częściej obrzmienie → niedrożność →
wzdęcie → śmierć
może dojść do wydostania się jelita przez odbyt - to nie to samo co wypadnięcie odbytu!!!
czcze - i. jejuno-jejunalis
biodrowe w okrężnicę - i. ileocolica
biodrowe w ślepe - i. ileo-coecalis
ślepe w okrężnicę - i. coeco-colica
w obrębie ślepego - i. coecalis
Wypadnięcie - prolapsus odbytu - bł śl odbytu wywija się na zew i tworzy wałkowate zgrubienie ze strupami owrzodzeniami i wynaczynieniami
Zmiany w świetle jelita
Zwężenie - stenosis - ucisk lub bliznowacenie zmian zap, zrosty otrzewnowe, gromadzenie się w jelicie zbitych resztek pokarmowych, ciał obcych, pasożytów, aż do →
Zamknięcia - obstructio - przy skręcie, wpochwieniu, zagięciu, uwięźnięciu
Zatkanie - obturatio - masy pok, pasożyty, w przebigu niestrawności, skręt, zawęźlenie, zagięcia, uszypułowane nowotwory krezki
Rozszerzenie - dilatatio - równomierne rozszerzenie - rzadko,
przy gromadzeniu gazów (nadmierna ferment, zatkanie) → pocz pubudz peryst → bolesne skurcze jelitowe → zwiotczenie → bębnica jelit → ucisk na narz i przeponę
przy gromadzeniu się mas kałowych
Uchyłki - diverticulum -
Z popychania
Prawdziwe
rzekome
Z pociągania
Odma pęcherzykowa jelit - rozedma - pneumatosis cystoides intestini - gł Su, pęcherze pod bł sur często w miejscu przyczepu krezki
Odnowa i przerost
Uszkodzenia dobrze się goją, ubytek → ziarnina → bliznowacenie → nabłonek
Ubytki sięgające bł mm lub rany operacyjne - blizny promieniste,pierścieniowate → zwężenie
Przerost wyrównawczy - dostosowanie do zmian
Przerost mm idiopatyczny - Eq j biodrowe
Zaburzenia w krążeniu
Niedokrwienie - bł śl,
anemia ogólna
miejscowe - Eq - martwica już po 30min, złuszczenie nabł, ostry odczyn zapalny, grube mniej wrażliwe
odnowa lub naprawa przez ziarninowanie
Martwice na tle niedrożności nacz
tt - zawały blade
żż - cienka ściana, łatwo zamknąć, przekrwione, sinoczerwone, zawał krwawy jelit
Obrzęk zastoinowy lub zapalny - bł podśl i sur,
Przekrwienie bierne
Przekrwienie czynne - zap
Wynaczynienia - chor zak, zatrucia, pomór lepto, NZK
Zapalenia - enteritis
Duodenitis, jejunitis, ileitis, thyphlitis, colitis, proctitis
Żoł + 12 - gastroenteritis
Żoł + jc + jg - gastroenteritis
1. ostre nieżytowe - e. catarrhalis acuta
Najczęściej 12, pierwotne lub wtórne
Rozpulchnienie bł śl, zaczerwienienie, śluz, nadżerki
Kolibakterioza
Panleukopenia
Zatrucia - ksenobiotyki, pestycydy
2. przewlekłe nieżytowe - e. c. chronica
Większe znaczenie mają zaburzenia w krążeniu głównie zastój, pasożyty, przewlekłe zatrucia
Bł śl zgrubiała, bruzdy nie rozprostowują się, powiększenie grudek chłonnych
Rozrostowe zapalenie jelit
3. krwotoczne - e. haemorrhagica
Zaczerwienienie smugowate lub rozlane, rozpulchnienie, krew i śluz
Posocznicowe różyca
Wąglik
Dyzenteria - żoł i okręż
Colitis X - jś i okrężnica
Parvoviroza jelit
Enterotoxemia owiec - Cl. Perfiringens D
4. martwicowe i zgorzelinowe - e. necroticans et gangrenosa
Zakaźna enterotoxemia prosiąt - Cl. Perf C
Matrwicowe zap jelit u kurcząt Cl. Perf C
Inne gatunki zw - Clostridia
5. ropne - e. purulenta
