NEUROBORELIOZA
|
Kleszcze przenoszą :
wirusy : kleszczowe zapalenie opon i mózgu
krętki : Borelioza z Lyme
Borelioza jest wieloukładową chorobą zakaźną wywołaną przez G-ujemną bakterię Borelię burgdorferii.
Geno - gatunki Borelia burgdorferii :
Borelia burgdorferii - występuje w Polsce i wywołuje neuroboreliozę
Borelia afzelii - występuje w Polsce i wywołuje neuroboreliozę
Borelia burgdorferii sensu stricte - występuje w USA, wywołuje postać stawową
Rezerwuarem krętków są : drobne gryzonie, gady, ptaki,
bydło, psy.
Krętki przenoszone są przez kleszcze z rodzaju Ixodes ricinus.
Podział kliniczny Boreliozy z Lyme |
Borelioza wczesna :
Okres wylęgania od kilku dni do 3 miesięcy
stadium zakażenia ograniczonego ( czyli skórne )
stadium zakażenia rozsianego ( obraz zależy od lokalizacji narządowej, np. neuroborelioza, borelioza stawowa, z zajęciem układu krążenia lub skórna tzw. „chłoniak rzekomy” )
Borelioza późna :
Zakażenie przewlekłe, tzn. może ujawnić się po kilku lub kilkunastu latach, pod postacią acrodermatitis chronica atrophicano lub późna borelioza stawowa z dysfunkcją stawów
Manifestacje |
Zajęcie skóry :
rumień wędrujący
ograniczone limfocytowe nacieczenie skóry ( „chłoniak rzekomy” )
przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończyn
Po ukłuciu przez kleszcza powstaje na skórze grudka, która najczęściej znika.
Następnie w tym miejscu pojawia się rumień wędrujący - jest to zmiana rumieniowa w poziomie skóry, która szerzy się na obwód. Blednie w środku i rozszerza się na zewnątrz przyjmując postać obwódki. Jest ona wyrazem wędrowania krętków na skórze. Leczenie polega na zatrzymaniu „krętków” w skórze.
U dzieci często ukłucie kleszcza w małżowinę uszną lub skórę owłosioną - wówczas mamy miejscowo tylko limfodenopatię.
Kleszcz kłując wydziela substancję znieczulającą, dlatego ukłucie nie boli i jest niezauważone.
Objawy towarzyszące rumieniowi wędrującemu :
świąd lub niewielki ból
powiększenie najbliższych węzłów chłonnych
niewielki ból głowy i stany podgorączkowe
bóle stawów
zwiewne rumienie ( wysypki )
Jeżeli rumień wędrujący jest większy lub równy 5 cm, rozpoznajemy boreliozę ( bez badań ) i włączamy leczenie.
Jeżeli rumień wędrujący jest mniejszy od 5 cm, obserwujemy czy zmiana rumieniowa poszerza się, wówczas rozpoznajemy boreliozę i włączamy leczenie.
Rozpoznanie serologiczne możemy postawić po 6 tygodniach od wystąpienia rumienia wędrującego.
Leczenie :
Lekiem z wyboru w boreliozie skórnej jest amoksycylina.
Jeżeli pacjent nie może przyjmować tego leku, podajemy klarytromycynę lub doksycyklinę.
Czas leczenia powinien wynosić 21 - 28 dni, średnio 21 dni, nie krócej niż 14 dni.
NEUROBORELIOZA |
Postać występująca najczęściej w Polsce.
Objawy :
łagodny ból głowy
bóle mięśniowe
uczucie zmęczenia
sztywność karku
najbardziej charakterystyczne : zmienność objawów
objawy encefalopatii : zapominanie, ospałość, podenerwowanie, zmiany osobowości
Neuropatia obwodowa
Najbardziej charakterystyczne jest obustronne porażenie nerwu VII.
Również mogą wystąpić niedowłady n. III, IV, VI (!), również IX i X.
Objawy : uszkodzenie słuchu, podwójne widzenie, zawroty
głowy, trudności w połykaniu, osłabienie mięśni
karku
Radikulopatie
Objawy : początkowo drętwienie, mrowienie, świąd,
przechodzący w ból z upośledzeniem funkcji
kończyn
Inne neuropatie
Bardzo charakterystyczne : ból okolicy krzyżowo - lędźwiowej
Encephalomyelitis
Najczęściej występuje u dorosłych po wielu latach od zakażenia Borelią.
Objawy : zaburzenia psychiczne
zaburzenia świadomości
objawy ogniskowe
Neuroborelioza u dzieci |
Wiodącym objawem jest porażenie n.VII ( izolowane ) lub z towarzyszącym zapaleniem opon mózgowo - rdzeniowych. Trzeba wówczas zrobić badania serologiczne, ponieważ obraz płynu mózgowo - rdzeniowego jest wirusowy, a przecież choroba wywołana jest przez bakterię i trzeba tę postać leczyć
Aseptyczne zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych : dlatego każdy pacjent z podejrzeniem neuroboreliozy powinien mieć punkcję lędźwiową !
Bóle głowy
Zespół Bannwartha : bóle w okolicy krzyżowo - lędźwiowej ustępujące samoistnie i ponownie powracające
Zespół Gillieme - Barre
Leczenie neuroboreliozy :
Cefalosporyna III generacji dożylnie przez 3 - 4 tygodnie
Borelioza stawowa Lyme artritis |
Różnicujemy ją z zapaleniem stawów :
bakteryjne :
Staphylococcus
Streptococcus
Salmonella, Yersinia
wirusowe :
różyczka poszczepienna
różyczka poinfekcyjna
( zapalenie drobnych stawów z małopłytkowością )
inne :
RZS
Choroba Schönleina - Henocha
gorączka reumatyczna
ALL
hemofilie, uraz
Obecnie w Polsce borelioza jest najczęstszą przyczyną reaktywnego zapalenia stawów u dzieci i młodzieży.
2