Koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy
Na gruncie polskiego prawa, koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy określone zostały w art. 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca wprowadził limity: co miesiąc zakład pracy w wynagrodzeniu pracownika musi uwzględniać kwoty 111,25 lub 139,06 zł; natomiast za cały rok podatkowy podatnik może w rozliczeniu rocznym wykazać kwoty kosztów w wysokości od 1335,00 zł nawet do 2502,56 zł (w określonych przypadkach).
Na grudnie polskiego prawa, koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy (a także ze: stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej) określone zostały w art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwaną dalej: updof).
Ustawodawca wskazał następujące roczne limity kosztów uzyskania przychodów w przypadku wykonywania umowy o pracę:
nie mogą one wynosić więcej niż 1335,00 zł za rok podatkowy - w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej
nie mogą one przekroczyć łącznie 2002,05 zł za rok podatkowy - w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej
nie mogą one wynosić więcej niż 1668,72 zł za rok podatkowy - w przypadku, gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę
nie mogą one przekroczyć łącznie 2502,56 zł za rok podatkowy - w przypadku, gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
W praktyce płacowej, co miesiąc zakład pracy w przypadku uzyskania przez pracownika przychodu ze stosunku pracy musi zastosować koszty uzyskania przychodów w kwocie 111,25 zł, jeżeli zakład pracy znajduje się w tej samej miejscowości, w której pracownik mieszka, oraz kwotę 139,06 zł - jeśli miejscowość zamieszkania pracownika i miejscowość siedziby zakłady pracy są różne.
Od tych miesięcznych limitów zdarzają się jednak wyjątki - w określonych przypadkach, zgodnie z licznymi interpretacjami izb skarbowych oraz urzędów skarbowych, należy zastosować koszty uzyskania przychodów w kwocie niższej niż ustawowo określone 111,25 lub 139,06 zł miesięcznie. Można tu wskazać jako przykłady m.in. następujące sytuacje:
przychód ze stosunku pracy jest niższy niż ustawowo określone koszty uzyskania przychodów, np. pracownik wykonuje umowę o pracę w wymiarze 1/16 etatu z wynagrodzeniem minimalnym w wysokości 93,75 brutto
pracownik uzyskał w danym okresie rozliczeniowym przychód ze stosunku pracy w kwocie niższej niż ustawowe koszty oraz wynagrodzenie chorobowe
pracownik uzyskał w danym okresie rozliczeniowym przychód ze stosunku pracy w kwocie niższej niż ustawowe koszty oraz zasiłek chorobowy
pracownik uzyskał w danym okresie rozliczeniowym przychód ze stosunku pracy w kwocie niższej niż ustawowe koszty oraz wynagrodzenie ze stosunku pracy z uwzględnieniem praw autorskich.
W wyżej wymienionych przypadkach, zgodnie z interpretacjami podatkowymi, zakład pracy co miesiąc powinien uwzględnić przy obliczaniu wynagrodzenia pracownika koszty uzyskania przychodów maksymalnie do wysokości osiągniętego przez pracownika przychodu ze stosunku pracy, tj. jeśli np. pracownik uzyskał 100,00 zł przychodu, to zakład pracy powinien jego koszty określić w wysokości 86,29 zł (100,00 zł - 0,1371*100,00 zł).
Co ważne, w rozliczeniu rocznym pracownika PIT-11, zakład pracy powinien wykazać koszty uzyskania przychodów w kwocie równej przychodowi ze stosunku pracy, tj. jeśli przychód wyniósł 100,00 zł za każdy miesiąc, a łącznie 1200,00 zł, to w PIT-11 powinna znaleźć się w rubryce Koszty zyskania przychodów kwota 1200,00 zł.