Ograniczone - ropień
Rozlane - ropa w bł podśl, pod otrzewną i w war mięśniowej
Znaczne uszkodzenie wszystkich warstw, może się zakończyć perforacją i zap otrzewnej
6. włóknikowe - e. fibrinosa
Kożuchowate naloty, błony,
Zap dyftreoidalne - odmiana włóknikowego, z martwicą, włóknik wnika głęboko
Pomór Su
Pomór afrykański
Salmonelloza
Księgosusz
Zak zap jś i wątroby indyków
Zatrucia (arszenik, Hg,)
Toxemie bakteryjne
7. przewlekłe komórkowe zapalenia żołądka i jelit
W zależności od rodzaju nacieku:
Limfocytarno-plazmocytowe zap jelit - Lymphotic-plasmacytic e. - naciek gł w lamina propria kosmków
Eozynofilowe zap żoł i jelit - gesteroenteritis eosinophilica chronica - zniekształcenie i zanik kosmków
Postać rozlana i ziarniniakowa (np.Toxocara)
Eozynowe zapalenie jelit u kotów starszych - naciek w bł śl całego przewodu, obrzmienie śledziony i w chłonnych
Eozynowe zap jelit u koni - zap jelit i skóry, ziarniniaki w trzustce,
Zapalenia jelit grubych
Głębokie zapalenie okrężnicy z cystami - colitis profunda cystica - Su
Zapalenie j ślepego i okrężnicy u psów - typhlocolitis - biegunka + śluz + krew, powstają martwice,
Histiocytowe wrzodziejące zapalenie okrężnicy u psów- colitis histiocytica ulcerosa- boksery buldogi,
głębokie owrzodzenia
Zapalenie okrężnicy u kotów - colitis - idiopatyczne,
Zapalenie j ślepego i okrężnicy u koni - typhlocolitis - przy colitis X i leki
Zapalenie j ślepego i okrężnicy u świń - typhlocolitis - bakt (salmo), robaczyce
Zapalenie j ślepego i okrężnicy u przeżuwaczy - salmo, coccydia, adenovir, kornavir, ostre lub podostre, powodując zap
krwot-włók, nieżytowe, krwot
8. ziarniniakowe - e. granulomatosa
Gruźlica jelit
Gruźlica rzekoma ptaków
Choroba Johnego
tularemia
Gasteroenteropatie - zespoły złego wchłaniania - zwykle nabyte
Przyczyny:
Zaburzenia f wydziel trzustki
Uszkodzenie nabł jelit
Wrodzone braki enzymatyczne powodujące nietolerancję
Zaburzenia f żołądka
Zaburzenia f wątroby
Objawy:
Tłuszcze - ciała tłuszczowe w kale
Niedobory wit i pierwiastkowe
Węglowodany i białka - rozrost flory, zanik kosmków
Biegunka → odwodnienie
kacheksja
Zaburz traw i wchł też przy amyloidozie
Flora żołądkowo-jelitowa
U noworodka jałowo
Coli, lactobacillus, a także fusobacterium, Cl., strepto i staphylo, także grzyby - drożdżaki
Szczególnie ważna równowaga mikro u przeżuwaczy
Prawidłowa mikroflora to naturalna bariera dla chorobotwórczych
Wpływ - probiotyki, prebiotyki, zakwaszanie pokarmu u mono
Schorzenia pasożytnicze
Odczyny
miejscowe - ogniska martwicy, zapalenia, naciek eozynofilny, guzki robacze, uszkodzenia mechaniczne bł śl, ziarniniaki, rozrosty, zatkanie
ogólne - toksemia, zubożenie w wit, spadek RBC, białka i zaburzenia immunologiczne
Pierwotniaki - kokcydioza, toxoplazmoza, wiciowiec, kryptosporidioza,
Tasiemce
Glistnica
Nicienie żołądkowo-jelitowe
Węgorki
Owsica
Trichostrongyloza
Nowotwory
tłuszczak
śluzak
mięśniak gładkokomórkowy
gruczolak, często w formie uszypułowanej
gruczolakorak - gł j grube
rakowiak = APUDomy
nacieki białaczkowe
mięsaki
czerniaki złośliwe
przerzutowe